[BJT Vol M - 3] [\z M /] [\w III /]
[PTS Vol M - 3] [\z M /] [\f III /]
[PTS Page 007] [\q 7/]
[BJT Page 100] [\x 100/]
Suttantapiñake
Evaü me sutaü: ekaü samayaü àyasmà ànando ràjagahe viharati veëuvane kalandakanivàpe aciraparinibbute bhagavati. Tena kho pana samayena ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto ràjagahaü pañisaïkhàràpeti ra中o pajjotassa àsaïkamàno. Atha kho àyasmà ànando pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya ràjagahaü piõóàya pàvisi.
Atha kho àyasmato ànandassa etadahosi: 'atippago kho tàva ràjagahaü1 piõóàya carituü, yannunàhaü yena gopakamoggallànassa bràhmaõassa tammanto, yena gopakamoggallàno bràhmaõo, tenupasaïkameyya'nti. Atha kho àyasmà ànando yena gopakamoggallànassa bràhmaõassa kammanto, yena gopakamoggallàno bràhmaõo, tenupasaïkami. Addasà kho gopakamoggallàno bràhmaõo àyasmantaü ànandaü dåratova àgacchantaü. Disvàna àyasmantaü ànandaü etadavoca:
'Etu kho bhavaü ànando, svàgataü bhoto ànandassa, cirassaü kho bhavaü ànando imaü pariyàyamkàsi yadidaü idhàgamanàya. Nisãdatu bhavaü ànando, idamàsanaü pa中atta'nti. Nisãdi kho àyasmà ànando pa中atte àsane. Gopakamoggallànopi [PTS Page 008] [\q 8/] kho bràhmaõo a中ataraü nãcaü àsanaü gahetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho gopakamoggallàno bràhmaõo àyasmantaü ànandaü etadavoca:
Atthi nu kho bho ànanda2, ekabhikkhåpi tehi dhammehi sabbena sabbaü sabbathà sabbaü samannàgato, yehi dhammehi samannàgato so bhavaü gotamo ahosi arahaü sammàsambuddho'ti.
Natthi kho bràhmaõa, ekabhikkhåpi tehi dhammehi sabbena sabbaü sabbathà sabbaü samannàgato, yehi dhammehi samannàgato so bhagavà ahosi arahaü sammàsambuddho. So hi bràhmaõa, bhagavà anuppannassa maggassa uppàdetà, asa大àtassa maggassa sa大anetà anakkhàtassa maggassa akkhàtà, magga中u maggavidå maggakovido. Maggànugà ca pana etarahi sàvakà viharanti pacchà samannàgatà'ti.
--------------------------
1.Ràjagahe-sãmu,majasaü,syà.
2.Atthi kho ànanda- [PTS]
[BJT Page 102] [\x 102/]
Aya勺a hidaü àyasmato ànandassa gopakamoggallànena bràhmaõena saddhiü antaràkathà vippakatà hoti1. Atha kho vassakàro bràhmaõo magadhamahàmatto ràjagahe kammante anusa中àyamàno yena gopakamoggallànassa bràhmaõassa kammanto yena àyasmà ànando tenupasaïkami, upasaïkamitvà àyasmatà ànandena saddhiü sammodi, sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü2 vãtisàretvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho vassakàro bràhmaõo magadhamahàmatto àyasmantaü ànandaü etadavoca: kàyanuttha bho ànanda3, etarahi kathàya sannisinnà, kà ca pana vo antarà kathà vippakatà'ti?
Idha maü bràhmaõa, gopakamoggallàno bràhmaõo evamàha: 'atthi nu kho bho ànanda, ekabhikkhåpi tehi dhammehi sabbena sabbaü sabbathà sabbaü samannàgato, yehi dhammehi samannàgato so bhavaü gotamo ahosi arahaü sammàsambuddho'ti. Evaü vutte ahaü bràhmaõa, gopakamoggallànaü bràhmaõaü etadavocaü: 'natthi kho bràhmaõa, ekabhikkhåpi tehi dhammehi sabbena sabbaü sabbathà sabbaü samannàgato, yehi dhammehi samannàgato so bhagavà ahosi arahaü sammàsambuddho so hi bràhmaõa, bhagavà anuppannassa maggassa uppàdetà, [PTS Page 009] [\q 9/] asa大àtassa maggassa sa大anetà, anakkhàtassa maggassa akkhàtà, magga中u maggavidå maggakovido, maggànugà ca pana etarahi sàvakà viharanti pacchà samannàgatà'ti. Ayaü kho no bràhmaõa, gopakamoggallànena bràhmaõena saddhiü antarà kathà vippakatà. Atha tvaü anuppatto'ti.
Atthi nu kho bho ànanda, ekabhikkhåpi tena bhotà gotamena ñhapito: ayaü vo mamaccayena pañisaraõaü bhavissatã'ti yaü tumhe etarahi pañidhàveyyàthàti4?
Natthi kho bràhmaõa, ekabhikkhåpi tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena ñhapito: 'ayaü vo mamaccayena pañisaraõaü bhavissatã'ti yaü mayaü etarahi pañidhàveyyàmà'ti.
Atthi pana kho bho ànanda, ekabhikkhåpi saïghena sammato sambahulehi therehi bhikkhåhi ñhapito: 'ayaü no bhagavato accayena pañisaraõaü bhavissatã'ti, yaü tumhe etarahi pañidhàveyyàthà'ti4?
Natthi kho bràhmaõa, ekabhikkhåpi saïghena sammato sambahulehi therehi bhikkhuhi ñhapito, ayaü no bhagavato accayena pañisaraõaü bhavissatã'ti, yaü mayaü etarahi pañidhàveyyàmà'ti4.
Evaü appañisaraõe ca pana bho ànanda, ko hetu sàmaggiyà'ti?
Na kho mayaü bràhmaõa, appañisaraõà, sappañisaraõà mayaü bràhmaõa dhammapañisaraõà'ti.
--------------------------
1.Vippakathà ahosi-sãmu,majasaü,syà.
2.Sàraõãyaü-sãmu,majasaü. 4.Pañipàdeyyàthàti-majasaü
3.Kàyanuttha ànanda- [PTS]
[BJT Page 104] [\x 104/]
'Atthi nu kho bho ànanda, ekabhikkhåpi tena bhotà gotamena ñhapito: 'ayaü vo mamaccayena pañisaraõaü bhavissatã'ti yaü tumhe etarahi pañidhàveyyàthà'ti. Iti puññho samàno: 'natthi kho bràhmaõa, ekabhikkhåpi tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena ñhapito: 'ayaü vo mamaccayena pañisaraõaü bhavissatã'ti yaü mayaü etarahi pañidhàveyyàmà'ti vadesi. 'Atthi pana bho ànanda, ekabhikkhåpi saïghena sammato sambahulehi therehi [PTS Page 010] [\q 10/] bhikkhåhi ñhapito: ayaü no bhagavato accayena pañisaraõaü bhavissatã'ti yaü tumhe etarahi pañidhàveyyàthà'ti. Iti puññho samàno: 'natthi kho bràhmaõa, ekabhikkhåpi saïghena sammato sambahulehi therehi bhikkhuhi ñhapito: 'ayaü no bhagavato accayena pañisaraõaü bhavissatã'ti yaü mayaü etarahi pañidhàveyyàmà'ti vadesi. 'Evaü appañisaraõe ca pana bho ànanda, ko hetu sàmaggiyà'ti. Iti puññho samàno: "na kho mayaü bràhmaõa, appañisaraõà sappañisaraõà mayaü bràhmaõa, dhammapañisaraõà'ti vadesi. Imassa pana bho ànanda, bhàsitassa kathaü attho daññhabbo'ti?
Atthi kho bràhmaõa, tena bhagavà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena bhikkhånaü sikkhàpadaü pa中attaü, pàtimokkhaü uddiññhaü. Te mayaü tadahuposathe yàvatikà ekaü gàmakkhettaü upanissàya viharàma. Te sabbe ekajjhaü sannipatàma, sannipatitvà yassa taü pavattati. Taü ajjhasàma. Tasmiü ce bha中amàne hoti bhikkhussa àpatti, hoti vãtikkamo, taü mayaü yathàdhammaü yathànusiññhaü kàremà'ti.
Na kira no bhavanto kàrenti. Dhammo no kàretãti.
Atthi nu kho bho ànanda, ekabhikkhåpi yaü tumhe etarahi sakkarotha, garukarotha1, mànetha, påjetha, sakkatvà garukatvà upanissàya viharathà'ti?
'Natthi kho bràhmaõa, ekabhikkhåpi yaü mayaü etarahi sakkaroma, garukaroma, mànema, påjema, sakkatvà garukatvà upanissàya viharàmà'ti.
'Atthi nu kho bho ànanda, ekabhikkhåpi tena bhotà gotamena ñhapito: 'ayaü vo mamaccayena pañisaraõaü bhavissatãti yaü tumhe etarahi pañidhàveyyàthà'ti. Iti puññho samàno: 'natthi kho bràhmaõa, ekabhikkhåpi tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena ñhapito: 'ayaü vo mamaccayena pañisaraõaü bhavissatã'ti yaü mayaü etarahi pañidhàveyyàmà'ti vadesi. 'Atthi pana bho ànanda, eka bhikkhåpi saïghena sammato sambahulehi therehi bhikkhåhi ñhapito:
--------------------------
1.Garuükarothà-sãmu,majasaü.
[BJT Page 106] [\x 106/]
'Ayaü no bhagavato accayena pañisaraõaü bhavissatã'ti yaü tumhe etarahi pañidhàveyyàthàti. [PTS Page 011] [\q 11/] iti puññho samàno: 'natthi kho bràhmaõa, ekabhikkhåpi saïghena sammato sambahulehi therehi bhikkhuhi ñhapito: ayaü no bhagavato accayena pañisaraõaü bhavissatã'ti, yaü mayaü etarahi pañidhàveyyàmà'ti vadesi. Atthi nu kho bho ànanda, ekabhikkhåpi yaü tumhe etarahi sakkarotha. Garukarotha, mànetha, påjetha, sakkatvà garukatvà upanissàya viharathà'ti iti puññho samàno: 'natthi kho bràhmaõa, ekabhikkhåpi yaü mayaü etarahi sakkaroma garukaroma mànema påjema. Sakkatvà garukatvà upanissàya viharàmà'ti vadesi. Imassa pana bho ànanda, bhàsitassa kathaü attho daññhabboti.
Atthi kho bràhmaõa, tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena dasa pasàdanãyà dhammà akkhàtà, yasmiü no ime dhammà saüvijjanti. Taü mayaü etarahi sakkaroma garukaroma mànema påjema. Sakkatvà garukatvà upanissàya viharàma. Katame dasa:
Idha bràhmaõa, bhikkhu sãlavà hoti pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharati àcàragocarasampanno aõumattesu vajjesu bhayadassàvã samàdàya sikkhati sikkhàpadesu.
Bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo, ye te dhammà àdikalyàõà majjhekalyàõà pariyosànakalyàõà sàtthà sabya大anà1 kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü abhivadanti, tathàråpàssa dhammà bahusutà honti, dhatà2 vacasà parività manasànupekkhità diññhiyà suppañividdhà.
Santuññho hoti itarãtarehi cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrehi.
Catuõõaü jhànànaü àbhicetasikànaü diññhadhammasukhavihàrànaü nikàmalàbhã hoti akicchalàbhã akasiralàbhã.
Akenavihitaü iddhividhaü paccanubhoti: ekopi hutvà bahudhà hoti, bahudhàpi hutvà eko hoti, àvibhàvaü tirobhàvaü tirokuóóaü tiropàkàraü tiropabbataü asajjamàno gacchati seyyathàpi àkàse. Pañhaviyàpi ummujjanimmujjaü3 karoti seyyathàpi udake. Udakepi abhijjamàne4 gacchati seyyathàpi pañhaviyaü. âkàsepi [PTS Page 012] [\q 12/] pallaïkena caïkamati5 seyyathàpi pakkhã sakuõo. Imepi candimasuriye evaü mahiddhike evaümahànubhàve pàõinà parimasati, parimajjati. Yàva brahmalokàpi kàyena vasaü vatteti.
-------------------------
1.Sàtthaü sabya大anaü-sãmu,majasaü, [PTS]
2.Dhàtà-sãmu,majasaü. 4.Abhejjamàno-sã
3.Nimmujjaü- [PTS] 5.Kamati-majasaü.
[BJT Page 108] [\x 108/]
Dibbàya sotadhàtuyà visuddhàya atikkantamànusakàya1 ubho sadde suõàti dibbe ca manuse ca ye dåre santike ca.
Parasattànaü parapuggalànaü cetasà ceto paricca pajànàti: saràgaü và cittaü saràgaü cittanti pajànàti. Vãtaràgaü và cittaü vãtaràgaü cittanti pajànàti. Sadosaü và cittaü sadosaü cittanti pajànàti. Vãtadosaü và cittaü vãtadosaü cittanti pajànàti. Samohaü và cittaü samohaü cittanti pajànàti. Vãtamohaü và cittaü vãtamohaü cittanti pajànàti. Saïkhittaü và cittaü saïkhittaü cittanti pajànàti. Vikkhittaü và cittaü vikkhittaü cittanti pajànàti. Mahaggataü và cittaü mahaggataü cittanti pajànàti. Amahaggataü và cittaü amahaggataü cittanti pajànàti sauttaraü và cittaü sauttaraü cittanti pajànàti. Anuttaraü và cittaü anuttaraü cittanti pajànàti. Samàhitaü và cittaü samàhitaü cittanti pajànàti. Asamàhitaü và cittaü asamàhitaü cittanti pajànàti. Vimuttaü và cittaü vimuttaü cittanti pajànàti. Avimuttaü và cittaü avimuttaü cittanti pajànàti.
Anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati seyyathãdaü: ekampi jàtiü dvepi jàtiyo tissopi jàtiyo catassopi jàtiyo pa勺api jàtiyo dasapi jàtiyo vãsampi jàtiyo tiüsampi jàtiyo cattàrãsampi jàtiyo pa中àsampi jàtiyo jàtisatampi jàtisahassampi jàtisatasahassampi anekepi saüvaññakappe anekepi vivaññakappe anekepi saüvaññavivaññakappe, amutràsiü evannàmo evaïgotto evaüvaõõo evamàhàro evaü sukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto amutra udapàdiü2, tatràpàsiü evaünàmo evaügotto evaü vaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto idhåpapanno'ti, iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati.
Dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne uppajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti.
âsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa中àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi中à sacchikatvà upasampajja viharati.
Ime kho bràhmaõa, tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena dasa pasàdanãyà dhammà akkhàtà. Yasmiü no ime dhammà saüvijjanti, taü mayaü etarahi sakkaroma garukaroma3 mànema påjema, sakkatvà garukatvà upanissàya viharàmàti. [PTS Page 013] [\q 13/]
-------------------------
1.Atikkanta mànusikàya- [PTS]
2.Upapàdiü-sãmu.
3.Garuükaroma-sãmu,majasaü.
[BJT Page 110] [\x 110/]
Evaü vutte vassakàro bràhmaõo magadhamahàmatto upanandaü senàpatiü àmantesi. Taü kiü ma中asi bhavaü senàpati1, yadime evaü bhonto2 sakkàtabbaü sakkaronti, garukàtabbaü garukaronti. Mànetabbaü mànenti, påjetabbaü påjenti. Tagghime bhonto sakkàtabbaü sakkaronti, garukàtabbaü garukaronti, mànetabbaü mànenti, påjetabbaü påjenti. Ima勺a hi te bhonto na sakkareyyuü, na garukareyyuü, na màneyyuü, na påjeyyuü, atha ki勺arahi te bhonto sakkareyyuü, garukareyyuü, màneyyuü, påjeyyuü, sakkatvà garukatvà upanissàya vihareyyunti.
Atha kho vassakàro bràhmaõo magadhamahàmatto àyasmantaü ànandaü etadavoca: 'kahaü pana bhavaü ànando etarahi viharatã'ti.
Veluvane kho ahaü bràhmaõa etarahi viharàmãti.
Kacci pana bho ànanda, veluvanaü ramaõãya勺eva appasadda勺a appanigghosa勺a vijanavàtaü manussaràhaseyyakaü3 pañisallànasàruppanti.
Taggha bràhmaõa, veluvanaü ramaõãya勺eva appasadda勺a appanigghosa勺a vijanavàtaü manussaràhaseyyakaü pañisallànasàruppaü yathà taü tumhàdisehi rakkhakehi gopakehãti.
Taggha bho ànanda, veluvanaü ramaõãya勺eva appasadda勺a appanigghosa勺a vijanavàtaü manussaràhaseyyakaü pañisallànasàruppaü yathà taü bhavantehi jhànasãlãhi. Jhàyino ceva bhavanto jhànasilinoca.
Ekamidàhaü bho ànanda, samayaü so bhavaü gotamo vesàliyaü viharati mahàvane kåñàgàrasàlàyaü. Atha kho ahaü4 bho ànanda, yena mahàvanaü kåñàgàrasàlà, yena so bhavaü gotamo, tenupasaïkamiü. Tatra ca pana so bhavaü gotamo anekapariyàyena jhànakathaü kathesi. Jhàyã ceva so bhavaü gotamo ahosi jhànasãlã ca sabba勺a pana so bhavaü gotamo jhànaü vaõõesãti.
Na kho5 bràhmaõa, so bhagavà sabbaü jhànaü vaõõesi. Nàpi so bhagavà sabbaü jhànaü na vaõõesãti.
-------------------------
1.Evaü senàpati-syà, [PTS]
2.Yadime bhoto-majasaü, [PTS]
3.Manussaràhasseyyakaü-majasaü.
4.Atha khavàhaü-majasaü.
5.Na ca kho-majasaü.
6.Napi-majasaü.
[BJT Page 112] [\x 112/]
Kathaüråpa勺a [PTS Page 014] [\q 14/] bràhmaõa, so bhagavà jhànaü na vaõõesi. Idha bràhmaõa, ekacco kàmaràgapariyuññhitena cetasà viharati kàmaràgaparetena. Uppannassa ca kàmaràgassa nissaraõaü yathàbhåtaü nappajànàti. So kàmaràgaüyeva antaraü karitvà jhàyati pajjhàyati nijjhàyati apajjhàyati. Byàpàdapariyuññhitena cetasà viharati byapàdaparetena. Uppannassa ca byàpàdassa nissaraõaü yathàbhåtaü nappajànàti. So byàpàdaüyeva antaraü karitvà jhàyati pajjhàyati nijjhàyati apajjhàyati. Thãnamiddhapariyuññhitena cetasà viharati thãnamiddhaparetena. Uppannassa ca thãnamiddhassa nissaraõaü yathàbhåtaü nappajànàti. So thãnamiddhaüyeva antaraü karitvà jhàyati pajjhàyati nijjhàyati apajjhàyati. Uddhaccakukkuccapariyuññhitena cetasà viharati uddhaccakukkuccaparetena. Uppannassa ca uddhaccakukkuccassa nissaraõaü yathàbhåtaü nappajànàti.So uddhaccakukkuccaüyeva antaraü karitvà jhàyati pajjhàyati nijjhàyati apajjhàyati. Vicikicchàpariyuññhitena cetasà viharati vicikicchàparetena. Uppannàya ca vicikicchàya nissaraõaü yathàbhåtaü nappajànàti so vicikicchaüyeva antaraü karitvà jhàyati pajjhàyati nijjhàyati apajjhàyati. Evaråpaü kho bràhmaõa, so bhagavà jhànaü na vaõõesi.
Kathaü råpa勺a bràhmaõa, so bhagavà jhànaü vaõõesi. Idha bràhmaõa, bhikkhu vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja viharati. Vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati. Pitiyà ca viràgà upekkhako ca viharati sato ca sampajàno sukha勺a kàyena pañisaüvedeti, yaü taü ariyà àcikkhanti upekkhako satimà sukhavihàrã'ti taü tatiyaü jhànaü upasampajja viharati. Sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhaü asukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati. Evaråpaü kho bràhmaõa so bhagavà jhànaü vaõõesãti.
Gàrayhaü kira bho ànanda, so bhavaü gotamo jhànaü garahi. Pàsaüsaü pasaüsi. Handa ca'dàni mayaü bho ànanda gacchàma bahukiccà mayaü bahukaraõiyàti.
Yassadàni tvaü bràhmaõa kàlaü ma中asãti.
[PTS Page 015] [\q 15/]
Atha kho vassakàro bràhmaõo magadhamahàmatto àyasmato ànandassa bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uññhàyàsanà pakkàmi.
Atha kho gopakamoggallano bràhmaõo acãrapakkante vassakàre bràhmaõe magadhamahàmatte àyasmantaü ànandaü etadavoca: 'yaü no mayaü bhavantaü ànandaü apucchimha1 taü no bhavaü ànando na byàkàsãti.
--------------------------
1.Apucchimho - machasaü.
[BJT Page 114] [\x 114/]
Api nu te1 bràhmaõa, avocumha: natthi kho bràhmaõa ekabhikkhåpi tehi dhammehi sabbena sabbaü sabbathà sabbaü samannàgato, yehi dhammehi samannàgato so bhagavà ahosi arahaü samàsambuddho. So hi bràhmaõa, bhagavà anuppannassa maggassa uppàdetà, asa大àtassa maggassa sa大anetà, anakkhàtassa maggassa akkhàtà, magga中u maggavidu maggakovido maggànugà ca pana etarahi sàvakà viharanti pacchà samannàgatàti.
Gopakamoggallànasuttaü aññhamaü.
--------------------------
1.Na nu te - sãmu, machasaü