[BJT Vol M - 2] [\z M /] [\w II /]
[PTS Vol M - 1] [\z M /] [\f I /]
[PTS Page 349] [\q 349/]
[BJT Page 020] [\x 20/]

Suttantapiñake
Majjhimanikàyo
Majjhimapaõõàsako
1. Gahapati vaggo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
2.1.2.
52 Aññhakanàgara suttaü

Evaü me sutaü ekaü samayaü àyasmà ànando vesàliyaü viharati beluvagàmake. Tena kho pana samayena dasamo gahapati aññhakanàgaro pàñaliputtaü anuppatto hoti kenacideva karaõãyena. Atha kho dasamo gahapati aññhakanàgaro yena kukkuñàràmo yena a¤¤ataro bhikkhu tenupasaïkami. Upasaïkamitvà taü bhikkhuü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho dasamo gahapati aññhakanàgaro taü bhikkhuü etadavoca: kahannu kho bhante àyasmà ànando etarahi viharati. Dassanakàmà hi mayaü taü àyasmantaü ànandanti. Eso gahapati àyasmà ànando vesàliyaü viharati beluvagàmake'ti. Atha kho dasamo gahapati aññhakanàgaro pàñaliputte taü karaõãyaü tãretvà yena vesàlã yena beluvagàmako yenàyasmà ànando tenupasaïkami upasaïkamitvà àyasmantaü ànandaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho dasamo gahapati aññhakanàgaro àyasmantaü ànandaü etadavoca:

Atthi nu kho bhante ànanda tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena ekadhammo akkhàto yattha bhikkhuno appamattassa àtàpino pahitattassa viharato avimuttaü và1 cittaü vimuccati, aparikkhãõà2 và àsavà parikkhayaü gacchanti. Ananuppattaü và3 anuttaraü yogakkhemaü anupàpuõàtã'ti. Atthi kho gahapati tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena ekadhammo akkhàto, [PTS Page 350] [\q 350/] yattha bhikkhuno appamattassa àtàpino pahitattassa viharato avimutta¤ceva cittaü vimuccati. Aparikkhãõà ca àsavà parikkhayaü gacchanti. Ananuppatta¤ca anuttaraü yogakkhemaü anupàpuõàtã'ti. Katamo pana bhante ànanda tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena ekadhammo akkhàto yattha bhikkhuno appamattassa àtàpino pahitattassa viharato avimutta¤ceva cittaü vimuccati. Aparikkhãõà ca àsavà parikkhayaü gacchanti. Ananuppatta¤ca anuttaraü yogakkhemaü anupàpuõàtã'ti.

-------------------

1. Avimuttaü ceva-machasaü,syà 2. Apparikkhãõà và-syà aparikkhãõà ca -machasaü. 3. Ananuppattaüva -machasaü, syà.

[BJT Page 022] [\x 22/]

Idha gahapati bhikkhu vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja viharati. So iti pañisa¤cikkhati. Idampi kho pañhamaü jhànaü abhisaïkhataü abhisa¤cetayitaü, yaü kho pana ki¤ci abhisaïkhataü abhisa¤cetayitaü tadaniccaü nirodhadhammanti pajànàti. So tattha ñhito àsavànaü khayaü pàpuõàti, no ce àsavànaü khayaü pàpuõàti; teneva dhammaràgena tàya dhammanandiyà pa¤cannaü orambhàgiyànaü saüyojanànaü parikkhayà opapàtiko hoti tattha parinibbàyã anàvattidhammo tasmà lokà. Ayampi kho gahapati tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena ekadhammo akkhàto, yattha bhikkhuno appamattassa àtàpino pahitattassa viharato avimutta¤ceva cittaü vimuccati. Aparikkhãõà ca àsavà parikkhayaü gacchanti. Ananuppatta¤ca anuttaraü yogakkhemaü anupàpuõàti.

Puna ca paraü gahapati bhikkhu vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati. So iti pañisa¤cikkhati: idampi kho dutiyaü jhànaü abhisaïkhataü abhisa¤cetayitaü yaü kho pana ki¤ci abhisaïkhataü abhisa¤cetayitaü tadaniccaü nirodhadhammanti pajànàti. So tattha ñhito àsavànaü khayaü pàpuõàti. No ce àsavànaü khayaü pàpuõàti; teneva dhammaràgena tàya dhammanandiyà pa¤cannaü orambhàgiyànaü saüyojanànaü parikkhayà opapàtiko hoti tattha parinibbàyã anàvattidhammo tasmà lokà. Ayampi kho gahapati tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena [PTS Page 351] [\q 351/] ekadhammo akkhàto, yattha bhikkhuno appamattassa àtàpino pahitattassa viharato avimutta¤ceva cittaü vimuccati. Aparikkhãõà ca àsavà parikkhayaü gacchanti. Ananuppatta¤ca anuttaraü yogakkhemaü anupàpuõàti.

Puna ca paraü gahapati bhikkhu pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati. Sato ca sampajàno sukha¤ca kàyena pañisaüvedeti. Yantaü ariyà àcikkhanti: upekkhako satimà sukhavihàrãti taü tatiyaü jhànaü upasampajja viharati. So itipañisa¤cikkhati: idampi kho tatiyaü jhànaü abhisaïkhataü abhisa¤cetayitaü, yaü kho pana ki¤ci abhisaïkhataü abhisa¤cetayitaü tadaniccaü nirodhadhammanti pajànàti. So tattha ñhito àsavànaü khayaü pàpuõàti. No ce àsavànaü khayaü pàpuõàti, teneva dhammaràgena tàya dhammanandiyà pa¤cannaü orambhàgiyànaü saüyojanànaü parikkhayà opapàtiko hoti tattha parinibbàyã anàvattidhammo tasmà lokà. Ayampi kho gahapati tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena ekadhammo akkhàto, yattha bhikkhuno appamattassa àtàpino pahitattassa viharato avimutta¤ceva cittaü vimuccati. Aparikkhãõà ca àsavà parikkhayaü gacchanti, ananuppatta¤ca anuttaraü yogakkhemaü anupàpuõàti.

Puna ca paraü gahapati bhikkhu sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà, pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà1 adukkhaü asukhaü2 upekkhàsati pàrisuddhiü catutthaü jhànaü3 upasampajja viharati. So itipañisa¤cikkhati: idampi kho catutthaü jhànaü abhisaïkhataü abhisa¤cetayitaü, yaü kho pana ki¤ci abhisaïkhataü abhisa¤cetayitaü tadaniccaü nirodhadhammanti pajànàti, so tattha ñhito àsavànaü khayaü pàpuõàti. No ce àsavànaü khayaü pàpuõàti, teneva dhammaràgena tàya dhammanandiyà pa¤cannaü orambhàgiyànaü saüyojanànaü parikkhayà opapàtiko hoti tattha parinibbàyã anàvattidhammo tasmà lokà. Ayampi kho gahapati tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena ekadhammo akkhàto, yattha bhikkhuno appamattassa àtàpino pahitattassa viharato avimutta¤ceva cittaü vimuccati. Aparikkhãõà ca àsavà parikkhayaü gacchanti, ananuppatta¤ca anuttaraü yogakkhemaü anupàpuõàti.

Puna ca paraü gahapati bhikkhu mettàsahagatena cetasà ekaü disaü pharitvà viharati. Tathà dutiyaü, tathà tatiyaü, tathà catutthiü iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya1 sabbàvantaü lokaü mettàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjhena pharitvà viharati. So iti pañisa¤cikkhati: ayampi kho mettàcetovimutti2 abhisaïkhatà abhisa¤cetayità, yaü kho pana ki¤ci abhisaïkhataü abhisa¤cetayitaü tadaniccaü nirodhadhammanti pajànàti, so tattha ñhito àsavànaü khayaü pàpuõàti. No ce àsavànaü khayaü pàpuõàti, teneva dhammaràgena tàya dhammanandiyà pa¤cannaü orambhàgiyànaü saüyojanànaü parikkhayà opapàtiko hoti tattha parinibbàyã anàvattidhammo tasmà lokà. Ayampi kho gahapati tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena ekadhammo akkhàto, yattha bhikkhuno appamattassa àtàpino pahitattassa virato avimutta¤ceva cittaü vimuccati. Aparikkhãõà ca àsavà parikkhayaü gacchanti, ananuppatta¤ca anuttaraü yogakkhemaü anupàpuõàti.

------------------------

1. Sabbatthatàya-sãmu. 2. Cetasovimutti-sãmu.

[BJT Page 024] [\x 24/]

Puna ca paraü gahapati bhikkhu karuõàsahagatena cetasà ekaü disaü pharitvà viharati. Tathà dutiyaü, tathà tatiyaü, tathà catutthiü, iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya1 sabbàvantaü lokaü karuõàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjhena pharitvà viharati. So iti pañisa¤cikkhati: ayampi kho karuõàcetovimutti2 abhisaïkhatà abhisa¤cetayità, yaü kho pana ki¤ci abhisaïkhataü abhisa¤cetayitaü tadaniccaü [PTS Page 352] [\q 352/] nirodhadhammanti pajànàti, so tattha ñhito àsavànaü khayaü pàpuõàti. No ce àsavànaü khayaü pàpuõàti, teneva dhammaràgena tàya dhammanandiyà pa¤cannaü orambhàgiyànaü saüyojanànaü parikkhayà opapàtiko hoti tattha parinibbàyã anàvattidhammo tasmà lokà. Ayampi kho gahapati tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena ekadhammo akkhàto, yattha bhikkhuno appamattassa àtàpino pahitattassa viharato avimutta¤ceva cittaü vimuccati. Aparikkhãõà ca àsavà parikkhayaü gacchanti, ananuppatta¤ca anuttaraü yogakkhemaü anupàpuõàti.

Puna ca paraü gahapati bhikkhu muditàsahagatena cetasà ekaü disaü pharitvà viharati. Tathà dutiyaü, tathà tatiyaü, tathà catutthiü iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya1 sabbàvantaü lokaü muditàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjhena pharitvà viharati. So iti pañisa¤cikkhati: ayampi kho muditàcetovimutti2 abhisaïkhatà abhisa¤cetayità, yaü kho pana ki¤ci abhisaïkhataü abhisa¤cetayitaü tadaniccaü nirodhadhammanti pajànàti, so tattha ñhito àsavànaü khayaü pàpuõàti. No ce àsavànaü khayaü pàpuõàti, teneva dhammaràgena tàya dhammanandiyà pa¤cannaü orambhàgiyànaü saüyojanànaü parikkhayà opapàtiko hoti tattha parinibbàyã anàvattidhammo tasmà lokà. Ayampi kho gahapati tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena ekadhammo akkhàto, yattha bhikkhuno appamattassa àtàpino pahitattassa viharato avimutta¤ceva cittaü vimuccati. Aparikkhãõà ca àsavà parikkhayaü gacchanti, ananuppatta¤ca anuttaraü yogakkhemaü anupàpuõàti.

Puna ca paraü gahapati bhikkhu upekkhàsahagatena cetasà ekaü disaü pharitvà viharati. Tathà dutiyaü, tathà tatiyaü, tathà catutthiü iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya1 sabbàvantaü lokaü upekkhàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjhena pharitvà viharati. So iti pañisa¤cikkhati: ayampi kho upekkhàcetovimutti2 abhisaïkhatà abhisa¤cetayità, yaü kho pana ki¤ci abhisaïkhataü abhisa¤cetayitaü tadaniccaü nirodhadhammanti pajànàti, so tattha ñhito àsavànaü khayaü pàpuõàti. No ce àsavànaü khayaü pàpuõàti, teneva dhammaràgena tàya dhammanandiyà pa¤cannaü orambhàgiyànaü saüyojanànaü parikkhayà opapàtiko hoti tattha parinibbàyã anàvattidhammo tasmà lokà. Ayampi kho gahapati tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena ekadhammo akkhàto, yattha bhikkhuno appamattassa àtàpino pahitattassa viharato avimutta¤ceva cittaü vimuccati. Aparikkhãõà ca àsavà parikkhayaü gacchanti, ananuppatta¤ca anuttaraü yogakkhemaü anupàpuõàti.

Puna ca paraü gahapati bhikkhu sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthaïgamà nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà ananto àkàso ti àkàsàna¤càyatanaü upasampajja viharati. So iti pañisa¤cikkhati: ayampi kho pana àkàsàna¤càyatanasamàpatti abhisaïkhatà abhisa¤cetayità, yaü kho pana ki¤ci abhisaïkhataü abhisa¤cetayitaü tadaniccaü nirodhadhammanti pajànàti, so tattha ñhito àsavànaü khayaü pàpuõàti. No ce àsavànaü khayaü pàpuõàti, teneva dhammaràgena tàya dhammanandiyà pa¤cannaü orambhàgiyànaü saüyojanànaü parikkhayà opapàtiko hoti tattha parinibbàyã anàvattidhammo tasmà lokà. Ayampi kho gahapati tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena ekadhammo akkhàto, yattha bhikkhuno appamattassa àtàpino pahitattassa viharato avimutta¤ceva cittaü vimuccati. Aparikkhãõà ca àsavà parikkhayaü gacchanti, ananuppatta¤ca anuttaraü yogakkhemaü anupàpuõàti.

Puna ca paraü gahapati bhikkhu sabbaso àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma anantaü vi¤¤àõanti vi¤¤àõa¤càyatanaü upasampajja viharati. So iti pañisa¤cikkhati: ayampi kho vi¤¤àõa¤càyatana samàpatti abhisaïkhatà abhisa¤cetayità, yaü kho pana ki¤ci abhisaïkhataü abhisa¤cetayitaü tadaniccaü nirodhadhammanti pajànàti. So tattha ñhito àsavànaü khayaü pàpuõàti. No ce àsavànaü khayà pàpuõàti, teneva dhammaràgena tàyaü dhammanandiyà pa¤cannaü orambhàgiyànaü saüyojanànaü parikkhayà opapàtiko hoti tattha parinibbàyã anàvattidhammo tasmà lokà. Ayampi kho gahapati tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena ekadhammo akkhàto, yattha bhikkhuno appamattassa àtàpino pahitattassa virato viharato avimutta¤ceva cittaü vimuccati. Aparikkhãõà ca àsavà parikkhayaü gacchanti, ananuppatta¤ca anuttaraü yogakkhemaü anupàpuõàti.

Puna ca paraü gahapati bhikkhu sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma natthi ki¤cãti àki¤ca¤¤àyatanaü upasampajja viharati. So iti pañisa¤cikkhati: ayampi kho àki¤ca¤¤àyatanasamàpatti abhisaïkhatà abhisa¤cetayità, yaü kho pana ki¤ci abhisaïkhataü abhisa¤cetayitaü tadaniccaü nirodhadhammanti pajànàti, so tattha ñhito àsavànaü khayaü pàpuõàti. No ce àsavànaü khayaü pàpuõàti, teneva dhammaràgena tàya dhammanandiyà pa¤cannaü orambhàgiyànaü saüyojanànaü parikkhayà opapàtiko hoti tattha parinibbàyã anàvattidhammo tasmà lokà. Ayampi kho gahapati tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena ekadhammo akkhàto, yattha bhikkhuno appamattassa àtàpino pahitattassa viharato avimutta¤ceva cittaü vimuccati. Aparikkhãõà ca àsavà parikkhayaü gacchanti. Ananuppatta¤ca anuttaraü yogakkhemaü anupàpuõàti.

-------------------------

1. Sabbatthatàya-sãmu.  2. Cetasovimutti-sãmu.  3. Ayaü kho-sãmu.

[BJT Page 026] [\x 26/]

Evaü vutte dasamo gahapati aññhakanàgaro àyasmantaü ànandaü etadavoca: " seyyathàpi bhante ànanda puriso ekaü nidhimukhaü gavesanto sakideva ekàdasa [PTS Page 353] [\q 353/] nidhimukhàni adhigaccheyya, evameva kho ahaü bhante ekaü amatadvàraü gavesanto sakideva ekàdasa amatadvàràni alatthaü savaõàya1. Seyyathàpi bhante purisassa agàraü ekàdasadvàraü, so tasmiü agàre àditte ekamekenapi dvàrena sakkuõeyya attànaü sotthiü kàtuü, evameva kho ahaü bhante imesaü ekàdasannaü amatadvàrànaü ekamekenapi amatadvàrena sakkuõissàmi attànaü sotthiü kàtuü. Ime hi nàma bhante a¤¤atitthiyà àcariyassa àcariyadhanaü pariyesissanti. Kiüpanàhaü2 àyasmato ànandassa påjaü na karissàmã"ti.

Atha kho dasamo gahapati aññhakanàgaro pàñaliputta¤ca vesàlika¤ca bhikkhusaïghaü sannipàtàpetvà3 paõãtena khàdanãyena bhojanãyena sahatthà santappesi sampavàresi. Ekameka¤ca bhikkhuü paccekadussayugena acchàdesi, àyasmantaü ànandaü ticãvarena acchàdesi. âyasmato ca ànandassa pa¤casataü vihàraü4 kàràpesã'ti.

Aññhakanàgarasuttaü dutiyaü.

--------------------------

1. Bhàvanàya- machasaü 2. Kimaïgaü panàhaü- machasaü, syà 3. Sannipàtetvà-machasaü,syà 4. Pa¤casatavihàraü - machasaü,syà.