[BJT Vol M - 1] [\z M /] [\w I /]
[PTS Vol M - 1] [\z M /] [\f I /]
[PTS Page 160] [\q 160/]
[BJT Page 394] [\x 394/]
Suttantapiñake
1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Atha kho bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya sàvatthiü piõóàya pàvisi. Atha kho sambahulà bhikkhå yenàyasmà ànando tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà àyasmantaü ànandaü etadavocuü: " cirassutà no àvuso ànanda bhagavato sammukhà dhammã kathà. Sàdhu mayaü àvuso ànanda labheyyàma bhagavato sammukhà dhammiü kathaü savaõàyà"ti. Tenahàyasmanto yena rammakassa bràhmaõassa assamo tenupasaïkamatha. Appevanàma labheyyàtha bhagavato sammukhà dhammiü kathaü savaõàyàti. Evamàvusoti kho te bhikkhå àyasmato ànandassa paccassosuü.
2. Atha kho bhagavà sàvatthiyaü piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto àyasmantaü ànandaü àmantesi: àyàmànanda yena pubbàràmo migàramàtu pàsàdo tenupasaïkamissàma divà vihàràyàti. Evambhanteti kho àyasmà ànando bhagavato paccassosi. Atha kho bhagavà àyasmatà ànandena saddhiü yena pubbàràmo migàramàtu pàsàdo tenupasaïkami divàvihàràya. Atha kho bhagavà sàyanhasamayaü patisallàõà vuññhito àyasmantaü ànandaü àmantesi: àyàmànanda yena pubbakoññhako tenupasaïkamissàma gattàni parisi¤citunti. Evambhanteti kho àyasmà ànando bhagavato paccassosi. [PTS Page 161] [\q 161/]
3. Atha kho bhagavà àyasmatà ànandena saddhiü yena pubbakoññhako tenupasaïkami gattàni parisi¤cituü. Pubbakoññhake gattàni parisi¤citvà paccuttaritvà ekacãvaro aññhàsi gattàni pubbàpayamàno.
4. Atha kho àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: ayaü bhante rammakassa bràhmaõassa assamo avidåre. Ramaõãyo bhante rammakassa bràhmaõassa assamo pàsàdiko bhante rammakassa bràhmaõassa assamo. Sàdhu bhante bhagavà yena rammakassa bràhmaõassa assamo tenupasaïkamatu anukampaü upàdàyàti. Adhivàsesi bhagavà tuõhãbhàvena.
-------------------
*Pàsaràsi sutta, aññhakathà, machasaü.
[BJT Page 396] [\x 396/]
5. Atha kho bhagavà yena rammakassa bràhmaõassa assamo tenupasaïkami. Tena kho pana samayena sambahulà bhikkhå rammakassa bràhmaõassa assame dhammiyà kathàya sannisinnà honti. Atha kho bhagavà bahidvàrakoññhake aññhàsi kathàpariyosànaü àgamayamàno. Atha kho bhagavà kathàpariyosànaü viditvà ukkàsitvà aggaëaü àkoñesi. Vivariüsu kho te bhikkhå bhagavato dvàraü.
6. Atha kho bhagavà rammakassa bràhmaõassa assamaü pavisitvà pa¤¤attena àsane nisãdi. Nisajja kho bhagavà bhikkhå àmantesi 'kàyanuttha bhikkhave etarahi kathàya sannisinnà, kà ca pana vo antarà kathà vippakatà'ti. 'Bhagavantameva kho no bhante àrabbha dhammã kathà vippakatà, atha bhagavà anuppatto'ti. Sàdhu bhikkhave, etaü kho bhikkhave tumhàkaü patiråpaü kulaputtànaü saddhà agàrasmà anagàriyaü pabbajitànaü yaü tumhe dhammiyà kathàya sannisãdeyyàtha. Sannipatitànaü vo bhikkhave dvayaü karaõãyaü: dhammã và kathà, ariyo và tuõhãbhàvo.
7. Dvemà bhikkhave pariyesanà: ariyà ca pariyesanà anariyà ca pariyesanà.
Katamà ca bhikkhave anariyà pariyesanà? Idha bhikkhave ekacco attanà jàtidhammo samàno jàtidhamma¤¤eva pariyesati, attanà jaràdhammo samàno [PTS Page 162] [\q 162/] jaràdhamma¤¤eva pariyesati, attanà byàdhidhammo samàno byàdhidhamma¤¤eva pariyesati, attanà maraõadhammo samàno maraõadhamma¤¤eva pariyesati, attanà sokadhammo samàno sekàdhamma¤¤eva pariyesati, attanà saïkilesadhammo samàno saïkilesadhamma¤¤eva pariyesati.
8. Ki¤ca bhikkhave jàtidhammaü vadetha? Puttabhariyaü bhikkhave jàtidhammaü, dàsidàsaü jàtidhammaü, ajeëakaü jàtidhammaü, kukkuñasåkaraü jàtidhammaü, hatthigavàssavaëavaü jàtidhammaü, jàtaråparajataü jàtidhammaü. Jàtidhammàhete bhikkhave upadhayo. Etthàyaü gathito mucchito ajjhàpanno attanà jàtidhammo samàno jàtidhamma¤¤eva pariyesati.
9. Ki¤ca bhikkhave jaràdhammaü vadetha? Puttabhariyaü bhikkhave jaràdhammaü, dàsidàsaü jaràdhammaü, ajeëakaü jaràdhammaü, kukkuñasåkaraü jaràdhammaü, hatthigavàssavaëavaü jaràdhammaü, jàtaråparajataü jaràdhammaü. Jaràdhammàhete bhikkhave upadhayo. Etthàyaü gathito mucchito ajjhàpanno attanà jaràdhammo samàno jaràdhamma¤¤eva parisesati.
[BJT Page 398] [\x 398/]
10. Ki¤ca bhikkhave byàdhidhammaü vadetha? Puttabhariyaü bhikkhave byàdhidhammaü, dàsidàsaü byàdhidhammaü, ajeëakaü byàdhidhammaü, kukkuñasåkaraü byàdhidhammaü, hatthigavàssavaëavaü byàdhidhammaü. Byàdhidhammà hete bhikkhave upadhayo. Etthàyaü gathito mucchito ajjhàpanno attanà byàdhidhammo samàno byàdhidhamma¤¤eva pariyesati.
11. Ki¤ca bhikkhave maraõadhammaü vadetha? Puttabhariyaü bhikkhave maraõadhammaü, dàsidàsaü maraõadhammaü, ajeëakaü maraõadhammaü, kukkuña såkaraü maraõadhammaü, hatthigavàssavaëavaü maraõadhammaü. Maraõadhammà hete bhikkhave upadhayo. Etthàyaü gathito mucchito ajjhàpanno attanà maraõadhammo samàno maraõadhamma¤¤eva pariyesati.
12. Ki¤ca bhikkhave sokadhammaü vadetha? Puttabhariyaü bhikkhave sokadhammaü, dàsidàsaü sokadhammaü, ajeëakaü sokadhammaü, kukkuñasåkaraü sokadhammaü, hatthigavàssavaëavaü sokadhammaü. Sokadhammà hete bhikkhave upadhayo etthàyaü gathito mucchito ajjhàpanno attanà sokadhammo samàno sokadhamma¤¤eva pariyesati.
13. Ki¤ca bhikkhave saïkilesadhammaü vadetha? Puttabhariyaü bhikkhave saïkilesadhammaü, dàsidàsaü saïkilesadhammaü, ajeëakaü saïkilesadhammaü, kukkuñasåkaraü saïkilesadhammaü, hatthigavàssavaëavaü saïkilesadhammaü, jàtaråparajataü saïkilesadhammaü. Saïkilesadhammà hete bhikkhave upadhayo. Etthàyaü gatito mucchito ajjhàpanno attanà saïkilesadhammo samàno saïkilesadhamma¤¤eva pariyesati. Ayaü bhikkhave anariyà pariyesanà.
13. Katamà ca bhikkhave ariyà pariyesanà? Idha bhikkhave ekacco attanà jàtidhammo sàmàno jàtidhamme àdãnavaü [PTS Page 163] [\q 163/] viditvà ajàtaü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyesati, attanà jaràdhammo samàno jaràdhamme àdãnavaü viditvà ajaraü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyesati, attanà byàdhidhammo samàno byàdhidhamme àdãnavaü viditvà abyàdhiü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyesati, attanà maraõadhammo samàno maraõadhamme àdãnavaü viditvà amataü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyesati, attanà sokadhammo samàno sokadhamme àdãnavaü viditvà asokaü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyesati. Attanà saïkilesadhammo samàno saïkilesadhamme àdãnavaü viditvà asaïkiliññhaü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyesati. Ayaü bhikkhave ariyà pariyesanà.
[BJT Page 400] [\x 400/]
15. Ahampi sudaü bhikkhave pubbeva sambodhà anabhisambuddho bodhisattova samàno attanà jàtidhammo samàno jàtidhamma¤¤eva pariyesàmi, attanà jaràdhammo samàno jaràdhamma¤¤eva pariyesàmi, attanà byàdhidhammo samàno byàdhidhamma¤¤eva pariyesàmi, attanà maraõadhammo samàno maraõadhamma¤¤eva pariyesàmi, attanà sokadhammo samàno sokadhamma¤¤eva pariyesàmi, attanà saïkilesadhammo samàno saïkilesadhamma¤¤eva pariyesàmi.
16. Tassa mayhaü bhikkhave etadahosi: "kinnu kho ahaü attanà jàtidhammo samàno jàtidhamma¤¤eva pariyesàmi, attanà jaràdhammo samàno jaràdhamma¤¤eva pariyesàmi, attanà byàdhidhammo samàno byàdhidhamma¤¤eva pariyesàmi, attanà maraõadhammo samàno maraõadhamma¤¤eva pariyesàmi, attanà sokadhammo samàno sokadhamma¤¤eva pariyesàmi, attanà saïkilesadhammo samàno saïkilesadhamma¤¤eva pariyesàmi, yannånàhaü attanà jàtidhammo samàno jàtidhamme àdãnavaü viditvà ajàtaü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyeseyyaü, attanà jaràdhammo samàno jaràdhamme àdãnavaü viditvà ajaraü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyeseyyaü, attanà byàdhidhammo samàno byàdhidhamme àdãnavaü viditvà abyàdhiü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyeseyyaü, attanà maraõadhammo samàno maraõadhamme àdãnavaü viditvà amataü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyeseyyaü, attanà sokadhammo samàno sokadhamme àdãnavaü viditvà asokaü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyeseyyaü, attanà saïkilesadhammo samàno saïkilesadhamme àdãnavaü viditvà asaïkiliññhaü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyeseyya"nti.
17. So kho ahaü bhikkhave aparena samayena daharova samàno susukàëakeso bhadrena yobbanena samannàgato pañhamena vayasà, akàmakànaü màtàpitunnaü assumukhànaü rudantànaü, kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajiü. So evaü pabbajito samàno kiükusalagavesã anuttaraü santivarapadaü pariyesamàno yena àëàro kàlàmo tenupasaïkamiü, upasaïkamitvà àëàraü kàlàmaü etadavocaü: 'icchàmahaü àvuso kàlàma imasmiü dhammavinaye brahmacariyaü caritu'nti.
18. Evaü vutte bhikkhave àëàro kàlàmo maü etadavoca: " viharatàyasmà, tàdiso ayaü dhammo yattha vi¤¤å [PTS Page 164] [\q 164/] puriso nacirasseva sakaü àcariyakaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja vihareyyà"ti. So kho ahaü bhikkhave nacirasseva khippameva taü dhammaü pariyàpuõiü. So kho ahaü bhikkhave tàvatakeneva oññhapahatamattena lapitalàpanamattena ¤àõavàda¤ca vadàmi theravàda¤ca. 'Jànàmi passàmã'ti ca pañijànàmi aha¤ceva a¤¤e ca . Tassa mayhaü bhikkhave etadahosi:
[BJT Page 402] [\x 402/]
" Na kho àëàro kàlàmo imaü dhammaü kevalaü saddhàmattakena sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharàmãti pavedeti. Addhà àëàro kàlàmo imaü dhammaü jànaü passaü viharatã"ti. Atha khvàhaü bhikkhave yena àëàro kàlàmo tenupasaïkamiü. Upasaïkamitvà àëàraü kàlàmaü etadavoca: " kittàvatà no àvuso kàlàma imaü dhammaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja pavedesã "ti. Evaü vutte bhikkhave àëàro kàlàmo àki¤ca¤¤àyatanaü pavedesi. Tassa mayhaü bhikkhave etadahosi: " na kho àëàrasseva kàlàmassa atthi saddhà, mayhampatthi saddhà, na kho àëàrasseva kàlàmassa atthi viriyaü, mayhampatthi viriyaü, na kho àëàrasseva kàlàmassa atthi sati, mayhampatthi sati. Na kho àëàrasseva kàlàmassa atthi samàdhi, mayhampatthi samàdhi. Na kho àëàrasseva kàlàmassa atthi pa¤¤à, mayhampatthi pa¤¤à. Yannånàhaü yaü dhammaü àëàro kàlàmo 'sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharàmã'ti pavedeti tassa dhammassa sacchikiriyàya padaheyya "nti. So kho ahaü bhikkhave nacirasseva khippameva taü dhammaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja vihàsiü.
19. Atha khvàhaü bhikkhave yena àëàro kàlàmo tenupasaïkamiü. Upasaïkamitvà àëàraü kàlàmaü etadavocaü: " ettàvatà no àvuso kàlàma imaü dhammaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja pavedesã"ti. 'Ettàvatà kho ahaü àvuso imaü dhammaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja pavedemã'ti. " Ahampi kho àvuso ettàvatà imaü dhammaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharàmãti 'ti 'làbhà no àvuso, suladdhaü no àvuso, ye mayaü àyasmantaü tàdisaü sabrahmacàriü passàma, iti yàhaü dhammaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja pavedemi, taü tvaü dhammaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharasi [PTS Page 165 [\q 165/] ] yaü tvaü dhammaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharasi, tamahaü dhammaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja pavedemi. Iti yàhaü dhammaü jànàmi, taü tvaü dhammaü jànàsi. Yaü tvaü dhammaü jànàsi, tamahaü dhammaü jànàmi. Iti yàdiso ahaü, tàdiso tvaü. Yàdiso tvaü, tàdiso ahaü. Ehidàni àvuso, ubhova santà imaü gaõaü pariharàmà'ti . Iti kho bhikkhave àëàro kàlàmo àcariyo me samàno antevàsiü maü samànaü attano1 samasamaü ñhapesi, uëàràya ca maü påjàya påjesi. Tassa mayhaü bhikkhave etadahosi: " nàyaü dhammo nibbidàya na viràgàya na nirodhàya na upasamàya na abhi¤¤àya na sambodhàya na nibbànàya saüvattati, yàvadeva àki¤ca¤¤àyatanåpapattiyà"ti. So kho ahaü bhikkhave taü dhammaü analaükaritvà tasmà dhammà nibbijja apakkamiü.
--------------------
1.Attanà,machasaü.
[BJT Page 404] [\x 404/]
20. So kho ahaü bhikkhave kiükusalagavesã anuttaraü santivarapadaü pariyesamàno yena uddako1 ràmaputto tenupasaïkamiü. Upasaïkamitvà uddakaü ràmaputtaü etadavocaü: " icchàmahaü àvuso imasmiü dhammavinaye brahmacariyaü caritu"nti. Evaü vutte bhikkhave uddako ràmaputto maü etadavoca 'viharatàyasmà, tàdiso ayaü dhammo yattha vi¤¤å puriso nacirasseva sakaü àcariyakaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja vihareyyà'ti. So kho ahaü bhikkhave nacirasseva khippameva taü dhammaü pariyàpuõiü. So kho ahaü bhikkhave tàvatakeneva oññhapahatamattena lapitalàpanamattena ¤àõavàda¤ca vadàmi theravàda¤ca. 'Jànàmi, passàmã'ti ca pañijànàmi aha¤ceva a¤¤e ca.
21. Tassa mayhaü bhikkhave etadahosi: " na kho ràmo imaü dhammaü kevalaü saddhàmattakena sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharàmãti vedesi. Addhà ràmo imaü dhammaü jànaü passaü vihàsã"ti. Atha khvàhaü bhikkhave yena uddako ràmaputto tenupasaïkamiü. Upasaïkamitvà uddakaü ràmaputtaü etadavocaü: " kittàvatà no àvuso ràmo imaü dhammaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja pavedesã"ti. Evaü vutte bhikkhave uddako ràmaputto nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü pavedesi. Tassa mayhaü bhikkhave etadahosi: " na kho ràmasseva ahosi saddhà, mayhampatthi saddhà. Na kho ràmasseva [PTS Page 166] [\q 166/] ahosi viriyaü, mayhampatthi viriyaü. Na kho ràmasseva ahosi sati, mayhampatthi sati. Na kho ràmasseva ahosi samàdhi, mayhampatthi samàdhi. Na kho ràmasseva ahosi pa¤¤à, mayhampatthi pa¤¤à. Yannånàhaü yaü dhammaü ràmo sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharàmãti pavedesi, tassa dhammassa sacchikiriyàya padaheyya"nti. So kho ahaü bhikkhave nacirasseva khippameva taü dhammaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja vihàsiü.
22. Atha khvàhaü bhikkhave yena uddako ràmaputto tenupasaïkamiü. Upasaïkamitvà uddakaü ràmaputtaü etadavocaü: "ettàvatà no àvuso ràmo imaü dhammaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja pavedesãti? 'Ettàvatà kho ràmo àvuso imaü dhammaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja pavedesã'ti. Ahampi kho àvuso ettàvatà imaü dhammaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharàmã"ti.
--------------------
1. Udako, machasaü.
[BJT Page 406] [\x 406/]
" Làbhà no àvuso, suladdhaü no àvuso, ye mayaü àyasmantaü tàdisaü sabrahmacàriü passàma. Iti yaü dhammaü ràmo sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja pavedesi, taü tvaü dhammaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharasi. Yaü tvaü dhammaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharasi, taü dhammaü ràmo sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja pavedesi. Iti yaü dhammaü ràmo a¤¤àsi, taü tvaü dhammaü jànàsi. Yaü tvaü dhammaü jànàsi. Taü dhammaü ràmo a¤¤àsi. Iti yàdiso ràmo ahosi. Tàdiso tvaü, yàdiso tvaü, tàdiso ràmo ahosi. Ehidàni àvuso, tvaü imaü gaõaü pariharà"ti. Iti kho bhikkhave uddako ràmaputto sabrahmacàrã me samàno àcariyaññhàne va maü ñhapesi. Uëàràya ca maü påjàya påjesi. Tassa mayhaü bhikkhave etadahosi: nàyaü dhammo nibbidàya na viràgàya na nirodhàya na nibbànàya saüvattati, yàvadeva nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanåpapattiyàti. So kho ahaü bhikkhave taü dhammaü analaükaritvà tasmà dhammà nibbijja apakkamiü.
23. So kho ahaü bhikkhave kiükusalagavesã anuttaraü santivarapadaü pariyesamàno magadhesu anupubbena càrikaü caramàno yena uruvelà senànigamo tadavasariü. [PTS Page 167] [\q 167/] tatthaddasaü ramaõãyaü bhåmibhàgaü, pàsàdika¤ca vanasaõóaü, nadi¤ca sandantiü1 setakaü supatitthaü ramaõãyaü, samantà ca gocaragàmaü.Tassa mayhaü bhikkhave etadahosi: "ramaõãyo vata2 bhåmibhàgo pàsàdiko ca vanasaõóo, nadã ca sandati setakà supatitthà ramaõãyà, samantà ca gocaragàmo. Alaü vatidaü kulaputtassa padhànatthikassa padhànàyà"ti.So kho ahaü bhikkhave tattheva nisãdiü " alamidaü padhànàyà"ti.
24. So kho ahaü bhikkhave attanà jàtidhammo samàno jàtidhamme àdãnavaü viditvà ajàtaü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyesamàno ajàtaü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü ajjhagamaü. Attanà jaràdhammo samàno jaràdhamme àdãnavaü viditvà ajaraü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyesamàno ajaraü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü ajjhagamaü. Attanà byàdhidhammo samàno byàdhidhamme àdãnavaü viditvà abyàdhiü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyesamàno abyàdhiü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü ajjhagamaü. Attanà maraõadhammo samàno maraõadhamme àdãnavaü viditvà amataü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyesamàno amataü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü ajjhagamaü.-
-----------------------
1. Sanditiü, machasaü. 2. Vata bho, machasaü.
[BJT Page 408] [\x 408/]
Attanà sokadhammo samàno sokadhamme àdãnavaü viditvà asokaü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyesamàno asokaü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü ajjhagamaü. Attanà saïkilesadhammo samàno saïkilesa dhamme àdãnavaü viditvà asaïkiliññhaü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyesamàno asaïkiliññhaü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü ajjhagamaü. ¥àõa¤ca pana me dassanaü udapàdi: 'akuppà me vimutti. Ayamantimà jàti. Natthidàni punabbhavo'ti.
25. Tassa mayhaü bhikkhave etadahosi: adhigato kho myàyaü dhammo gambhãro duddaso duranubodho santo paõãto atakkàvacaro nipuõo paõóitavedanãyo. âlayaràmà kho panàyaü pajà àlayaratà àlayasammudità. âlayaràmàya kho pana pajàya àlayaratàya àlayasammuditàya duddasaü idaü ñhànaü yadidaü idappaccayatàpañiccasamuppàdo. Idampi kho ñhànaü duddasaü yadidaü sabbasaïkhàrasamatho sabbåpadhipañinissaggo taõhakkhayo viràgo nirodho nibbànaü. [PTS Page 168] [\q 168/] aha¤ceva kho pana dhammaü deseyyaü pare ca me na àjàneyyuü, so mamassa kilamatho, sà mamassa vihesàti. Apissu maü bhikkhave imà anacchariyà gàthà pañibhaüsu pubbe assutapubbà:
Kiccena me adhigataü halandàni pakàsituü,
Ràgadosaparetehi nàyaü dhammo susambudho.
Pañisotagàmiü nipuõaü gambhãraü duddasaü aõuü
Ràgarattà na dakkhinti1 tamokkhandhena àvañàti2.
26. Itiha me bhikkhave pañisa¤cikkhato appossukkatàya cittaü namati, no dhammadesanàya. Atha kho bhikkhave brahmuno sahampatissa mama cetasà cetoparivitakkama¤¤àya etadahosi: nassati vata bho loko, vinassati vata bho loko, yatra hi nàma tathàgatassa arahato sammàsambuddhassa appossukkatàya cittaü namati, no dhammadesanàyàti. Atha kho bhikkhave brahmà sahampati seyyathàpi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya, pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya, evamevaü3 brahmaloke antarahito mama purato pàturahosi.
-----------------------
1. Na dakkhanti, machasaü, syà 2. âvuñàti, machasaü. âvutà, syà. 3. Evameva machasaü kho, syà.
[BJT Page 410] [\x 410/]
27. Atha kho bhikkhave brahmà sahampati ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà * yenàhaü tena¤jaliü paõàmetvà maü etadavoca: " desetu bhante bhagavà dhammaü. Desetu sugato dhammaü. Sanni sattà apparajakkhajàtikà, assavaõatà dhammassa parihàyanti. Bhavissanti dhammassa a¤¤àtàro"ti. Idamavoca bhikkhave brahmà sahampati. Idaü vatvà athàparaü etadavoca:
"Pàturahosi magadhesu pubbe,
28. Atha khvàhaü bhikkhave brahmuno ca ajjhesanaü viditvà sattesu ca kàru¤¤ataü pañicca buddhacakkhunà lokaü volokesiü. Addasaü kho ahaü bhikkhave buddhacakkhunà lokaü volokento satte apparajakkhe mahàrajakkhe, tikkhindriye mudindriye, svàkàre dvàkàre suvi¤¤àpaye (duvi¤¤àpaye),appekacce paralokavajjabhayadassàvine5 viharante, ( appekacce na paralokavajjabhayadassàvine viharante).
Seyyathàpi nàma uppaliniyaü và paduminiyaü và puõóarãkiniyaü và appekaccàni uppalàni và padumàni và puõóarãkàni và udake jàtàni udake saüvaddhàni udakànuggatàni antonimuggaposãni, appekaccàni uppalàni và padumàni và puõóarãkàni và udake jàtàni udake saüvaddhàni samodakaü ñhitàni, appekaccàni uppalàni và padumàni và puõóarãkàni và udake jàtàni udake saüvaddhàni udakà accuggamma tiññhanti6 anupalittàni udakena. Evameva kho ahaü bhikkhave buddhacakkhunà lokaü volokento addasaü satte apparajakkhe mahàrajakkhe, tikkhindriye mudindriye, svàkàre (dvàkàre), suvi¤¤àpaye (duvi¤¤àpaye), appekacce paralokavajjabhayadassàvine viharante, ( appekacce na paralokavajjabhayadassàvine viharante)* atha khvàhaü bhikkhave brahmànaü sahampatiü gàthàya paccabhàsiü:
---------------------
*Dakkhiõaü jàõumaõóalaü puthuviyaü nihantvà yenàhaü, mahàvaggapàëi.
1. Apàpureta, machasaü. 2. Sokàvakiõõaü syà 3. Avekkhasu,syà. 4. Desetu,syà. Paralokàvajjadassavino,syà.6. òhitàni,machasaü *(-) antarita padàni sãmu. Potthakesu na dissante.
[BJT Page 412] [\x 412/]
Apàrutà tesaü amatassa dvàrà
29. Atha kho bhikkhave brahmà sahampati 'katàvakàso khomhi bhagavatà dhammadesanàyàti maü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà tatthevantaradhàyi.
30. Tassa mayhaü bhikkhave etadahosi: kassa nu kho ahaü pañhamaü dhammaü desayyaü, ko imaü dhammaü khippameva àjànissatãti? Tassa mayhaü bhikkhave etadahosi: 'ayaü kho àëàro kàlàmo paõóito byatto medhàvã, dãgharattaü apparajakkhajàtiko. Yannånàhaü àëàrassa [PTS Page 170] [\q 170/] kàlàmassa pañhamaü dhammaü deseyyaü, so imaü dhammaü khippameva àjànissatã'ti. Atha kho maü bhikkhave devatà upasaïkamitvà etadavoca: 'sattàhakàlakato1 bhante àëàro kàlàmo'ti. ¥àõa¤ca pana me dassanaü udapàdi: 'sattàhakàlakato1 àëàro kàlàmo'ti. Tassa mayhaü bhikkhave etadahosi: 'mahàjàniyo kho àëàro kàlàmo. Sace hi so imaü dhammaü suõeyya khippameva àjàneyyà'ti.
31. Tassa mayhaü bhikkhave etadahosi: kassa nu kho ahaü pañhamaü dhammaü deseyyaü, ko imaü dhammaü khippameva àjànissatãti? Tassa mayhaü bhikkhave etadahosi: 'ayaü kho uddako2 ràmaputto paõóito byatto medhàvã, dãgharattaü apparajakkhajàtiko. Yannånàhaü uddakassa ràmaputtassa pañhamaü dhammaü deseyyaü, so imaü dhammaü khippameva àjànissatã'ti. Atha kho maü bhikkhave devatà upasaïkamitvà etadavoca: 'abhidosakàlakato3 bhante uddako ràmaputtoti. ¥àõa¤ca pana me dassanaü udapàdi: 'abhidosakàlakato3 uddako ràmaputto'ti.Tassa mayhaü bhikkhave etadahosi: 'mahàjàniyo kho uddako ràmaputto. Sace hi so imaü dhammaü suõeyya khippameva àjàneyyà'ti.
32. Tassa mayhaü bhikkhave etadahosi: kassa nu kho ahaü pañhamaü dhammaü deseyyaü, ko imaü dhammaü khippameva àjànissatãti? Tassa mayhaü bhikkhave etadahosi:
----------------------
1. Sattàhakàlaïkato, machasaü 2. Udako, machasaü 3. Abhidosakàlaïkato,machasaü.
[BJT Page 414] [\x 414/]
" Bahukàrà kho me pa¤cavaggiyà bhikkhå ye maü padhànapahitattaü upaññhahiüsu. Yannånàhaü pa¤cavaggiyànaü bhikkhånaü pañhamaü dhammaü deseyya"nti. Tassa mayhaü bhikkhave etadahosi: kahannukho etarahi pa¤cavaggiyà bhikkhå viharantãti. Addasaü kho ahaü bhikkhave dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena pa¤cavaggiye bhikkhå bàràõasiyaü viharante isipatane migadàye.
33. Atha khvàhaü bhikkhave uruvelàyaü yathàbhirantaü viharitvà yena bàràõasã tena càrikaü pakkamiü1. Addasà kho maü bhikkhave upako àjãvako2 antarà ca gayaü antarà ca bodhiü addhànamaggapañipannaü. Disvàna maü etadavoca: vippasannàni kho te àvuso indriyàni, parisuddho chavivaõõo pariyodàto. Kaüsi tvaü àvuso uddissa pabbajito? Ko và te satthà? Kassa và tvaü dhammaü [PTS Page 171] [\q 171/] rocesãti? Evaü vutte ahaü bhikkhave upakaü àjãvakaü gàthàhi3 ajjhabhàsiü:
Sabbàhibhå sabbavidåhamasmã
Evaü vutte bhikkhave upako àjãvako 'huveyyapàvuso'ti6 vatvà sãsaü okampetvà ummaggaü gahetvà pakkàmi.
--------------------
1. Pakkàmiü,syà 2.âjãviko, sãmu.[PTS] 3. Gàthàya, syà 4. Andhãbhåtasmiü, machasaü. 5. âha¤¤iü, syà. 6 Håpeyyapàvusoti, machasaü. Håveyyàvuso, syà.
[BJT Page 416] [\x 416/]
35. Atha khvàhaü bhikkhave anupubbena càrikaü caramàno yena bàràõasã isipatanaü migadàyo yena pa¤cavaggiyà bhikkhå tenupasaïkamiü. Addasàsuü kho maü bhikkhave pa¤cavaggiyà bhikkhå dåratova àgacchantaü. Disvàna a¤¤ama¤¤aü saõñhapesuü: " ayaü kho àvuso samaõo gotamo àgacchati bàhuliko1 padhànavibbhanto àvatto bàhullàya. So neva abhivàdetabbo, na paccuññhàtabbo nàssa pattacãvaraü pañiggahetabbaü. Api ca kho àsanaü ñhapetabbaü sace àkaïkhissati nisãdissatã 'ti yathà yathà kho ahaü bhikkhave upasaïkamàmi, tathà tathà pa¤cavaggiyà bhikkhå nàsakkhiüsu sakàya katikàya saõñhàtuü. Appekacce maü paccuggantvà pattacãvaraü pañiggahesuü. Appekacce àsanaü pa¤¤àpesuü. Appekacca pàdodakaü upaññhapesuü. Api ca kho maü nàmena ca àvusovàdena ca samudàcaranti.
36. Evaü vutte ahaü bhikkhave pa¤cavaggiye bhikkhå etadavocaü: " mà bhikkhave tathàgataü nàmena ca àvusovàdena ca samudàcarittha.2 Arahaü bhikkhave tathàgato sammàsambuddho. [PTS Page 172] [\q 172/] odahatha bhikkhave sotaü. Amatamadhigataü. Ahamanusàsàmi. Ahaü dhammaü desemi. Yathànusiññhaü tathà pañipajjamànà3 nacirasseva yassatthàya kulaputtà sammadeva agàrasmà anagàriyaü pabbajanti, tadanuttaraü brahmacariyapariyosànaü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharissathà"ti.
37. Evaü vutte bhikkhave pa¤cavaggiyà bhikkhå maü etadavocuü: "tàya'pi kho tvaü àvuso gotama iriyàya tàya pañipadàya tàya dukkarakàrikàya nàjjhagamà uttarimanussadhammà alamariya¤àõadassanavisesaü. Kimpana tvaü etarahi bàhuliko padhànavibbhanto àvatto bàhullàya adhigamissasi uttarimanussadhammà alamariya¤àõadassanavisesanti." Evaü vutte ahaü bhikkhave pa¤cavaggiye bhikkhå etadavocaü: " na bhikkhave tathàgato bàhuliko, na padhànavibbhanto, na àvatto bàhullàya. Arahaü bhikkhave tathàgato sammàsambuddho. Odahatha bhikkhave sotaü. Amatamadhigataü. Ahamanusàsàmi. Ahaü dhammaü desemi. Yathànusiññhaü tathà pañijànamànà nacirasseva yassatthàya kulaputtà sammadeva agàrasmà anagàriyaü pabbajanti, tadanuttaraü brahmacariyapariyosànaü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharissathà"ti.
----------------------
1. Bàhulliko, machasaü. 2. Samudàcaratha.Machasaü. 3. Yathànusiññhaü pañipajjamànà, syà.
[BJT Page 418] [\x 418/]
38. Dutiyampi kho bhikkhave pa¤cavaggiyà bhikkhå maü etadavocuü: "tàyapi kho tvaü àvuso gotama iriyàya tàya pañipadàya tàya dukkarakàrikàya nàjjhagamà uttarimanussadhammà alamariya¤àõadassanavisesaü. Kimpana tvaü etarahi bàhuliko1 padhànavibbhanto àvatto bàhullàya adhigamissasi uttarimanussadhammà alamariya¤àõadassanavisesanti? " Visesanti?"
39. Dutiyampi kho ahaü bhikkhave pa¤cavaggiye bhikkhå etadavocaü:" na bhikkhave tathàgato bàhuliko1 na padhànavibbhanto, na àvatto bàhullàya. Arahaü bhikkhave tathàgato sammàsambuddho. Odahatha bhikkhave sotaü. Amatamadhigataü. Ahamanusàsàmi. Ahaü dhammaü desemi. Yathànusiññhaü tathà pañipajjamànà nacirasseva yassatthàya kulaputtà sammadeva agàrasmà anagàriyaü pabbajanti, tadanuttaraü brahmacariyapariyosànaü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharissathà"ti.
40. Tatiyampi kho bhikkhave pa¤cavaggiyà bhikkhå maü etadavocuü: "tàyapi kho tvaü àvuso gotama iriyàya tàya pañipadàya tàya dukkarakàrikàya nàjjhagamà uttarimanussadhammà alamariya¤àõadassanavisesaü. Kimpana tvaü etarahi bàhuliko padhànavibbhanto àvatto bàhullàya adhigamissasi uttarimanussadhammà alamariya¤àõadassanavisesanti?"
41. Evaü vutte ahaü bhikkhave pa¤cavaggiye bhikkhå etadavocaü" abhijànàtha me no tumhe bhikkhave ito pubbe evaråpaü vabbhàvitametanti 2. No hetaü bhante. Na bhikkhave tathàgato bàhuliko, na padhànavibbhanto, na àvatto bàhullàya. Arahaü bhikkhave tathàgato sammàsambuddho. Odahatha bhikkhave sotaü. Amatamadhigataü. Ahamanusàsàmi. Ahaü dhammaü desemi. Yathànusiññhaü tathà pañipajjamànà nacirasseva yassatthàya kulaputtà sammadeva agàrasmà anagàriyaü pabbajanti, tadanuttaraü brahmacariyapariyosànaü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà [PTS Page 173] [\q 173/] upasampajja viharissathà"ti.
--------------------
1. Bàhulliko,machasaü. 2 Bhàsitametanti, sãmu. Bhàvitametanti, katthaci, pabhàvitametanti, machasaü.
[BJT Page 420] [\x 420/]
42. Asakkhiü kho ahaü bhikkhave pa¤cavaggiye bhikkhå sa¤¤àpetuü. Dvepi sudaü bhikkhave ovadàmi. Tayo bhikkhå piõóàya caranti. Yaü tayo bhikkhå piõóàya caritvà àharanti, tena chabbaggà1 yàpema tayopi sudaü bhikkhave bhikkhå ovadàmi. Dve bhikkhå piõóàya caranti. Yaü dve bhikkhå piõóàya caritvà àharanti, tena chabbaggà yàpema.
43. Atha kho bhikkhave pa¤cavaggiyà bhikkhå mayà evaü ovadiyamànà evaü anusàsiyamànà attanà jàtidhammà samànà jàtidhamme àdãnavaü viditvà ajàtaü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyesamànà ajàtaü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü ajjhagamaüsu. Attanà jaràdhammà samànà jaràdhamme àdãnavaü viditvà ajaraü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyesamànà ajaraü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü ajjhagamaüsu. Attanà byàdhidhammà samànà byàdhidhamme àdãnavaü viditvà abyàdhiü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyesamànà abyàdhiü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü ajjhagamaüsu. Attanà maraõadhammà samànà maraõadhamme àdãnavaü viditvà amataü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyesamànà amataü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü ajjhagamaüsu. Attanà sokadhammà samànà sokadhamme àdãnavaü viditvà asokaü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyesamànà asokaü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü ajjhagamaüsu. Attanà saïkilesadhammà samànà saïkilesadhamme àdãnavaü viditvà asaïkiliññhaü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü pariyesamànà asaïkiliññhaü anuttaraü yogakkhemaü nibbànaü ajjhagamaüsu. ¥àõa¤ca pana nesaü3 dassanaü udapàdi: " akuppà no vimutti, ayamantimà jàti, natthidàni punabbhavo"ti.
44. Pa¤cime bhikkhave kàmaguõà katame pa¤ca? Cakkhu vi¤¤eyyà råpà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, sotavi¤¤eyyà saddà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, ghànavi¤a¤eyyà gandhà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, jivhà vi¤¤eyyà rasà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, kàyavi¤¤eyyà phoññhabbà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Ime kho bhikkhave pa¤ca kàmaguõà.
45. Ye hi keci 4 bhikkhave samaõà và bràhmaõà và ime pa¤ca kàmaguõe gathità5 mucchità ajjhàpannà6 anàdãnavadassàvino anissaraõapa¤¤à paribhu¤janti, te evamassu veditabbà: anayamàpannà byasanamàpannà yathàkàmakaraõãyà pàpimato.
-------------------
1. Chabbaggiyà, machasaü chabbaggo, [PTS] 2. Evaü yàpema,machasaü. 3. Tesaü, katthaci. 4. Ye keci, syà 6. Ajjhopannà, machasaü[PTS]
[BJT Page 422] [\x 422/]
46. Seyyathàpi bhikkhave àra¤¤ako migo1 baddho pàsaràsiü adhisayeyya, so evamassa veditabbo: anayamàpanno byasanamàpanno yathàkàmakaraõãyo luddassa, àgacchante ca pana ludde2 na yena kàmaü pakkamissatãti. Evameva kho bhikkhave ye hi keci samaõà và bràhmaõà và ime pa¤ca kàmaguõe gathità mucchità ajjhàpannà anàdãnavadassàvino anissaraõapa¤¤à paribhu¤janti. Te evamassu veditabbà: anayamàpannà byasanamàpannà yathàkàmakaraõãyà pàpimato.
47. Ye ca3 kho keci bhikkhave samaõà và bràhmaõà và ime pa¤ca kàmaguõe agathità amucchità anajjhàpannà àdãnavadassàvino [PTS Page 174] [\q 174/] nissaraõapa¤¤à paribhu¤janti, te evamassu veditabbà: na anayamàpannà na byasanamàpannà na yathàkàmakaraõãyà pàpimato.
48. Seyyathàpi bhikkhave àra¤¤ako migo abaddho pàsaràsiü adhisayeyya, so evamassa veditabbo: na anayamàpanno na byasanamàpanno na yathàkàmakaraõãyo luddassa, àgacchante ca pana ludde yena kàmaü pakkamissatãti. Evameva kho bhikkhave ye keci samaõà và bràhmaõà và ime pa¤ca kàmaguõe agathità amucchità anajjhàpannà àdãnavadassàvino nissaraõapa¤¤à paribhu¤janti, te evamassu veditabbà: na anayamàpannà na byasanamàpannà na yathàkàmakaraõãyà pàpimato.
49. Seyyathàpi bhikkhave àra¤¤ako migo ara¤¤e pavane vissattho gacchati vissattho tiññhati vissattho nisãdati vissattho seyyaü kappeti, taü kissa hetu? Anàpàthagato bhikkhave luddassa. Evameva kho bhikkhave bhikkhu vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja viharati. Ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu 'andhamakàsi màraü, apadaü vadhitvà màracakkhuü adassanaü gato pàpimato.'
------------------
1.Mago, machasaü.[PTS] 2. âgacchantevaludde, syà.[PTS] 3. Yehi ca, machasaü.
[BJT Page 424] [\x 424/]
50. Puna ca paraü bhikkhave bhikkhu vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati. Ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu 'andhamakàsi màraü, apadaü vadhitvà màracakkhuü adassanaü gato pàpimato.'
51. Puna ca paraü bhikkhave bhikkhu pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati sato ca sampajàno, sukha¤ca kàyena pañisaüvedeti yantaü ariyà àcikkhanti: upekkhako satimà sukhavihàrãti tatiyaü jhànaü upasampajja viharati. Ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu 'andhamakàsi màraü, apadaü vadhitvà màracakkhuü adassanaü gato pàpimato.'
52. Puna ca paraü bhikkhave bhikkhu sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassadomanassànaü atthagamà adukkhaü asukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati. Ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu 'andhamakàsi màraü, apadaü vadhitvà màracakkhuü adassanaü gato pàpimato.'
53. Puna ca paraü bhikkhave bhikkhu sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthagamà nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà ananto àkàsoti àkàsàna¤càyatanaü upasampajja viharati. Ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu 'andhamakàsi màraü, apadaü vadhitvà màracakkhuü adassanaü gato pàpimato.' Puna ca paraü bhikkhave bhikkhu sabbaso àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma anantaü vi¤¤àõanti vi¤¤àõa¤càyatanaü upasampajja viharati ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu 'andhamakàsi màraü, apadaü vadhitvà màracakkhuü adassanaü gato pàpimato'. Puna ca paraü bhikkhave bhikkhu sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma natthi ki¤cãti (àki¤ca¤¤àyatanaü upasampajja viharati. Ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu' andhamakàsi màraü, apadaü vadhitvà màracakkhuü adassanaü gato pàpimato'.Puna ca paraü bhikkhave bhikkhu sabbaso) àki¤ca¤¤àyatanaü [PTS Page 175] [\q 175/] samatikkamma anantaü vi¤¤àõanti (nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü upasampajja viharati ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu 'andhamakàsi màraü, apadaü vadhitvà màracakkhuü adassanaü gato pàpimato.' Puna ca paraü bhikkhave bhikkhu sabbaso nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü samatikkamma sa¤¤àvedayitanirodhaü upasampajja viharati. Pa¤¤àya cassa disvà àsavà parikkhãõà honti. Ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu andhamakàsi màraü, apadaü vadhitvà màracakkhuü adassanaü gato pàpimato, tiõõo loke visattikaü. So vissattho gacchati, vissattho tiññhati, vissattho nisãdati, vissattho seyyaü kappeti. Taü kissa hetu? Anàpàthagato bhikkhave pàpimatoti.
Idamavoca bhagavà. Attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti.
Ariyapariyesanasuttaü chaññhaü.