[PTS Vol A - 3]
[BJT Vol A - 4]
[PTS Page 279]
[BJT Page 002]

6. 1. 1. 1.

Pañhamàhuneyyasuttaü

1. evaü me sutaü; ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca:

Chahi bhikkhave dhammehi samannàgato bhikkhu àhuneyyo hoti pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassa. Katamehi chahi:

Idha bhikkhave bhikkhu cakkhunà råpaü disvà neva sumano hoti na dummano. Upekkhako viharati sato sampajàno.

Sotena saddaü sutvà neva sumano hoti na dummano. Upekkhako viharati sato sampajàno. Ghànena gandhaü ghàyitvà neva sumano hoti na dummano. Upekkhako viharati sato sampajàno. Jivhàya rasaü sàyitvà neva sumano hoti na dummano. Upekkhako viharati sato sampajàno. Kàyena phoññhabbaü phusitvà neva sumano hoti na dummano. Upekkhako viharati sato sampajàno. Manasà dhammaü vi¤¤àya neva sumano hoti na dummano. Upekkhako viharati sato sampajàno.

Imehi kho bhikkhave chahi dhammehi samannàgato bhikkhu àhuneyyo hoti pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti.

Idamavoca bhagavà. Attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti.

[PTS Page 280]

[BJT Page 004]

6. 1. 1. 2

Dutiyàhuneyyasuttaü

( Sàvatthinidànaü)

2. Chahi bhikkhave dhammehi samannàgato bhikkhu àhuneyyo hoti pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassa. Katamehi chahi:

(1) Idha bhikkhave bhikkhu anekavihitaü iddhividhaü paccanubhoti: eko, pi hutvà bahudhà hoti, bahudhà'pi hutvà eko hoti, àvãbhàvaü tirobhàvaü tirokuóóaü tiropàkàraü tiropabbataü asajjamàno gacchati seyyathàpi àkàse. Pañhaviyàpi ummujjanimujjaü karoti seyyathàpi udake. Udakepi abhejjamàne1 gacchati seyyathàpi pañhaviyaü2. âkàsepi pallaïkena kamati seyyathàpi pakkhãsakuõo. Imepi candimasuriye evaü mahiddhike evaü mahànubhàve pàõinà paràmasati3 parimajjati. Yàva brahmalokà, pi kàyena vasaü vatteti.

(2) Dibbàya sotadhàtuyà visuddhàya atikkantamànusakàya ubho sadde suõàti dibbe ca mànuse ca ye ca dure santike ca

(3) Parasattànaü parapuggalànaü cetasà ceto paricca pajànàti: "saràgaü và cittaü saràgaü cittanti pajànàti, vãtaràgaü và cittaü vãtaràgaü cittanti pajànàti. Sadosaü và cittaü sadosaü cittanti pajànàti. Vãtadosaü và cittaü vãtadosaü cittanti pajànàti. Samohaü và cittaü samohaü cittanti pajànàti, vãtamohaü và cittaü vãtamohaü cittanti pajànàti. Saïkhittaü và cittaü saïkhittaü cittanti pajànàti, vikkhittaü và cittaü vikkhittaü cittanti pajànàti, mahaggataü và cittaü mahaggataü cittanti pajànàti, amahaggataü và cittaü amahaggataü cittanti pajànàti, sauttaraü và cittaü sauttaraü cittanti pajànàti. Anuttaraü và cittaü anuttaraü cittanti pajànàti, samàhitaü và cittaü samàhitaü cittanti pajànàti, asamàhitaü và cittaü asamàhitaü cittanti pajànàti, vimuttaü và cittaü vimuttaü cittanti pajànàti, avimuttaü và cittaü avimuttaü cittanti pajànàti.

(4) Anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati. Seyyathãdaü: ekampi jàtiü dve, pi jàtiyo tisso, pi jàtiyo catasso, pi jàtiyo pa¤ca, pi jàtiyo dasa, pi jàtiyo vãsampi jàtiyo tiüsampi jàtiyo cattàlãsampi jàtiyo pa¤¤àsampi [PTS Page 281] jàtiyo, jàti satampi jàti sahassampi jàtisatasahassampi, anekepi saüvaññakappe, anekepi vivaññakappe, anekepi saüvaññavivaññakappe: amutràsiü evannàmo) evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaü subadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto amutra upapàdiü. Tatràpàsiü evaünàmo evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaü sukhadukkhapañisaüvedã evamàyu pariyanto. So tato cuto idhupapannà, ti iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati.

1 Abhijjamàno machasaü 2. Pañhaviyà machasaü 3. Parãmasati sãmu,

[BJT Page 006]

(5) Dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammupage satte pajànàti:"ime vata bhonto sattà kàyaduccaritena samannàgatà vavãduccaritena samannàgatà manoduccaritena samannàgatà ariyànaü upavàdakà micchàdiññhikà micchàdiññhikammasamàdànà, te kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà. "Ime và pana bhonto sattà kàya sucaritena samannàgatà vavãsucaritena samannàgatà manosucaritena samannàgatà ariyànaü anupavàdakà sammàdiññhikà sammàdiññhikammasamàdànà, te kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapannàti" iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti.

(6) âsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharati.

Imehi kho bhikkhave chahi dhammehi samannàgato bhikkhu àhuneyyo hoti, pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti.

6. 1. 1. 3

(Indriyasuttaü)

(Sàvatthinidànaü)

3. Chahi bhikkhave dhammehi samannàgato bhikkhu àhuneyyo hoti pàhuneyyo hoti dakkhiõeyyo aüjalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassa. Katame chahi:

[PTS Page 282] saddhindriyena viriyindriyena satindriyena samàdhindriyena pa¤¤indriyena, àsavànaü khayà

Anàsavaü ceto vimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà

Upasampajja viharati.

Imehi kho bhikkhave chabhi dhammehi samannàgato bhikkhu àhuneyyo hoti pàhuneyyà dakkhiõeyyo aüjalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti.

6. 1. 1. 4

(Balasuttaü)

(Sàvatthinidànaü)

4. Chahi bhikkhave dhammehi samannàgato bhikkhu àhuneyyo hoti pàhuneyyo dakkhiõeyyo aüjalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassa. Katamehi chabhi: saddhàbalena viriyabalena satibalena samàdhibalena pa¤¤àbalena, àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharati.

Imehi kho bhikkhave chahi dhammehi samannàgato bhikkhu àhuneyyo hoti pàhuneyyo dakkhiõeyyo aüjalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti.

[BJT Page 008]

6. 1. 1. 5

(Pañhamàjànãyasuttaü)

(Sàvatthinidànaü)

5. Chahi bhikkhave aïgehi samannàgato ra¤¤o bhadro assàjànãyo ràjàraho hoti ràjabhoggo, ra¤¤o aïgantveva saïkhaü gacchati. Katamehi chahi.

Idha bhikkhave ra¤¤o bhadro assàjànãyo khamo hoti råpànaü, khamo saddànaü, khamo gandhànaü, khamo rasànaü, khamo phoññhabbànaü, vaõõasampanno ca hoti.

Imehi kho bhikkhave chahi aïgehi samannàgato ra¤¤o bhadro assàjànãyo ràjàraho hoti ràjahoggo, ra¤¤o aïgantveva saïkhaü gacchati.

Evameva kho bhikkhave chahi dhammehi samannàgato bhikkhu àhuneyyo hoti pàhuneyyo dakkhiõeyyo aüjalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassa. Katamehi chahi:

[PTS Page 283] idha bhikkhave bhikkhu khamo hoti råpànaü, khamo saddànaü, khamo gandhànaü, khamo rasànaü, khamo phoññhabbànaü, khamo dhammànaü.

Imehi kho bhikkhave chahi dhammehi samannàgato bhikkhu àhuneyyo hoti pàhuneyyà dakkhiõeyyo aüjalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti.

6. 1. 1. 6

(Dutiyàjànãyasuttaü)

(Sàvatthinidànaü)

6. Chahi bhikkhave aïgehi samannàgato ra¤¤o bhadro assàjànãyo ràjàraho hoti ràjabhoggo, ra¤¤o aïgantveva saïkhaü gacchati. Katamehi chahi:

Idha bhikkhave ra¤¤o bhadro assàjànãyo khamo hoti råpànaü, khamo saddànaü, khamo gandhànaü khamo rasànaü, khamo phoññhabbànaü, balasampanno ca hoti.

Imehi kho bhikkhave chahi aïgehi samannàgato ra¤¤o bhadro assàjànãyo ràjàraho hoti ràjabhoggo, ra¤¤o aïgantveva saïkhaü gacchati.

Evameva kho bhikkhave chahi dhammehi samannàgato bhikkhu àhuneyyo hoti pàhuneyyo dakkhiõeyyo aüjalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassa. Katamehi chahi.

Idha bhikkhave bhikkhu khamo hoti råpànaü, khamo saddànaü, khamo gandhànaü. Khamo rasànaü, khamo poññhabbànaü, khamo dhammànaü.

Imehi kho bhikkhave chahi dhammehi samannàgato bhikkhu àhuneyyo hoti pàhuneyyo dakkhiõeyyo aüjalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti.

[BJT Page 010]

6. 1. 1. 7

(Tatiyàjànãyasuttaü)

(Sàvatthinidànaü. )

7. Chahi bhikkhave aïgehi samannàgato ra¤¤o bhadro assàjànãyo ràjàraho hoti ràjabhoggo, ra¤¤o aïgantveva saïkhaü gacchati. Katamehi chahi:

Idha bhikkhave ra¤¤o bhadro assàjànãyo khamo hoti råpànaü, khamo saddànaü, khamo gandhànaü, khamo rasànaü, khamo phoññhabbànaü, javasampanno ca hoti.

[PTS Page 284]

Imehi kho bhikkhave chahi aïgehi samannàgato ra¤¤o bhadro assàjànãyo ràjàraho hoti ràjabhoggo, ra¤¤o aïgantveva saïkhaü gacchati.

Evameva kho bhikkhave chahi dhammehi samannàgato bhikkhu àhuneyyo hoti pàhuneyyo dakkhiõeyyo aüjalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassa. Katamehi chahi. Idha bhikkhave bhikkhu khamo hoti råpànaü khamo saddànaü, khamo gandhànaü khamo rasànaü, khamo phoññhabbànaü khamo dhammànaü.

Imehi kho bhikkhave chahi dhammehi samannàgato bhikkhu àhuneyyo hoti pàhuneyyo dakkhiõeyyo aüjalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti.

6. 1. 1. 8

(Anuttariyasuttaü)

(Sàvatthinidànaü)

8. Chayimàni bhikkhave anuttariyàni. Katamàni cha:

Dassanànuttariyaü, savaõànuttariyaü, làbhànuttariyaü, sikkhànuttariyaü, pàricariyànuttariyaü, anussatànuttariyaü.

Imàni kho bhikkhave cha anuttariyànãti.

6. 1. 1. 9

(Anussatiññhànasuttaü) (sàvatthinidànaü)

9. Chayimàni bhikkhave anussatiññhànàni. Katamàni cha:

Buddhànussati, dhammànussati, saïghànussati, sãlànussati, càgànussati, devatànussati.

Imàni kho bhikkhave cha anussatiññhànàni, ti.

[BJT Page 012]

6. 1. 1. 10

(Mahànàmasuttaü)

10. Ekaü samayaü bhagavà sakkesu viharati kapilavatthusmiü nigrodhàràme. Atha kho mahànàmo sakko yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho mahànàmo sakko bhagavantaü etadavoca:

"Yo so bhante ariyasàvako àgataphalo vi¤¤àtasàsano, so katamena vihàrena bahulaü viharatã"ti.

Yo so mahànàma ariyasàvako àgataphalo vi¤¤àtasàsano, so iminà vihàrena bahulaü viharati:

(1) Idha mahànàma ariyasàvako tathàgataü anussarati: "itipi so bhagavà arahaü sammàsambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathi satthà devamanussànaü buddho bhagavà"ti. Yasmiü mahànàma samaye ariyasàvako tathàgataü anussarati, nevassa tasmiü samaye ràgapariyuññhitaü cittaü hoti, na dosapariyuññhitaü cittaü hoti, na mohapariyuññhitaü cittaü hoti, ujugatamevassa tasmiü samaye cittaü hoti tathàgataü àrabbha. Ujugatacitto kho pana mahànàma ariyasàvako labhati atthavedaü, labhati dhammavedaü, labhati dhammåpasaühitaü pàmujjaü. Pamuditassa pãti jàyati, pãtimanassa kàyo passambhati, passaddhakàyo sukhaü vediyati, sukhino cittaü samàdhiyati. Ayaü vuccati mahànàma ariyasàvako visamagatàya pajàya samappatto viharati. Sabyàpajjhàya pajàya abyàpajjho viharati. Dhammasotaü samàpanno buddhànussatiü bhàveti. Dhammasotaü samàpanno buddhànussatiü bhàveti.

(2) Puna ca paraü mahànàma ariyasàvako dhammaü anussarati: " svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko1 paccattaü veditabbo vi¤¤uhã"tã. Yasmiü mahànàma samaye ariyasàvako dhammaü anussarati, nevassa tasmiü samaye ràgapariyuññhitaü cittaü hoti, na dosapariyuññhitaü cittaü hoti, na mohapariyuññhitaü cittaü hoti. Ujugatamevassa tasmiü samaye cittaü hoti dhammaü àrabbha. Ujugatacitto kho pana mahànàma ariyasàvako labhati. Atthavedaü, labhati dhammavedaü, labhati dhammåpasaühitaü pàmujjaü. 2 Pamuditassa pãti jàyati, pãtimanassa kàyo passambhati, passaddhakàyo sukhaü vediyati, sukhino cittaü samàdhiyati. Ayaü vuccati mahànàma ariyasàvako visamagatàya pajàya samappatto viharati. Sabyàpajjhàya pajàya abyàpajjho [PTS Page 286] viharati. Dhammasotaü samàpanno dhammànussatiü bhàveti.

1. Opaõeyyako: machasaü 2. Pàmojjaü machasaü

[BJT Page 014]

(3) Puna ca paraü mahànàma ariyasàvako saïghaü anussarati: " supañipanno1 bhagavato sàvakasaïgho ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà, esa bhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo, pàhuneyyo, dakkhiõeyyo, a¤jalikaraõãyo, anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassà"ti. Yasmiü mahànàma samaye ariyasàvako saïghaü anussarati, nevassa tasmiü samaye ràgapariyuññhitaü cittaü hoti, na dosapariyuññhitaü cittaü hoti, na mohapariyuññhitaü cittaü hoti. Ujugatamevassa tasmiü samaye cittaü hoti saïghaü àrabbha. Ujugatacitto kho pana mahànàma ariyasàvako labhati atthavedaü, labhati dhammavedaü, labhati dhammåpasaühitaü pàmujjaü. Pamuditassa pãti jàyati, pãtimanassa kàyo

Passamhati, passaddhakàyo sukhaü vediyati, sukhino cittaü samàdhiyati. Ayaü vuccati mahànàma ariyasàvako visamagatàya pajàya samappatto viharati, sabyàpajjhàya pajàya abyàpajjho viharati, dhammasotaü samàpanno saïghànussatiü bhàveti.

(4) Puna ca paraü mahànàma ariyasàvako attano silàni anussarati: akhaõóàni acchiddàni asabalàni akammàsàni bhåjissàni vi¤¤uppasatthàni aparàmaññhàni samàdhisaüvattanikàni. Yasmiü mahànàma samaye ariyasàvako sãlaü anussarati, nevassa tasmi, samaye ràgapariyuññhitaü cittaü hoti, na dosapariyuññhitaü cittaü hoti, na mohapariyuññhitaü cittaü hoti, ujugatamevassa tasmiü samaye cittaü hoti sãlaü àrabbha. Ujugatacitto kho pana mahànàma ariyasàvako labhati atthavedaü, labhati dhammavedaü, labhati dhammåpasaühitaü pàmujjaü. Pamuditassa pãti jàyati, pãtimanassa kàyo passamhati, passaddhakàyo sukhaü vediyati, sukhino cittaü samàdhiyati. [PTS Page 287] ayaü vuccati mahànàma ariyasàvako visamagatàya pajàya samappatto viharati, sabyàpajjhàya pajàya abyàpajjho viharati, dhammasotaü samàpanno sãlànussatiü bhàveti.

(5) Puna ca paraü mahànàma ariyasàvako attano càgaü anussarati: "làbhà vata me, suladdhaü vata me, yohaü maccheramalapariyuññhitàya pajàya vigatamalamaccherena cetasà agàraü ajjhàvasàmi muttacàgo payatapàõã vossaggarato yàcayogo dànasaüvibhàgaratoti. Yasmiü mahànàma samaye ariyasàvako càgaü anussarati, nevassa tasmiü samaye ràgapariyuññhitaü cittaü hoti, na dosapariyuññhitaü cittaü hoti, na mohapariyuññhitaü cittaü hoti, ujugatamevassa tasmiü samaye cittaü hoti càgaü àrabbha. Ujugatacitto kho pana mahànàma ariyasàvako labhati atthavedaü, labhati dhammavedaü, labhati dhammupasaühitaü pàmujjaü, pamuditassa pãti jàyati, pãtimanassa kàyo passamhati, passaddhakàyo sukhaü vediyati, sukhino cittaü samàdhiyati. Ayaü vuccati mahànàma ariyasàvako visamagatàya pajàya samappatto viharati, sabyàpajjhàya pajàya abyàpajjho viharati, dhammasotaü samàpanno càgànussatiü bhàveti.

1. Suppañipanno machasaü

[BJT Page 016]

(6) Puna ca paraü mahànàma ariyasàvako devatànussatiü bhàveti: "santi devà càtummahàràjikà, santi devà tàvatiüsà, santi devà yàmà, santi devà tusità, santi devà nimmànaratino, santi devà paranimmitavasavattino, santi devà brahmakàyikà, santi devà taduttariü. Yathàråpàya saddhàya samannàgatà tà devatà ito cutà tattha uppannà, 1 mayhampi tathàråpà saddhà saüvijjati, yathàråpena sãlena samannàgatà tà devatà ito cutà tattha uppannà, 2 mayhampi tathàråpaü sãlaü saüvijjati. Yathàråpena sutena samannàgatà tà devatà ito cutà tattha uppannà, mayhampi tathàråpaü sutaü saüvijjati. Yathàråpena càgena samannàgatà tà devatà ito cutà tattha uppannà, mayhampi tathàråpo càgo saüvijjati. Yathàråpàya pa¤¤àya samannàgatà tà devatà ito cutà tattha uppannà, mayhampi tathàråpà pa¤¤à saüvijjatã"ti. Yasmiü [PTS Page 288] mahànàma, samaye ariyasàvako attano ca tàsaüca devatànaü saddhaüca sãlaü ca sutaü ca càgaüca pa¤¤aü ca anussarati, nevassa tasmiü samaye ràgapariyuññhitaü cittaü hoti, na dosapariyuññhitaü cittaü hoti, na mohapariyuññhitaü cittaü hoti, ujugatamevassa tasmiü samaye cittaü hoti tà devatà àrabbha ujugatacitto kho pana mahànàma ariyasàvako labhati atthavedaü, labhati dhammavedaü, labhati dhammåpasaühitaü pàmujjaü pamuditassa pãti jàyati, pãtimanassa kàyo passambhati, passaddhakàyo sukhaü vediyati, sukhino cittaü samàdhiyati. Ayaü vuccati mahànàma ariyasàvako visamagatàya pajàya samappatto viharati, sabyàpajjhàya pajàya abyàpajjho viharati. Dhammasotaü samàpanno devatànussatiü bhàveti. Yo so mahànàma ariyasàvako àgataphalo vi¤¤àtasàsano,

So iminà vihàrena bahulaü viharatã, ti.

âhuneyyavaggo pañhamo.

Tassuddànaü:

Dve àhuneyyà indriyabalà tayo àjànãyà3

Anuttariyaü anussatà4 mahànàmena te dasàti.

1. Yattha uppannàmachasaü 2. Tattha upapannà machasaü

3. Dve àhuõeyyà indriyabalàni tayo àjàniyà machasaü

4. Anuttariya anussati machasaü