Suttantapiñake
Aïguttaranikàyo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa
3. Tikanipàto
Tatiyo paõõàsako
(2. Apàyika vaggo)
3. 3. 2. 1.
Sàvatthi nidànaü:
11. Tayo'me bhikkhave àpàyikà nerayikà idamappahàya. Katame tayo:
[PTS Page 266]
Yo ca abrahmacàrã brahmacàrã pañi中o. Yo ca suddhaü brahmacariyaü carantaü amålakena abrahmacariyena anuddhaüseti. Yo cà'yaü evaüvàdã evaü diññhã natthi kàmesu doso'ti, so kàmesu pàtavyataü àpajjati.
Ime kho bhikkhave tayo àpàyikà nerayikà idamappahàyà'ti.
3. 3. 2. 2.
12. Tiõõaü bhikkhave pàtubhàvo dullabho lokasmiü. Katamesaü tiõõaü:
Tathàgatassa bhikkhave arahato sammàsambuddhassa pàtubhàvo dullabho lokasmiü. Tathàgatappaveditassa dhammavinayassa desetà puggalo dullabho lokasmiü. Kata中å katavedã puggalo dullabho lokasmiü.
Imesaü kho bhikkhave tiõõaü pàtubhàvo dullabho lokasminti.
* Tassuddànaü pubbeva duve assàdà- samaõo ruõõapa勺amaüAtitti dve ca vuttàni - nidànàni apare du veti.
[BJT Page 476]
3. 3. 2. 3.
12. Tayo'me bhikkhave puggalà santo saüvijjamànà lokasmiü. Katame tayo: suppameyyo, duppameyyo, appameyyo.
Katamo ca bhikkhave puggalo suppameyyo?
Idha bhikkhave ekacco puggalo uddhato hoti unnalo capalo mukharo vikiõõavàco muññhassatã asampajàno asamàhito vibbhanta citto pàkatindriyo. Ayaü vuccati bhikkhave puggalo suppameyyo.
Katamo ca bhikkhave puggalo duppameyyo?
Idha bhikkhave ekacco puggalo anuddhato hoti anunnalo acapalo amukharo avikiõõavàco upaññhitasati sampajàno samàhito ekaggacitto saüvutindriyo. Ayaü vuccati bhikkhave puggalo duppameyyo.
Katamo ca bhikkhave puggalo appameyyo?
Idha bhikkhave bhikkhu arahaü hoti khãõàsavo. Ayaü vuccati bhikkhave puggalo appameyyo.
Ime kho bhikkhave tayo puggalà santo saüvijjamànà lokasminti.
[PTS Page 267]
3. 3. 2. 4.
14. Tayo'me bhikkhave puggalà santo saüvijjamànà lokasmiü katame tayo:
Idha bhikkhave ekacco puggalo sabbaso råpasa中ànaü samatikkamà pañighasa中ànaü atthaïgamà nànàttasa中ànaü amanasikàrà ananto àkàso'ti àkàsàna勺àyatanaü upasampajja viharati. So tadassàdeti. Tannikàmeti, tena ca vittiü àpajjati. Tatraññhito tadadhimutto tabbahulavihàrã aparihãno kàlaü kurumàno àkàsàna勺àyatanåpagànaü devànaü sahavyataü upapajjati.
[BJT Page 478]
âkàsàna勺àyatanåpagànaü bhikkhave devànaü vãsatikappasahassàni àyuppamàõaü. Tatra puthujjano yàvatàyukaü ñhatvà yàvatakaü tesaü devànaü àyuppamàõaü, taü sabbaü khepetvà nirayampi gacchati. Tiracchànayonimpi gacchati, pettivisayampi gacchati.
Bhagavato pana sàvako tattha yàvatàyukaü ñhatvà yàvatakaü tesaü devànaü àyuppamàõaü, taü sabbaü khepetvà tasmiüyeva bhave parinibbàyati.
Ayaü kho bhikkhave viseso, ayaü adhippàyo, idaü nànàkaraõaü sutavato ariyasàvakassa assutavatà puthujjanena yadidaü gatiyà upapattiyà sati.
Puna ca paraü bhikkhave idhekacco puggalo sabbaso àkàsàna勺àyatanaü samatikkamma anantaü vi中àõanti vi中àõa勺àyatanaü upasampajja viharati. So tadassàdeti. Tantikàmeti. Tena ca vittiü àpajjati. Tatraññhito tadañhimutto tabbahulavihàrã aparihãno kàlaü kurumàno vi中àõa勺àyatanåpagànaü devànaü sahavyataü upapajjati.
Vi中àõa勺àyatanåpagànaü bhikkhave devànaü cattàrãsaü kappasahassàni àyuppamàõaü. Tattha puthujjano yàvatàyukaü ñhatvà yàvatakaü tesaü devànaü àyuppamàõaü, taü sabbaü khepetvà nirayampi gacchati, tiracchànayonimpi gacchati, pettivisayampi gacchati.
Bhagavato pana sàvako tattha yàvatàyukaü ñhatvà yàvatakaü tesaü devànaü àyuppamàõaü, taü sabbaü khepetvà tasmi中eva bhave parinibbàyati.
Ayaü kho bhikkhave viseso, ayaü adhippàyo, idaü nànàkaraõaü [PTS Page 268] sutavato ariyasàvakassa assutavatà puthujjanena yadidaü gatiyà upapattiyà sati.
Puna ca paraü bhikkhave idhekacco puggalo sabbaso vi中àõa勺àyatanaü samatikkamma natthi ki勺ãti àki勺a中àyatanaü upasampajja viharati. So tadassàdeti, tannikàmeti, tena ca vittiü àpajjati. Tatraññhito tadadhimutto tabbahulavihàrã aparihãno kàlaü kurumàno àki勺a中àyatanåpagànaü devànaü sahavyataü upapajjati.
âki勺a中àyatanåpagànaü bhikkhave devànaü saññhiü kappasahassàni àyuppamàõaü. Tattha puthujjano yàvatàyukaü ñhatvà yàvatakaü tesaü devànaü àyuppamàõaü, taü sabbaü khepetvà nirayampi gacchati, niracchànayonimpi gacchati, pettivisayampi gacchati.
Bhagavato pana sàvako tattha yàvatàyukaü ñhatvà yàvatakaü tesaü devànaü àyuppamàõaü taü sabbaü khepetvà tasmi中eva bhave parinibbàyati.
[BJT Page 480]
Ayaü kho bhikkhave viseso, ayaü adhippàyo, idaü nànàkaraõaü sutavato ariyasàvakassa assutavatà puthujjanena yadidaü gatiyà upapattiyà sati. Ime kho bhikkhave tayo puggalà santo saüvijjamànà lokasminti.
3. 3. 2. 5.
15. Tisso imà bhikkhave vipattiyo. Katamà tisso: sãlavipatti, cittavipatti, diññhivipatti.
Katamà ca bhikkhave sãlavipatti?
Idha bhikkhave ekacco pàõàtipàtã hoti, adinnàdàyã hoti, kàmesumicchàcàrã hoti, musàvàdã hoti. Pisuõàvàco hoti, pharusàvàco hoti, samphappalàpã hoti. Ayaü vuccati bhikkhave sãlavipatti.
Katamà ca bhikkhave cittavipatti?
Idha bhikkhave ekacco abhijjhàlå hoti: vyàpannacitto hoti, ayaü vuccati bhikkhave cittavipatti.
Katamà ca bhikkhave diññhivipatti. ?
Idha bhikkhave ekacco micchàdiññhiko hoti. Viparãtadassano natthi dinnaü, natthi yiññhaü, natthi hutaü, natthi [PTS Page 269] sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko, natthi ayaü loko, natthi paroloko, natthi màtà, natthi pità, natthi sattà opapàtikà, natthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammàpañipannà, ye ima勺a lokaü para勺a lokaü sayaü abhi中à sacchikatvà pavedentã'ti. Ayaü vuccati bhikkhave diññhivipatti.
Sãlavipattihetu và bhikkhave sattà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjanti. Cittavipattihetu và bhikkhave sattà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjanti. Diññhivipattihetu và bhikkhave sattà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjanti.
Imà kho bhikkhave tisso vipattiyo'ti.
Tisso imà bhikkhave sampadà. Katamà tisso: sãlasampadà cittasampadà diññhisampadà.
[BJT Page 482]
Katamà ca bhikkhave sãlasampadà?
Idha bhikkhave ekacco pàõàtipàtà pañivirato hoti, adinnàdànà pañivirato hoti, kàmesu micchàcàrà pañivirato hoti, musàvàdà pañivirato hoti, pisuõàvàcà pañivirato hoti, pharusàvàcà pañivirato hoti, samphappalàpà pañivirato hoti. Ayaü vuccati bhikkhave sãlasampadà.
Katamà ca bhikkhave cittasampadà?
Idha bhikkhave ekacco anabhijjhàlå hoti, avyàpannacitto hoti. Ayaü vuccati bhikkhave cittasampadà.
Katamà ca bhikkhave diññhisampadà?
Idha bhikkhave ekacco sammàdiññhiko hoti aviparãtadassano: atthi dinnaü, atthi yiññhaü, atthi hutaü, atthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko, atthi ayaü loko, atthi paro loko, atthi màtà, atthi pità, atthi sattà opapàtikà, atthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammàpañipannà ye ima勺a lokaü para勺a lokaü sayaü abhi中à sacchikatvà pavedentã'ti. Ayaü vuccati bhikkhave diññhisampadà.
[PTS Page 270]
Sãlasampadàhetu và bhikkhave sattà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjanti. Cittasampadàhetu và bhikkhave sattà kàyassabhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjanti. Diññhisampadàhetu và bhikkhave sattà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjantã'ti.
Imà kho bhikkhave tisso sampadà'ti.
3. 3. 2. 6.
16. Tisso imà bhikkhave vipattiyo. Katamà tisso: sãlavipatti, cittavipatti, diññhivipatti.
Katamà ca bhikkhave sãlavipatti?
Idha bhikkhave ekacco pàõàtipàtã hoti , adinnàdàyã hoti, kàmesu micchàcàrã hoti, musàvàdã hoti, pisuõàvàco hoti, pharusàvàco hoti, samphappalàpã hoti, ayaü vuccati bhikkhave sãlavipatti.
Katamà ca bhikkhave cittavipatti?
Idha bhikkhave ekacco abhijjhàlå hoti, vyàpannacitto hoti. Ayaü vuccati bhikkhave cittavipatti.
[BJT Page 484]
Katamà ca bhikkhave diññhivipatti?
Idha bhikkhave ekacco micchàdiññhiko hoti. Viparãtadassano natthi dinnaü, natthi yiññhaü, natthi hutaü, natthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko, natthi ayaü loko, natthi paroloko, natthi màtà, natthi pità, natthi sattà opapàtikà, natthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammàpañipannà, ye ima勺a lokaü para勺a lokaü sayaü abhi中à sacchikatvà pavedentã'ti. Ayaü vuccati bhikkhave diññhivipatti.
Sãlavipattihetu và bhikkhave sattà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjanti. Cittavipattihetu và bhikkhave sattà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjanti. Diññhivipattihetu và bhikkhave sattà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjanti.
Seyyathà'pi bhikkhave apaõõako maõi uddhaü khitto yena yene'va patiññhàti, suppatiññhita中eva patiññhàti. Evameva kho bhikkhave sãlavipatti hetu và sattà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjanti. Cittavipattihetu và bhikkhave sattà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjanti. Diññhipittihetu và bhikkhave sattà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjanti.
Imà kho bhikkhave tisso vipattiyo'ti.
Tisso imà bhikkhave sampadà, katamà tisso: sãlasampadà, cittasampadà diññhisampadà.
Katamà ca bhikkhave sãlasampadà?
Idha bhikkhave ekacco pàõàtipàtà pañivirato hoti, adinnàdànà pañivirato hoti, kàmesu micchàcàrà pañivirato hoti, musàvàdà pañivirato hoti, pisuõàvàcà pañivirato hoti, pharusàvàcà pañivirato hoti, samphappalàpà pañivirato hoti. Ayaü vuccati bhikkhave sãlasampadà.
Katamà ca bhikkhave cittasampadà?
Idha bhikkhave ekacco anabhijjhàlå hoti, avyàpannacitto hoti. Ayaü vuccati bhikkhave cittasampadà.
Katamà ca bhikkhave diññhisampadà?
Idha bhikkhave ekacco sammàdiññhiko hoti aviparãtadassano: atthi dinnaü, atthi yiññhaü, atthi hutaü, atthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko, atthi ayaü loko, atthi paro loko, atthi màtà, atthi pità, atthi sattà opapàtikà, atthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammàpañipannà ye ima勺a lokaü para勺a lokaü sayaü abhi中à sacchikatvà pavedentã'ti. Ayaü vuccati bhikkhave diññhisampadà.
[BJT Page 486]
Sãlasampadàhetu và bhikkhave sattà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjanti. Cittasampadàhetu và bhikkhave sattà kàyassabhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjanti. Diññhisampadàhetu và bhikkhave sattà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjantã'ti.
Seyyathà'pi bhikkhave apaõõako maõi uddhaü khitto yena yene'va patiññhàti, suppatiññhita中eva patiññhàti. Evameva kho bhikkhave sãlasampadàhetu và sattà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjanti. Cittasampadàhetu và bhikkhave sattà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjanti. Diññhisampadàhetu và bhikkhave sattà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjanti.
Imà kho bhikkhave tisso sampadà'ti.
3. 3. 2. 7.
17. Tisso imà bhikkhave vipattiyo. Katamà tisso: kammanta vipatti, àjãvavipatti, diññhivipatti.
Katamà ca bhikkhave kammantavipatti?
Idha bhikkhave ekacco pàõàtipàtã hoti, adinnàdàyã hoti, kàmesu micchàcàrã hoti, musàvàdã hoti. Pisuõàvàco hoti, pharusàvàco hoti, samphappalàpã hoti. Ayaü vuccati bhikkhave kammantavipatti.
Katamà ca bhikkhave àjãvavipatti?
Idha bhikkhave ekacco micchààjãvo hoti: micchààjãvena jãvikaü kappeti. Ayaü vuccati bhikkhave àjãvavipatti.
Katamà ca bhikkhave diññhivipatti. ?
[PTS Page 271]
Idha bhikkhave ekacco micchàdiññhiko hoti. Viparãtadassano natthi dinnaü, natthi yiññhaü, natthi hutaü, natthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko, natthi ayaü loko, natthi paroloko, natthi màtà, natthi pità, natthi sattà opapàtikà, natthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammàpañipannà, ye ima勺a lokaü para勺a lokaü sayaü abhi中à sacchikatvà pavedenti. Ayaü vuccati bhikkhave diññhivipatti.
Imà kho bhikkhave tisso vipattiyo'ti.
[BJT Page 488]
Tisso imà bhikkhave sampadà. Katamà tisso: kammantasampadà, àjãvasampadà, diññhisampadà.
Katamà ca bhikkhave kammantasampadà?
Idha bhikkhave ekacco pàõàtipàtà pañivirato hoti, adinnàdànà pañivirato hoti, kàmesu micchàcàrà pañivirato hoti, musàvàdà pañivirato hoti, pisuõàvàcà pañivirato hoti, pharusàvàcà pañivirato hoti, samphappalàpà pañivirato hoti. Ayaü vuccati bhikkhave kammantasampadà.
Katamà ca bhikkhave àjãvasampadà?
Idha bhikkhave ekacco sammààjãvo hoti. Sammààjãvena jãvikaü kappeti. Ayaü vuccati bhikkhave àjãvasampadà:
Katamà ca bhikkhave diññhisampadà?
Idha bhikkhave ekacco sammàdiññhiko hoti aviparãtadassano: atthi dinnaü, atthi yiññhaü, atthi hutaü, atthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko, atthi ayaü loko, atthi paro loko, atthi màtà, atthi pità, atthi sattà opapàtikà, atthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammàpañipannà ye ima勺a lokaü para勺a lokaü sayaü abhi中à sacchikatvà pavedenti. Ayaü vuccati bhikkhave diññhisampadà.
Imà kho bhikkhave tisso sampadàti.
3. 3. 2. 8.
18. Tãõimàni bhikkhave soceyyàni. Katamàni tãõi: kàyasoceyyaü, vacãsoceyyaü, manosoceyyaü.
Katama勺a bhikkhave kàyasoyyeü?
Idha bhikkhave ekacco pàõàtipàtà pañivirato hoti, adinnàdànà pañivirato hoti, kàmesu micchàcàrà pañivirato hoti. Idaü vuccati bhikkhave kàyasoceyyaü:
Katama勺a bhikkhave vacãsoceyyaü?
Idha bhikkhave ekacco musàvàdà pañivirato hoti, pisuõàvàcà pañivirato hoti, pharusàvàcà pañivirato hoti, samphappalàpà pañivirato hoti. Idaü vuccati bhikkhave vacãsoceyyaü.
Katama勺a bhikkhave manosoceyyaü?
Idha bhikkhave ekacco anabhijjhàlå hoti, avyàpannacitto [PTS Page 272] hoti, sammàdiññhiko hoti. Idaü vuccati bhikkhave manosoceyyaü.
Imàni kho bhikkhave tãõi soceyyànã'ti.
[BJT Page 490]
3. 3. 2. 9.
19. Tãõimàni bhikkhave soceyyàni. Katamàni tãõi: kàyasoceyyaü, vacãsoceyyaü. Manosoceyyaü.
Katama勺a bhikkhave kàyasoceyyaü?
Idha bhikkhave bhikkhu pàõàtipàtà pañivirato hoti, adinnàdànà pañivirato hoti, abrahmacariyà pañivirato hoti. Ida vuccati bhikkhave kàyasoceyyaü.
Katama勺a bhikkhave vacãsoceyyaü?
Idha bhikkhave bhikkhu musàvàdà pañivirato hoti, pisuõàvàcà pañivirato hoti, pharusàvàcà pañivirato hoti, samphappalàpà pañivirato hoti. Idaü vuccati bhikkhave vacãsoceyyaü.
Katama勺a bhikkhave manosoceyyaü?
Idha bhikkhave bhikkhu santaü và ajjhattaü kàmacchandaü atthi me ajjhattaü kàmacchando'ti pajànàti. Asantaü và ajjhattaü kàmacchandaü natthi me ajjhattaü kàmacchando'ti pajànàti. Yathà ca anuppannassa kàmacchandassa uppàdo hoti, ta勺a pajànàti. Yathà ca uppannassa kàmacchandassa pahàõaü hoti. Ta勺a pajànàti. Yathà ca pahãõassa kàmacchandassa àyatiü anuppàdo hoti, ta勺a pajànàti.
Santaü và ajjhattaü vyàpàdaü atthi me ajjhattaü vyàpàdo'ti pajànàti. Asantaü và ajjhattaü vyàpàdaü natthi me ajjhattaü vyàpàdo'ti pajànàti. Yathà ca anuppannassa vyàpàdassa uppàdo hoti. Ta勺a pajànàti. Yathà ca uppannassa vyàpàdassa pahàõaü hoti, ta勺a pajànàti. Yathà ca pahãõassa vyàpàdassa àyatiü anuppàdo hoti, ta勺a pajànàti.
Santaü và ajjhattaü thãnamiddhaü atthi me ajjhattaü thãnamiddhanti pajànàti. Asantaü và ajjhattaü thãnamiddhaü natthi me ajjhattaü thãnamiddhanti pajànàti. Yathà ca anuppannassa thãnamiddhassa uppàdo hoti, ta勺a pajànàti. Yathà ca uppannassa thãnamiddhassa pahàõaü hoti, ta勺a pajànàti. Yathà ca pahãõassa thãnamiddhassa àyatiü anuppàdo hoti, ta勺a pajànàti.
Santaü và ajjhattaü uddhaccakukkuccaü atthi me ajjhattaü uddhaccakukkuccanti pajànàti. Asantaü và [PTS Page 273] ajjhattaü uddhaccakukkuccaü natthi me ajjhattaü uddhaccakukkuccanti pajànàti. Yathà ca anuppannassa uddhaccakukkuccassa uppàdo hoti, ta勺a pajànàti. Yathà ca uppannassa uddhaccakukkuccassa pahàõaü hoti, ta勺a pajànàti. Yathà ca pahãõassa uddhaccakukkuccassa àyatiü anuppàdo hoti, ta勺a pajànàti.
Santaü và ajjhattaü vicikicchaü atthi me ajjhattaü vicikicchà'ti pajànàti. Asantaü và ajjhattaü vicikicchaü natthi me ajjhattaü vicikicchà'ti pajànàti. Yathà ca anuppannàya vicikicchàya uppàdo hoti, ta勺a pajànàti. Yathà ca uppannàya vicikicchàya pahàõaü hoti, ta勺a pajànàti. Yathà ca pahãõàya vicikicchàya àyatiü anuppàdo hoti, ta勺a pajànàti.
Idaü vuccati bhikkhave manosoceyyaü.
[BJT Page 492]
Imàni kho bhikkhave tãõi soceyyànã'ti.
1. Kàyasuciü vacãsuciü cetosucimanàsavaü,
Suciü soceyyasampannaü àhu ninhàtapàpakanti.
3. 3. 2. 10.
20. Tãõimàni bhikkhave moneyyàni. Katamàni tãõi: kàyamoneyyaü, vacãmoneyyaü, manomoneyyaü.
Katama勺a bhikkhave kàyamoneyyaü?
Idha bhikkhave bhikkhu pàõàtipàtà pañivirato hoti. Adinnàdànà pañivirato hoti. Abrahmacariyà pañivirato hoti. Idaü vuccati bhikkhave kàyamoneyyaü.
Katama勺a bhikkhave vacãmoneyyaü?
Idha bhikkhave bhikkhu musàvàdà pañivirato hoti. Pisuõàvàcà pañivirato hoti. Pharusàvàcà pañivirato hoti. Samphappalàpà pañivirato hoti. Idaü vuccati bhikkhave vacãmoneyyaü.
Katama勺a bhikkhave manomoneyyaü?
Idha bhikkhave bhikkhu àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa中àvimuttiü diññhe'va dhamme sayaü abhi中à sacchikatvà upasampajja viharati. Idaü vuccati bhikkhave manomoneyyaü.
Imàni kho bhikkhave tãõi moneyyànã'ti.
2. Kàyamuniü vacãmuniü cetomunimanàsavaü,
Muniü moneyyasampannaü àhu sabbappahàyinanti.
âpàyika vaggo dutiyo. *