Suttantapiñake
Aïguttaranikàyo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa
3. Tikanipàto
Dutiyo paõõàsako
[BJT Page 382]
3. ânandavaggo
3. 2. 3. 1.
(Sàvatthi nidànaü)
21. Atha kho channo paribbàjako yenàyasmà ànando tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmatà ànandena saddhiü sammodi, sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho channo paribbàjako àyasmantaü ànandaü etadavoca:
Tumhe'pi àvuso ànanda ràgassa pahàõaü pa¤¤àpetha. Dosassa pahàõaü pa¤¤àpetha. Mohassa pahàõaü pa¤¤àpethàti. Mayaü kho àvuso ràgassa pahàõaü pa¤¤àpema, dosassa [PTS Page 216] pahàõaü pa¤¤àpema. Mohassa pahàõaü pa¤¤àpemàti. Kimpana tumhe àvuso ràge àdãnavaü disvà ràgassa pahàõaü pa¤¤àpetha. Kiü dose àdãnavaü disvà dose pahàõaü pa¤¤àpetha. Kiü mohe àdãnavaü disvà mohassa pahàõaü pa¤¤àpethàti.
Ratto kho àvuso ràgena abhibhåto pariyàdinnacitto attavyàbàdhàya'pi ceteti, paravyàbàdhàya'pi ceteti. Ubhayavyàbàdhàya'pi ceteti. Cetasikampi dukkhaü domanassaü pañisaüvedeti. Ràge pahãõe nevattavyàbàdhàya'pi ceteti, na paravyàbàdhàya'pi tetti. Na ubhayavyàbàdhàya'pi ceteti. Na cetasikaü dukkhaü domanassaü pañisaüvedeti. Ratto kho àvuso ràgena abhibhåto pariyàdinnacitto kàyena duccaritaü carati, vàcàya duccaritaü carati, manasà duccaritaü carati. Ràge pahãõe neva kàyena duccaritaü carati, na vàcàya duccaritaü carati, na manasà duccaritaü carati. Ratto kho àvuso ràgena abhibhåto pariyàdinnacitto attatthampi yathàbhåtaü nappajànàti, paratthampi yathàbhåtaü nappajànàti. Ubhayatthampi yathàbhåtaü nappajànàti. Ràge pahãõe attatthampi yathàbhåtaü pajànàti. Paratthampi yathàbhåtaü pajànàti. Ubhayatthampi yathàbhåtaü pajànàti. Ràgo kho àvuso andhakaraõo acakkhukaraõo a¤¤àõakaraõo pa¤¤ànirodhiko vighàtapakkhiko anibbàõasaüvattaniko.
Duññho kho àvuso dosena abhibhåto pariyàdinnacitto attavyàbàdhàya'pi ceteti, paravyàbàdhàya'pi ceteti, ubhayavyàbàdhàya'pi ceteti. Cetasikampi dukkhaü domanassaü pañisaüvedeti. Dose pahãõe nevattavyàbàdhàya'pi ceteti, na paravyàbàdhàya'pi ceteti, na ubhayavyàbàdhàya'pi ceteti. Na cetasikaü dukkhaü domanassaü pañisaüvedeti. Duññho kho àvuso dosena abhibhåto pariyàdinnacitto kàyena duccaritaü carati, vàcàya duccaritaü carati, manasà duccaritaü carati. Dose pahãõe neva kàyena duccaritaü carati, na vàcàya duccaritaü carati, na manasà duccaritaü carati. Duññho kho àvuso dosena abhibhåto pariyàdinnacitto attatthampi yathàbhåtaü nappajànàti, paratthampi yathàbhåtaü nappajànàti, ubhayatthampi yathàbhåtaü nappajànàti, dose pahãõe attatthampi yathàbhåtaü pajànàti, paratthampi yathàbhåtaü pajànàti, ubhayatthampi yathàbhåtaü pajànàti. Doso kho àvuso andhakaraõo acakkhukaraõo a¤¤àõakaraõo pa¤¤ànirodhiko vighàtapakkhiko anibbàõasaüvattaniko.
Måëho kho àvuso mohena abhibhåto pariyàdinnacitto attavyàbàdhàya'pi ceteti, paravyàbàdhàya'pi ceteti. Ubhayavyàbàdhàya'pi ceteti. Cetasikampi dukkhaü domanassaü pañisaüvedeti. Mohe pahãõe nevattavyàbàdhàya ceteti, na paravyàbàdhàyapi ceteti. Na ubhayavyàbàdhàyapi ceteti. Na cetasikaü dukkhaü domanassaü pañisaüvedeti.
[BJT Page 384]
Måëho kho àvuso mohena abhibhåto pariyàdinnacitto kàyena duccaritaü carati. Vàcàya duccaritaü carati. Manasà duccaritaü carati. Mohe pahãõe neva kàyena duccaritaü carati. Na vàcàya duccaritaü carati. Na manasà duccaritaü carati. Måëho kho àvuso mohena abhibhåto pariyàdinnacitto attatthampi yathàbhåtaü nappajànàti. Paratthampi yathàbhåtaü nappajànàti, ubhayatthampi yathàbhåtaü nappajànàti. [PTS Page 217] mohe pahãõe attatthampi yathàbhåtaü pajànàti. Paratthampi yathàbhåtaü pajànàti. Ubhayatthampi yathàbhåtaü pajànàti. Moho kho àvuso andhakaraõo acakkhukaraõo a¤¤àõakaraõo pa¤¤ànirodhiko vighàtapakkhiko anibbàõasaüvattaniko.
Idaü kho mayaü àvuso ràge àdãnavaü disvà ràgassa pahàõaü pa¤¤àpema, idaü dose àdãnavaü disvà dosassa pahàõaü pa¤¤àpema, idaü mohe àdãnavaü disvà mohassa pahàõaü pa¤¤àpemà'ti.
Atthi panà'vuso maggo atthi pañipadà etassa ràgassa dosassa mohassa pahàõàyà'ti? Atthàvuso maggo atthi pañipadà etassa ràgassa dosassa mohassa pahàõàyà'ti. Katamo panà'vuso maggo katamà pañipadà etassa ràgassa dosassa mohassa pahàõàyà'ti? Ayameva ariyo aññhaïgiko maggo seyyathãdaü: sammàdiññhi sammàsaükappo sammàvàcà sammàkammanto sammààjãvo sammàvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi. Ayaü kho àvuso maggo ayaü pañipadà etassa ràgassa dosassa mohassa pahàõàyà'ti. Bhaddako àvuso maggo bhaddikà pañipadà etassa ràgassa dosassa mohassa pahàõàyà'ti, ala¤ca panàvuso ànanda appamàdàyà'ti.
3. 2. 3. 2.
22. Ekaü samayaü àyasmà ànando kosambiyaü viharati ghositàràme. Atha kho a¤¤ataro àjãvakasàvako gahapati yenà'yasmà ànando tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü ànandaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho so àjãvakasàvako gahapati àyasmantaü ànandaü etadavoca: kesaü ne bhante ànanda dhammo svàkkhàto, ke loke supañipannà, ke loke sugatà'ti?
Tena hi gahapati ta¤¤evettha pañipucchissàmi, yathà te khameyya, tathà naü vyàkareyyàsi. Taü kiü ma¤¤asi gahapati ye ràgassa pahàõàya dhammaü desenti. Dosassa pahàõàya dhammaü desenti, mohassa pahàõàya dhammaü desenti. Tesaü dhammo svàkkhàto no và, kathaü và te ettha hotã'ti? [PTS Page 218] ye bhante ràgassa pahàõàya dhammaü desenti. Dosassa pahàõàya dhammaü desenti. Mohassa pahàõàya dhammaü desenti. Tesaü dhammo svàkkhàto, evaü me ettha hotã'ti.
Taü kiü ma¤¤asi gahapati, ye ràgassa pahàõàya pañipannà, dosassa pahànàya pañipannà, mohassa pahàõàya pañipannà, te loke supañipannà, no và kathaü và te ettha hotã'ti? Ye bhante ràgassa pahàõàya pañipannà, dosassa pahàõàya pañipannà, mohassa pahàõàya pañipannà, te loke supañipannà, evaü me ettha hotã'ti.
[BJT Page 386]
Taü kiüma¤¤asi gahapati yesaü ràgo pahãõo ucchinnamålo tàlàvatthukato anabhàvakato àyatiü anuppàdadhammo, yesaü doso pahãõo ucchinnamålo tàlàvatthukato anabhàvakato àyatiü anuppàdadhammo. Yesaü moho pahãõo ucchinnamålo tàlàvatthukato anabhàvakato àyatiü anuppàdadhammo, te loke sugatà, no và kathaü và te ettha hotã'ti? Yesaü bhante ràgo pahãõo ucchinnamålo tàlàvatthukato anabhàvakato àyatiü anuppàdadhammo, yesaü doso pahãõo ucchinnamålo tàlàvatthukato anabhàvakato àyatiü anuppàdadhammo, moho pahãõo ucchinnamålo tàlàvatthukato anabhàvakato àyatiü anuppàdadhammo, te loke sugatà evaü me ettha hotã'ti.
Iti kho gahapati tayà vetaü vyàkataü. Ye bhante ràgassa pahàõàya dhammaü desenti, dosassa pahàõàya dhammaü desenti mohassa pahàõàya dhammaü desenti tesaü dhammo svàkkhàto'ti, tayà vetaü vyàkataü. Ye bhante ràgassa pahàõàya pañipannà, dosassa pahàõàya pañipannà, mohassa pahàõàya pañipannà, te loke supañipannà'ti, tayà vetaü vyàkataü. Yesaü bhante ràgo pahãõo ucchinnamålo tàlàvatthukato anabhàvakato àyatiü anuppàdadhammo, yesaü doso pahãõo ucchinanamålo tàlàvatthukato anabhàvakato àyatiü anuppàdadhammo, moho pahãõo ucchinnamålo tàlàvatthukato anabhàvakato àyatiü anuppàdadhammo, te loke sugatà'ti.
Acchariyaü bhante, abbhutaü bhante, na ceva nàma sadhammukkaüsanà bhavissati, na ca paradhammàpasàdanà, àyataneva dhammadesanà. Attho ca vutto. Attà ca anupanãto.
Tumhe bhante ànanda ràgassa pahàõàya dhammaü desetha, dosassa pahàõàya dhammaü desetha, mohassa pahàõàya [PTS Page 219] dhammaü desetha. Tumhàkaü bhante ànanda dhammo svàkkhàto. Tumhe bhante ànanda ràgassa pahàõàya pañipannà dosassa pahàõàya pañipannà mohassa pahàõàya pañipannà. Tumhe loke supañipannà. Tumhàkaü bhante ànanda ràgo pahãõo ucchinnamålo tàlàvatthukato anabhàvakato àyatiü anuppàdadhammo. Tumhàkaü doso pahãõo ucchinnamålo tàlàvatthukato anabhàvakato àyatiü anuppàdadhammo. Tumhàkaü moho pahãõo ucchinnamålo tàlàvatthukato anabhàvakato àyatiü anuppàdadhammo. Tumhe loke sugatà.
[BJT Page 388]
Abhikkantaü bhante, abhikkantaü bhante. Seyyathà'pi bhante nikkujjitaü và ukkujjeyya, pañicchannaü và vivareyya, måëhassa và maggaü àcikkheyya, andhakàre và telapajjotaü dhàreyya cakkhumanto råpàni dakkhintã'ti. Evamevaü ayyena ànandena anekapariyàyena dhammo pakàsito.
Esàhaü bhante ànanda taü bhagavantaü saraõaü gacchàmi, dhammaü ca bhikkhusaïghaü ca. Upàsakaü maü ayyo ànando dhàretu ajjatagge pàõupetaü saraõaü gatanti.
3. 2. 3. 3.
(Kapilavatthunidànaü:)
23. Ekaü samayaü bhagavà sakkesu viharati kapilavatthusmiü nigrodhàràme. Tena kho pana samayena bhagavà gilànà vuññhito hoti aciravuññhito gela¤¤à. Atha kho mahànàmo sakko yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho mahànàmo sakko bhagavantaü etadavoca: dãgharattà'haü bhante bhagavatà evaü dhammaü desitaü àjànàmi: samàhitassa ¤àõaü, no asamàhitassà'ti. Samàdhi nu kho bhante pubbe, pacchà ¤àõaü. Udàhu ¤àõaü pubbe, pacchà samàdhã'ti?
Atha kho àyasmato ànandassa etadahosi. Bhagavà kho gilànà vuññhito aciravuññhito gela¤¤à; aya¤ca mahànàmo sakko bhagavantaü atigambhãraü pa¤haü pucchati. Yannånàhaü mahànàmaü sakkaü ekamantaü apanetvà dhammaü deseyyanti.
Atha kho àyasmà ànando mahànàmaü sakkaü bàhàya gahetvà ekamantaü apanetvà mahànàmaü sakkaü etadavoca: sekhampi kho mahànàma sãlaü vuttaü bhagavatà, asekhampi sãlaü vuttaü bhagavatà, sekho'pi samàdhi vutto [PTS Page 220] bhagavatà, asekho'pi samàdhi vutto bhagavatà, sekhà'pi pa¤¤à vuttà bhagavatà, asekhà'pi pa¤¤à vuttà bhagavatà.
Katama¤ca mahànàma sekhaü sãlaü: idha mahànàma bhikkhu sãlavà hoti pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharati àcàragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassàvã samàdiya sikkhati sikkhàpadesu. Idaü vuccati mahànàma sekhaü sãlaü. Katamo ca mahànàma sekho samàdhi: idha mahànàma bhikkhu vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamajjhànaü upasampajja viharati. Vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyajjhànaü upasampajja viharati. Pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati sato ca sampajàno sukhaü ca kàyena pañisaüvedeti, yaü taü ariyà àcikkhanti ' upekkhako satimà sukhavihàri'ti taü tatiyajjhànaü upasampajja viharati. Sukhassa ca pahàõà dukkhassa ca pahàõà pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhaü asukha upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati.
Ayaü vuccati mahànàma sekho samàdhi. Katamà ca mahànàma sekhà pa¤¤à: idha mahànàma bhikkhu idaü dukkhanti yathàbhåtaü pajànàti , ayaü dukkhasamudayo'ti yathàbhåtaü pajànàti ayaü dukkhanirodho'ti yathàbhåtaü pajànàti. Ayaü dukkhanirodhagàminã pañipadà'ti yathàbhåtaü pajànàti. Ayaü vuccati mahànàma sekhà pa¤¤à.
[BJT Page 390]
Sa kho so mahànàma ariyasàvako evaü sãlasampanno evaü samàdhisampanno evaü pa¤¤àsampanno àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharati.
Evaü kho mahànàma sekhampi sãlaü vuttaü bhagavatà, asekhampi sãlaü vuttaü bhagavatà, sekho'pi samàdhi vutto bhagavatà, asekho'pi samàdhi vutto bhagavatà, sekhà'pi pa¤¤à vuttà bhagavatà, asekhà'pi pa¤¤à vuttà bhagavatà'ti.
3. 2. 3. 4.
(Vesàlãnidànaü:)
24. Ekaü samayaü àyasmà ànando vesàliyaü viharati mahàvane kåñàgàrasàlàyaü. Atha kho abhayo ca licchavi paõóitakumàro ca licchavi yenà'yasmà ànando tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà àyasmantaü ànandaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinno kho abhayo licchavi àyasmantaü ànandaü etadavoca:
Nigaõñho bhante nàtaputto sabba¤¤å sabbadassàvã aparisesà ¤àõadassanaü pañijànàti: carato ca me tiññhato ca suttassa ca jàgarassa ca satataü samitaü ¤àõadassanaü paccupaññhitanti. So puràõànaü kammànaü tapasà vyantãbhàvaü pa¤¤àpeti, navànaü kammànaü akaraõà [PTS Page 221] setughàtaü. Iti kammakkhayà dukkhakkhayo, dukkhakkhayà vedanàkkhayo, vedanàkkhayà sabbaü dukkhaü nijjiõõaü bhavissati. Evametissà sandiññhikàya nijjaràvisuddhiyà samatikkamo hoti.
Idha bhante bhagavà kimàhà'ti.
Tisso kho imà abhaya, nijjaràvisuddhiyo tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena sammadakkhàtà sattànaü visuddhiyà sokapariddavànaü samatikkamàya dukkhadomanassànaü atthaïgamàya ¤àyassa adhigamàya nibbàõassa sacchikiriyàya.
Katamà tisso: idha abhaya, bhikkhu sãlavà hoti, pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharati àcàragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassàvã samàdàya sikkhati sikkhàpadesu. So nava¤ca kammaü na karoti. Puràõa¤ca kammaü phussa phussa vyantãkaroti. Sandiññhikà nijjarà akàlikà ehipassikà opanayikà3 paccattaü veditabbà vi¤¤åhã'ti.
[BJT Page 392]
Sa kho so abhaya, bhikkhu evaü sãlasampanno vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamajjhànaü upasampajja viharati. Vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyajjhànaü upasampajja viharati. Pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati sato ca sampajàno sukhaü ca kàyena pañisaüvedeti, yaü taü ariyà àcikkhanti ' upekkhako satimà sukhavihàri'ti taü tatiyajjhànaü upasampajja viharati. Sukhassa ca pahàõà dukkhassa ca pahàõà pubbe'va somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhaü asukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati.
So nava¤ca kammaü na karoti. Puràõa¤ca kammaü phussa phussa vyantãkaroti. Sandiññhikà nijjarà akàlikà ehipassikà opanayikà paccattaü veditabbà vi¤¤åhã'ti.
So abhaya bhikkhu evaü sãlasampanno evaü samàdhisampanno àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññhe'va dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharati. So nava¤ca kammaü na karoti. Puràõa¤ca kammaü phussa phussa vyantãkaroti. Sandiññhikà nijjarà akàlikà ehipassikà opanayikà paccattaü veditabbà vi¤¤åhã'ti.
Ime kho abhaya, tisso nijjarà visuddhiyo tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena sammadakkhàtà sattànaü visuddhiyà sokapariddavànaü samatikkamàya dukkhadomanassànaü atthaïgamàya ¤àyassa adhigamàya nibbàõassa sacchikiriyàyà'ti.
Evaü vutte paõóitakumàro licchavi abhayaü licchaviü etadavoca:
Kiü pana tvaü samma abhaya, àyasmato ànandassa subhàsitaü subhàsitato nàbbhanumodasã'ti.
Kyàhaü samma àyasmato ànandassa subhàsitaü subhàsitato [PTS Page 222] nàbbhanumodissàmi, muddhàpi tassa vipateyya, yo àyasmato ànandassa subhàsitaü subhàsitato nàbbhanumodeyyà'ti.
3. 2. 3. 5
(Sàvatthinidànaü:)
25. Atha kho àyasmà ànando yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho àyasmantaü ànandaü bhagavà etadavoca:
Ye ànanda anukampeyyàtha ye ca sotabbaü ma¤¤eyyuü mittà và amaccà và ¤àtã và sàlohità và, te vo ànanda tãsu ñhànesu samàdapetabbà, nivesetabbà, patiññhàpetabbà.
Katamesu tãsu:
Buddhe aveccappasàde samàdapetabbà, nivesetabbà, patiññhàpetabbà "iti'pi so bhagavà arahaü sammàsambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidå anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà"ti.
[BJT Page 394]
Dhamme aveccappasàde samàdapetabbà, nivesetabbà, patiññhàpetabbà: 'svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti.
Saïghe aveccappasàde samàdapetabbà, nivesetabbà, patiññhàpetabbà: "supañipanno bhagavato sàvakasaïgho ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho yadidaü cattàri purisayugàni aññha purisapuggalà esa bhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuõeyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassà'ti.
Siyà ànanda catunnaü mahàbhåtànaü a¤¤athattaü pañhavidhàtuyà àpodhàtuyà tejodhàtuyà vàyodhàtuyà. Natveva buddhe aveccappasàdena samannàgatassa ariyasàvakassa siyà a¤¤athattaü. Tatridaü a¤¤athattaü: so vatànanda buddhe aveccappasàdena samannàgato ariyasàvako nirayaü và tiracchànayoniü và pettivisayaü và upapajjissatã'ti netaü ñhànaü vijjati.
Siyà ànanda, catunnaü mahàbhåtànaü a¤¤athattaü pañhavidhàtuyà àpodhàtuyà tejodhàtuyà vàyodhàtuyà. Natveva dhamme aveccappasàdena samannàgatassa ariyasàvakassa siyà a¤¤athattaü. Tatiradaü a¤¤athattaü: so vatànanda dhamme aveccappasàdena samannàgato ariyasàvako nirayaü và tiracchànayoniü và pettivisayaü và upapajjissatã'ti netaü ñhànaü vijjati.
[PTS Page 223]
Siyà ànanda, catunnaü mahàbhåtànaü a¤¤athattaü pañhavidhàtuyà àpodhàtuyà tejodhàtuyà vàyodhàtuyà. Natveva saïghe aveccappasàdena samannàgatassa ariyasàvakassa siyà a¤¤athattaü. Tatridaü a¤¤athattaü: so vatànanda, saïghe aveccappasàdena samannàgato ariyasàvako nirayaü và tiracchànayoniü và pettivisayaü và upapajjissatã'ti netaü ñhànaü vijjati.
Ye ànanda, anukampeyyàtha ye ca sotabbaü ma¤¤eyyuü mittà và amaccà và ¤àtã và sàlohità và, te vo ànanda, imesu tãsu ñhànesu samàdapetabbà, nivesetabbà, patiññhàpetabbà'ti.
3. 2. 3. 6
26. Atha kho àyasmà ànando yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: 'bhavo, bhavo'ti bhante vuccati. Kittàvatà nu kho bhante bhavo hotã'ti?
Kàmadhàtuvepakka¤ca ànanda, kammaü nàbhavissa api nu kho kàmabhavo pa¤¤àyethàti?
No hetaü bhante.
Iti kho ànanda, kammaü khettaü, vi¤¤àõaü bãjaü, taõhà sineho. Avijjànãvaraõànaü sattànaü taõhàsaüyojanànaü hãnàya dhàtuyà vi¤¤àõaü patiññhitaü. Evaü àyati2 punabbhavàbhinibbatti hoti.
[BJT Page 396]
Råpadhàtuvepakka¤ca ànanda, kammaü nàbhavissa, api nu kho råpabhavo pa¤¤àyethàti?
No hetaü bhante.
Iti kho ànanda, kammaü khettaü, vi¤¤àõaü bãjaü, taõhà sineho. Avijjànãvaraõànaü sattànaü taõhàsaüyojanànaü majjhimàya dhàtuyà vi¤¤àõaü patiññhitaü. Evaü àyati punabbhavàbhinibbatti hoti.
Aråpadhàtuvepakka¤ca ànanda kammaü nà bhavissa, api nu kho aråpabhavo pa¤¤àyethà?Ti.
[PTS Page 224]
No hetaü bhante.
Iti kho ànanda, kammaü khettaü, vi¤¤àõaü bãjaü, taõhà sineho. Avijjànãvaraõànaü sattànaü taõhàsaüyojanànaü paõãtàya dhàtuyà vi¤¤àõaü patiññhitaü. Evaü àyati punabbhavàbhinibbatti hoti. Evaü kho ànanda, bhavo hotã'ti.
3. 2. 3. 7.
27. Atha kho àyasmà ànando yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca:
'Bhavo, bhavo'ti bhante vuccati, kittàvatà nu kho bhante bhavo hotã'ti?.
Kàmadhàtuvepakka¤ca ànanda, kammaü nàbhavissa, api nu kho kàmabhavo pa¤¤àyethà'ti?.
No hetaü bhante.
Iti kho ànanda, kammaü khettaü, vi¤¤àõaü bãjaü, taõhà sineho. Avijjànãvaraõànaü sattànaü taõhàsa¤¤ojanànaü hãnàya dhàtuyà cetanà patiññhità, patthanà patiññhità. Evaü àyati. Punabbhavàbhinibbatti hoti.
Råpadhàtuvepakka¤ca ànanda, kammaü nàbhavissa, api nu kho råpabhavo pa¤¤àyethà'ti?
No hetaü bhante.
Iti kho ànanda, kammaü khettaü, vi¤¤àõaü bãjaü, taõhà sineho. Avijjànãvaraõànaü sattànaü taõhàsaüyojanànaü majjhimàya dhàtuyà cetanà patiññhità, patthanà patiññhità. Evaü àyati punabbhavàbhinibbatti hoti.
[BJT Page:398]
Aråpadhàtuvepakka¤ca ànanda kammà nàbhavissa, api nu kho aråpabhavo pa¤¤àyethàti?
No hetaü bhante.
Iti kho ànanda kammaü khettaü, vi¤¤àõaü bãjaü, taõhà sineho. Avijjànãvaraõànaü sattànaü taõhàsaüyojanànaü paõãtàya dhàtuyà cetanà patiññhità. Patthanà patiññhità. Evaü àyati punabbhavàbhinibbatti hoti. Evaü ko ànanda bhavo hotã'ti.
[PTS Page 225]
3. 2. 3. 8
28. Atha kho àyasmà ànando yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho àyasmantaü ànandaü bhagavà etadavoca:
Sabbaü nu kho ànanda sãlabbataü jãvitaü brahmacariyaü upaññhànasàraü saphalanti.
Na khvettha bhante ekaüsenà'ti.
Tena hànanda vibhajassåti.
Yaü hissa bhante sãlabbataü jãvitaü brahmacariyaü upaññhànasàraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti, evaråpaü sãlabbataü jãvitaü brahmacariyaü upaññhànasàraü aphalaü.
Ya¤ca khvàssa bhante sãlabbataü jãvitaü brahmacariyaü upaññhànasàraü sevato akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti, evaråpaü sãlabbataü jãvitaü brahmacariyaü upaññhànasàraü saphalanti.
Idamavoca àyasmà ànando. Samanu¤¤o satthà ahosi. Atha kho àyasmà ànando "samanu¤¤o me satthà"ti uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi.
Atha kho bhagavà acirapakkante àyasmante ànande bhikkhå àmantesi:
Sekho bhikkhave ànando, na ca panassa sulabharåpo samasamo pa¤¤àyà'ti.
3. 2. 3. 9.
29. Atha kho àyasmà ànando yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca:
Tãõimàni bhante gandhajàtàni yesaü anuvàta¤¤eva gandho gacchati, no pañivàtaü.
[BJT Page 400]
Katamàni tãõi: målagandho sàragandho pupphagandho. Imàni kho bhante tãõi gandhajàtàni yesaü anuvàta¤¤eva gandho gacchati, no pañivàtaü
Atthi nu kho bhante ki¤ci gandhajàtaü yassa anuvàtampi gandho gacchati, pañivàtampi gandho gacchati, anuvàtapañivàtampi gandho gacchatã'ti?
Atthànanda gandhajàtaü yassa anuvàtampi gandho gacchati, pañivàtampi gandho gacchati, anuvàtapañivàtampi gandho gacchatã'ti.
Katama¤ca pana taü bhante gandhajàtaü, yassa anuvàtampi gandho [PTS Page 226] gacchati, pañivàtampi gandho gacchati, anuvàtapañivàtampi gandho gacchatã'ti?
Idhànanda yasmiü gàme và nigame và itthi và puriso và buddhaü saraõaü gato hoti, dhammaü saraõaü gato hoti, saïghaü saraõaü gato hoti. Pàõàtipàtà pañivirato hoti, adinnàdànà pañivirato hoti, kàmesu micchàcàrà pañivirato hoti, musàvàdà pañivirato hoti, suràmerayamajjapamàdaññhànà pañivirato hoti. Sãlavà hoti, kalyàõadhammo. Vigatamalamaccherena cetasà agàraü ajjhàvasati muttacàgo payatapàõã vossaggarato yàcayogo dànasaüvibhàgarato. Tassa disàsu samaõabràhmaõà vaõõaü bhàsanti: asukasmiü nàma gàme và nigame và itthi và puriso và buddhaü saraõaü gato hoti, dhammaü saraõaü gato hoti, saïghaü saraõaü gato hoti, pàõàtipàtà pañivirato hoti, adinnàdànà pañivirato hoti, kàmesu micchàcàrà pañivirato hoti, musàvàdà pañivirato hoti, suràmerayamajjapamàdaññhànà pañivirato hoti, sãlavà hoti, kalyàõadhammo. Vigatamalamaccherena cetasà agàraü ajjhàvasati muttacàgo payatapàõã vossaggarato yàcayogo dànasaüvihàgarato'ti.
Devatàpissa amanussà vaõõaü bhàsanti: asukasmiü nàma gàme và nigame và itthi và puriso và buddhaü saraõaü gato hoti, dhammaü saraõaü gato hoti, saïghaü saraõaü gato hoti. Pàõàtipàtà pañivirato hoti, adinnàdànà pañivirato hoti, kàmesu micchàcàrà pañivirato hoti, musàvàdà pañivirato hoti, suràmerayamajjapamàdaññhànà pañivirato hoti. Sãlavà hoti, kalyàõadhammo. Vigatamalamaccherena cetasà agàraü ajjhàvasati muttacàgo payatapàõã vossaggarato yàcayogo dànasaüvibhàgarato'ti. Itthi saraõaü
Idaü kho taü ànanda gandhajàtaü yassa anuvàtampi gandho gacchati, pañivàtampi gandho gacchati, anuvàtapañivàtampi gandho gacchatã'ti.
36. Na pupphagandho pañivàtameti
Na candanaü tagaramallikà và,
Sata¤ca gandho pañivàtameti
Sabbà disà sappuriso pavàtãti.
[BJT Page 402.]
3. 2. 3. 10.
30. Atha kho àyasmà ànando yena bhagavà tenupasaükami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü [PTS Page 227] nisinno kho àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca. Sammukhà metaü bhante bhagavato sutaü, sammukhà pañiggahitaü: "bhagavato ànanda sikhissa abhibhå nàma sàvako brahmaloke ñhito sahassãlokadhàtuü sarena vi¤¤àpesã"ti. Bhagavà pana bhante arahaü sammàsambuddho kãvatakaü pahoti sarena vi¤¤àpetunti.
Sàvako so ànanda, appameyyà tathàgatàti.
Dutiyampi kho àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: sammukhà metaü bhante bhagavato sutaü, sammukhà pañiggahitaü: "bhagavato ànanda sikhissa abhibhå nàma sàvako brahmaloke ñhito sahassãlokadhàtuü sarena vi¤¤àpesã"ti. Bhagavà pana bhante arahaü sammàsambuddho kãvatakaü pahoti sarena vi¤¤àpetunti.
Sàvako so ànanda, appameyyà tathàgatàti.
Tatiyampi kho àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: sammukhà metaü bhante bhagavato sutaü, sammukhà pañiggahitaü: "bhagavato ànanda, sikhissa abhibhå nàma sàvako brahmaloke ñhito sahassãlokadhàtuü sarena vi¤¤àpesã"ti. Bhagavà pana bhante arahaü sammàsambuddho kãvatakaü pahoti sarena vi¤¤àpetunti.
Sutà te ànanda sahassã cålanikà lokadhàtå'ti:
Etassa bhagavà kàlo etassa sugata kàlo yaü bhagavà bhàseyya, bhagavato sutvà bhikkhå dhàressantã'ti.
Tena hànanda suõàhi, sàdhukaü manasi karohi, bhàsissàmi'ti. Evaü bhante'ti kho àyasmà ànando bhagavato paccassosi. Bhagavà etadavoca: yàvatà ànanda candimasuriyà pariharanti, disà bhanti virocanà, tàva sahassadhà loko. Tasmiü sahassadhà loke sahassaü candànaü, sahassaü suriyànaü, sahassaü sinerupabbataràjànaü, sahassaü jambudãpànaü, sahassaü aparagoyànànaü, sahassaü uttarakurånaü, sahassaü pubbavidehànaü, cattàri mahàsamuddasahassàni, cattàri mahàràjasahassàni, sahassaü càtummahàràjikànaü, sahassaü tàvatiüsànaü, [PTS Page 228] sahassaü yàmànaü, sahassaü tusitànaü, sahassaü nimmàõaratãnaü, sahassaü paranimmitavasavattãnaü, sahassaü brahmalokànaü. Ayaü vuccatànanda sahassã cålanikà lokadhàtu.
[BJT Page 404]
Yàvatà ànanda sahassã cålanikà lokadhàtu, tàva sahassadhà loko. Ayaü vuccatànanda dvisahassã majjhimikà lokadhàtu.
Yàvatà ànanda dvisahassã majjhimikà lokadhàtu, tàva sahassadhà loko. Ayaü vuccatànanda tisahassã mahàsahassã lokadhàtu.
âkaïkhamàno ànanda tathàgato tisahassãmahàsahassã lokadhàtuü sarena vi¤¤àpeyya, yàvatà pana àkaïkheyyàti.
Yathà kathampana bhante bhagavà tisahassãmahàsahassãlokadhàtuü sarena vi¤¤àpeyya, yàvatà pana àkaïkheyyàti?
Idhànanda tathàgato tisahassãmahàsahassãlokadhàtuü obhàsena phareyya. Yadà te sattà taü àlokaü sa¤jàneyyuü, atha tathàgato ghosaü kareyya, saddamanussàveyya. Evaü kho ànanda tathàgato tisahassãmahàsahassãlokadhàtuü sarena vi¤¤àpeyya, yàvatà pana àkaïkheyyà'ti.
Evaü vutte àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: làbhà vata me, suladdhaü vata me yassa me satthà evaü mahiddhiko evaü mahànubhàvoti.
Evaü vutte àyasmà udàyã àyasmantaü ànandaü etadavoca: kiü tumhettha àvuso ànanda yadi te satthà evaü mahiddhiko evaü mahànubhàvo'ti?
Evaü vutte bhagavà àyasmantaü udàyiü etadavoca: mà hevaü udàyi, mà hevaü udàyi. Sace udàyi ànando avãtaràgo kàlaü kareyya, tena cittappasàdena sattakkhattuü devesu devarajjaü kareyya, sattakkhattuü imasmi¤¤eva jambudãpe mahàrajjaü kareyya. Api udàyi ànando diññhe'va dhamme parinibbàyissatãti.
ânandavaggo tatiyo.