[PTS Vol D - 2] [\z D /] [\f II /]
[BJT Vol D - 2] [\z D /] [\w II /]
[BJT Page 306] [\x 306/]
[PTS Page 200] [\q 200/]

Suttantapiñake
Dãghanikàyo
(Dutiyo bhàgo)
Mahàvaggo

Namo tassa bhagavato arahato sammà sambuddhassa.

5. (18) Janavasabhasuttaü

1. Evaü me sutaü ekaü samayaü bhagavà nàtike1 viharati gi¤jakàvasathe. Tena kho pana samayena bhagavà parito parito janapadesu parivàrake abbhatãte

Kàlakate upapattãsu byàkaroti, kàsikosalesu vajjimallesu cetivaüsesu2 kurupa¤càlesu macchasårasenesu asu amutra upapanno asu amutra upapanno ti. Paropa¤¤àsaü nàtikiyà paricàrakà abbhatãtà kàlakatà pa¤cannaü orambhàgiyànaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà opapàtikà tattha parinibbàyino anàvattidhammà tasmà lokà. Sàdhikà navuti nàtikiyà paricàrakà abbhatãtà kàlakatà tiõõaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà ràgadosamohànaü tanuttà sakadàgàmino sakideva3 imaü lokaü àgantvà dukkhassantaü karissanti. Sàtirekàni pa¤casatàni nàtikiyà paricàrakà abbhatãtà kàlakatà, tiõõaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà sotàpannà avinipàtadhammà niyatà sambodhiparàyaõà ti.

[PTS Page 201] [\q 201/]

2. Assosuü kho nàtikiyà paricàrakà: bhagavà kira parito parito janapadesu paricàrake abbhatãte kàlakate upapattãsu byàkaroti, kàsikosalesu vajjimallesu cetivaüsesu kurupa¤càlesu macchasårasenesu asu amutra upapanno asu amutra upapanno ti. Paropa¤¤àsaü nàtikiyà paricàrakà abbhatãtà kàlakatà pa¤cannaü orambhàgiyànaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà opapàtikà tattha parinibbàyino anàvattidhammà tasmà lokà. Sàdhikà navuti nàtikiyà paricàrakà abbhatãtà kàlakatà tiõõaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà ràgadosamohànaü tanuttà sakadàgàmino sakideva imaü lokaü àgantvà dukkhassantaü karissanti. Sàtirekàni pa¤casatàni nàtikiyà paricàrakà abbhatãtà tà, tiõõaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà sotàpannà avinipàtadhammà niyatà sambodhiparàyaõà" ti. Tena ca nàtikiyà paricàrakà attamanà ahesuü pamudità pãtisomanassajàtà bhagavato pa¤haveyyàkaraõaü4 sutvà.

- - - - - - - - - - -

1. Nàdike - sãmu, syà [PTS , 2. Cetiyavaüsesu - machasaü, 3. Sakiüdeva - (kà) , 4. Pa¤hàveyyàkaraõaü ( syà kà)

[BJT Page 308] [\x 308/]

3. Assosi kho àyasmà ànando: bhagavà kira bhagavà kira parito parito janapadesu paricàrake abbhatãte kàlakate upapattãsu byàkaroti, kàsikosalesu vajjimallesu cetivaüsesu kurupa¤càlesu macchasårasenesu asu amutra upapanno asu amutra upapanno ti. Paropa¤¤àsaü nàtikiyà paricàrakà abbhatãtà kàlakatà pa¤cannaü orambhàgiyànaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà opapàtikà tattha parinibbàyino anàvattidhammà tasmà lokà. Sàdhikà navuti nàtikiyà paricàrakà abbhatãtà kàlakatà tiõõaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà ràgadosamohànaü tanuttà sakadàgàmino sakideva imaü lokaü àgantvà dukkhassantaü karissanti. Sàtirekàni pa¤casatàni nàtikiyà paricàrakà abbhatãtà kàlakatà tiõõaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà sotàpannà avinipàtadhammà niyatà sambodhiparàyaõà" ti. Tena ca nàtikiyà paricàrakà

Attamanà ahesuü pamudità pãtisomanassajàtà bhagavato pa¤haveyyàkaraõaü sutvà ti.

ânanda parikathà

4. Atha kho àyasmato ànandassa etadahosi: [PTS Page 202] [\q 202/] ime kho panàpi1 ahesuü màgadhakà paricàrakà bahå ceva ratta¤¤å ca abbhatãtà kàlakatà. Su¤¤à ma¤¤e aïgamagadhà aïgamàgadhakehi2 paricàrakehi abbhatãtehi kàlakatehi. Te kho panàpi ahesuü buddhe pasannà dhamme pasannà saïghe pasannà sãlesu paripårakàrino te abbhatãtà kàlakatà bhagavato abyàkatà. Tesampassa3 sàdhu veyyàkaraõaü. Bahujano pasãdeyya tato gaccheyya sugatiü. Ayaü kho panàpi ahosi ràjà màgadho seniyo bimbisàro dhammiko dhammaràjà hito bràhmaõagahapatikànaü negamàna¤ceva jànapadàna¤ca. Apissudaü manussà kittayamànaråpà viharanti ' evaü no so dhammiko dhammaràjà sukhàpetvà kàlakato, evaü mayaü tassa dhammikassa dhammara¤¤o vijite phàsu4 viharimhà' ti. So kho panàpi ahosi buddhe pasanno dhamme pasanno saïghe pasanno sãlesu paripårakàrã. Apissudaü manussà evamàhaüsu, yàva maraõakàlàpi ràjà màgadho seniyo bimbisàro bhagavantaü kittayamànaråpo kàlakato' ti.

- - - - - - - - - - -

1. Panapi - [PTS]   2. Aïgamàgadhikehi - syà   3. Tesampissa - machasaü   4. Phàsukaü - syà

[BJT Page 310] [\x 310/]

So abbhatãto kàlakato bhagavatà abyàkato. Tassa passa sàdhu veyyàkaraõaü. Bahujano pasãdeyya, tato gaccheyya sugatiü. Bhagavato kho pana sambodhi magadhesu. Yattha kho bhagavato sambodhi magadhesu kathaü tattha bhagavà màgadhake paricàrake abbhatãte kàlakate upapattãsu na byàkareyya? Bhagavà ceva kho pana màgadhake paricàrake abbhatãte kàlakate upapattãsu na byàkareyya dãnamanà tenassu màgadhakà paricàrakà. [PTS Page 203] [\q 203/] yena kho panassu dãnamanà màgadhakà paricàrakà kathaü te bhagavà na byàkareyyàti.

5. Idamàyasmà ànando màgadhake paricàrake àrabbha eko raho anuvicintetvà rattiyà paccåsasamayaü paccuññhàya yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà ànando bhagavantà etadavoca.

Sutammetaü bhante bhagavà kira parito parito janapadesu paricàrake abbhatãte kàlakate upapattãsu byàkaroti, kàsikosalesu vajjimallesu cetivaüsesu kurupa¤càlesu macchasårasenesu asu amutra upapanno asu amutra upapanno ti. Paropa¤¤àsaü nàtikiyà paricàrakà abbhatãtà kàlakatà pa¤cannaü orambhàgiyànaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà opapàtikà tattha parinibbàyino anàvattidhammà tasmà lokà. Sàdhikà navuti nàtikiyà paricàrakà abbhatãtà kàlakatà tiõõaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà ràgadosamohànaü tanuttà sakadàgàmino sakideva imaü lokaü àgantvà dukkhassantaü karissanti. Sàtirekàni pa¤casatàni nàtikiyà paricàrakà abbhatãtà kàlakatà, tiõõaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà sotàpannà avinipàtadhammà niyatà sambodhiparàyaõà" ti. Tena ca nàtikiyà paricàrakà attamanà ahesuü pamudità pãtisomanassajàtà bhagavato pa¤haveyyàkaraõaü sutvà' ti. Ime kho panàpi bhante ahesuü màgadhakà paricàrakà bahå ceva ratta¤¤å ca abbhatãtà kàlakatà su¤¤àma¤¤e aïgamagadhà aïgamàgadhakehi paricàrakehi abbhatãtehi kàlakatehi. Te kho panàpi bhante ahesuü buddhe pasannà dhamme pasannà saïghe pasannà sãlesu paripårakàrino. Te abbhatãtà kàlakatà bhagavatà abyàkatà.

[BJT Page 312] [\x 312/]

Tesampassa sàdhu veyyàkaraõaü bahujano pasãdeyya tato gaccheyya sugatiü ayaü kho panàpi bhante ahosi ràjà màgadho seniyo bimbisàro dhammiko dhammaràjà hito buhmaõagahapatikànaü [PTS Page 204] [\q 204/] negamàna¤ceva jànapadàna¤ca. Apissudaü manussà kittayamànaråpà viharanti ' evaü no so dhammiko dhammaràjà sukhàpetvà kàlakato. Evaü mayaü tassa dhammikassa dhammara¤¤o vijite phàsu viharimhà 'ti. So kho panàpi bhante ahosi buddhe pasanno dhamme pasanno saïghe pasanno sãlesu paripårakàrã. Apissudaü manussà evamàhaüsu ' yàva maraõakàlàpi ràjà màgadho seniyo bimbisàro bhagavantaü kittayamànaråpo kàlakato 'ti. So abbhatãto kàlakato bhagavatà abyàkato, tassa passa sàdhu veyyàkaraõaü bahujano pasãdeyya tato gaccheyya sugatiü, bhagavato kho pana bhante sambodhi magadhesu. Yattha kho pana bhante bhagavato sambodhi magadhesu kathaü tattha bhagavà màgadhake paricàrake abbhatãte kàlakate upapattãsu na byàkareyya. Bhagavà ce kho pana bhante màgadhake paricàrake abbhatãte kàlakate upapattãsu na byàkareyya, dãnamanà1 tenassu màgadhakà paricàrakà. Yena kho panassu bhante dãnamanà màgadhakà paricàrakà, kathaü te bhagavà na byàkareyyà 'ti.

Idamàyasmà ànando màgadhake paricàrake àrabbha bhagavato sammukhà parikathaü katvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi.

6. Atha kho bhagavà acirapakkante àyasmante ànande pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya nàtikaü piõóàya pàvisi. Nàtike piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto pàde pakkhàletvà gi¤jakàvasathaü pavisitvà màgadhake paricàrake àrabbha aññhikatvà manasikatvà sabbaü cetaso samannàharitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. " Gatiü tesaü jànissàmi abhisamparàyaü yaü gatikà te bhavanto yaü abhisamparàyà " ti.Addasà kho bhagavà màgadhake paricàrake yaü gatikà te [PTS Page 205] [\q 205/] bhavanto yaü abhisamparàyà ti. Atha kho bhagavà sàyanhasamayaü pañisallànà vuññhito gi¤jakàvasathà nikkhamitvà vihàrapacchàyàyaü pa¤¤atte àsane nisãdi.

- - - - - - - - - - - - - - - -

1. Ninnamanà syà, dãnamànà [PTS]

[BJT Page 314] [\x 314/]

7. Atha kho àyasmà ànando yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca. " Upasantapadisso1 bhante bhagavà, bhàtiriva bhagavato mukhavaõõo vippasannattà indriyànaü. Santena nånajja bhante bhagavà vihàrena vihàsã "ti. " Yadeva kho me tvaü ànanda màgadhake paricàrake àrabbha sammukhà parikathaü katvà uññhàyàsanà pakkanto, tadevàhaü nàtike piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto pàde pakkhàletvà gi¤jakàvasathaü pavisitvà màgadhake paricàrake àrabbha aññhikatvà2 manasi katvà sabbaü cetaso samannàharitvà pa¤¤atte àsane nisãdiü ' gatiü tesaü jànissàmi abhisamparàyaü, yaügatikà te bhavanto yaü abhisamparàyà" ti. Addasaü kho ahaü ànanda màgadhake paricàrake yaügatikà te bhavanto yaü abhisamparàyà ti.

Janavasabhàgamanaü

8. Atha kho ànanda antarahito yakkho saddamanussàvesi: " janavasabho ahaü bhagavà, janavasabho ahaü sugatà " ti. " Abhijànàsi no tvaü ànanda ito pubbe evaråpaü nàmadheyyaü sutaü yadidaü janavasabho " ti. " Na kho ahaü bhante abhijànàmi ito pubbe evaråpaü nàmadheyyaü sutaü yadidaü janavasabho " ti. Api ca me bhante lomàni haññhàni janavasabho ti nàmadheyyaü sutvà. Tassa mayhaü bhante etadahosi: nahi [PTS Page 206] [\q 206/] nåna so orako yakkho bhavissati yassidaü3 evaråpaü nàmadheyyaü supa¤¤attaü yadidaü janavasabho' ti. " Anantarà kho ànanda saddà pàtubhàvà uëàravaõõo me yakkho sammukhe pàturahosi. Dutiyampi saddamanussàvesi: bimbisàro ahaü bhagavà bimbisàro ahaü sugatà 'ti. Idaü sattamaü kho ahaü bhante vessavaõassa mahàràjassa sahabyataü upapajjàmi. So tato cuto manussaràjà bhavituü pahomi.4

Ito satta tato satta saüsàràni catuddasa

Nivàsamabhijànàmi yattha me vusitaü pure.

Dãgharattaü kho ahaü bhante avinipàto avinipàtaü sa¤jànàmi. âsà ca pana me santiññhati sakadàgàmitàyà ti.

- - - - - - - - - - - - - - - - -

1. Upasantapatiso - kaü   2. Aññhiükatvà - machasaü   3. Yadidaü - machasaü   4. Manussaràjà pi homi - [PTS]

[BJT Page 316] [\x 316/]

9. " Acchariyamidaü àyasmato janavasabhassa yakkhassa, abbhutamidaü àyasmato janavasabhassa yakkhassa, 'dãgharattaü kho ahaü bhante avinipàto avinipàtaü sa¤jànàmãti ca vadesi, àsà ca pana me santiññhati sakadàgàmitàyàti ca vadesi. Kuto nidànaü panàyasmà janavasabho yakkho evaråpaü uëàraü visesàdhigamaü sa¤jànàtã ?" Ti.

" Na a¤¤attha bhagavà tava sàsanà, na a¤¤attha sugata tava sàsanà. Yadagge ahaü bhante bhagavati ekantikato1 abhippasanno, tadagge ahaü bhante [PTS Page 207] [\q 207/] dãgharattaü avinipàto avinipàtaü sa¤jànàmi. âsà ca pana me santiññhati sakadàgàmitàya. Idhàhaü bhante vessavaõena mahàràjena pesito viråëhakassa mahàràjassa santike kenacidevakaraõãyena. Addasaü bhagavantaü antaràmagge gi¤jakàvasathaü pavisitvà màgadhake paricàrake àrabbha aññhikatvà manasi katvà sabbaü cetaso samannàharitvà nisinnaü ' gatiü tesaü jànissàmi abhisamparàyaü yaügatikà te bhavanto yaüabhisamparàyà ti. Anacchariyaü kho panetaü bhante yaü vessavaõassa mahàràjassa tassaü parisàyaü bhàsato sammukhà sutaü sammukhà pañiggahitaü yaügatikà te bhavanto yaüabhisamparàyà ti. Tassa mayhaü bhante etadahosi: bhagavanta¤ca dakkhàmi. Ida¤ca bhagavato àrocessàmã ti. Ime kho me bhante dve paccayà bhagavantaü dassanàya upasaïkamituü.

Devasabhà

10. Purimàni bhante divasàni purimataràni tadahuposathe paõõarase vassupanàyikàya puõõàya puõõamàya rattiyà kevalakappà ca devà tàvatiüsà sudhammàyaü sabhàyaü sannisinnà honti sannipatità, mahatã ca dibbaparisà2 samantato sannisinnà honti3 sannipatità. Cattàro ca mahàràjàno càtuddisà nisinnà honti. Puratthimàya disàya dhataraññho mahàràjà pacchimàbhimukho4 nisinno hoti deve purakkhatvà. Dakkhiõàya disàya viråëhako mahàràjà uttaràbhimukho nisinno hoti deve purakkhatvà. Pacchimàya disàya viråpakkho mahàràjà puratthàbhimukho5 nisinno hoti deve purakkhatvà. Uttaràya disàya vessavaõo mahàràjà dakkhiõàbhimukho nisinno hoti deve [PTS Page 208] [\q 208/] purakkhatvà. Yadà bhante kevalakappà ca devà tàvatiüsà sudhammàyaü sabhàyaü sannisinnà honti sannipatità,mahatã ca dibbaparisà samantato sannisinnà honti sannipatità, cattàro ca mahàràjàno catuddisà nisinnà honti idaü tesaü hoti àsanasmiü.

- - - - - - - - - - - - - - - -

1. Ekanatato - syà,   2. Dibbà parisà - [PTS]    3. Hoti - [PTS]    4. Pacchàbhimukho - machasaü,   5. Puratthàbhimukho - machasaü,

[BJT Page 318] [\x 318/]

Atha pacchà amhàkaü àsanaü hoti. Ye te bhante devà bhagavati brahmacariyaü caritvà adhunåpapannà tàvatiüsakàyaü, te a¤¤e deve atirocanti vaõõena ceva yasasà ca. Tenassudaü bhante devà tàvatiüsà attamanà honti pamudità pãtisomanassajàtà. " Dibbà vata bho kàyà paripåranti hàyanti asurà kàyà " ti. Atha kho bhante sakko devànamindo devànaü tàvatiüsànaü sampasàdaü viditvà imàhi gàthàhi anumodi:

Modanti vata bho devà tàvatiüsà sahindakà1
Tathàgataü namassantà dhammassa ca sudhammataü. [A]
Nave deve ca passantà vaõõavante yasassine2
Sugatasmiü brahmacariyaü caritvàna idhàgate.
Te a¤¤e atirocanti vaõõena yasasàyunà
Sàvakà bhåripa¤¤assa visesåpagatà idha.
Idaü disvàna nandanti tàvatiüsà sahindakà
Tathàgataü namassantà dhammassa ca sudhammatanti.

[PTS Page 209] [\q 209/]

11. Tena sudaü bhante devà tàvatiüsà bhiyyosomattàya attamanà honti pamudità pãtisomanassajàtà. ' Dibbà vata bho kàyà paripåranti

Hàyanti asurà kàyà ' ti.

12.Atha kho bhante yenatthena devà tàvatiüsà sudhammàyaü sabhàyaü sannisinnà honti sannipatità, taü atthaü cintayitvà taü atthaü mantayitvà vuttavacanàpi taü3 cattàro mahàràjàno tasmiü atthe honti, paccanusiññhavacanàpi4 taü cattàro mahàràjàno tasmiü atthe honti, sakesu àsanesu ñhità avipakkantà5.

" Te vuttavàkyà ràjàno pañiggayhànusàsaniü
Vippasannamanà santà aññhaüsu samhi àsane" ti.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

1. Saindakà - sãmu.   2. Yasassino - syà   3. Vuttavacanànàmidaü - kaü   4. Paccanusiññhavacanà pi taü - machasaü   5. Ayipakkantà - kaü   [A.] Modanti bho punar devàþ trayasatriü÷a sa÷atrakàü (sa÷akrakà)   Tathàgataü namasyantà dharmasya sukhadharmatàm - mahàvastu

[BJT Page 320] [\x 320/]

13. Atha kho bhante uttaràya disàya uëàro àloko sa¤jàyi, obhàso pàturahosi, atikkammeva devànaü devànubhàvaü. Atha kho bhante sakko devànamindo deve tàvatiüse àmantesi. Yathà kho màrisà nimitattàni dissanti uëàro àloko sa¤jàyati. Obhaso pàtubhavati, brahmà pàtubhavissati, brahmuno hetaü pubbanimittaü pàtubhàvàya yadidaü àloko sa¤jàyati obhàso pàtubhavatã ti.

"Yathà nimittà dissanti brahmà pàtubhavissati,
Brahmuno hetaü nimittaü obhàso vipulo mahà ti.

Sanaïkumàrakathà

14. Atha kho bhante devà tàvatiüsà yathàsakesu àsanesu nisãdiüsu. ' Obhàsametaü ¤assàma yaü vipàko bhavissati sacchikatvà 'va naü gamissàmà ti. Cattaro pi mahàràjàno yathàsakesu àsananesu nisãdiüsu " obhàsametaü ¤assàma yaü vipàko bhavissati, [PTS Page 210] [\q 210/] sacchikatvà va naü gamissàmà ti. Idaü sutvà devà tàvatiüsà ekaggatà samàpajjiüsu "obhàsametaü ¤assàma, yaü vipàko bhavissati, sacchikatvà va naü gamissàmà"ti.

Yadà bhante brahmà sanaükumàro devànaü tàvatiüsànaü pàtubhavati oëàrikaü attabhàvaü abhinimminitvà pàtubhavati. Yo kho pana bhante brahmuno pakativaõõo, anabhisambhavanãyo so devànaü tàvatiüsànaü cakkhupathasmiü. Yadà bhante brahmà sanaükumàro devànaü tàvatiüsànaü pàtubhavati so a¤¤e deve atirocati vaõõena ceva yasasà ca. Seyyathàpi bhante sovaõõo viggaho mànusaü viggahaü atirocati, evameva kho bhante yadà brahmà sanaükumàro devànaü tàvatiüsànaü pàtubhavati, so a¤¤e deve atirocati vaõõena ceva yasasà ca. Yadà bhante brahmà sanaükumàro devànaü tàvatiüsànaü pàtubhavati, na tassaü parisàyaü koci devo abhivàdeti và paccuññheti và àsanena và nimanteti. Sabbeva tuõhãbhåtà pa¤jalikà pallaïkena nisãdanti yassa'dàni devassa icchissati brahmà sanaükumàro tassa devassa pallaïkena nisãdissatã' ti. Yassa kho pana bhante devassa brahmà sanaükumàro pallaïkena nisãdati, uëàraü so labhati devo vedapañilàbhaü, uëàraü so labhati devo somanassapañilàbhaü, seyyathàpi bhante ràjà khattiyo muddhàvasitto adhunàbhisitto rajjena, uëàraü so labhati vedapañilàbhaü, uëàraü so labhati somanassapañilàbhaü, evameva kho bhante yassa devassa brahmà sanaükumàro pallaïke nisãdati uëàraü so labhati devo vedapañilàbhaü, uëàraü so labhati devo somanassapañilàbhaü.

[BJT Page 322] [\x 322/]

[PTS Page 211] [\q 211/]

15. Atha bhante brahmà sanaükumàro oëàrikaü attabhàvaü abhinimminitvà kumàravaõõã hutvà pa¤casikho devànaü tàvatiüsànaü pàturahosi. So vehàsaü abbhuggantvà àkàse antaëikkhe pallaïkena nisãdi. Seyyathàpi bhante balavà puriso supaccatthate và pallaïke same và bhåmibhàge pallaïkena nisãdeyya, evameva kho bhante brahmà sanaükumàro vehàsaü abbhuggantvà àkàse antaëikkhe pallaïkena nisãditvà devànaü tàvatiüsànaü sampasàdaü viditvà imàhi gàthàhi anumodi:

" Modanti vata bho devà tàvatiüsà sahindakà
Tathàgataü namassantà dhammassa ca sudhammataü.
Nave deve ca passantà vaõõavante yasassine
Sugatasmiü buhmacariyaü caritvàna idhàgate.
Te a¤¤e atirocanti vaõõena yasasàyunà
Sàvakà bhåripa¤¤assa visesåpagatà idha.
Idaü disvàna nandanti tàvatiüsà sahindakà
Tathàgataü namassantà dhammassa ca sudhammatanti.

16. Idamatthaü bhante brahmà sanaükumàro bhàsittha. Idamatthaü bhante brahmuno

Sanaükumàrassa bhàsato aññhaïgasamannàgato saro hoti: vissaññho ca vi¤¤eyyo ca ma¤ju ca savanãyo ca bindu ca avisàrã ca gambhãro ca ninnàdã ca. Yathàparisaü kho pana bhante brahmà sanaükumàro sarena vi¤¤àpeti. Na cassa bahiddhà parisàya ghoso niccharati. Yassa kho pana bhante evaü aññhaïgasamannàgato saro hoti, so vuccati ' brahmasaro'ti. Atha kho bhante brahmà sanaükumàro tettiüsa attabhàve abhinimminitvà devànaü tàvatiüsànaü [PTS Page 212] [\q 212/] paccekapallaïkesu paccekapallaïkena nisãditvà deve tàvatiüse àmantesi: " taü kimma¤¤anti bhonto devà tàvatiüsà. Yàva¤ca so bhagavà bahujanahitàya pañipanno bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü. Ye hi keci bho buddhaü saraõaü gatà dhammaü saraõaü gatà saïghaü saraõa gatà sãlesu paripårakàrino, te kàyassa bhedà parammaraõà appekacce paranimmitavasavattãnaü devànaü sahabyataü upapajjanti. Appekacce nimmànaratãnaü devànaü sahabyataü upapajjanti, appekacce tusitànaü devànaü sahabyataü upapajjanti, appekacce yàmànaü devànaü sahabyataü upapajjanti, appekacce tàvatiüsànaü devànaü sahabyataü upapajjanti, appekacce càtummahàràjikànaü devànaü sahabyataü upapajjanti. Ye sabbanihãnaü kàyaü paripårenti te gandhabbakàyaü paripårentã ti.

[BJT Page 324] [\x 324/]

Idamatthaü bhante brahmà sanaükumàro bhàsittha. Idamatthaü bhante brahmuno sanaükumàrassa bhàsato ghoso yeva. Devà ma¤¤anti yvàyaü mama pallaïke, svàyaü eko'va bhàsatã ti.

" Ekasmiü bhàsamànasmiü sabbe bhàsanti nimmità [a]
Ekasmiü tuõhimàsãne sabbe tuõhã bhavanti te.
Tadà su devà ma¤¤anti tàvatiüsà sahindakà
Yvàyaü mama pallaïkasmiü svàyaü eko'va bhàsatã" ti.

17. Atha kho bhante brahmà sanaükumàro ekattena attànaü upasaühàsi. Ekattena attànaü upasaüharitvà [PTS Page 213] [\q 213/] sakkassa devànamindassa pallaïke pallaïkena nisãditvà deve tàvatiüse àmantesi:

Iddhipàda bhàvanà

18. Taü kimma¤¤anti bhonto devà tàvatiüsà yàvasupa¤¤attà cime tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena cattàro iddhipàdà pa¤¤attà iddhipahutàya iddhivisavitàya iddhivikubbanatàya. Katame cattàro? Idha bho bhikkhu chandasamàdhipadhànasaïkhàrasamannàgataü iddhipàdaü bhàveti, viriyasamàdhipadhànasaïkhàrasamannàgataü iddhipàdaü bhàveti, cittasamàdhipadhànasaïkhàrasamannàgataü iddhipàdaü bhàveti, vãmaüsàsamàdhipadhànasaïkhàrasamannàgataü iddhipàdaü bhàveti. Ime kho bho tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena cattàro iddhipàdà pa¤¤attà iddhipahutàya iddhivisavitàya iddhivikubbanatàya. Ye hi keci bho atãtamaddhànaü samaõà và bràhmaõà và anekavihitaü iddhividhaü paccanubhosuü, sabbe te imesaü yeva catunnaü iddhipàdànaü bhàvitattà bahulãkatattà, ye pi hi keci bho anàgatamaddhànaü samaõà và bràhmaõà và anekavihitaü iddhividhaü paccanubhossanti, sabbe te imesaü yeva catunnaü iddhipàdànaü bhàvitattà bahulãkatattà. Ye pi hi keci bho etarahi samaõà và bràhmaõà và anekavihitaü iddhividhaü paccanubhonti, sabbe te imesaü yeva catunnaü iddhipàdànaü bhàvitattà bahulãkatattà. Passanti no bhonto devà tàvatiüsà mama pi maü evaråpaü iddhànubhàvanati.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

[A.] Ekasya bhàùamànasya sarve bhàùanti nirmitàþ
Ekasya tuùõãmbhåtasya sarve tuùõãm bhavanti te. ( Divyàvadàna)

[BJT Page 326] [\x 326/]

Evaü mahàbrahme ' ti.

' Ahampi kho bho imesaü yeva catunnaü [PTS Page 214] [\q 214/] iddhipàdànaü bhàvitattà bahulãkatattà evaü mahiddhiko evaü mahànubhàvo' ti.

Idamatthaü bhante brahmà sanaükumàro bhàsittha. Idamatthaü bhante brahmà sanaükumàro bhàsitvà deve tàvatiüse àmantesi.

Okàsàdhigamà

19. Taü kimma¤¤anti bhonto devà tàvatiüsà yàva¤cidaü tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena tayo okàsàdhigamà anubuddhà sukhassa adhigamàya. Katame tayo? Idha bho ekacco saüsaññho viharati kàmehi, saüsaññho akusalehi dhammehi. So aparena samayena ariyadhammaü suõàti, yoniso manasi karoti, dhammànudhammaü pañipajjati, so ariyadhammasavanaü àgamma yoniso manasikàraü dhammànudhammapañipattiü asaüsaññho viharati kàmehi, asaüsaññho akusalehi dhammehi. Tassa asaüsaññhassa kàmehi asaüsaññhassa akusalehi dhammehi uppajjati sukhaü. Sukhà bhiyyo somanassaü, seyyathàpi bho mudà pàmojjaü jàyetha, evameva kho bho asaüsaññhassa kàmehi assaññhassa akusalehi dhammehi uppajjati sukhaü, sukhà bhiyyo somanassaü. Ayaü kho bho tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena padhamo okàsàdhigamo anubuddho sukhassa adhigamàya.

Puna ca paraü bho idhekaccassa oëàrikà kàyasaïkhàrà appañippassaddhà honti. Oëàrikà vacãsaïkhàrà appañippassaddhà honti, oëàrikà cittasaïkhàrà appañippassaddhà honti, so aparena samayena ariyadhammaü suõàti yoniso manasi karoti dhammànudhammaü pañipajjati. Tassa ariyadhammasavanaü àgamma yoniso manasikàraü dhammànudhammapañipattiü, oëàrikà kàyasaïkhàrà pañippasasambhanti, oëàrikà vacãsaïkhàrà pañippassambhanti, [PTS Page 215] [\q 215/] oëàrikà cittasaïkhàrà pañippassambhanti. Tassa oëàrikànaü kàyasaïkhàrànaü pañippassaddhiyà oëàrikànaü vacãsaïkhàrànaü pañippassaddhiyà oëàrikànaü cittasaïkhàrànaü pañippassaddhiyà uppajjati sukhaü. Sukhà bhiyyo somanassaü. Seyyathàpi bho mudà pàmojjaü jàyetha. Evameva kho oëàrikànaü kàyasaïkhàrànaü pañippassaddhiyà oëàrikànaü vacãsaïkhàrànaü pañippassaddhiyà oëàrikànaü cittasaïkhàrànaü pañippassaddhiyà uppajjati sukhaü. Sukhà bhiyyo somanassaü. Ayaü kho bho tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena dutiyo okàsàdhigamo anubuddho sukhassa adhigamàya.

[BJT Page 328] [\x 328/]

Puna ca paraü bho idhekacco idaü kusalanti yathàbhåtaü nappajànàti. Idaü akusalanti yathàbhåtaü nappajànàti, idaü sàvajjaü idaü anavajjaü idaü sevitabbaü idaü na sevitabbaü idaü hãnaü idaü paõãtaü idaü kaõhasukkasappañibhàganti yathàbhåtaü nappajànàti. So aparena samayena ariyadhammaü suõàti yoniso manasi karoti dhammànudhammaü pañipajjati. So ariyadhammasavanaü àgamma yonisomanasikàraü dhammànudhammappañipattiü idaü kusalanti yathàbhåtaü pajànàti, idaü akusalanti yathàbhåtaü pajànàti, idaü sàvajjaü idaü anavajjaü idaü sevitabbaü idaü na sevitabbaü idaü hãnaü idaü paõãtaü idaü kaõhasukkasappañibhàganti yathàbhåtaü pajànàti. Tassa evaü jànato evaü passato avijjà pahãyati, vijjà uppajjati. Tassa avijjàviràgà vijjuppàdà uppajjati sukhaü, sukhà bhiyyo somanassaü. Seyyathàpi bho mudà pàmojjaü1 jàyetha, evameva kho bho avijjàviràgà vijjuppàdà uppajjati sukhaü. Sukhà bhiyyo somanassaü. Ayaü kho bho tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena tatiyo okàsàdhigamo anubuddho sukhassa adhigamàya.

[PTS Page 216] [\q 216/]

Ime kho bho tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena tayo okàsàdhigamà anubuddhà sukhassa adhigamàyàti. Idamatthaü bhante brahmà sanaükumàro bhàsittha. Idamatthaü bhante buhmà sanaükumàro bhàsitvà deve tàvatiüse àmantesi:

Satipaññhànà

20. Taü kimma¤¤anti bhonto devà tàvatiüsà yàva supa¤¤attàvime tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena. Cattàro satipaññhànà kusalassàdhigamàya. Katame cattàro? Idha bho bhikkhu ajjhattaü kàye kàyànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Ajjhattaü kàye kàyànupassã viharanto tattha sammàsamàdhiyati sammà vippasãdati. So tattha sammà samàhito sammàvippasanno bahiddhà parakàye ¤àõadassanaü abhinibbatteti.

Ajjhattaü vedanàsu vedanànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Ajjhattaü vedanàsu vedanànupassã viharantotattha sammàsamàdhiyati sammà vippasãdati. So tattha sammà samàhito

Sammàvippasanno bahiddhà paravedanàsu ¤àõadassanaü abhinibbatteti.

Ajjhattaü citte cittànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Ajjhattaü citte cittànupassã viharanto tattha sammàsamàdhiyati sammà vippasãdati. So tattha sammà samàhito sammàvippasanno bahiddhà paracitte ¤àõadassanaü abhinibbatteti.

- - - - - - - - - - -

1. Pàmujjaü - kaü

[BJT Page 330] [\x 330/]

Ajjhattaü dhammesu dhammànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Ajjhattaü dhammesu dhammànupassã viharanto tattha sammàsamàdhiyati sammà vippasãdati. So tattha sammà samàhito sammàvippasanno bahiddhà paradhammesu ¤àõadassanaü abhinibbatteti. Ime kho bho tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena cattàro satipaññhànà pa¤¤attà kusalassa adhigamàyàti.

Idamatthaü bhante brahmà sanaükumàro bhàsittha. Idamatthaü bhante brahmà sanaükumàro bhàsitvà deve tàvatiüse àmantesi.

Samàdhiparikkhàrà

21. Taü kimma¤¤anti bhonto devà tàvatiüsà yàvasupa¤¤attàvime tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena satta sammàsamàdhiparikkhàrà sammàsamàdhissa bhàvanàya sammàsamàdhissa pàripåriyà. Katame satta? Sammàdiññhi sammàsaükappo sammàvàcà sammàkammanto [PTS Page 217] [\q 217/] sammààjãvo sammàvàyàmo sammàsati.

Yà kho bho imehi sattahi aïgehi cittassa ekaggatà parikkhatà, ayaü vuccati bho ariyo sammàsamàdhi saupaniso itipi saparikkhàro itipi. Sammàdiññhissa bho sammàsaïkappo pahoti, sammàsaïkappassa sammàvàcà pahoti, sammàvàcassa sammàkammanto pahoti, sammàkammantassa sammààjãvo pahoti, sammààjãvassa sammàvàyàmo pahoti, sammàvàyàmassa sammàsati pahoti, sammàsatissa sammàsamàdhi pahoti, sammàsamàdhissa sammà¤àõaü pahoti, sammà¤àõassa sammàvimutti pahoti. Yaü hi taü bho sammà vadamàno vadeyya, svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko1 paccattaü veditabbo vi¤¤åhã. Apàrutà amatassa dvàràti,idametaü sammà vadamàno vadeyya svàkkhàto hi bho bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhi. Apàrutà amatassa dvàràti.

- - - - - - - - - - - - - - - - -

1. Opaneyyako - machasaü,

[BJT Page 332] [\x 332/]

Ye hi keci bho buddhe aveccappasàdena samannàgatà, dhamme aveccappasàdena samannàgatà saïghe aveccappasàdena samannàgatà, ariyakantehi sãlehi samannàgatà. Ye cime opapàtikà dhammavinãtà sàtirekàni catuvisatisatasahassàni màgadhakà paricàrakà abbhatãtà kàlakatà tiõõaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà sotàpannà avinipàtadhammà niyatà sambodhiparàyaõà. Atthi cevettha sakadàgàmino.

Atthàyaü1 itarà pajà pu¤¤abhàgàti me mano,
Saïkhàtuü no pi sakkomi musàvàdassa ottapanti. 2

22. Idamatthaü bhante brahmà sanaükumàro bhàsittha. Idamatthaü bhante brahmuno sanaükumàrassa bhàsato vessavaõassa mahàràjassa evaü cetaso parivitakko udapàdi. 'Acchariyaü vata bho. Abbhutaü vata bho, evaråpopi nàma uëàro satthà bhavissati, evaråpaü uëàraü dhammakkhànaü, evaråpà uëàrà visesàdhigamà pa¤¤àyissantã'ti. Atha bhanne brahmà sanaükumàro vessavaõassa mahàràjassa cetasà ceto paritavitakkama¤¤àya vessavaõaü mahàràjànaü etadavoca: "taü kimma¤¤ati bhavaü vessavaõo mahàràjà. Atãtampi addhànaü evaråpo uëàro satthà ahosi, evaråpaü uëàraü dhammakkhànaü, evaråpà uëàrà visesàdhigamà pa¤¤àyiüsu. Anàgatampi addhànaü evaråpo uëàro satthà bhavissati. Evaråpaü uëàraü dhammakkhànaü, evaråpà uëàrà visesàdhigamà pa¤¤àyissantã"ti.

23. Idamatthaü bhante brahmà sanaükumàro devànaü tàvatiüsànaü abhàsi. Idamatthaü vessavaõo mahàràjà brahmuno sanaükumàrassa devànaü tàvatiüsànaü bhàsato sammukhà sutaü sammukhà pañiggahitaü sayaü parisàyaü àrocesi. Idamatthaü janavasabho yakkho vessavaõassa mahàràjassa sayaü parisàyaü bhàsato sammukhà sutaü sammukhà pañiggahitaü bhagavato àrocesi. Idamatthaü bhagavà janavasabhassa yakkhassa sammukhà sutvà sammukhà pañiggahetvà sàma¤ca abhi¤¤àya àyasmato ànandassa àrocesi. Idamatthaü àyasmà ànando bhagavato sammukhà sutvà sammukhà pañiggahetvà àrocesi bhikkhånaü bhikkhunãnaü upàsakànaü upàsikànaü 'tayidaü brahmacariyaü iddha¤ceva phãta¤ca vitthàritaü bàhuja¤¤aü puthubhåtaü yàva devamanussehi suppakàsitanti.

Janavasabhasuttaüpa¤camaü.

- - - - - - - - - - -

1. Athàyaü - syà. 2. Ottappanti - machasaü.