5. 1

858. Ko me vandati pàdàni iddhiyà yasasà jalaü,
Abhikkantena vaõõena sabbà obhàsayaü disàti.

859. Maõóukohaü pure àsiü udake vàrigocaro,
Tava dhammaü suõantassa avadhã vacchapàlako.

860. Muhuttaü cittappàsàdassa iddhiü passa yasa¤ca me,
Anubhàvaü ca me passa vaõõaü passa juti¤ca me.

861. Ye ca te dãghamaddhàna dhammaü assosuü gotama,
Pattà te acalaññhànaü yattha gantvà na socareti.

Maõóukadevaputtavimànaü.
 

5. 2

862. Cirappavàsiü purisaü durato sotthimàgataü,
¥àtimittà suhajjà ca abhinandanti àgataü.

863. Tatheva katapu¤¤ampi asmà lokà paraü gataü,
Pu¤¤àni patigaõhanti piyaü ¤àtiü va1 àgatanti.

864. Uññhehi revate supàpadhamme
Apàrutaü dvàraü2 adànasãle
Nessàma taü yattha thunanti duggatà
Samajjatà3 nerayikà dukhena.

865. Ivecca4 vatvàna yamassa dutà
Te dve yakkhà lohitakkhà brahantà
Paccekabàhàsu gahetvàna revataü
Pakkàmayuü devagaõassa santiketi.

866. âdiccavaõõaü ruciraü pabhassaraü
Vyamhaü subhaü ka¤canajàlachannaü
Kassetamàõikiõõajanaü vimànaü
Suriyassa raüsãriva jotamànaü

867. Nàrãgaõà candanasàralittaü5
Ubhato vimànaü upasobhayanti
Taü dissati suriyasamànavaõõaü
Ko modati saggappatto vimàneti.

1. ¥àtãva - machasaü.
2. Apàruka dvàre - machasaü.
Apàruka dvàraü - [PTS]
3. Samappità - sã.
4. Icchevaü - syà,
5. Candanasàrànulittà - syà.

[BJT Page 124] [\x 124/]
 

868. Bàràõasiyaü nandiyo nàmàsi upàsako amaccharã dànapatã vada¤¤å
Tassetamàkiõõajanaü vimànaü
Suriyassa raüsãriva jotamànaü.

869. Nàrãgaõà candanasàralittà
Ubhato vimànaü upasobhayantã
Taü dissati suriyasamànavaõõaü
So modati saggappatto vimàneti.

870. Nandiyassàhaü bhariyà
Agàrini sabbakulassa issarà
Bhattuvimàne ramissàmi dànahaü
Na patthaye nirayaü dassanàyàti.

871. Eso te nirayo supàpadhamme
Pu¤¤aü tayà akataü jãvaloke na hi maccharã rosako pàpadhammo
Saggåpagànaü labhati sahavyatantã.

872. Kinnu gåtha¤ca mutta¤ca asuci1 patidissati,
Duggandhaü kimidaü mãëhaü kimetaü upavàyatãti.

873. Esa saüsavako nàma gambhãro sataporiso,
Yattha vassasahassàni tuvaü paccasi revateti.

874. Kinnu kàyena vàcàya manasà dukkataü kataü.
Kena saüsavako laddho gambhãro sataporisoti.

875. Samaõe bràhmaõecàpi a¤¤ovàpi vaõibbake,
Musàvàdena va¤acesi taü pàpaü pakataü tayà.

876. Tena saüsavako laddho gambhãro sataporiso,
Tattha vassasahassàni tuvaü paccasi revate.

877. Hatthepi chindanti athopi pàde
Kaõõepi chindanti athopi nàsaü
Athopi kàkoëagaõà samecca
Saïgamma khàdanti viphandamànanti.

878. Sàdhu kho maü pañinetha kàhàmi kusalaü bahuü
Dànena samacariyàya sa¤¤amena damena ca
Yaü katvà sukhità honti na ca pacchànutappareti.

1. Asuciü - sãmu.

[BJT Page 126] [\x 126/]

879. Pure tuvaü pamajjitvà idàni paridevasi,
Sayaü katànaü kammànaü vipàkaü anubhossasãti.

880. Ko devalokato manussalokaü,
Gantvàna puññho me evaü vadeyya
Nikkhittadaõóesu dadàtha dànaü
Acchàdanaü sayana1mathannapànaü
Na hi maccharã rosako pàpadhammo
Saggupagànaü labhati sahavyataü.
[PTS Page 051] [\q  51/]
881. Sàhaü nåna ito gantvà yoniü laddhàna mànusiü
Vada¤¤u sãlasampannà kàhàmi kusalaü bahuü
Dànena samacariyàya sa¤¤amena damena ca.

882. âràmàni ca ropissaü dugge saïkamanàti ca,
Papa¤ca udapàna¤ca vippasannena cetasà.

883. Càtuddasiü pa¤cadasiü yà ca pakkhassa aññhamã,
Pàñibhàriyapakkha¤ca aññhaïgasusamàgataü.

884. Uposathaü upavasissaü sadà sãlesu saüvutà,
Na ca dàne pamajjãssaü sàmaü diññhamidaü mayàti.

885. Iccevaü vippalapantiü phandamànaü tato tato,
Khipiüsu niraye ghore uddhapàdaü avaüsiranti.

886. Ahaü pure maccharinã ahosiü
Paribhàsikà samaõabràhmaõànaü
Vitathena ca sàmikaü va¤cayitvà
Paccàmahaü niraye ghoraråpeti.

Revatãvimànaü.

5. 3

887. Yo vadataü pavaro manujesu
Sakyamunã bhagavà katakicco
Pàragato balaviriyasamaïgã
Taü sugataü saraõatthamupehi.

888. Ràgaviràgamanejamasokaü
Dhammamasaïkhatamappañikålaü
Madhuramimaü paguõaü suvibhattaü
Dhammamimaü saraõatthamupehi

1. Seyya - machasaü.

[BJT Page 128] [\x 128/]

889. Yattha ca dinnamahapphalamàhu
Catusu sucãsu purisayugesu
Aññha ca puggala dhammadasà te
Saïghamimaü saraõatthamupehãti.

890. Na tathà napati nabhasmiü1 suriyo
Cando ca na bhàsati na phusso
Yathà atulamidaü mahappabhàsaü
Ko nu tvaü mahiü upagà.

891. Chindati ca2 raüsi pabhaïkarassa
Sàdhikaü3 vãsati yojanàni àbhà
Rattimpi ca yathà divaü karoti
Parisuddhaü vimalaü subhaü vimànaü.
[PTS Page 052] [\q  52/]
892. Bahu paduma vicitta puõóarãkaü
Vokiõõaü kusumehi nekacittaü
Arajavirajahemajàlacchannaü
âkàse napati yathàpi suriyo.

893. Rattambarapãtavàsasàhi
Agarupiyaïgucandanussadàhi
Ka¤canatanusannibhattacàhi
Paripåraü gaganaüva tàrakàhi

894. Naranàriyo bahuketthanekavaõõà
Kusumavibhåsità bharaõettha sumanà
Anilapamu¤cikà pavanti surabhiü
Tapanãyavitatà suvaõõanacchadanà4.

895. Kissa samadamassa5 ayaü vipàko
Kenàsi kammaphalenidhåpapanno
Yathà ca te adhigatamidaü vimànaü
Tadanupadaü avacàsi iïgha puññhoti

896. Yamidhapathe6 samecca màõavena
Satthànusàsi anukampamàno
Tava ratanavarassa dhammaü sutvà
Karissàmãti ca bravittha chatto.

1. Nabhe - machasaü.
2. Chindati - machasaü,
3. Sàdhika - machasaü,
4. Suvaõõachannà - machasaü.
5. Saüyamassa - machasaü.
6. Sayamidhapathe - machasaü.
[K-6-08]

[BJT Page 130] [\x 130/]

897. Jinavarapavaraü1 upehi2 saraõaü
Dhamma¤càpi tatheva bhikkhusaïghaü
Noti pañhamaü avocàhaü3 bhante
Pacchà te vacanaü tathevakàsiü.

898. Mà ca pàõavadhaü vividhaü carassu asuciü
Na hi pàõesu asa¤¤ataü avaõõayiüsu sappa¤¤à
Noti padhamaü avocàhaü bhante
Pacchà te vacanaü tathevakàsiü.

899. Mà ca parajanassa rakkhitampi
âdàtabbamama¤¤idittha4 adinnaü
Noti pañhamaü avocàhaü bhante
Pacchà te vacanaü tathevakàsiü.

900. Mà ca parajanassa rakkhitàyo
Paribhariyà agamà anariyametaü
Noti pañhamaü avocàhaü bhante
Pacchà te vacanaü tathevakàsiü.
[PTS Page 053] [\q  53/]
901. Mà ca vitathaü a¤¤athà abhàõã
Nahi musàvàdaü avaõõayiüsu sappa¤¤à
Noti pañhamaü avocàhaü bhante
Pacchà te vacanaü tathevakàsiü.

902. Yena ca puriyassa apeti sa¤¤à
Taü majjaü parivajjayassu sabbaü
No ca pañhamaü avocàhaü bhante
Pacchà te vacanaü tathevakàsiü.

903. Sàhaü idha pa¤casikkhà karitvà
Pañipajjitvà tathàgatassa dhamme
Dvepathamagamàsiü coramajjhe
Te maü tattha vadhiüsu bhogahetu.

904. Ettakamiüdaü anussaràmi kusalaü
Tato paraü na me vijjati a¤¤aü
Tena sucaritena kammunàhaü
Uppanno5 tidivesu kàmakàmã.

905. Passa khaõamuhuttaü sa¤¤amassa
Anudhammapañipattiyà vipàkaü
Jalamiva yasasà samekkhamànà
Bahukà maü pihayanti hãnakammà.

1. Jita pavaraü - syà.
2. Upemi - bahåsu.
3. âdàtabbamama¤¤iko - machasaü.
5. Uppanno - bahåsu.

[BJT Page 132] [\x 132/]

906. Passa katipayàya desanàya
Sugatiü camhi gato sukha¤ca patto
Ye ca te satataü suõanti dhammaü
Ma¤¤e te amataü phusanti khemaü
 

907. Appampi1 kataü kimàcarema
Vipulaü hoti kathàgatassa dhamme
Passa katapu¤¤atàya chatto
Obhàseti pañhaviü yathàpi suriyo

908. Kimidaü kusalaü kimàcarema
Iccekehi samecca mantayanti
Te mayaü punareva laddhamànusattaü
Pañipannà vibharemu sãlavanto.
909. Bahukàro manukampako ca satthà
Iti me sati agamà divàdivassa
Svàhaü upagatomhi saccanàmaü
Anukampassu punapi suõoma2 dhammaü

910. Ye vidha3 pajahanti kàmaràgaü
Bhavaràgànusayaü pahàya mohaü
Na ca te puna upenti4 gabbhaseyyaü
Parinibbànagatà hi sãtibhåtàti.
[PTS Page 054] [\q  54/]
Chattamàõavakavimànaü.
 

5. 4

911. Uccamidaü maõithåõaü vimànaü
Samannato dvàdasa yojanàni
Kåñàgàrà sattasatà uëàrà
Veëuriyatthamhà rucakatthatà5 suhà.

912. Tatthacchasi pivasi khàdasi ca
Dibbà ca vãõà pavadanti vagguü
Dibbà rasà kàmaguõettha pa¤ca
Nàriyo ca naccanti suvaõõachantà.

913. Kena te tàdiso vaõõo kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogà ye keci manaso piyà.

1. Appakampi - katthaci.
2. Suõomu - machasaü.
3. Yedha - su. Syà. [PTS]
4. Punamupenti - machasaü.
5. Ruciratthatà - syà, rucikatthatà, [PTS]

[BJT Page 134] [\x 134/]

914. Pucchàmi taü deva mahànubhàva
Manussabhåto kimakàsi pu¤¤aü
Kenàsi evaü jalitànubhàvo
Vaõõo ca te sabbadisà pabhàsatãti.

915. So devaputto attamano moggallànena pucchito,
Pa¤haü puññho viyàkàsi yassa kammassidaü phalaü.

916. Satiü samuppàdakaro1 dvàre kakkañako ñhito,
Niññhito jàtàråpassa sobhati dasapàdako.

917. Tena me tàdiso vaõõo tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogà ye keci manaso piyà.

918. Akkhàmi te bhikkhu mahànubhàva
Manussabhåto yamakàsi pu¤¤aü
Tenamhi evaü jalitànubhàvo
Vaõõo ca me sabbadisà pabhàsatãti.

Kakkañakarasadàyakavimànaü.
 

5. 5

919. Uccamidaü maõithåõaü vimànaü
Samannato dvàdasa yojanàni
Kåñàgàrà sattasatà uëàrà
Veëuriyatthambhà rucakatthatà subhà.

920. Tatthacchasi pivasi khàdasi ca
Dibbà ca vãõà pavadanti vagguü
Dibbà rasà kàmaguõettha pa¤ca
Nàriyo ca naccanti suvaõõachannà.
921. Kena te tàdiso vaõõo kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogà ye keci manaso piyà.

922. Pucchàmi taü deva mahànubhàva
Manussabhåto kimakàsi pu¤¤aü
Kenàsi evaü jalitànubhàvo
Vaõõo ca te sabbadisà pabhàsatãti.

923. So devaputtà attamano moggallànena pucchito,
Pa¤haü puññho viyàkàsi yassakammassidaü phalaü.

1. Sati samuppàdakaro - machasaü.

[BJT Page 136] [\x 136/]

924. Dibbaü mamaü vassasahassamàyu
Vàcàbhigãtaü manasà pavantitaü
Ettàvatà ñhassati pu¤¤akammo
Dibbehi kàmehi samaïgibhåto.

925. Tena me tàdiso vaõõo tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogà ye keci manaso piyà.

926. Akkhàmi te bhikkhu mahànubhàva
Manussabhåto yamakàsi pu¤¤aü
Tenamhi evaü jalitànubhàvo
Vaõeõà ca me sabbadisà pabhàsatãti.

Dvàrapàlakavimànaü.
 

5. 6

927. Uccamidaü maõithåõaü vimànaü
Samannato dvàdasa yojanàni
Kåñàgàrà sattasatà uëàrà
Veëuriyatthambhà rucakatthatà subhà.

928. Tatthacchasi pivasi khàdasi ca
Dibbà ca vãõà pavadanti vagguü
Dibbà rasà kàmaguõettha pa¤ca
Nàriyo ca naccanti suvaõõachattà.

929. Kena te tàdiso vaõõo kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogà ye keci manaso piyà.

930. Pucchàmi taü deva mahànubhàva
Manussabhåto kimakàsi pu¤¤aü
Kenàsi evaü jalitànubhàvo vaõõo ca te sabbadisà pabhàsatãti.

931. So devaputto attamano moggallànena pucchito, pa¤haü puññho viyàkàsi yassakammassidaü phalaü
932. Kariõãyàni pu¤¤àni paõóitena vijànatà,
Sammaggatesu buddhesi yattha dinnaü mahapphalaü.

[BJT Page 138] [\x 138/]

933. Atthàya vata me buddho ara¤¤à gàmamàgato,
Tattha cittaü pasàdetvà tàvatisåpago ahaü1

934. Tena me tàdiso vaõõo tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogà ye keci manaso piyà.

935. Akkhàmi te bhikkhu mahànubhàva
Manussabhåto yamakàsi pu¤¤aü
Tenamhi evaü jalitànubhàvo
Vaõõo ca me sabbadisà pabhàsatãti.
[PTS Page 055] [\q  55/]
karaõãyavimànaü.
 

5. 7

936. Uccamidaü maõithåõaü vimànaü
Samannato dvàdasa yojanàni
Kåñàgàrà sattasatà uëàrà
Veëuriyatthamhà rucakatthatà subhà.

937. Tatthacchasi pivasi khàdasi ca
Dibbà ca vãõà pavadanti vagguü
Dibbà rasà kàmaguõettha pa¤ca
Nàriyo ca naccanti suvaõõachattà.

938. Kena te tàdiso vaõõo kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogà ye keci manaso piyà.

939. Pucchàmi taü deva mahànubhàva
Manussabhåto kimakàsi pu¤¤aü
Kenàsi evaü jalitànubhàvo vaõõo ca te sabbadisà pabhàsatãti.

940. So devaputto attamano moggallànena pucchito,
Pa¤haü puññho viyàkàsi yassakammassidaü phalaü.

941. Karaõãyàni pu¤¤àni paõóitena vijànatà,
Sammaggatesu bhikkhåså yattha dinnaü mahapphalaü.

1. Ahuü - sãmu.

[BJT Page 140] [\x 140/]

942. Atthàya vata me bhikkhu ara¤¤à gàmamàgato,
Ttha cittaü pasàdetvà tàvatiüsopago ahaü.

943. Tena me tàdiso vaõõo tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogà ye keci manaso piyà.

944. Akkhàmi te bhikkhu mahànubhàva
Manussabhåto yamakàsi pu¤¤aü
Tenamhi evaü jalitànubhàvo
Vaõõo ca me sabbadisà pabhasatãti.

Dutiyakaraõãyavimànaü.
 

5. 8

945. Uccamidaü maõuthåõaü vimànaü
Samannato dvàdasa yojanàni
Kåñàgàrà sattasatà uëàrà
Veëuriyatthamhà rucakatthatà subhà.

946. Tatthacchasi pivasi khàdasi ca
Dibbà ca vãõà pavadanti vagguü
Dibbà rasà kàmaguõettha pa¤ca
Nàriyo ca naccanti suvaõõa chattà.

947. Kena te tàdiso vaõõo
Kena te idhamijjhati
Uppajjanti ca bhogà
Ye keci manaso piyà.

948. Pucchàmi taü deva mahànubhàva
Manussabhåto kimakàsi pu¤¤aü
Kenàsi evaü jalitànubhàvo
Vaõõo ca te sabbadisà pabhàsatãti.

949. So devaputto attamano moggallànena pucchito,
Pa¤haü puññho viyàkàsi yassa kammassidaü phalaü.

950. Yaü dadàti na taü hoti
Ya¤ceva dajjà ta¤ceva seyyo
Såci dinnà sucimeva seyyo.

[BJT Page 142] [\x 142/]

951. Tena me tàdiso vaõõo tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogà ye keci manaso piyà.

952. Akkhàmi te bhikkhu mahànubhàva
Manussabhåto yamakàsi pu¤¤aü
Tenamhi evaü jalitànubhàvo
Vaõõo ca me sabbadisà pabhàsatãti.

Såcãvimànaü.

5. 9

953. Uccamidaü maõithåõaü vimànaü
Samannato dvàdasa yojanàni
Kåñàgàrà sattasatà uëàrà
Veëuriyatthambhà rucakatthatà subhà.

954. Tatthacchasi pivasi khàdasi ca
Dibbà ca vãõà pavadanti vagguü
Dibbà rasà kàmaguõettha pa¤ca
Nàriyo ca naccanti suvaõõa channà.

955. Kena te tàdiso vaõõo kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogà ye keci manaso piyà.

956. Pucchàmi taü deva mahànubhàva
Manussabhåto kimakàsi pu¤¤aü
Kenàsi evaü jalitànubhàvo
Vaõõo ca te sabbadisà pabhàsatãti.

957. So devaputto attamano moggallànena pucchito,
Pa¤haü puññho viyàkàsi yassa kammassidaü phalanti.

958. Ahaü manussesu manussabhåto.
Purimàya jàtiyà manussaloke.

959. Addasaü virajaü bhikkhuü vippasannamanàvilaü,
Tassa adàsahaü såciü pasanno sehi pàõihi.

[BJT Page 144] [\x 144/]

960. Tena me tàdiso vaõõo tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogà ye keci manaso piyà.

961. Akkhàmi te bhikkhu mahànubhàva
Manussabhåto yamakàsi pu¤¤aü
Tenamhi evaü jalitànubhàvo
Vaõõo ca me sabbadisà pabhàsatãti.

Dutiyasåcivimànaü.
 

5. 10
 

962. Susukkakhandhaü abhiruyhaü nàgaü
Akàcitaü dantiü baliü mahàjavaü
Abhiruyha gajavaraü1 sukappitaü
Idhàgamà vehàsayamantaëikkhe.
[PTS Page 056] [\q  56/]
963. Nàgassa dantesu duvesu nimmità
Acchodikà2 paduminiyo suphullà
Padumesu ca turiyagaõà pavajjare
Imà ca naccanti manobharàyo.

964. Deviddhipattosi mahànubhàvo
Manussabhåto kimakàsi pu¤¤aü
Kenàsi evaü jalitànubhàvo
Vaõõo ca te sabbadisà pabhàsatãti.

965. So devaputto attamano moggallànena pucchito,
Pa¤haü puññho viyàkàsi yassa kammassidaü phalaü.

966. Aññheva muttapupphàni kassapassa mahesino3
Thåpasmiü abhiropesiü pasanno sehi pàõihi.

967. Tena me tàdiso vaõõo tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogà ye keci manàso piyà.

968. Akkhàmi te bhikkhu mahànubhàva
Manussabhåto yamakàsi pu¤¤aü
Tenamhi evaü jalitànubhàvo
Vaõõo ca me sabbadisà pyàsatãti.

Nàgavimànaü.

1. Gajaüvaraü - syà.
2. Acchodakà - machasaü.
3. Bhagavato - syà.
 

[BJT Page 146] [\x 146/]

5. 11

969. Mahantaü nàgaü abhiruyha sabbasetaü gajuttamaü
Vanàvanaü anupariyàsi nàrãgaõapurakkhato
Obhàsento disà sabbà osadhã viya kàrakà.

970. Kena te tàdiso vaõõo kena te idha mijjhati,
Uppajjanti ca te bhogà ye keci manaso piyà.

971. Pucchàmi taü deva mahànubhàva
Manussabhåto kimakàsi pu¤¤aü
Kenàsi evaü jalitànubhàvo
Vaõõo ca te sabbadisà pabhàsatãti.

972. So devaputto attamano vaïgãseneva pucchito,
Pa¤haü puññho viyàkàsi yassa kammassidaü phalaü.

973. Ahaü manussesu manussabhåto.
Upàsako cakkhumato ahosiü
Pàõàtipàtà virato ahosiü
Loke adinnaü parivajjayissaü.

974. Amajjapo no ca musà abhàõiü
Sakena dàrena ca tuññho ahosiü.
Annaü ca pànaü ca pasannacitto
Sakkacca dànaü vipulaü adàsiü.

975. Tena me tàdiso vaõõo tena me idha mijjhati,
Uppajjanti ca me bhogà ye keci manaso piyà.

976. Akkhàmi te bhikkhu manàhubhàva
Manussabhåto yamakàsi pu¤¤aü
Tenamhi evaü jalitànubhàvo
Vaõõo ca me sabbadisà pabhàsatãti.

Dutiyanàgavimànaü.
 

5. 12

977. Konu dibbena yànena sabbasetena hatthinà,
Turiyatàëita nigghoso antaëikkhe mahãyati.

978. Devatànusi gandhabbo àdu1 sakko purindado,
Ajànantà taü pucchàma kathaü jànemu taü mayanti.
[PTS Page 057] [\q  57/]
1. Adu - machasaü.

[BJT Page 148] [\x 148/]

979. Namhi devo na gandhabbo nàpi sakko purindado,
Sudhammà nàma ye devà tesaü a¤¤ataro ahanti.

980. Pucchàma devaü sudhammaü1 puthuü katvàna a¤jaliü,
Kiü katvà mànuse sudhammaü upapajjatãti.

981. Ucchàgàraü tiõàgàraü vatthàgàra¤ca yo dado,
Tiõõama¤¤ataraü datvà sudhammaü upapajjatiti.

Tatiyanàgavimànaü
 

5. 13

982. Daëahadhammà nisàrassa dhanuü olubbha tiññhasi,
Khattiyo nu si ràja¤¤o àdu luddo vane caroti. 2

983. Assakàdhipassàhaü bhante putto vane caro,
Nàmaü me bhikkhu te bråmi sujàto iti maü viduü. 3

984. Mige gavesavànohaü ogàhanto brahàvanaü,
Migaü ka¤ceva4 nàddakkhiü ta¤ca disvà ñhito ahanti.

985. Svàgataü te mahàpu¤¤a atho te aduràgataü,
Etto udakamàdàya pàde pakkhàlayassu te.

986. Idampi pànãyaü sãtaü àbhataü girigabbharà,  ràjaputta tato pitvà satthatasmiü upàvisàti.

987. Kalyàõã vata te vàcà savaõãyà mahàmuni,
Nelà catthavatã5 vaggu manatvà6 atthaüca bhàsase7

988. Kà te rati vane viharato
Isinisabha vadehi puññho
Tava vacanapathaü nisàmayitvà
Atthadhammapadaü samàcaremaseti.

1. Devasudhammaü - syà.
2. Vanàcaroti, - syà,
3. Vidå, - machasaü.
4. Migaügantveva - syà,
5. Nelà atthavatã, - machasaü
6. Mantà, - syà tra, ka.
7. Bhàsasi - machasaü.

[BJT Page 150] [\x 150/]

989. Ahiüsà sabbapàõãnaü kumàramhàka ruccati.
Theyyà ca aticàràva majjapànà ca àrati.

990. ârati samacariyà ca bàhusaccaü kata¤¤utà,
Diññheva dhamme pàsaüsà dhammà ete pasaüsiyàti.

991. Santike maraõaü tuyhaü oraü màsehi pa¤cahi,
Ràjaputta vijànàhi attànaü parimocayàti.

992. Katamaü svàhaü janapadaü gantvà kiü kammaü ki¤ca porisaü,
Kàya và pana vijjàya bhaveyyaü ajaràmaroti.

993. Na vijjate so padeso kammaü vijjàca porisaü,
Yattha gantvà bhave macco ràjaputtàjaràmaro.

994. Mahaddhanà mahàbhogà raññhavantopi khattiyà,
Pahåtadhanadha¤¤àse na tepi ajaràmarà. 1

[PTS Page 058] [\q  58/]
995] Yadi te sutà andhaka veõhuputtà, 2
Surà virà vikkattappahàrino.
Tepi àyukkhayaü pattà
Viddhastà sassatãsamà.

996. Khattiyà bràhmaõà vessà suddà caõóàlapukkusà,
Ye keca¤¤e ca jàtiyà tepino ajaràmarà.

997. Ye mantaü parivattenti chaëaïgaü brahmacittãtaü,
Ete ca¤¤e ca vijjàya tepi no ajaràmarà.

998. Isayo càpi ye sattà sa¤¤atattà tapassino,
Sarãraü tepi kàlena vijahanti tapassino.

999. Bhàvitattàpi arahatto katakiccà anàsavà,
Nikkhipanti imaü dehaü pu¤¤apàpaparikkhayàti.

1000. Subhàsità atthavatã gàthàyo te mahàmuni,
Nijjhattomhi3 subhaññhena tva¤ca me saraõaü bhavàti.

1. Tepi no ajaràmarà - machasaü.
2. Veõvu puttà - machasaü.
Aõõakaveõõa puttà - syà,
3. Nijjhuttomhi - machasaü.

[BJT Page 152] [\x 152/]

1001. Mà maü tvaü saraõaü gaccha tameva saraõaü vaja,
Sakyaputtaü mahà vãraü yamahaü saraõaü gatoti.

1002. Katarasmiü so janapade satthà tumhàka màrisa,
Ahampi daññhuü gacchissaü jinaü appañipuggalanti.

1003. Puratthimasmiü janapade okkàkakulasambhavo.
Tatthàsi purisàja¤¤o so ca kho parinubbutoti.

1004. Sace hi buddho tiññheyya satvà tumhàka màrisa,
Yojanàni sahassàni gaccheyyaü1 payirupàsituü.

1005. Yato ca kho2 parinibbuto satthà tumhàka màrisa,
Nibbåtampi3 mahàvãraü gacchàmi saraõaü ahaü.
1006. Upemi saraõaü buddhaü dhamma¤càpi anuttaraü,
Saïgha¤ca naradevassa gacchàmi saraõaü ahaü.

1007. Pàõàtipàtà viramàmi khippaü
Loke adinnaü parivajjayàmi
Amajjapo nova musà bhaõàmã
Sakena dàrena ca homi tuññhoti

1008. Sahassaraüsãva yathà mahappabho
Disaü yathàbhàti nabhe anukkamaü tathappakàro4 tavayaü5 mahàratho.
Samantato yojanasattamàyato.

1009. Suvaõõapaññehi samantamottaño
Urassa muttahi maõãhi cittito
Lekhà suvaõõassa ca råpiyassa ca
Sobhenti veëuriyamayà sunimmità.

[PTS Page 059] [\q  59/]
1010. Sisa¤cidaü veëuriyassa nimmitaü
Yuga¤cidaü lohitakàya cittitaü
Yuttà suvaõõassa ca råpiyassa ca
Sobhanti assà ca pime manojavà6.

1. Gacche - syà, i,
Gaccheyyuü - machasaü.
2. Yato kho - [PTS]
3. Parinibbutaü - syà.
4. Tathàpakàro - machasaü.
5. Tvàyaü - machasaü.
6. Assà ca ime manojavà - machasaü.

[BJT Page 154] [\x 154/]

1011. So tiññhasi hemarathe adhiññhito
Devànamindova sahassavàhano
Pucchàmi tàhaü yasavanta kovidaü
Kathaü tayà laddho ayaü uëàroti.

1012. Sujàto nàmahaü bhatte ràjaputto pure ahuü,
Tva¤ca maü anukampàya sa¤¤amasmiü nivesayi.

1013. Khãõàyuka¤ca maü ¤atvà sarãraü pàdàsi satthuno,
Imaü sujàta påjehi taü te atthàya hebhãti.

1014. Tàhaü gandhehi màlehi påjayatvà samuyyuto,
Pahàya mànusaü dehaü upapannomhi nandanaü.

1015. Nandanopavane1 ramme nànàdijagaõàyute,
Ramàmi naccagãtehi accharàhi purakkhatoti.

Cåëarathavimànaü.
 

5. 14

1016. Sahassayuttaü hayavàhanaü subhaü
âruyhi maü sandanaü nekacittaü
Uyyànabhåmiü abhito anukkamaü
Purindado bhåtapatãva vàsavo 1017. Sovaõõamayà te rathakubbarà ubho
Thalehi2 aüsehi atãva saïgatà3
Sujàtagumbà naravãra niññhità
Virocati paõõaraseva cando.

1018. Suvaõõajàlàvatato4 ratho ayaü
Bahåti nà nà ratanehi cittito
Sunanidighoso ca subhassaro ca virocati càmarahattha bàhuhi

1019. Imà ca nàbhyo manasàbhinimmità
Rathassa pàdantara majjhabhåsità
Imà ca nàbheyyà5 sataràji cittità
Sateratà vijjurivappabhàsare

1. Nandane ca vane, - machasaü.
Nandanà pavane, - syà.
2. Phalehi - machasaü. [PTS]
3. Saïgato - sãmu.
4. Suvaõõajàlà citto - katthaci.
5. Nahyo - [PTS]

[BJT Page 156] [\x 156/]

1020. Anekacittàvatato ratho ayaü
Puthå ca nemã ca sahassaraüsiko
Tesaü saro såyati1 vagguråpo
Pa¤caïgikaü turiyamivappavàditaü

[PTS Page 060] [\q  60/]
1021. Sirasmiü cittaü maõicandakappitaü
Sadà visuddhaü ruciraü pabhassaraü
Suvaõõaràjãhi atãva saïgataü
Veëuriyaràjãva atãva sobhati

1022. Ime ca vàëã maõicandakappità
ârohakambu sujavà bahupamà
Brahà mahantà balino mahàjavà
Mano tava¤¤àya tatheva siüsare

1023. Ime ca sabbe sahità catukkamà
Mano tava¤¤àya tatheva siüsare
Samaü vahanti mudukà anuddhatà
Amodamànà turagànamuttamà
1024. Dhunanti vagganti patanti2 cambare
Abbhuddhunantà sukate piëandhane
Tesaü saro såyati vagguråpo
Pa¤caïgikaü turiyamivappavàditaü
1025. Rathassa ghoso apiëandhanàna ca3
Khurassa nàdo abhihiüsanàya4 ca
Ghoso suvaggu samitassa såyati
Gandhabbaturiyàni vicitrasaüvane5

1026. Rathe ñhità tà migamandalocanà
âëàrapamhà hasità piyaüvadà
Veëuriyajàlàvatatà tanucchavà
Sadeva gandhabba suraggapåjità

1027. Tà rattarattambara pãtavàsasà
Visàlanettà abhirattalocanà
Kule sujàtà sutanu sucimhità
Rathe ñhãtà pa¤jalikà upaññhità

1. Suyyati - machasaü.
2. Pavatatanti [PTS.]
3. Apiëandhanànica - sãmu
4. Abhisaüsanàmaca - [PTS]
Abhihesanàyava - katthaci.
5. Gandhabbaturiyàna ca citrasaüvane - katthaci

[BJT Page 158] [\x 158/]

1028. Tà kambukeyåradharà suvàsasà
Sumajjhimà åruthanåpapannà
Vaññaïguliyo sumukhà sudassanà
Rathe ñhità pa¤jalikà upaññhità
1029. A¤¤à suveõã susu missakesiyo
Samaü vi÷attatàhi pabhassaràhi ca
Anubbatà tà tava mànase ratà
Rathe ñhità pa¤jalikà upaññhità

1030. âveëãniyo padumuppalacchadà
Alaïkatà candanasàravàsità1
Anubbatà tà tava mànase ratà
Rathe ñhãtà pa¤jalikà upaññhità
[PTS Page 061] [\q  61/]
1031. Tà màliniyo padumuppalacchadà
Alaïkatà candanasàravàsità
Anubbatà tà tava mànase ratà
Rathe ñhità pa¤jalikà upaññhità

1032. Kaõñhesu te yàni piëandhanàni
Hatthesu pàdesu tatheva sãse
Ohàsayantã dasa sabbaso disà
Abbhuddayaü sàradikova bhànumà

1033. Vàtassa vegena ca sampakampità
Bhujesu màlà apiëandhanàni ca
Mu¤canti ghosaü ruciraü suciü subhaü
Sabbehi vi¤¤åhi sutabbaråpaü

1034. Uyyànabhåmyà ca duvaddhato2 ñhità
Rathà ca nàgà turiyàni cassaro
Tameva devinda pamodayanti
Vãõà yathà pokkharapattabàhuhi

1035. Imàsu vãõàsu bahåsi vaggusu
Manu¤¤aråpàsu yadayerãtaü pati3
Pavajjamànàsu atãva accharà
Bhamanti ka¤¤à padumesu sikkhità

1. Candanasàracosità - syà [PTS.]
2. Duhatthato - [PTS.]
3. Pãtiü - machasaü
Hadayeritaüpitaü - syà

[BJT Page 160] [\x 160/]

1036. Yadà ca gãtàni ca vàditàni ca
Naccàni cemàni1 samenti ekato
Athettha naccanti athettha accharà
Obhàyasayanti ubhato varitthiyo

1037. So modasi turiyagaõappabodhano
Mahãyamàno vajiràvudhoriva2
Imàsu vãõàsu bahuså vaggusu
Manu¤¤aråpàsu hadayeritaü pati

1038. Kiü tvaü pure kammamakàsi attanà
Manussabhåto purimàya jàtiyà
Uposathaü kaü3 tuvaü upàvasi
Kaü dhammacariyaü vatamàbhirocayi4

1039. Nayidaü appassa5 katassa kammuno
Pubbe suciõõassa uposathassa và
Iddhànubhàvo vipulo ayaü tava
Yaü devasaïghaü abhirocase bhusaü

[PTS Page 062] [\q  62/]
1040. Dànassa te idaü phalaü atho sãlassa và pana,
Atho a¤jalikammassa taü me akkhàhi pucchitoti

1041. So devaputto attamano moggallànena pucchito, pa¤haü puññho viyàkàsi yassa kammassidaü phalaü
1042. Jitindiyaü buddhamanomanikkamaü
Naruttamaü kassapamaggapuggalaü
Avàpuraü taü amatassa dvàraü
Devàtidevaü satapu¤¤alakkhaõaü

1043. Tamaddasaü ku¤jaramoghatitiõõaü
Suvaõõasiïgãnadabimbasàdisaü
Disvàna taü khippamahuü sucãmano
Tameva disvàna subhàsitaddhajaü

1044. Tambhannapànaü6 athavàpi cãvaraü
Suciü paõãtaü rasasà upetaü
Pupphàbhikiõõamhi sake nivesane
Patiññhapesiü sa asaïgamànaso

1. Naccàni vimàni - machasaü.
2. Vajiràvudhova - sãmu.
3. Kiüva - syà
4. Abhiràdadhayi - katthaci
5. Nayidamappassa - machasaü.
6. Namannapànaü - machasaü.

[BJT Page 162] [\x 162/]

1045. Tamannapànena ca cãvarena ca
Khajjena bhojjena ca sàyanena ca
Sattappayitvà dvipadànamuttamaü
So saggaso devapure ramàmahaü

1046. Etenupàyena imaü niraggaëaü
Ya¤¤aü yajitvà tividhaü visuddhaü
Pahàyahaü mànusakaü samussayaü
Indåpamo1 devapure ramàmahaü

1047. âyu¤ca vaõõa¤ca sukhaü bala¤ca
Paõãtaråpaü abhikaïkhatà muni
Anna¤ca pàna¤ca bahuü susaïkhatà
Patiññhapetabbamasaïgamànase

1048. Nayimasmiü loke parasmiü2 và pana
Buddhena seññhova samova vijjati àhuneyyataü paramàhutiü gato
Pu¤¤atthikànaü vipulaphale ñhitanti

Tassuddànaü: -

Maõóuko revatã chatto kakkaño dvàrapàlako
Dve karaõãyà dve såci tayo nàgà ca dve rathà
Purisànaü pañhamo vaggo pavuccatã ti.

Bhàõavàro tatiyo.

1. Indassamo - syà,
2. Nayimasmiü và loke parasmiü - katthaci