7-1

Santi loke munayo (iccàyasmà nando)
Janà vadanti tayidaü kathaüsu,
¥àõåpapannaü no muniü vadanti1
Udàhu ve jãvitenåppannaü2

Santi loke munayoti 'santã'ti santi saüvijjanti atthi upalabbhanti. Loketi apàyaloke manussaloke devaloke khandhaloke dhàtuloke àyatanaloke. Munayo ti munanàmakà àjãvakà nigaõñhà jañilà tàpasà, 'santi loke munayo' iccàyasmà nando.

Janà vadanti tayidaü kathaüsåti 'janà'ti khattiyà ca bràhmaõà ca vessà ca suddà ca gahaññhà ca pabbajità ca devà ca manussà ca. Vadantãti kathentã bhaõanti dãpayanti voharanti. Tayidaü kathaüsåti saüsayapucchà, vimatipucchà, dveëhapucchà, anekaüsapucchà, evannu kho na nu kho kinnu kho kathannu khoti 'janà vadanti tayidaü kathaüsu. '

¥àõåpapannaü no muniü vadantãti aññhasamàpatti¤àõena và pa¤càbhi¤¤à¤àõena và upetaü samupetaü upagataü samupagataü upapannaü sampannaü3 samannàgataü muniü vadanti kathenti bhaõanti dãpayanti voharantãti '¤àõåpapannaü no muniü vadanti'.

Udàhu ve jãvitenåpapannanti udàhu anekavidhalåkhajãvitànuyogena upetaü samupetaü upagataü samupagataü uppannaü sampannaü samannàgataü muniü vadanti kathenti bhaõanti dãpayanti voharantãti 'udàhu ve jãvitenåpapannaü. '

Tenàha so bràhmaõo:

''Santi loke munayo (iccàyasmà nando)
Janà vadanti tayidaü kathaüsu,
¥àõåpapannaü no muniü vadanti
Udàhu ve jãvitenåpapannaü''ti.

1. Munã no vadanti-machasaü, syà
Muniü no vadanti-sa
2. Jãvikenåpapannaü-syà
3. Samupapannaü-machasaü, syà

[BJT Page 244] [\x 244/]

7-2

Na diññhiyà na sutiyà ¤àõena
Munãdha nanda, kusalà vadanti,
Visenikatvà anãghà niràsà
Caranti ye te munayoti bråmi.

Na diññhiyà na sutiyà na ¤àõenàti 'na diññhiyà'ti na diññhasuddhiyà, na sutiyàti na sutasuddhiyà, na ¤àõenàti napi aññhasamàpatti¤àõena, napi pa¤càbhi¤¤à¤àõena, napi micchà¤àõenàti 'na diññhiyà na sutiyà na ¤àõena'.

Munãdha nanda kusalà vadantãti 'kusalà'ti ye te khandhakusalà dhàtukusalà àyatanakusalà pañiccasamuppàdakusalà satipaññhànakusalà sammappadhànakusalà iddhipàdakusalà indriyakusalà balakusalà bojjhaïgakusalà maggakusalà phalakusalà nibbànakusalà, te kusalà diññhasuddhiyà và sutasuddhiyà và aññhasamàpatti¤àõena và pa¤càbhi¤¤à¤àõena và micchà¤àõena và diññhena và sutena và upetaü samupetaü upagataü samupagataü uppannaü sampannaü samannàgataü muniü na vadanti na kathenti na bhaõanti na dãpayanti na voharantãti 'munãdha nanda kusalà vadanti. '

Visenikatvà anãghà niràsà caranti ye te munayoti bråmãti: 'senà' vuccati màrasenà, kàyaduccaritaü màrasenà, vacãduccaritaü màrasenà, manoduccaritaü màrasenà, ràgo màrasenà, doso màrasenà, moho màrasenà, kodho màrasenà, upanàho màrasenà, makkho màrasenà, paëàso màrasenà, issà màrasenà, macchariyaü màrasenà, màyà màrasenà, sàñheyyaü màrasenà, thambho màrasenà, sàrambho màrasenà, màno màrasenà, atimàno màrasenà, mado màrasenà, pamàdo màrasenà, sabbe kilesà màrasenà, sabbe duccarità màrasenà, sabbe darathà màrasenà, sabbe pariëàhà màrasenà, sabbe santàpà màrasenà, (sabbàkusalàbhisaïkhàrà) màrasenà.

Vuttaü hetaü bhagavatà:

1. ''Kàmà te pañhamà senà dutiyà arati vuccati
Tatiyà khuppipàsà te catutthi taõhà pavuccati.

2. Pa¤camã1 thãnamiddhaü te chaññhà bhiru pavuccati
Sattami vicikicchà te makkho thambho te aññhamà2

1. Paücamaü-va, vi, machasaü syà.
2. Aññhamo-machasaü, syà.

[BJT Page 246] [\x 246/]

3. Làbho siloko sakkàro micchàladdho ca yo yaso
Yo cattànaü samukkaüse pare ca avajànati. 1

4. Esà namuci te2 senà kaõhassàbhippahàriõi
Na naü asåro jinàti jetvà ca labhate sukha''nti[a]

Yato catubhi ariyamaggebhi sabbà ca màrasenà, sabbe ca pañisenikarà kilesà jità ca paràjità ca bhaggà. Vippaluggà3 parammukhà tena vuccanti4 'visenikatvà'. Anãghàti: ràgo nãgho, doso nãgho, moho nãgho, kodho nãgho, upanàho nãgho, makkho nãgho, paëàso nãgho, issà nãgho, macchariyaü nãgho, màyà nãgho, sàñheyyaü nãgho, thambho nãgho, sàrambho nãgho, màno nãgho, atimàno nãgho, mado nãgho, pamàdo nãgho, sabbe kilesà nãghà, sabbe duccarità nãghà, sabbe darathà nãghà, sabbe pariëàhà nãghà, sabbe santàpà nãghà, sabbàkusalàbhisaükhàrà nãghà, yesaü ete nãghà pahãnà samucchinnà våpasannà pañippassaddhà abhabbuppattikà ¤àõagginà daóóhà, so vuccati 'anãghà' niràsàti: 'àsà' vuccati taõhà, yo ràgo sàràgo anunayo anurodho nandi nandiràgo cittassa sàràgo icchà mucchà ajjhosànaü gedho paëigedho saïgo païko ejà màyà janikà sa¤janikà sa¤janinã sibbanã jàlinã sarità visattikà suttaü visañà àyåhanã dutiyà paõidhi bhavanetti vanaü vanatho santhavo sneho apekkho pañibandhu àsà àsiüsanà àsiüsitattaü, råpàsà saddàsà gandhàsà rasàsà phoññhabbàsà làbhàsà dhanàsà puttàsà jãvitàsà, jappà pajappà abhijappà jappanà jappitattaü loluppaü loluppàyanà loluppàyitattaü pucchi¤cikatà sàdukamyatà, adhammaràgo visamalobho nikanti nikàmanà patthanà pihanà sampatthanà, kàmataõhà bhavataõhà vibhavataõhà råpataõhà aråpataõhà nirodhataõhà, råpataõhà saddataõhà gandhataõhà rasataõhà phoññhabbataõhà dhammataõhà, ogho yogo gantho upàdànaü àvaraõaü nãvaraõaü chadanaü bandhanaü upakkileso anusayo pariyuññhànaü latà vevicchaü, dukkhamålaü dukkhanidànaü dukkhappabhavo màrapàso màrabalisaü màravisayo taõhànadã taõhàjàlaü taõhàgaddulaü taõhàsamuddo, abhijjhà lobho akusalamålaü. ''[B] yesaü esà àsà taõhà pahãnà samucchinnà våpasannà pañippassaddhà abhabbuppattikà ¤àõagginà daóóhà te vuccanti 'niràsà'. Yeti: arahanto khãõàsavà. Visenikatvà anãghà niràsà caranti ye te munayoti bråmãti: ye te viseniü katvà anãghà ca niràsà ca caranti viharanti irãyanti vattenti pàlenti yapenti yàpenti, te loke 'munayo'ti bråmi, àcikkhàmi desemi pa¤¤apemi paññhapemi vivaràmi vibhajàmi (uttànãkaromi) pakàsemãti. 'Visenikatvà anãghà niràsà caranti ye te munayoti bråmi. '

Tenàha bhagavà:

''Na diññhiyà na sutiyà na ¤àõena
Munãdha nanda, kusalà vadanti,
Viseni katvà anãghà niràsà
Caranti ye te munayoti bråmã''ti.

1. Avajànàti-machasaü
2. Te, na muci-syà.
3. Vippaluttà-syà, pana.
4. Te, vuccanti-syà.
[A.] Sutta nipàta-padhàna sutta.
[B.] Dhammasaïgaõi-cittuppàda kaõóa-

[BJT Page 248] [\x 248/]

7-3

Ye keci'me samaõabràhmaõà se (iccàyasmà nando)
Diññhena sutenàpi1 vadanti suddhiü
Sãlabbatenàpi vadanti suddhiü
Anekaråpena vadanti suddhiü
Kaccisså2 te bhagavà tattha yatà carantà3
Atàru4 jàti¤ca jara¤ca màrisa
Pucchàmi taü bhagavà bråhi metaü.

. Ye kecime samaõabràhmaõà seti: 'ye kecã'ti: sabbena sabbaü sabbathà sabbaü5 asesaü nissesaü pariyàdiyanavacanametaü 'ye kecã'ti. Samaõàti: ye keci ito bahiddhà pabbajjupagatà paribbàjakasamàpannà. Bràhmaõoti: ye keci bhovàdikàti 'ye keci me samaõabràhmaõàse' 'iccàyasmà nando. '

Diññhena sutenàpi vadanti suddhinti: diññhenapi suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü parimuttiü vadanti, kathenti, bhaõanti dãpayanti voharanti. Sutenapi suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü aparimuttiü vadanti, kathenti bhaõanti dãpayanti voharanti. Diññhena sutenapi suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü parimuttiü vadanti, kathenti bhaõanti dãpayanti voharantãti 'diññhena sutenàpi vadanti suddhiü'

Sãlabbatenàpi vadanti suddhinti: sãlenapi suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü parimuttiü vadanti kathenti bhaõanti dãpayanti voharanti, vatenapi suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü parimuttiü vadanti kathenti bhaõanti dãpayanti voharanti, sãlabbatenàpi suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü parimuttiü vadanti kathenti bhaõanti, dãpayanti voharanti sãlabbatenàpi vadanti suddhiü. '

Anekaråpena vadanti suddhinti: anekavidhavata6 kotuhalamaïgalena7 suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü parimuttiü vadanti, kathenti bhaõanti dãpayanti voharantãti 'anekaråpena vadanti suddhiü'

1. Diññhassutenàpi-machasaü.
Diññhasutenàpi-pa, va, vi, syà.
2. Kaccisu-kañhikàvala.
Kiü visu-va, vi.
3. Yathà vadantà-va, vi, ka.
4. Atàdi-va, vi, ka.
5. Asesanissesaü-sa.
6. Aneka vivatta-syà.
Anekavidhà vata-va, vi, ka.
7. Kutuhala maïgalena-pana, syà.

[BJT Page 250] [\x 250/]

Kaccissu te bhagavà tattha yatà carantàti: 'kaccisså'ti: saüsayapucchà, vimatipucchà, dveëhakapucchà, anekaüsapucchà, evannu kho na nu kho kinnu kho kathannu khoti 'kaccissu. 'Teti: diññhigatikà, bhagavàti gàravàdhivacanametaü:
Apica, bhaggaràgoti bhagavà: bhaggadosoti bhagavà: bhaggamohoti bhagavà: bhaggamànoti bhagavà: bhaggadiññhãti bhagavà: bhaggakaõñakoti bhagavà: bhaggakilesoti bhagavà: bhaji vibhaji pavibhaji dhammaratananti bhagavà: bhavànaü antakaroti bhagavà : bhàvitakàyo bhàvitasãlo bhàvitacitto bhàvitapa¤¤oti bhagavà: bhaji và bhagavà ara¤¤e vanapatthàni pantàni senàsanàni appasaddàni appanigghosàni vijanavàtàni manussaràhaseyyakàni pañisallànasàruppànãti bhagavà: bhàgã và bhagavà cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrànanti bhagavà: bhàgã và bhagavà attharasassa dhammarasassa vimuttirasassa adhisãlassa adhicittassa adhipa¤¤àyàti bhagavà.

Bhàgã và bhagavà catunnaü jhànànaü catunnaü appama¤¤ànaü catunnaü aråpasamàpattãnanti bhagavà, bhàgã và bhagavà aññhannaü vimokkhànaü aññhannaü abhibhàyatanànaü navannaü anupubbavihàrasamàpattãnanti bhagavà: bhàgã và bhagavà dasannaü sa¤¤àbhàvanànaü dasannaü kasiõasamàpattãnaü, ànàpànasatisamàdhissa asubhasamàpattiyàti bhagavà, bhàgã và bhagavà catunnaü satipaññhànànaü catunnaü sammappadhànànaü catunnaü iddhipàdànaü pa¤cannaü indriyànaü pa¤cannaü balànaü sattannaü bojjhaïgànaü ariyassa aññhaïgikassa maggassàti bhagavà: bhàgã và bhagavà dasannaü tathàgatabalànaü catunnaü vesàrajjànaü catunnaü pañisambhidànaü channaü abhi¤¤ànaü channaü buddhadhammànanti bhagavà: bhagavàti netaü nàmaü màtarà kataü, na pitarà kataü, na bhàtarà kataü, na bhaginiyà kataü, na mittàmaccehi kataü, na ¤àtisàlohitehi kataü, na samaõabràhmaõehi kataü, na devatàhi kataü, vimokkhantikametaü buddhànaü bhagavantànaü bodhiyà måle saha sabba¤¤uta¤àõassa pañilàbhà sacchikà pa¤¤atti yadidaü bhagavàti 'kaccisså te bhagavà. ' Tattha yatà carantàti: 'tatthà'ti: sakàya diññhiyà sakàya khantiyà sakàya ruciyà sakàya laddhiyà. Yatàti: yatà pañiyatà1 guttà gopità saüvutà. Carantàti: carantà viharantà2 irãyantà vattentà pàlentà yapento yàpentàti 'kaccissu te bhagavà tattha yatà carantà'.

Atàru3 jàti¤ca jara¤ca màrisàti: jàtijaràmaraõaü atariüsu, uttariüsu patariüsu samatikkamiüsu vãtivattiüsu. Màrisàti: piyavacanaü garuvacanaü sagàravasappatissàdhivacanametaü 'màrisà'ti 'atàru jàti¤ca jara¤ca màrisa. '

Pucchàmi taü bhagavà bråhi metanti:
'Pucchàmi ta'nti: pucchàmi taü, yàcàmi taü, ajjhesàmi taü, pasàdemi taü, kathayassu me'ti 'pucchàmi taü. ' Bhagavàti gàravàdhivacanametaü:
Apica, bhaggaràgoti bhagavà: bhaggadosoti bhagavà: bhaggamohoti bhagavà: bhaggamànoti bhagavà: bhaggadiññhãti bhagavà: bhaggakaõñakoti bhagavà: bhaggakilesoti bhagavà: bhaji vibhaji pavibhaji dhammaratananti bhagavà: bhavànaü antakaroti bhagavà : bhàvitakàyo bhàvitasãlo bhàvitacitto bhàvitapa¤¤oti bhagavà: bhaji và bhagavà ara¤¤e vanapatthàni pantàni senàsanàni appasaddàni appanigghosàni vijanavàtàni manussaràhaseyyakàni pañisallànasàruppànãti bhagavà: bhàgã và bhagavà cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrànanti bhagavà: bhàgã và bhagavà attharasassa dhammarasassa vimuttirasassa adhisãlassa adhicittassa adhipa¤¤àyàti bhagavà.

Bhàgã và bhagavà catunnaü jhànànaü catunnaü appama¤¤ànaü catunnaü aråpasamàpattãnanti bhagavà, bhàgã và bhagavà aññhannaü vimokkhànaü aññhannaü abhibhàyatanànaü navannaü anupubbavihàrasamàpattãnanti bhagavà: bhàgã và bhagavà dasannaü sa¤¤àbhàvanànaü dasannaü kasiõasamàpattãnaü, ànàpànasatisamàdhissa asubhasamàpattiyàti bhagavà, bhàgã và bhagavà catunnaü satipaññhànànaü catunnaü sammappadhànànaü catunnaü iddhipàdànaü pa¤cannaü indriyànaü pa¤cannaü balànaü sattannaü bojjhaïgànaü ariyassa aññhaïgikassa maggassàti bhagavà: bhàgã và bhagavà dasannaü tathàgatabalànaü catunnaü vesàrajjànaü catunnaü pañisambhidànaü channaü abhi¤¤ànaü channaü buddhadhammànanti bhagavà: bhagavàti netaü nàmaü màtarà kataü, na pitarà kataü, na bhàtarà kataü, na bhaginiyà kataü, na mittàmaccehi kataü, na ¤àtisàlohitehi kataü, na samaõabràhmaõehi kataü, na devatàhi kataü, vimokkhantikametaü buddhànaü bhagavantànaü bodhiyà måle saha sabba¤¤uta¤àõassa pañilàbhà sacchikà pa¤¤atti yadidaü 'bhagavà'ti. Bråhi metanti bråhi àcikkhàhi desehi pa¤¤apehi paññhapehi vivaràhi vibhajàhi uttànãkarohi pakàsehãti. 'Pucchàmi taü bhagavà bråhi metaü'.

Tenàha so bràhmaõo:

''Ye keci me samaõabràhmaõo se (iccàyasmà nando)
Diññhena sutenàpi vadanti suddhiü,
Sãlabbatenàpi vadanti suddhiü,
Anekaråpena vadanti suddhiü,
Kaccissu te bhagavà tattha yatà carantà
Atàru jàti¤ca jara¤ca màrisa,
Pucchàmi taü bhagavà bråhi meta''nti.

7-4

Ye kecime samaõabràhmaõàse (nandàti bhagavà)
Diññhena sutenàpi vadanti suddhiü
Sãlabbatenàpi vadanti suddhiü
Anekaråpena vadanti suddhiü,
Ki¤càpi te tattha yatà caranti
Nàtariüsu jàtijaranti bråmi.

Ye kecime samaõabràhmaõàseti: 'ye kecã'ti: sabbena sabbaü sabbathà sabbaü asesaü nissesaü pariyàdiyanavacanametaü ye kecãti samaõàti: ye keci ito bahiddhà pabbajjåpagatà paribbàjakasamàpannà. Bràhmaõàti: ye keci bhovàdikàti 'ye kecime samaõabràhmaõàse' nandàti bhagavàti.

1. Sattà pañiyattà-machasaü
2. Cãcaranatà-pana.
3. Atàruü-pana
4. Diññhasutenàpi-va, vi, ka, syà.
Diññhassutenàpi-machasaü

[BJT Page 252] [\x 252/]

Diññhena sutenàpi vadanti suddhinti: diññhenapi suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü parimuttiü vadanti, kathenti, bhaõanti dãpayanti voharanti. Sutenapi suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü aparimuttiü vadanti, kathenti bhaõanti dãpayanti voharanti. Diññhena sutenapi suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü parimuttiü vadanti, kathenti bhaõanti dãpayanti voharantãti 'diññhena sutenàpi vadanti suddhiü'

Sãlabbatenàpi vadanti suddhinti: sãlenapi suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü parimuttiü vadanti kathenti bhaõanti dãpayanti voharanti, vatenapi suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü parimuttiü vadanti kathenti bhaõanti dãpayanti voharanti, sãlabbatenàpi suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü parimuttiü vadanti kathenti bhaõanti, dãpayanti voharanti sãlabbatenàpi vadanti suddhiü. '

Anekaråpena vadanti suddhinti: anekavidhavata6-kotuhalamaïgalena7 suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü parimuttiü vadanti, kathenti bhaõanti dãpayanti voharantãti 'anekaråpena vadanti suddhiü'

Ki¤càpi te tattha yatà carantãti: 'ki¤càpã'ti: padasandhi padasaüsaggo padapàripåri akkharasamavàyo bya¤janasiliññhatà padànupubbatàpetaü 'ki¤càpã'ti. Teti diññhigatikà. Tatthàti: sakàya diññhiyà sakàya khantiyà sakàya ruciyà sakàya laddhiyà. Yatàti yatà pañiyatà2 guttà gopità rakkhità saüvutà. Carantãti: caranti viharanti3 irãyanti vattenti pàlenti yapenti yàpentãti ki¤càpi te tattha yatà caranti. '

Nàtariüsu jàtijaranti bråmãti: jàtijaràmaraõaü na tariüsu, na uttariüsu na patariüsu, na samatikkamiüsu, na vãtivattiüsu jàtijaràmaraõà anikkhantà anissañà, 4 anatikkantà asamatikkantà avãtivattà anto jàtijaràmaraõe parivattenti, anto saüsàrapathe parivattenti, jàtiyà anugatà, jaràya anusañà, byàdhinà abhibhåtà maraõena abbhàhatà, atàõà alenà asaraõà asaraõãbhåtàti. 'Bråmi' àcikkhàmi desemi pa¤¤apemi paññhapemi vivaràmi vibhajàmi uttànãkaromi pakàsemãti 'nàtariüsu jàtijaranti bråmi. '

Tenàha bhagavà:

''Ye keci me samaõabràhmaõà se (nandàti bhagavà)
Diññhena sutenàpi vadanti suddhiü
Sãlabbatenàpi vadanti suddhiü
Anekaråpena vadanti suddhiü
Ki¤càpi te tattha yatà caranti
Nàtariüsu jàtijaranti bråmã''ti.

1. Anekavidha kotåhala maügalena - machasaü
Anekavidha vatta kotåhala maügalena - syà
2. Yattà pañiyatta. -Va, vi, ka, machasaü.
3. Vicaranti. Pana.
4. Anissatà syà.

[BJT Page 254] [\x 254/]

7-5, 6

Ye keci me samaõabràhmaõà se (iccàyasmà nando)
Diññhena sutenàpi1 vadanti suddhiü
Sãlabbatenàpi vadanti suddhiü
Anekaråpena vadanti suddhiü

Te ce munã bråsi anoghatiõõe
Atha ko carahi devamanussaloke,
Atàri jàti¤ca jara¤ca màrisa
Pucchàmi taü bhagavà bråhi metaü.

Ye keci samaõabràhmaõà seti: 'ye kecã'ti: sabbena sabbaü sabbathà sabbaü asesaü nissesaü pariyàdiyanavacanametaü 'ye kecã'ti. Samaõàti: ye keci ito bahiddhà pabbajjåpagatà paribbàjakasamàpannà. Bràhmaõàti: ye keci bho vàdikàti 'ye kecime samaõabràhmaõàse. ' Iccàyasmà nandoti---------

Diññhena sutenàpi vadanti suddhinti: diññhenapi suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü parimuttiü vadanti, kathenti, bhaõanti dãpayanti voharanti. Sutenapi suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü aparimuttiü vadanti, kathenti bhaõanti dãpayanti voharanti. Diññhena sutenapi suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü parimuttiü vadanti, kathenti bhaõanti dãpayanti voharantãti 'diññhena sutenàpi vadanti suddhiü'

Sãlabbatenàpi vadanti suddhinti: sãlenapi suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü parimuttiü vadanti kathenti bhaõanti dãpayanti voharanti, vatenapi suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü parimuttiü vadanti kathenti bhaõanti dãpayanti voharanti, sãlabbatenàpi suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü parimuttiü vadanti kathenti bhaõanti, dãpayanti voharanti sãlabbatenàpi vadanti suddhiü. '

Anekaråpena vadanti suddhinti: anekavidhavatakotåhalamaïgalena suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü parimuttiü vadanti, kathenti bhaõanti dãpayanti voharantãti 'anekaråpena vadanti suddhiü'

Te ce munã bråsi anoghatiõõeti: 'te ce'ti: diññhigatike.
Munãti 'monaü' vuccati ¤àõaü, yà pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhåri medhà pariõàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi, tena ¤àõena samannàgato muni monappattoti.

Tãõi moneyyàni: kàyamoneyyaü vacãmoneyyaü manomoneyyaü. Katamaü kàyamoneyyaü? Tividhànaü kàyaduccaritànaü pahànaü kàyamoneyyaü. Tividhaü kàyasucaritaü kàyamoneyyaü, kàyàrammaõe ¤àõaü kàyamoneyyaü, kàyapari¤¤à kàyamoneyyaü, pari¤¤àsahagato maggo kàyamoneyyaü, kàye chandaràgassa pahànaü kàyamoneyyaü, kàyasaükhàrànirodho catutthajjhànasamàpatti kàyamoneyyaü. Idaü kàyamoneyyaü.

Katamaü vacãmoneyyaü? Catubbidhànaü vacãduccaritànaü pahànaü vacãmoneyyaü, vacãsucaritaü vacãmoneyyaü, vàcàrammaõe ¤àõaü vacãmoneyyaü, vàcàpari¤¤à vacãmoneyyaü, pari¤¤àsahagato maggo vacãmoneyyaü, vàcàya chandaràgassa pahànaü vacãmoneyyaü. Vacãsaükhàranirodho dutiyajjhànasamàpatti vacãmoneyyaü. Idaü vacãmoneyyaü.

Katamaü manomoneyyaü? Tividhànaü manoduccaritànaü pahànaü manomoneyyaü, tividhaü manosucaritaü manomoneyyaü, cittàrammaõe ¤àõaü manomoneyyaü, cittapari¤¤à manomoneyyaü, pari¤¤àsahagato maggo manomoneyyaü, citte chandaràgassa pahànaü manomoneyyaü, cittasaükhàranirodho sa¤¤àvedayitanirodhasamàpatti manomoneyyaü. Idaü manomoneyyaü.

1. ''Kàyamuniü vàcàmuniü manomunimanàsavaü,
Muniü moneyyasampannaü àhu sabbappahàyinaü.

2. Kàyamuniü vàcàmuniü manomunimanàsavaü
Muniü moneyyasampannaü àhu ninhàtapàpaka''nti.

Imehi tãhi moneyyehi dhammehi samannàgato cha munino: agàramunino anagàramunino sekhamunino asekhamunino paccekamunino munimuninoti. Katame agàramunino? Ye te agàrikà diññhapadà vi¤¤àtasàsanà, ime agàramunino. Katame anagàramunino? Ye te pabbajità diññhapadà vi¤¤àtasàsanà, ime anagàramunino. Satta sekhà sekhamunino. Arahanto asekhamunino. Paccekabuddhà paccekamunino. Munimunino vuccanti tathàgatà arahanto sammàsambuddhà.

3. ''Na monena muni hoti måëharåpo aviddasu,
Yo ca tulaüva paggayha varamàdàya paõóito.

4. Pàpàni parivajjeti sa munã tena so munã,
Yo munàti ubho loke munã tena pavuccatã. ''

5. ''Asata¤ca sata¤ca ¤atvà dhammaü
Ajjhattaü bahiddhà ca sabbaloke,
Devamanussehi påjito yo
Saïgajàlamaticca so muni. '

1. Diññhassutenàpi - machasaü.

[BJT Page 256] [\x 256/]

Bråsi anoghatiõõeti: kàmoghaü diññhoghaü avijjoghaü atiõõe anatikkante asamatikkante avãtivatte anto jàtijaràmaraõe parivattente antosaüsàrapathe parivattente, jàtiyà anugate jaràya anusañe byàdhinà abhibhåte maraõena abbhàhate atàõe alene asaraõe asaraõãbhåte. Bråsãti: bråsã àcikkhasi desesi pa¤¤apesi paññhapesi vivarasi vibhajasi uttànãkarosi pakàsesãti 'te ce munã bråsi anoghatiõõe. '

Atha ko carahi devamanussaloke atàri jàti¤ca jara¤ca màrisàti: atha ko eso sadevake loke samàrake sabrahmake sassamaõabràhmaõiyà pajàya sadevamanussàya jàtijaràmaraõaü atari uttari patari samatikkami vãtivattayi. Màrisàti: piyavacanaü garuvacanaü sagàravasappatissàdhivacanametaü 'màrisà'ti 'atha ko carahi deva manussaloke atàri jàti¤ca jara¤ca màrisa'.

Pucchàmi taü bhagavà bråhi metanti: 'pucchàmi ta'nti: pucchàmi taü, yàcàmi taü, ajjhesàmi taü, pasàdemi taü. Bhagavàti gàravàdhivacanametaü:
Apica, bhaggaràgoti bhagavà: bhaggadosoti bhagavà: bhaggamohoti bhagavà: bhaggamànoti bhagavà: bhaggadiññhãti bhagavà: bhaggakaõñakoti bhagavà: bhaggakilesoti bhagavà: bhaji vibhaji pavibhaji dhammaratananti bhagavà: bhavànaü antakaroti bhagavà : bhàvitakàyo bhàvitasãlo bhàvitacitto bhàvitapa¤¤oti bhagavà: bhaji và bhagavà ara¤¤e vanapatthàni pantàni senàsanàni appasaddàni appanigghosàni vijanavàtàni manussaràhaseyyakàni pañisallànasàruppànãti bhagavà: bhàgã và bhagavà cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrànanti bhagavà: bhàgã và bhagavà attharasassa dhammarasassa vimuttirasassa adhisãlassa adhicittassa adhipa¤¤àyàti bhagavà.

Bhàgã và bhagavà catunnaü jhànànaü catunnaü appama¤¤ànaü catunnaü aråpasamàpattãnanti bhagavà, bhàgã và bhagavà aññhannaü vimokkhànaü aññhannaü abhibhàyatanànaü navannaü anupubbavihàrasamàpattãnanti bhagavà: bhàgã và bhagavà dasannaü sa¤¤àbhàvanànaü dasannaü kasiõasamàpattãnaü, ànàpànasatisamàdhissa asubhasamàpattiyàti bhagavà, bhàgã và bhagavà catunnaü satipaññhànànaü catunnaü sammappadhànànaü catunnaü iddhipàdànaü pa¤cannaü indriyànaü pa¤cannaü balànaü sattannaü bojjhaïgànaü ariyassa aññhaïgikassa maggassàti bhagavà: bhàgã và bhagavà dasannaü tathàgatabalànaü catunnaü vesàrajjànaü catunnaü pañisambhidànaü channaü abhi¤¤ànaü channaü buddhadhammànanti bhagavà: bhagavàti netaü nàmaü màtarà kataü, na pitarà kataü, na bhàtarà kataü, na bhaginiyà kataü, na mittàmaccehi kataü, na ¤àtisàlohitehi kataü, na samaõabràhmaõehi kataü, na devatàhi kataü, vimokkhantikametaü buddhànaü bhagavantànaü bodhiyà måle saha sabba¤¤uta¤àõassa pañilàbhà sacchikà pa¤¤atti yadidaü 'bhagavà'ti. Bråhi metanti: bråhi àcikkhàhi desehi pa¤¤apehi paññhapehi vivaràhi vibhajàhi uttànãkarohi pakàsehãti. Pucchàmi taü bhagavà bråhi metaü. '

Tenàha so bràhmaõo:

''Ye keci me samaõabràhmaõàse (iccàyasmà nando)
Diññhena sutenàpi vadanti suddhiü
Sãlabbatenàpi vadanti suddhiü
Anekaråpena vadanti suddhiü
Te ce munã bråsi anoghatiõõe
Atha ko carahi devamanussaloke,
Atàri jàti¤ca jara¤ca màrisa
Pucchàmi taü bhagavà bråhi metanti''.

[BJT Page 258] [\x 258/]

7-7

Nàhaü sabbe samaõabràhmaõàse (nandàti bhagavà)
Jàtijaràya nivutàti bråmi,
Ye sãdha siññhaü va sutaü mutaü cà
Sãlabbataü vàpi pahàya sabbaü
Anekaråpampi pahàya sabbaü
Taõhaü pari¤¤àya anàsavà se
Te ve narà1 oghatiõõàti bråmi.

Nàhaü sabbe samaõabràhmaõàse nandàti bhagavà jàtijaràya nivutàti bråmãti: nàhaü nanda, sabbe samaõabràhmaõà jàtijaràya àvutà nivutà ovutà2 pihità pañicchannà pañikujjitàti vadàmi, atthi te samaõabràhmaõà yesaü jàtica jaràmaraõa¤ca pahãnà ucchinnamålà tàlàvatthukatà anabhàvakatà3 àyatiü anuppàdadhammàti bråmi. âcikkhàmi desemi pa¤¤apemi paññhapemi vivaràmi vibhajàmi uttànãkaromi pakàsemãti. 'Nàhaü sabbe samaõabràhmaõàse nandàti bhagavà jàtijaràya nivutàti bråmi'.

Ye sãdha diññhaüva sutaü mutaü và sãlabbataü vàpi pahàya sabbanti: ye sabbà diññhasuddhiyo pahàya jahitvà pajahitvà vinodetvà byantãkaritvà anabhàvaü gametvà, ye sabbà sutasuddhiyo4 pahàya jahitvà pajahitvà vinodetvà byantãkaritvà anabhàvaü gametvà, ye sabbà mutasuddhiyo5 pahàya jahitvà pajahitvà vinodetvà byantãkaritvà anabhàvaü gametvà, ye sabbà diññhamutasuddhiyo pahàya jahitvà pajahitvà vinodetvà byantãkaritvà anabhàvaü gametvà, ye sabbà sãlasuddhiyo pahàya jahitvà pajahitvà vinodetvà byantãkaritvà anabhàvaü gametvà, ye sabbà vatasuddhiyo pahàya jahitvà pajahitvà vinodetvà byantãkaritvà anabhàvaü gametvà, ye sabbà sãlabbatasuddhiyo pahàya jahitvà pajahitvà vinodetvà byantãkaritvà anabhàvaü gametvàti 'ye sãdha diññhaü va sutaü mutaü và sãlabbataü vàpi pahàya sabbaü. '

Anekaråpampi pahàya sabbanti: anekavidhavatakotåhalamaïgalena suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü parimuttiü pahàya jahitvà pajahitvà vinodetvà byantãkaritvà anabhàvaü gametvàti 'anekaråpampi pahàya sabbaü'.

. 8Taõhaü pari¤¤àya anàsavà se te ve narà oghatiõõàti bråmãti: taõhàti: råpataõhà, saddataõhà, gandhataõhà, rasataõhà, phoññhabbataõhà, dhammataõhà. Taõhaü pari¤¤àyàti: taõhaü tãhi pari¤¤àhi parijànitvà ¤àtapari¤¤àya tãraõapari¤¤àya pahànapari¤¤àya.

1. Te ce nanda-pana.
2. Ophuñà-syà.
3. Anabhàvaü gatà-va, vi, ka.
Anabhàvaü katà-machasaü.
4. Suta suddhiyo-va, vi. Ka.
5. Muta diññhiyo pa÷àya-va, vã, ka.

[BJT Page 260] [\x 260/]

Katamà '¤àtapari¤¤à: taõhaü jànàti1 'ayaü råpataõhà ayaü saddataõhà ayaü gandhataõhà ayaü rasataõhà ayaü phoññhabbataõhà ayaü dhammataõhà'ti. Jànàti1 passati, ayaü ¤àtapari¤¤à.

Katamà 'tãraõapari¤¤à': evaü ¤àtaü katvà taõhaü tãreti: aniccato dukkhato rogato gaõóato sallato aghato àbàdhato parato palokato ãtito upaddavato bhayato upassaggato calato pabhaïguto addhuvato atàõato alenato asaraõato asaraõãbhåtato rittato tucchato su¤¤ato anattato àdãnavato vipariõàmadhammato asàrakato aghamålato vadhakato vibhavato sàsavato saïkhatato màràmisato jàtidhammato jaràdhammato vyàdhidhammato maraõadhammato sokaparidevadukkhadomanassupàyàsadhammato saïkilesadhammato samudayato atthaïgamato assàdato àdãnavato nissaraõato tãreti, ayaü tãraõapari¤¤à.

Katamà 'pahànapari¤¤à': evaü tãrayitvà taõhaü pajahati vinodeti byantãkaroti anabhàvaü gameti. Vuttaü hetaü bhagavatà: ''yo bhikkhave, taõhàya chandaràgo taü pajahatha, evaü sà taõhà pahãnà bhavissati ucchinnamålà tàlàvatthukatà anabhàvakatà2 àyatiü anuppàdadhammà''ti. [A] ayaü pahànapari¤¤à.

Taõhaü pari¤¤àyàti: taõhaü imàhi tãhi pari¤¤àhi parijànitvà anàsavà seti: cattàro àsavà: kàmàsavo bhavàsavo diññhàsavo avijjàsavo. Yesaü ime àsavà pahãnà ucchinnamålà tàlàvatthukatà anabhàvakatà àyatiü anuppàdadhammà. Te vuccanti anàsavà arahanto khãõàsavà.

Taõhaü pari¤¤àya anàsavà se te ve narà oghatiõõàti bråmãtiü ye taõhaü pari¤¤àya anàsavà te kàmoghaü tiõõà, bhavoghaü tiõõà, diññhoghaü tiõõà, avijjoghaü tiõõà, sabbasaüsàrapathaü tiõõà uttiõõà nittiõõà3 atikkantà samatikkantà vãtivattàti bråmi àcikkhàmi desemi pa¤¤apemi paññhapemi vivaràmi vibhajàmi uttànãkaromi pakàsemãti 'taõhaü pari¤¤àya anàsavà se te ve narà oghatiõõàti bråmã''ti.
. 8
Tenàha bhagavà:

''Nàhaü sabbe samaõabràhmaõàse (nandàti bhagavà)
Jàtijaràya nivutàti bråmi,
Ye sãdha diññhaü va sutaü mutaü và4
Sãlabbataü vàpi pahàya sabbaü
Anekaråpampi pahàya sabbaü
Taõhaü pari¤¤àya anàsavà se
Te ve narà oghatiõõàti bråmã''ti.

1. Pajànàti-pana, syà.
2. Anabhàvaü gatà-va, vi, ka, syà.
3. Otiõõa nittiõõà-pana
4. Yesãdha diññhaü sutaü mutaüca-va, vi, kama
[A.] Khandha saüyutta-bhàravagga.

[BJT Page 262] [\x 262/]

7-8

Etàbhinandàmi vaco mahesino (iccàyasmà nando)
Sukittitaü gotama nåpadhãkaü
Yesãdha diññhaü va sutaü mutaü và
Sãlabbataü vàpi pahàya sabbaü
Anekaråpampi pahàya sabbaü,
Taõhaü pari¤¤àya anàsavà se
Ahampi te oghatiõõà'ti bråmã.
 

[BJT Page 262] [\x 262/]

Etàbhinandàmi vaco mahesinoti: 'eta'nti: tuyhaü vacanaü byappathaü desanaü anusiññhiü1 nandàmi abhinandàmi modàmi anumodàmi icchàmi sàdiyàmi patthayàmi pihayàmi abhijappàmi. Mahesinoti mahesã2 bhagavà: mahantaü sãlakkhandhaü esi gavesi pariyesãti mahesi mahantaü samàdhikkhandhaü mahantaü pa¤¤àkkhandhaü - mahantaü vimuttikkhandhaü - mahantaü vimutti¤àõadassanakkhandhaü esi gavesi pariyesãti 'mahesi'
Mahato tamokàyassa padàlanaü esi gavesi pariyesãti 'mahesi' mahato vipallàsassa pabhedanaü esi gavesi pariyesãti 'mahesi' mahato taõhàsallassa abbåhanaü esi gavesi pariyesãti 'mahesi' mahato diññhisaïghàñassa viniveñhanaü esi gavesi pariyesãti 'mahesi'. Mahato mànadhajassa pàtanaü esi gavesi pariyesãti 'mahesi'. Mahato abhisaükhàrassa våpasamaü esi gavesi pariyesãti 'mahesi'. Mahato oghassa nittharaõaü esi gavesi pariyesãti 'mahesi'. Mahato bhàrassa nikkhepanaü. Esi gavesi pariyesãti 'mahesi'. Mahato saüsàravaññassa ucchedaü esi gavesi pariyesãti 'mahesi'. Mahato santàpassa nibbàpanaü esi gavesi pariyesãti 'mahesi'. Mahato pariëàhassa pañippassaddhiü esi gavesi pariyesãti 'mahesi'. Mahato dhammadhajassa ussàpanaü esi gavesi pariyesãti 'mahesi'. Mahante satipaññhàne mahante sammappadhàne mahante iddhipàde - mahantàni indriyàni mahantàni balàni - mahante bojjhaïge - mahantaü ariyaü aññhaïgikaü maggaü - mahantaü paramatthaü amataü nibbànaü esi gavesi pariyesãti 'mahesi'. Mahesakkhehi và sattehi esito gavesito pariyesito kahaü buddho kahaü bhagavà, kahaü devadevo, kahaü naràsabhoti mahesãti 'etàbhinandàmi vaco mahesino'.

Sukittitaü gotama nåpadhãkanti: 'sukittita'nti: svàcãkkhitaü3 sudesitaü (supa¤¤apitaü) supaññhapitaü suvivañaü4 suvibhattaü suuttànãkataü supakàsitaü gotama nåpadhãkanti: 'upadhi' vuccanti kilesà ca khandhà ca abhisaïkhàrà ca upadhipahànaü upadhivåpasamaü upadhipañinissaggaü5 upadhipañippassaddhiü6 amataü nibbànanti 'sukittitaü gotama nåpadhãkaü. '

Ye sãdha diññhaü va sutaü mutaü và sãlabbataü vàpi pahàya sabbanti: ye sabbà diññhasuddhiyo pahàya jahitvà pajahitvà vinodetvà byantãkaritvà anabhàvaü gametvà, ye sabbà sutasuddhiyo pahàya jahitvà pajahitvà vinodetvà byantãkaritvà anabhàvaü gametvà, ye sabbà mutasuddhiyo pahàya jahitvà pajahitvà vinodetvà byantãkaritvà anabhàvaü gametvà, ye sabbà diññhamutasuddhiyo pahàya jahitvà pajahitvà vinodetvà byantãkaritvà anabhàvaü gametvà, ye sabbà sãlasuddhiyo pahàya jahitvà pajahitvà vinodetvà byantãkaritvà anabhàvaü gametvà, ye sabbà vatasuddhiyo pahàya jahitvà pajahitvà vinodetvà byantãkaritvà anabhàvaü gametvà, ye sabbà sãlabbatasuddhiyo pahàya jahitvà pajahitvà vinodetvà byantãkaritvà anabhàvaü gametvàti 'ye sãdha diññhaü va sutaü mutaü và sãlabbataü vàpi pahàya sabbaü. '

Anekaråpampi pahàya sabbanti: anekavidhavatakotåhalamaïgalena suddhiü visuddhiü parisuddhiü muttiü vimuttiü parimuttiü pahàya jahitvà pajahitvà vinodetvà byantãkaritvà anabhàvaü gametvàti 'anekaråpampi pahàya sabbaü. '

1. Anusandhiü-va, vi, ka
2. Kiü mahesi-machasaü.
3. Su àcikkhitaü-machasaü, syà.
4. Su vivaritaü-pana.
5. Upadhi nissaggaü-va, vi, ka, machasaü
Upadhipañinissaggo-syà.
6. Pañippassaddhaü-va, vi, ka, machasaü.

[BJT Page 264] [\x 264/]

Taõhaü pari¤¤àya anàsavà se te ve narà oghatiõõàti bråmãti: taõhàti: råpataõhà, saddataõhà, gandhataõhà, rasataõhà, phoññhabbataõhà, dhammataõhà. Taõhaü pari¤¤àyàti: taõhaü tãhi pari¤¤àhi parijànitvà ¤àtapari¤¤àya tãraõapari¤¤àya pahànapari¤¤àya.

Katamà '¤àtapari¤¤à: taõhaü jànàti1 'ayaü råpataõhà ayaü saddataõhà ayaü gandhataõhà ayaü rasataõhà ayaü phoññhabbataõhà ayaü dhammataõhà'ti. Jànàti1 passati, ayaü ¤àtapari¤¤à.

Katamà 'tãraõapari¤¤à': evaü ¤àtaü katvà taõhaü tãreti: aniccato dukkhato rogato gaõóato sallato aghato àbàdhato parato palokato ãtito upaddavato bhayato upassaggato calato pabhaïguto addhuvato atàõato alenato asaraõato asaraõãbhåtato rittato tucchato su¤¤ato anattato àdãnavato vipariõàmadhammato asàrakato aghamålato2 vadhakato vibhavato sàsavato saïkhatato màràmisato jàtidhammato jaràdhammato vyàdhidhammato maraõadhammato sokaparidevadukkhadomanassupàyàsadhammato saïkilesadhammato samudayato atthaïgamato assàdato3 àdãnavato nissaraõato tãreti, ayaü tãraõapari¤¤à.

Katamà 'pahànapari¤¤à': evaü tãrayitvà taõhaü pajahati vinodeti byantãkaroti anabhàvaü gameti, ayaü pahànapari¤¤à, taõhaü pari¤¤àyàti: taõhaü imàbhi tãbhi pari¤¤àbhi parijànitvà. Anàsavàti: cattàro àsavà: kàmàsavo bhavàsavo diññhàsavo avijjàsavo. Yesaü ime àsavà pahãnà ucchinnamålà tàlàvatthukatà anabhàvakatà4 àyatiü anuppàdadhammà. Te vuccanti anàsavà arahanto khãõàsavà.

Taõhaü pari¤¤àya anàsavà se te ve narà oghatiõõàti bråmãtiü ye taõhaü pari¤¤àya anàsavà te kàmoghaü tiõõà, bhavoghaü tiõõà, diññhoghaü tiõõà, avijjoghaü tiõõà, sabbasaüsàrapathaü tiõõà uttiõõà nittiõõà atikkantà samatikkantà vãtivattàti bråmi vadàmãti 'taõhaü pari¤¤àya anàsavà se te ve narà oghatiõõàti bråmã.

Tenàha so bràhmaõo.

''Etàbhinandàmi vaco mahesino
Sukittitaü gotama nåpadhikaü,
Yesãdha diññhaü va sutaü mutaü và
Sãlabbataü vàpi pahàya sabbaü
Anekaråpampi pahàya sabbaü
Taõhaü pari¤¤àya anàsavà se
Ahampi te oghatiõõàti bråmã''ti.

1. Pajànàti-syà.
2. Asàrato aghamålato-va, vi, ka-.
3. Asàrato-va, vi, ka.
4. Anabhàvaü gatà-va, vi, ka.