[BJT Page 402]
Suttantapiñake
Aïguttaranikàyo
Dasakanipàto
3. Tatiyo paõõàsako
2. Paccorohaõãvaggo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
10. 3. 2. 1
Pañhama adhamma suttaü
Adhammo ca bhikkhave veditabbo anattho ca, dhammo ca veditabbo attho ca, adhamma¤ca viditvà anattha¤ca dhamma¤ca viditvà attha¤ca yathà dhammo yathà attho tathà pañipajjitabbaü.
Katamo ca bhikkhave adhammo ca anattho ca: micchàdiññhi micchà saïkappo micchàvàcà micchàkammanto micchààjãvo micchàvàyàmo micchàsati micchàsamàdhi micchà¤àõaü micchàvimutti. [PTS Page 223] ayaü vuccati bhikkhave adhammo ca anattho ca.
Katamo ca bhikkhave dhammo ca attho ca: sammàdiññhi sammàsaïkappo sammàvàcà sammàkammanto sammààjãvo sammàvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi sammà¤àõaü sammàvimutti. Ayaü vuccati bhikkhave dhammo ca attho ca.
Adhammo ca bhikkhave veditabbo anattho ca, dhammo ca veditabbo attho ca, adhamma¤ca viditvà anattha¤ca dhamma¤ca viditvà attha¤ca yathà dhammo yathà attho tathà pañipajjitabbanti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttanti.
10. 3. 2. 2
Dutiya adhamma suttaü
Adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca, anattho ca veditabbo attho ca. Adhamma¤ca viditvà dhamma¤ca, anattha¤ca viditvà attha¤ca yathà dhammo yathà attho tathà pañipajjitabbaü:
Katamo ca bhikkhave adhammo, katamo ca dhammo, katamo ca anattho katamo ca attho.
1. Micchàdiññhi bhikkhave adhammo, sammàdiññhi dhammo. Ye ca micchàdiññhi paccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti ayaü anattho. Sammàdiññhipaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanàpàripåriü gacchanti ayaü attho.
[BJT Page 404]
2. Micchàsaïkappo bhikkhave adhammo, sammàsaïkappo dhammo. Ye ca micchàsaïkappapaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammàsaïkappapaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho.
3. Micchàvàcà bhikkhave adhammo, sammàvàcà dhammo, ye ca micchàvàcà paccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammàvàcàpaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho.
4. Micchàkammanto bhikkhave adhammo, sammàkammanto dhammo. Ye ca micchàkammantapaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, [PTS Page 224] ayaü anattho. Sammàkammantapaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho.
5. Micchààjãvo bhikkhave adhammo, sammààjãvo dhammo. Ye ca micchààjãvapaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammààjãvapaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho.
6. Micchàvàyàmo bhikkhave adhammo, sammàvàyàmo dhammo. Ye ca micchàvàyàmapaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti. Ayaü anattho. Sammàvàyàmapaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho.
7. Micchàsati bhikkhave adhammo, sammàsati dhammo. Ye ca micchàsati paccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho, sammàsatipaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho.
8. Micchàsamàdhi bhikkhave adhammo, sammàsamàdhi dhammo. Ye ca micchà samàdhipaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammàsamàdhipaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti. Ayaü attho.
9. Micchà¤àõaü bhikkhave adhammo, sammà¤àõaü dhammo. Ye ca micchà ¤àõapaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammà¤àõapaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti. Ayaü attho.
[BJT Page 406.]
10. Micchàvimutti bhikkhave adhammo, sammàvimutti dhammo. Ye ca micchà vimuttipaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammàvimuttipaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti. Ayaü attho.
Adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca, anattho ca veditabbo attho ca, adhamma¤ca viditvà dhamma¤ca, anattha¤ca viditvà attha¤ca, yathà dhammo yathà attho tathà pañipajjitabbanti. Iti yaü taü vuttaü idametaü pañicca vuttanti.
10. 3. 2. 3
Tatiya adhamma suttaü
Adhammo ca bhikkhave veditabbo, dhammo ca. Anattho ca veditabbo attho ca, adhamma¤ca viditvà dhamma¤ca, anattha¤ca viditvà attha¤ca, yathà dhammo yathà attho [PTS Page 225] tathà pañipajjitabbanti. Idamavoca bhagavà idaü vatvà sugato uññhàyàsanà vihàraü pàvisi.
Atha kho tesaü bhikkhånaü acirapakkantassa bhagavato etadahosi: "idaü kho no àvuso bhagavà saïkhittena uddesaü uddisitvà vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho "adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca, anattho ca veditabbo attho ca, adhamma¤ca viditvà dhamma¤ca, anattha¤ca viditvà attha¤ca, yathà dhammo yathà attho tathà pañipajjitabba"nti. Ko nu kho imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajeyyàti.
Atha kho tesaü bhikkhånaü etadahosi: 'ayaü kho àyasmà ànando satthu ceva saüvaõõito, sambhàvito ca vi¤¤ånaü sabrahmacàrãnaü, pahoti càyasmà ànando imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajituü.
[BJT Page 408]
Yannåna mayaü yenàyasmà ànando tenupasaïkameyyàma. Upasaïkamitvà àyasmantaü ànandaü etamatthaü puccheyyàma, yathà no àyasmà ànando vyàkarissati, tathà naü dhàressàmà"ti.
Atha kho te bhikkhu yenàyasmà ànando tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitavà àyasmatà ànandena saddhiü sammodiüsu, sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinno kho te bhikkhu àyasmantaü ànandaü etadavocuü:
Idaü kho no àvuso ànanda bhagavà saïkhittena uddesaü uddisitvà vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho, 'adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca, anattho ca veditabbo attho ca, adhamma¤ca viditvà dhamma¤ca, anattha¤ca viditvà attha¤ca, yathà dhammo yathà attho, tathà pañipajjitabbanti'. Tesaü no àvuso amhàkaü acirapakkantassa bhagavato etadahosi: 'idaü kho no àvuso bhagavà [PTS Page 226] saïkhittena uddesaü uddisitvà vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho, adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca, anattho ca veditabbo attho ca. Adhamma¤ca viditvà dhamma¤ca, anattha¤ca viditvà attha¤ca, yathà dhammo yathà attho tathà pañipajjitabbanti. Ko nu kho imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajeyyàti. Tesaü no àvuso amhàkaü etadahosi: "ayaü kho àyasmà ànando satthå ceva saüvaõõito sambhàvito ca vi¤¤ånaü sabrahmacàrãnaü, pahoti càyasmà ànando imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajituü. Yannåna mayaü yenàyasmà ànando tenupasaïkameyyàma, upasaïkamitvà àyasmantaü ànandaü etamatthaü puccheyyàma, yathà no àyasmà ànando vyàkarissati tathà naü dhàreyyàmà"ti. Vibhajitu àyasmà ànandoti.
[BJT Page 410]
Seyyathàpi àvuso puriso sàratthiko sàragavesã sàrapariyesanaü caramàno mahato råkkhassa tiññhato sàravato atikkammeva målaü atikkammakhandhaü sàkhà palàse sàraü pariyesitabbaü ma¤¤eyya, evaü sampadamidaü àyasmantànaü satthari sammukhãbhåte taü bhagavantaü atiyitvà1 amhe etamatthaü pañipucchitabbaü ma¤¤atha. Sohàvuso bhagavà jànaü jànàti, passaü passati, cakkhubhåto ¤àõabhåto dhammabhåto brahmabhåto vattà pavattà atthassa ninnetà amatassa dàtà dhammassàmã tathàgato. So ceva panetassa kàlo ahosi, yaü tumhe bhagavantaü yeva upasaïkamitvà [PTS Page 227] etamatthaü puccheyyàtha, yathà vo bhagavà vyàkareyya tathà naü dhàreyyathà ti.
Addhàvuso ànanda bhagavà jànaü jànàti, passaü passati. Cakkhubhåto ¤àõabhåto dhammabhåto brahmabhåto vattà pavattà atthassa ninnetà amatassa dàtà dhammasàmi tathàgato. So ceva panetassa kàlo ahosi yaü mayaü bhagavantaü yeva upasaïkamitvà etamatthaü puccheyyàma, yathà no bhagavà vyàkareyya tathà naü dhàreyyàma. Api ca àyasmà ànando satthu ceva saüvaõõito, sambhàvito ca vi¤¤ånaü sabirahmacàrãnaü, pahoti càyasmà ànando imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajituü. Vibhajatàyasmà ànando agaru karitvàti.
Tena hàvuso suõàtha sàdhukaü manasikarotha bhàsissàmã ti. Eva màvusoti kho te bhikkhu àyasmato ànandassa paccassosuü. âyasmà ànando etadavoca:
Yaü kho no àvuso bhagavà saïkhittena uddesaü uddisitvà vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho 'adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca, anattho ca veditabbo attho ca, adhamma¤ca viditvà dhamma¤ca, anattha¤ca viditvà attha¤ca, yathà dhammo yathà attho tathà pañipajjitabba"nti.
1. Atisãtvà machasaü.
[BJT Page 412]
Katamo càvuso adhammo, katamo ca dhammo, katamo ca anattho, katamo ca attho:
"Micchàdiññhi àvuso adhammo sammàdiññhi dhammo. Ye ca micchàdiññhipaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammàdiññhipaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho.
Micchàsaïkappo àvuso adhammo, sammàsaïkappo dhammo, ye ca micchàsaïkappapaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammàsaïkappapaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, aya attho. Micchàvàcà àvuso adhammo, sammàvàcà [PTS Page 228] dhammo, ye ca micchàvàcàpaccayà ca aneke akusalà dhammà sambhavanti. Ayaü anattho. Micchàkammanto àvuso adhammo, ye ca micchàkammantapaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammàkammantapaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho. Micchààjãvo àvuso adhammo, sammà àjãvo dhammo, ye ca micchààjãvapaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammààjãvapaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho. Micachàvàyàmo àvuso adhammo, sammàvàyàmo dhammo, ye ca micchàvàyàmapaccayà aneke pàpàkà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammàvàyàmapaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho. Micchàsati àvuso adhammo, sammàsati dhammo, ye ca micchàsatipaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammàsatipaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho. Micchàsamàdhi àvuso adhammo, sammà samàdhi dhammo, ye ca micchàsamàdhipaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammàsamàdhipaccayà aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho. Micchà¤àõaü àvuso adhammo, sammà ¤àõaü dhammo, ye ca micchà¤àõaüpaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammà¤àõaüpaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho. Micchàvimutti àvuso adhammo, sammàvimuttidhammo, ye ca micchàvimuttipaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammàvimuttipaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho.
Yaü kho no àvuso bhagavà saïkhittena uddesaü uddisitvà vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho 'adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca, anattho ca veditabbo attho ca, adhamma¤ca viditvà dhamma¤ca, anattha¤ca viditvà attha¤ca, yathà dhammo yathà attho tathà pañipajjitabba"nti. Imassa kho ahaü àvuso bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa evaü vitthàrena atthaü àjànàmi. âkaïkamànà ca pana tumhe àvuso bhagavantaüyeva upasaïkamitvà etamatthaü puccheyyàtha. Yathà vo bhagavà vyàkaroti. Tathà naü dhàreyyathàti.
'Evamàvuso'ti kho te bhikkhu àyasmato ànandassa bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uññhàyàsanà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhu bhagavantaü etadavocuü:
[BJT Page 414]
"Yaü kho no bhante bhagavà saïkhittena uddesaü uddisitvà vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho "adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca, anattho ca veditabbo attho ca, adhamma¤ca viditvà dhamma¤ca anattha¤ca viditvà attha¤ca, yathà dhammo yathà attho tathà pañipajjitabba'nti. Tesaü no bhante amhàkaü acirapakkantassa bhagavato etadahosi: "idaü kho no àvuso bhagavà saïkhittena uddesaü uddisitvà [PTS Page 229] vitthàrena atthaü avibhajitvà uññhàyàsanà vihàraü paviññho 'adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca, anattho ca veditabbo attho ca, adhamma¤ca viditvà dhamma¤ca, anattha¤ca viditvà attha¤ca, yathà dhammo yathà attho tathà pañipajjitabba'nti. Ko nu kho imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajeyyà"ti. Tesaü no bhante amhàkaü etadahosi: "ayaü kho àyasmà ànando satthu ceva saüvaõõito, sambhàvito ca vi¤¤ånaü sabrahmacàrãnaü, pahoti càyasmà ànando imassa bhagavatà saïkhittena uddesassa uddiññhassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü vibhajituü. Yannånamayaü yenàyasmà ànando tenupasaïkameyyàma, upasaïkamitvà àyasmà ànandaü etamatthaü puccheyyàma, yathà no àyasmà ànando vyàkarissati, tathà naü dhàressàmàti.
Atha kho mayaü bhante yenàyasmà ànando tenupasaükamimha, upasaükamitvà àyasmantaü ànandaü etamatthaü apucchimha. Tesaü no bhante àyasmatà ànandena imehi àkàrehi imehi padehi imehi vya¤janehi attho suvibhatto"ti.
Sàdhu sàdhu bhikkhave paõóito bhikkhave ànando, mahàpa¤¤o bhikkhave ànando. Mama¤cepi tumhe bhikkhave upasaükamitvà etamatthaü puccheyyàtha, ahampi cetaü atthaü evameva vyàkareyyaü, yathà taü ànandena vyàkataü. Eso cetassa attho, eva¤ca naü dhàreyyàthàti.
[BJT Page 416]
10. 3. 2. 4
Ajita suttaü
Atha kho ajito paribbàjako yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavatà saddhiü sammodi. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü [PTS Page 230] nisãdi. Ekamantaü nisinno kho ajito paribbàjako bhagavantaü etadavoca:
Amhàkaü bho gotama paõóito nàma sabrahmacàrã. Tena pa¤camattàni cittaññhànasatàni cintitàni, yehi a¤¤atitthiyà upàraddhà1 pajànanti upàraddhambhàti. 2
Atha kho bhagavà bhikkhu àmantesi: dhàretha no tumhe bhikkhave paõóitavatthånãti?
Etassa bhagavà kàlo, etassa sugata kàlo, yaü bhagavà bhàseyya, bhagavato sutvà bhikkhå dhàressantãti.
Tena hi bhikkhave suõàtha, sàdhukaü manasikarotha, bhàsissàmãti.
Evambhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosuü.
Bhagavà etadavoca:
Idha bhikkhave ekacco adhammikena vàdena adhammikaü vàdaü abhiniggaõhàti, abhinippãëeti. Tena ca adhammikaü parisaü ra¤jeti. Tena sà adhammikà parisà uccàsaddà mahàsaddà hoti. Paõóito vata bho, paõóito vata bhoti.
1. Upàraddhàvajànanti machasaü
2. Uparaddhasmàti machasaü
[BJT Page 418]
Idha pana bhikkhave ekacco adhammikena vàdena dhammikaü ca vàdaü adhammika¤ca vàdaü abhiniggaõhàti, abhinippãëeti. Tena ca adhammikaü parisaü ra¤jeti. Tena sà adhammikà parisà uccàsaddà mahàsaddà hoti paõóito vata bho, paõóito vata bho'ti.
Idha pana bhikkhave ekacco dhammikena vàdena dhammikaü ca vàdaü adhammika¤ca vàdaü abhiniggaõhàti, abhinippãëeti. Tena ca [PTS Page 231] adhammikaü parisaü ra¤jeti. Tena sà adhammikà parisà uccàsaddà mahàsaddà hoti 'paõóito vata bho, paõóito vata bho"ti. *
Idha pana bhikkhave ekacco dhammikena vàdena dhammikaü vàdaü abhiniggaõhàti, abhinippãëeti. Tena ca dhammikaü parisaü ra¤jeti. Tena ca sà dhammikà parisà uccàsaddà mahàsaddà hoti paõóito vata bho, paõóito vata bho'ti.
Adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca, anattho ca veditabbo attho ca. Adhamma¤ca viditvà dhamma¤ca, anatthaü ca viditvà attha¤ca, yathà dhammo yathà attho pañipajjitabbaü.
Katamo ca bhikkhave adhammo, katamo ca dhammo: katamo ca anattho, katamo ca attho:
Micchàdiññhi bhikkhave adhammo, sammàdiññhi dhammo, ye ca micchàdiññhi paccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammàdiññhipaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti ayaü attho.
Micchàsaïkappo bhikkhave adhammo, sammàsaïkappo dhammo, ye ca micchàsaïkappapaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammàsaïkappapaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, aya attho. Micchàvàcà bhikkhave adhammo, sammàvàcà dhammo, ye ca micchàvàcàpaccayà ca aneke akusalà dhammà sambhavanti. Ayaü anattho. Micchàkammanto bhikkhave adhammo, ye ca micchàkammantapaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammàkammantapaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho.
*Marammapotthakesu etàni deva baõóàni na dissante
[BJT Page 420]
Micchààjãvo bhikkhave adhammo, sammà àjãvo dhammo, ye ca micchààjãvapaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho.
Sammààjãvapaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho. Micachàvàyàmo bhikkhave adhammo, sammàvàyàmo dhammo, ye ca micchàvàyàmapaccayà aneke pàpàkà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammàvàyàmapaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho. Micchàsati bhikkhave adhammo, sammàsati dhammo, ye ca micchàsatipaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammàsatipaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho. Micchàsamàdhi bhikkhave adhammo, sammà samàdhi dhammo, ye ca micchàsamàdhipaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammàsamàdhipaccayà aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho. Micchà¤àõaü bhikkhave adhammo, sammà ¤àõaü dhammo, ye ca micchà¤àõaüpaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammà¤àõaüpaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho. Micchàvimutti bhikkhave adhammo, sammàvimutti dhammo, ye ca micchàvimuttipaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti, ayaü anattho. Sammàvimuttipaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti, ayaü attho. Adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca, anattho ca veditabbo attho ca, adhamma¤ca viditvà dhamma¤ca, [PTS Page 232] anattha¤ca viditvà attha¤ca yathà dhammo, yathà attho tathà pañipajjitabbanti iti yaü taü vuttaü idametaü pañicca vuttanti.
10. 3. 2. 5
Saïgàrava suttaü
Atha kho saïgàravo bràhmaõo yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavatà saddhiü sammodi. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho saïgàravo bràhmaõo bhagavantaü etadavoca:
"Kiü nu kho bho gotama orimaü tãraü, kiü pàrimaü tãra"nti?
Micchàdiññhi kho bràhmaõa orimaü tãraü, sammàdiññhi pàrimaü tãraü. Micchàsaïkappo orimaü tãraü, sammàsaïkappo pàrimaü tãraü. Micchàvàcà orimaü tãraü, sammàvàcà pàrimaü tãraü. Micchàkammanto orimaü tãraü sammàkammanto pàrimaü tãraü. Micchà àjãvo orimaü tãraü, sammà àjãvo pàrimaü tãraü. Micchàvàyàmo orimaü tãraü, sammà vàyàmo pàrimaü tãraü. Micchàsati orimaü tãraü, sammàsati pàrimaü tãraü. Micchàsamàdhi orimaü tãraü, sammàsamàdhi pàrimaü tãraü. Micchà¤àõaü orimaü tãraü, sammà¤àõaü pàrimaü tãraü. Micchàvimutti orimaü tãraü, sammàvimutti pàrimaü tãraü. Idaü kho bràhmaõa orimaü tãraü, idaü pàrimaü tãranti.
[BJT Page 422]
1. Appakà te manussesu ye janà pàragàmino,
Athàyaü itarà pajà tãramevànudhàvati.
2. Ye ca kho sammadakkhàte dhamme dhammànuvattino,
Te janà pàramessanti maccudheyyaü suduttaraü.
3. Kaõhaü dhammaü vippahàya sukkaü bhàvetha paõóito,
Okà anokaü àgamma viveke yattha dåramaü.
4. Tatràbhiratimiccheyya hitvà kàme aki¤cano,
Pariyodapeyya attànaü cittaklesehi paõóito.
[PTS Page 233]
5. Yesaü sambodhi aïgesu sammàcittaü subhàvitaü,
âdànapañinissagge anupàdàya ye ratà,
Khãõàsavà jutãmanto te loke parinibbutà ti.
10. 3. 2. 6
Orimatãra suttaü
Orima¤ca kho bhikkhave tãraü desissàmi, pàrima¤ca tãraü. Taü suõàtha. Sàdhukaü manasikarotha, bhàsissàmãti. Evaü bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca:
Katama¤ca bhikkhave orimaü tãraü, katama¤ca pàrimaü tãraü:
Micchàdiññhi bhikkhave orimaü tãraü, sammàdiññhi pàrimaü tãraü. Micchàsaïkappo orimaü tãraü, sammàsaïkappo pàrimaü tãraü. Micchàvàcà orimaü tãraü, sammàvàcà pàrimaü tãraü. Micchàkammanto orimaü tãraü sammàkammanto pàrimaü tãraü. Micchà àjãvo orimaü tãraü, sammà àjãvo pàrimaü tãraü. Micchàvàyàmo orimaü tãraü, sammà vàyàmo pàrimaü tãraü. Micchàsati orimaü tãraü, sammàsati pàrimaü tãraü. Micchàsamàdhi orimaü tãraü, sammàsamàdhi pàrimaü tãraü. Micchà¤àõaü orimaü tãraü, sammà¤àõaü pàrimaü tãraü. Micchàvimutti orimaü tãraü, sammàvimutti pàrimaü tãraü. Idaü kho bhikkhave orimaü tãraü, idaü pàrimaü tãranti.
[BJT Page 424]
1. Appakà te manussesu ye janà pàragàmino,
Athàyaü itarà pajà tãramevànudhàvati.
2. Ye ca kho sammadakkhàte dhamme dhammànuvattino,
Te janà pàramessanti maccudheyyaü suduttaraü.
3. Kaõhaü dhammaü vippahàya sukkaü bhàvetha paõóito,
Okà anokaü àgamma viveke yattha dåramaü.
4. Tatràbhiratimiccheyya hitvà kàme aki¤cano,
Pariyodapeyya attànaü cittaklesehi paõóito.
5. Yesaü sambodhi aïgesu sammàcittaü subhàvitaü,
âdànapañinissagge anupàdàya ye ratà,
Khãõàsavà jutãmanto te loke parinibbutà ti.
10. 3. 2. 7
Pañhama paccorohaõã suttaü
Tena kho pana samayena jàõussoõã1 bràhmaõo tadahuposathe sãsaü2nahàto navaü khomayugaü nivattho allakusamuññhiü [PTS Page 234] àdàya bhagavato avidåre ekamantaü ñhito hoti.
Addasà kho bhagavà jàõussoõiü bràhmaõaü tadahuposathe sãsaü nahàtaü navaü khoma yugaü nivatthaü allaü kusamuññhiü àdàya avidåre ekamantaü ñhitaü. Disvà jàõussoõiü bràhmaõaü etadavoca:
Kiü nu kho tvaü bràhmaõa, tadahuposathe sãsaü nahàto navaü khomayugaü nivattho allaü kusamuññhiü àdàya ekamantaü ñhito? Kiü navajja bràhmaõakulassàti?
Paccorohaõã bho gotama, ajja bràhmaõakulassàti.
Yathàkathaü pana bràhmaõa, bràhmaõànaü paccorohaõã hotã ti?
1. Jànussoõã machasaü
2. Sãsaü nahàto machasaü sãsanahàto syà.
[BJT Page: 426]
Idha bho gotama, bràhmaõà tadahuposathe sãsaü nahàtà navaü khomayugaü nivatthà allena gomayena pañhaviü opu¤chitvà haritehi kusehi pattharitvà antarà ca velaü antarà ca aggvvvyàgàraü seyyaü kappenti. Te taü rattiü tikkhattuü paccuññhàya pa¤jalikà aggiü namassanti "paccorohàma bhavantaü, paccorohàma bhavanta"nti. Pahåtena ca sappitelena navanãtena aggiü santappenti. Tassà ca rattiyà accayena paõãtena khàdanãyena bhojanãyena bràhmaõe santappenti. Evaü kho bho gotama, bràhmaõànaü paccorohaõã hotãti.
A¤¤athà kho bràhmaõa, bràhmaõànaü paccorohaõã a¤¤athà ca pana ariyassa vinaye paccorohaõã hotã ti.
Yathàkathaü pana bho gotama, ariyassa vinaye paccorohaõã hotãti? Sàdhu me bhavaü gotamo tathà dhammaü desetu, yathà ariyassa vinaye paccorohaõã hotãti.
Tena hi bràhmaõa, suõàhi, sàdhukaü manasikarohi, bhàsissàmãti.
Evaü bhoti kho jàõussoõi bràhmaõo bhagavato paccassosi, bhagavà etadavoca: [PTS Page 235]
Idha bràhmaõa, ariyasàvako itã pañisa¤cikkhati: "micchàdiññhiyà kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme, abhisamparàya¤cà"ti, so iti pañisaïkhàya micchàdiññhiü pajahati, micchàdiññhiyà paccorohati.
Micchàsaïkappassa kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme abhisamparàya¤càti. So iti pañisaïkhàya micchàsaïkappaü pajahati, micchàsaïkappà paccorohati.
Micchàvàcàya kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme, abhisamparàya¤càti. So iti pañisaïkhàya micchàvàcaü pajahati. Micchàvàcàya paccorohati.
Micchàkammantassa kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme, abhisamparàya¤càti. So iti pañisaïkhàya micchàkammantaü pajahati. Micchàkammantà paccorohati.
[BJT Page 428]
Micchààjãvassa kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme abhisamparàya¤càti so iti pañisaïkhàya micchààjãvaü pajahati. Micchààjãvà paccorohati.
Micchàvàyàmassa kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme abhisamparàya¤càti so iti pañisaïkhàya micchàvàyàmaü pajahati. Micchà vàyàmà paccorohati.
Micchàsatiyà kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme abhisamparàya¤càti so iti pañisaïkhàya micchàsatiü pajahati. Micchàsatiyà paccorohati.
Micchàsamàdhissa kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme abhisamparàya¤càti so iti pañisaïkhàya micchàsamàdhiü pajahati. Micchàsamàdhimhà paccorohati.
Micchà¤àõassa kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme abhisamparàya¤càti so iti pañisaïkhàya micchà¤àõaü pajahati. Micchà¤àõà paccorohati.
Micchàvimuttiyà kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme abhisamparàya¤càti so iti pañisaïkhàya micchàvimuttiü pajahati. Micchàvimuttiyà paccorohati.
Evaü kho bràhmaõa, ariyassa vinaye paccorohaõã hotãti.
A¤¤athà bho gotama, bràhmaõànaü paccorohaõã, a¤¤athà ca pana ariyassa vinaye paccorohaõã hotãti. Imissà ca kho bho gotama, ariyassa vinaye paccorohaõiyà bràhmaõànaü paccorohaõi kalaü nàgghati soëasiü.
[PTS Page 236]
Abhikkantaü bho gotama abhikkantaü bho gotama, seyyathàpi bho gotama nikkujjitaü và ukkujjeyya, pañicchannaü và vivareyya, målhassa và maggaü àcikkheyya' andhakàre và telapajjotaü dhàreyya, 'cakkhumanto råpàni dakkhinti'2ti, evameva bhotà gotamena anekapariyàyena dhammo pakàsito. Esàhaü bhavantaü gotamaü saraõaü gacchàmi dhamma¤ca bhikkhu saïgha¤ca. Upàsakaü maü bhavaü gotamo dhàretu ajjatagge pàõupetaü saraõaü gatanti.
[BJT Page 430]
10. 3. 2. 8
Dutiya paccorohaõã suttaü
Ariyaü kho bhikkhave paccorohaõiü desissàmi. Taü suõàtha, sàdhukaü manasikarotha, bhàsissàmãti. Katamà ca bhikkhave ariyà paccorohaõã:
Idha bhikkhave ariyasàvako itã pañisa¤cikkhati: "micchàdiññhiyà kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme, abhisamparàya¤cà"ti, so iti pañisaïkhàya micchàdiññhiü pajahati, micchàdiññhiyà paccorohati.
Micchàsaïkappassa kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme abhisamparàya¤càti. So iti pañisaïkhàya micchàsaïkappaü pajahati, micchàsaïkappà paccorohati.
Micchàvàcàya kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme, abhisamparàya¤càti. So iti pañisaïkhàya micchàvàcaü pajahati. Micchàvàcàya paccorohati.
Micchàkammantassa kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme, abhisamparàya¤càti. So iti pañisaïkhàya micchàkammantaü pajahati. Micchàkammantà paccorohati.
Micchààjãvassa kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme abhisamparàya¤càti so iti pañisaïkhàya micchààjãvaü pajahati. Micchààjãvà paccorohati.
Micchàvàyàmassa kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme abhisamparàya¤càti so iti pañisaïkhàya micchàvàyàmaü pajahati. Micchà vàyàmà paccorohati.
Micchàsatiyà kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme abhisamparàya¤càti so iti pañisaïkhàya micchàsatiü pajahati. Micchàsatiyà paccorohati.
Micchàsamàdhissa kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme abhisamparàya¤càti so iti pañisaïkhàya micchàsamàdhiü pajahati. Micchàsamàdhimhà paccorohati.
Micchà¤àõassa kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme abhisamparàya¤càti so iti pañisaïkhàya micchà¤àõaü pajahati. Micchà¤àõà paccorohati.
Micchàvimuttiyà kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme abhisamparàya¤càti so iti pañisaïkhàya micchàvimuttiü pajahati. Micchàvimuttiyà paccorohati.
Ayaü vuccati bhikkhave ariyà paccorohaõãti.
10. 3. 2. 9
Pubbaïgama suttaü
Suriyassa bhikkhave udayato etaü pubbaïgamaü etaü pubbanimittaü yadidaü aruõaggaü. Evameva kho bhikkhave kusalànaü dhammànaü etaü pubbaïgamaü, etaü pubbanimittaü, yadidaü sammàdiññhi. Sammàdiññhissa1 bhikkhave sammà saïkappo pahoti. Sammàsaïkappassa sammàvàcà pahoti. Sammàvàcassa sammàkammanto pahoti. Sammàkammantassa sammààjãvo pahoti. Sammààjãvassa sammàvàyàmo pahoti. Sammàvàyàmassa sammàsati pahoti. Sammàsatissa sammàsamàdhi [PTS Page 237] pahoti. Sammàsamàdhissa sammà¤àõaü pahoti. Sammà¤àõissa sammàvimutti pahotãti.
1. Sammàdiññhikassa machasaü
[BJT Page 432]
10. 3. 2. 10
âsavakkhaya suttaü
Dasa ime bhikkhave dhammà bhàvità bahulãkatà àsavànaü khayàya saüvattanti. Katame dasa:
Sammàdiññhi, sammàsaïkappo, sammàvàcà, sammàkammanto, sammààjãvo, sammà vàyàmo, sammàsati, sammàsamàdhi, sammà¤àõaü, sammàvimutti.
Ime kho bhikkhave dasa dhammà bhàvità bahulãkatà àsavànaü khayàya saüvattantãti.
Paccorohaõãvaggo dutiyo.
Tassuddànaü:
Tayo adhammà ajito saïgàravo ca orimaü
Dve ceva paccorohaõã pubbaïgamaü àsavo càti.