[CPD Classification 2.5.11]
[PTS Vol Nd 2 ] [\z Nidd /] [\f II /]
[PTS Page 001] [\q   1/]
[BJT Vol Nd 2 ] [\z Nidd /] [\w II /]
[BJT Page 278] [\x 278/]
Suttantapiñake - Khuddakanikàye
Cullaniddesapàëi
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa
9. Todeyya suttaniddeso

9-1

Yasmiü kàmà na vasanti- (iccàyasmà todeyyo)
Taõhà yassa na vijjati,
Kathaïkathà ca yo tiõõo
Vimokkho tassa kãdiso1

Yasmiü kàmà na vasantãti: yasmiü kàmà na vasanti, na saüvasanti na àvasanti na parivasantãti 'yasmiü kàmà na vasanti' iccàyasmà todeyyoti ---------

Taõhà yassa na vijjatãti: taõhà yassa natthi, na santi2 na saüvijjati nåpalabbhati ¤àõagginà daóóhàti 'taõhà yassa na vijjati.

Kathaïkathà ca yo tiõõoti: kathaïkathà ca yo tiõõo uttiõõo nittiõõo atikkanto samatikkanto vãtivattoti 'kathaïkathà ca yo tiõõo. '

Vimokkho tassa2 kãdisoti: vimokkho tassa kãdiso, kiüsaõñhito kiüpakàro, kiüpañibhàgo, icchitabboti vimokkhaü pucchatãti vimokkho tassa kãdiso'

Tenàha so bràhmaõo:

''Yasmiü kàmà na vasanti (iccàyasmà todeyyo)
Taõhà yassa na vijjati,
Kathaïkathà ca yo tiõõo
Vimokkho tassa kãdiso''ti

9-2

Yasmiü kàmà na vasanti (todeyyàti bhagavà)
Taõhà yassa na vijjati,
Kathaïkathà ca yo tiõõo
Vimokkho tassa nàparo,

Yasmiü kàmà na vasantãti: yasminti yasmiü puggale arahante khãõàsave, 'kàmà'ti uddànato dve kàmà: vatthukàmà ca kilesakàmà ca.
Katame vatthukàmà? Manàpikà råpà manàpikà saddà manàpikà gandhà manàpikà rasà manàpikà phoññhabbà, attharaõà pàpuraõà, dàsidàsà ajeëakà kukkuñasåkarà hatthigavàssavaëavà, khettaü vatthu hira¤¤aü suvaõõaü gàmanigamaràjadhàniyo raññhaü ca janapado ca koso ca koññhàgàraü ca, yaü ki¤ci rajanãyaü vatthu vatthukàmà.

Api ca, atãtà kàmà, anàgatà kàmà, paccuppannà kàmà, ajjhattà kàmà, bahiddhà kàmà, ajjhattabahiddhà kàmà, hãnà kàmà, majjhimà kàmà, paõãtà kàmà, àpàyikà kàmà, mànusikà kàmà, dibbà kàmà, paccupaññhità kàmà, nimmità kàmà, parinimmità kàmà, animmità kàmà, pariggahità kàmà, apariggahità kàmà, mamàyità kàmà, amamàyità kàmà, sabbe'pi kàmàvacarà dhammà, sabbe'pi råpàvacarà dhammà, sabbe'pi aråpàvacarà dhammà, taõhàvatthukà taõhàrammaõà kamanãyaññhena rajanãyaññhena madanãyaññhena kàmà. Ime vuccanti vatthukàmà.

Katame kilesakàmà? Chando kàmo, ràgo kàmo, chandaràgo kàmo: saïkappo kàmo, ràgo kàmo, saïkapparàgo kàmo: yo kàmesu kàmacchando, kàmaràgo, kàmanandi, kàmataõhà, kàmasineho, kàmapariëàho, kàmamucchà, kàmajjhosànaü, kàmogho, kàmayogo, kàmåpàdànaü, kàmacchandanãvaraõaü.

''Addasaü kàmaü te målaü saïkappà kàma jàyasi,
Na taü saïkappayissàmi evaü kàme na hehisã''ti

Ime vuccanti kilesakàmà.

Yasmiü kàmà na vasantãti: yasmiü kàmà na vasanti, na saüvasanti, na àvasanti, na parivasanti, 'yasmiü kàmà na vasanti'.
Todeyyàti bhagavàti gàravàdhivacanametaü:
Apica, bhaggaràgoti bhagavà: bhaggadosoti bhagavà: bhaggamohoti bhagavà: bhaggamànoti bhagavà: bhaggadiññhãti bhagavà: bhaggakaõñakoti bhagavà: bhaggakilesoti bhagavà: bhaji vibhaji pavibhaji dhammaratananti bhagavà: bhavànaü antakaroti bhagavà : bhàvitakàyo bhàvitasãlo bhàvitacitto bhàvitapa¤¤oti bhagavà: bhaji và bhagavà ara¤¤e vanapatthàni pantàni senàsanàni appasaddàni appanigghosàni vijanavàtàni manussaràhaseyyakàni pañisallànasàruppànãti bhagavà: bhàgã và bhagavà cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrànanti bhagavà: bhàgã và bhagavà attharasassa dhammarasassa vimuttirasassa adhisãlassa adhicittassa adhipa¤¤àyàti bhagavà.

Bhàgã và bhagavà catunnaü jhànànaü catunnaü appama¤¤ànaü catunnaü aråpasamàpattãnanti bhagavà, bhàgã và bhagavà aññhannaü vimokkhànaü aññhannaü abhibhàyatanànaü navannaü anupubbavihàrasamàpattãnanti bhagavà: bhàgã và bhagavà dasannaü sa¤¤àbhàvanànaü dasannaü kasiõasamàpattãnaü, ànàpànasatisamàdhissa asubhasamàpattiyàti bhagavà, bhàgã và bhagavà catunnaü satipaññhànànaü catunnaü sammappadhànànaü catunnaü iddhipàdànaü pa¤cannaü indriyànaü pa¤cannaü balànaü sattannaü bojjhaïgànaü ariyassa aññhaïgikassa maggassàti bhagavà: bhàgã và bhagavà dasannaü tathàgatabalànaü catunnaü vesàrajjànaü catunnaü pañisambhidànaü channaü abhi¤¤ànaü channaü buddhadhammànanti bhagavà: bhagavàti netaü nàmaü màtarà kataü, na pitarà kataü, na bhàtarà kataü, na bhaginiyà kataü, na mittàmaccehi kataü, na ¤àtisàlohitehi kataü, na samaõabràhmaõehi kataü, na devatàhi kataü, vimokkhantikametaü buddhànaü bhagavantànaü bodhiyà måle saha sabba¤¤uta¤àõassa pañilàbhà sacchikà pa¤¤atti yadidaü bhagavàti 'metteyyàti bhagavà. '

1. Kiü diso-ka-
2. Na sati-machasaü.

[BJT Page 280] [\x 280/]

Taõhà yassa na vijjatãti: 'taõhà'ti: råpataõhà saddataõhà gandhataõhà rasataõhà phoññhabbataõhà dhammataõhà. Yàssàti: arahato khãõàsavassa. Taõhà yassa na vijjatãti taõhà yassa natthi, na santi na saüvijjati nåpalabbhati, pahãnà samucchinnà våpasantà pañippassaddhà abhabbuppattikà ¤àõagginà daóóhàti 'taõhà yassa na vijjati. ' Kathaïkathà ca yo tiõõoti: 'kathaïkathà' vuccati vicikicchà, dukkhe kaïkhà, dukkhasamudaye kaïkhà, dukkhanirodhe kaïkhà, dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya kaïkhà, pubbante kaïkhà , aparante kaïkhà, pubbantàparante kaïkhà, idappaccayatàpañiccasamuppannesu dhammesu kaïkhà. Yà evaråpà kaïkhà kaïkhàyanà kaïkhàyitattaü vimati vicikicchà dveëhakaü dvedhàpatho saüsayo anekaüsagàho àsappanà parisappanà apariyogàhanà thambhitattaü1 cittassa manovilekho. Yoti: yo so arahaü khãõàsavo. Kathaïkathà ca yo tiõõoti kathaïkathà ca yo tiõõo, uttiõõo, nittiõõo atikkanto samatikkanto vãtivattoti 'kathaïkathà ca yo tiõõo. '

Vimokkho tassa nàparoti: natthi tassa aparo vimokkho, yena vimokkhena vimucceyya vimutto so kataü tassa vimokkhena karaõãyanti vimokkho tassa nàparo' tenàha bhagavà:

''Yasmiü kàmà na vasanti (todeyyàti bhagavà)
Taõhà yassa na vijjati,
Kathaïkathà ca yo tiõõo
Vimokkho tassa nàparoti.

9-3

Niràsaso so2 uda àsasàno
Pa¤¤àõavà so uda pa¤¤akappã,
Muniü ahaü sakka yathà vija¤¤aü
Taü me viyàcikkha samantacakkhu.

Niràsaso so uda àsasànoti nittaõho3 so udàhu sataõho, råpe àsiüsati4 sadde - gandhe - rase - phoññhabbe - kulaü gaõaü àvàsalàbhaü yasaü pasaüsaü - sukhaü cãvaraü - piõóapàtaü - senàsanaü gilànapaccayabhesajjaparikkhàraü kàmadhàtuü - råpadhàtuü - aråpadhàtuü - kàmabhavaü - råpabhavaü - aråpabhavaü - sa¤¤àbhavaü - nevasa¤¤ànàsa¤¤àbhavaü - ekavokàrabhavaü - catuvokàrabhavaü - asa¤¤àbhavaü - pa¤cavokàrabhavaü - atãtaü anàgataü paccuppannaü - diññhasutamutavi¤¤àtabbe dhamme àsiüsati4 icchati sàdiyati pattheti piheti abhijappatãti 'niràsaso so uda àsasàno.

1. Chambhitattaü - machasaü
2. Nãràsaso yo - pana.
Nãràsayo so - vi.
3. Nãtaõho - va, vi, ka.
4. âsãsati - va, vi, ka, machasaü.

[BJT Page 282] [\x 282/]

Pa¤¤àõavà so udapa¤¤akappã1ti: 'pa¤¤àõavà so'ti: paõóito pa¤¤avà buddhimà ¤àõã vibhàvã medhàvã. Uda pa¤¤akappãti: udàhu aññhasamàpatti¤àõena và pa¤càbhi¤¤à¤àõena và micchà¤àõena và taõhàkappaü và diññhikappaü và kappeti, janeti saüjaneti nibbatteti abhinibbattetãti 'pa¤¤àõavà so uda pa¤¤akappã. '

Muniü ahaü sakka yathà vija¤¤anti: 'sakkà'ti sakko bhagavà, sakyakulà pabbajito tipi sakko. Athavà aóóho mahaddhano dhanavà tipi sakko, tassimàni dhanàni, seyyathãdaü: saddhàdhanaü sãladhanaü hiridhanaü ottappadhanaü sutadhanaü càgadhanaü pa¤¤àdhanaü satipaññhànadhanaü sammappadhànadhanaü iddhipàdadhanaü indriyadhanaü baladhanaü bojjhaïgadhanaü maggadhanaü phaladhanaü nibbànadhananti. Tehi anekavidhehi dhanaratanehi aóóho mahaddhano dhanavàtipi sakko. Athavà pahu visavã alamatto såro vãro vikkanto abhãru acchambhã anutràsã apalàyã pahãnabhayabheravo vigatalomahaüsotipi sakko. Muniü ahaü sakka yathà vija¤¤anti: sakka, yathà ahaü muniü jàneyyaü àjàneyyaü vijàneyyaü pañivijàneyyaü pañivijjheyyanti 'muniü ahaü sakka yathà vija¤¤aü'.

Taü me viyàcikkha samantacakkhåti: 'taü'ti: yaü pucchàmi, yaü yàcàmi, yaü ajjhesàmi, yaü pasàdemi. Viyàcikkhàti: àcikkhàhi desehi pa¤¤apehi paññhapehi vivaràhi vibhajàhi uttànãkarohi pakàsehi. Samantacakkhåti: 'samantacakkhu' vuccati sabba¤¤uta¤àõaü, bhagavà tena sabba¤¤uta¤àõena upeto samupeto upagato samupagato uppanno sampanno samannàgato.

''Na tassa addiññhamidhatthi ki¤ci
Ato avi¤¤àtamajànitabbaü,
Sabbaü abhi¤¤àsi yadatthi neyyaü
Tathàgato tena samantacakkhå''ti.

'Taü me viyàcikkha samantacakkhu. '

Tenàha so bràhmaõo:

''Niràsaso so uda àsasàno
Pa¤¤àõavà so uda pa¤¤akappã, 1
Muniü ahaü sakka yathà vija¤¤aü
Taü me viyàcikkha samantacakkhåti.

1. Udasa¤¤akappã - pana.

[BJT Page 284] [\x 284/]

9-4

Niràsaso so na so1 àsasàno
Pa¤¤àõavà so na ca pa¤¤akappã,
Evampi todeyya, muniü vijàna
Aki¤canaü kàmabhave asattaü.

Niràsaso so na àsasànoti: nittaõho so na yo sataõho so råpe nàsiüsati2 sadde - gandhe - rase - phoññhabbe diññhasutamutavi¤¤àtabbe dhamme nàsiüsati1 na icchati na2 sàdiyati na pattheti na piheti nàbhijappatãti 'niràsaso so na so àsasàno.

Pa¤¤àõavà so na ca pa¤¤akappãti3 'pa¤¤àõavà'ti paõóito pa¤¤avà buddhimà ¤àõã vibhàvã medhàvã. Na ca pa¤¤akappãti aññhasamàpatti¤àõena và pa¤càbhi¤¤à¤àõena và micchà¤àõena và taõhà kappaü và na kappeti, diññhikappaü và na kappeti, na janeti, na saüjaneti, na nibbatteti, nàbhinibbattetãti 'pa¤¤àõavà so na ca pa¤¤akappã.

Evampi todeyya muniü vijànàti: 'munã'ti: 'monaü' vuccati ¤àõaü, yà pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhåri medhà pariõàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi, tena ¤àõena samannàgato muni monappattoti.

Tãõi moneyyàni: kàyamoneyyaü vacãmoneyyaü manomoneyyaü. Katamaü kàyamoneyyaü? Tividhànaü kàyaduccaritànaü pahànaü kàyamoneyyaü. Tividhaü kàyasucaritaü kàyamoneyyaü, kàyàrammaõe ¤àõaü kàyamoneyyaü, kàyapari¤¤à kàyamoneyyaü, pari¤¤àsahagato maggo kàyamoneyyaü, kàye chandaràgassa pahànaü kàyamoneyyaü, kàyasaükhàrànirodho catutthajjhànasamàpatti kàyamoneyyaü. Idaü kàyamoneyyaü.

Katamaü vacãmoneyyaü? Catubbidhànaü vacãduccaritànaü pahànaü vacãmoneyyaü, vacãsucaritaü vacãmoneyyaü, vàcàrammaõe ¤àõaü vacãmoneyyaü, vàcàpari¤¤à vacãmoneyyaü, pari¤¤àsahagato maggo vacãmoneyyaü, vàcàya chandaràgassa pahànaü vacãmoneyyaü. Vacãsaükhàranirodho dutiyajjhànasamàpatti vacãmoneyyaü. Idaü vacãmoneyyaü.

Katamaü manomoneyyaü? Tividhànaü manoduccaritànaü pahànaü manomoneyyaü, tividhaü manosucaritaü manomoneyyaü, cittàrammaõe ¤àõaü manomoneyyaü, cittapari¤¤à manomoneyyaü, pari¤¤àsahagato maggo manomoneyyaü, citte chandaràgassa pahànaü manomoneyyaü, cittasaükhàranirodho sa¤¤àvedayitanirodhasamàpatti manomoneyyaü. Idaü manomoneyyaü.

1. ''Kàyamuniü vàcàmuniü manomunimanàsavaü,
Muniü moneyyasampannaü àhu sabbappahàyinaü.

2. Kàyamuniü vàcàmuniü manomunimanàsavaü
Muniü moneyyasampannaü àhu ninhàtapàpaka''nti.

Imehi tãhi moneyyehi dhammehi samannàgato cha munino: agàramunino anagàramunino sekhamunino asekhamunino paccekamunino munimuninoti. Katame agàramunino? Ye te agàrikà diññhapadà vi¤¤àtasàsanà, ime agàramunino. Katame anagàramunino? Ye te pabbajità diññhapadà vi¤¤àtasàsanà, ime anagàramunino. Satta sekhà sekhamunino. Arahanto asekhamunino. Paccekabuddhà paccekamunino. Munimunino vuccanti tathàgatà arahanto sammàsambuddhà.

3. ''Na monena muni hoti måëharåpo aviddasu,
Yo ca tulaüva paggayha varamàdàya paõóito.

4. Pàpàni parivajjeti sa munã tena so munã,
Yo munàti ubho loke munã tena pavuccatã. ''

5. ''Asata¤ca sata¤ca ¤atvà dhammaü
Ajjhattaü bahiddhà ca sabbaloke,
Devamanussehi påjito yo
Saïgajàlamaticca so munã.

Evampi todeyya muniü vijànàti todeyya evaü muniü jàna, pañijàna pañivijàna pañivijjhàti 'evampi todeyya muniü vijàna'.

Aki¤canaü kàmabhave asattanti: 'aki¤cana'nti: ràgaki¤canaü dosaki¤canaü mohaki¤canaü mànaki¤canaü diññhiki¤canaü kilesaki¤canaü duccaritaki¤canaü, yassetàni ki¤canàni4 pahãnàni samucchinnàni våpasannàni pañipassaddhàni, abhabbuppattikàni ¤àõagginà daóóhàni so vuccati aki¤cano. Kàmàti uddànato dve kàmà vatthukàmà ca kilesakàmà ca.
Katame vatthukàmà? Manàpikà råpà manàpikà saddà manàpikà gandhà manàpikà rasà manàpikà phoññhabbà, attharaõà pàpuraõà, dàsidàsà ajeëakà kukkuñasåkarà hatthigavàssavaëavà, khettaü vatthu hira¤¤aü suvaõõaü gàmanigamaràjadhàniyo raññhaü ca janapado ca koso ca koññhàgàraü ca, yaü ki¤ci rajanãyaü vatthu vatthukàmà.

Api ca, atãtà kàmà, anàgatà kàmà, paccuppannà kàmà, ajjhattà kàmà, bahiddhà kàmà, ajjhattabahiddhà kàmà, hãnà kàmà, majjhimà kàmà, paõãtà kàmà, àpàyikà kàmà, mànusikà kàmà, dibbà kàmà, paccupaññhità kàmà, nimmità kàmà, parinimmità kàmà, animmità kàmà, pariggahità kàmà, apariggahità kàmà, mamàyità kàmà, amamàyità kàmà, sabbe'pi kàmàvacarà dhammà, sabbe'pi råpàvacarà dhammà, sabbe'pi aråpàvacarà dhammà, taõhàvatthukà taõhàrammaõà kamanãyaññhena rajanãyaññhena madanãyaññhena kàmà. Ime vuccanti vatthukàmà.

Katame kilesakàmà? Chando kàmo, ràgo kàmo, chandaràgo kàmo: saïkappo kàmo, ràgo kàmo, saïkapparàgo kàmo: yo kàmesu kàmacchando, kàmaràgo, kàmanandi, kàmataõhà, kàmasineho, kàmapariëàho, kàmamucchà, kàmajjhosànaü, kàmogho, kàmayogo, kàmåpàdànaü, kàmacchandanãvaraõaü.

''Addasaü kàmaü te målaü saïkappà kàma jàyasi,
Na taü saïkappayissàmi evaü kàme na hehisã''ti

Ime vuccanti kilesakàmà.

Bhavàti dve bhavà kammabhavo ca pañisandhiko ca punabbhavo. Katamo kammabhavo: pu¤¤àbhisaïkhàro apu¤¤àbhisaïkhàro àne¤jàbhisaükhàro, ayaü kammabhavo. Katamo pañisandhiko punabbhavo: pañisandhiko råpaü vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõaü, ayaü pañisandhiko punabbhavo.

1. Na ca - machasaü
2. Nà sãsati - va, vi, ka. Machasaü.
3. Sa¤¤akappãti - pana.
4. Ete ki¤canà - syà.

[BJT Page 286] [\x 286/]

Aki¤canaü kàmabhave asattanti: aki¤canaü puggalaü kàme ca bhave ca asattaü alaggaü1 alaggitaü (apaëibuddhaü) nikkhantaü nissañaü vippamuttaü visaüyuttaü vimariyàdãkatena cetasà viharantanti 'aki¤canaü kàmabhave asattaü. '

Tenàha bhagavà:

''Niràsaso so na so àsasàno
Pa¤¤àõavà so na ca pa¤¤akappã
Evampi todeyya muniü vijàna
Aki¤canaü kàmabhave asatta''nti.

Saha gàthàpariyosànà ye te bràhmaõena saddhiü ekacchandà ekapayogo ekàdhippàyà ekavàsanavàsità, tesaü anekapàõasahassànaü virajaü vãtamalaü dhammacakkhuü udapàdi. 'Yaü ki¤ci samudayadhammaü sabbaü taü nirodhadhamma'nti. Tassa bràhmaõassa anupàdàya àsavehi cittaü vimucci. Saha arahattappattà ajinajañàvàkacãratidaõóakamaõóalu kesà ca massu ca antarahità. Bhaõóu kàsàyavatthavasano saïghàñipattacãvaradharo anavatthapañipattiyà pa¤jaliko bhagavantaü namassamàno nisinno hoti: 'satthà me bhante bhagavà sàvako' hama'smãti.

Todeyya suttaniddeso samatto.

1. Alaggitaü - pana