[BJT Page 68] [\x  68/]
[PTS Page 039] [\q  39/]

Suttanipata
2. Cullavaggo

224. Yànãdha bhåtàni samàgatàni
Bhummàni và yàni va antalikkhe,
Sabbeva bhåtà sumanà bhavantu
Athopi sakkacca suõantu bhàsitaü.

225. Tasmà hi bhåtà nisàmetha sabbe
Mettaü karotha mànusiyà pajàya,
Divà ca ratto ca haranti ye baliü
Tasmà hi ne rakkhatha appamattà.

226. Yaü ki¤ci vittaü idha và huraü và
Saggesu và yaü ratanaü paõãtaü,
Na no samaü atthi tathàgatena
Idampi buddhe ratanaü paõãtaü
Etena saccena suvatthi hotu.

227. Khayaü viràgaü amataü paõãtaü
Yadajjhagà sakyamunã samàhito,
Na tena dhammena samatthi ki¤cã
Idampi dhamme ratanaü paõãtaü
Etena saccena suvatthi hotu.
[PTS Page 040] [\q  40/]
228. Yaü buddhaseññho parivaõõayã suciü
Samàdhi mànantarika¤¤amàhu,
Samàdhinà  tena samo na vijjati
Idampi dhamme ratanaü paõãtaü
Etena saccena suvatthi hotu.

229. Ye puggalà aññhasataü pasatthà
Cattàri etàni yugàni honti,
Te dakkhiõeyyà sugatassa sàvakà
Etesu dinnàni mahapphalàni,
Idampi saïghe ratanaü paõãtaü
Etena saccena suvatthi hotu.

[BJT Page 70] [\x  70/]
230. Ye suppayuttà manasà daëhena
Nikkàmino gotama sàsanamhi
Te pattipattà amataü vigayha
Laddhà mudhà nibbutiü bhu¤jamànà
Idampi saïghe ratanaü paõãtaü
Etena saccena suvatthi hotu.

231. Yathindakhãlo pañhaviüsito siyà
Catubbhi vàtehi asampakampiyo,
Tathåpamaü sappurisaü vadàmi
Yo ariyasaccàni avecca passati,
Idampi saïghe ratanaü paõãtaü
Etena saccena suvatthi hotu.

232. Ye ariyasaccàni vibhàvayanti
Gambhãrapa¤¤ena sudesitàni
Ki¤càpi te honti bhusappamattà
Na te bhavaü aññhamaü àdiyanti,
Idampi saïghe ratanaü paõãtaü
Etena saccena suvatthi hotu.
[PTS Page 041] [\q  41/]

233. Sahàvassa dassanasampadàya
Tayassu dhammà jahità bhavanti,
Sakkàyadiññhi vicikicchita¤ca
Sãlabbataü vàpi yadatthi ki¤ci,
Catåhapàyehi ca vippamutto
Cha càbhiñhànàni abhabbo kàtuü
Idampi saïghe ratanaü paõãtaü
Etena saccena suvatthi hotu.

234. Ki¤càpi so kammaü karoti pàpakaü
Kàyena vàcà uda cetasà và
Abhabbo so tassa pañicchàdàya
Abhabbatà diññhapadassa vuttà,
Idampi saïghe ratanaü paõãtaü
Etena saccena suvatthi hotu.

[BJT Page 72] [\x  72/]
235. Vanappagumbe yathà phussitagge
Gimhànamàse pañhamasmiü gimhe,
Tathåpamaü dhammavaraü adesayi
Nibbànagàmiü paramaü hitàya,
Idampi buddhe ratanaü paõãtaü
Etena saccena suvatthi hotu.

236. Varo vara¤¤å varado varàharo
Anuttaro dhammavaraü adesayã
Idampi buddhe ratanaü paõãtaü
Etena saccena suvatthi hotu.

237. Khãõaü puràõaü navaü natthi sambhavaü
Virattacittà àyatike bhavasmiü,
Te õãõabilà aviråëhicchandà
Nibbanti [PTS Page 042] [\q  42/]      dhãrà yathàyampadãpo,
Idampi saïghe ratanaü paõãtaü
Etena saccena suvatthi hotu.
238. Yànãdha bhåtàni samàgatàni
Bhummàni và yàni va antajikkhe,
Tathàgataü devamanussapåjitaü
Buddhaü namassàma suvatthi hotu.

239. Yànãdha bhåtàni samàgatàni
Bhummàni và yàni va antajikkhe,
Tathàgataü devamanussapåjitaü
Dhammaü namassàma suvatthi hotu.

240. Yànãdha bhåtàni samàgatàni
Bhummàni và yàni va antajikkhe,
Tathàgataü devamanussapåjitaü
Saïghaü namassàma suvatthi hotu.

Ratatanasuttaü niññhitaü.

241. Sàmàkaciïguëakacãnakàni ca
Pattapphalaü målapphalaü gavipphalaü,
Dhammena laddhaü satamasanamànà1
Na kàmakàmà alikaü bhaõanti.
[PTS Page 043] [\q  43/]

242. Yadasnamàno sukataü suniññhitaü
Parehi dinnaü payataü paõãtaü,
Sàlãnamannaü  paribhu¤jamàno
So bhu¤jatã kassapa àmaganthaü.

243. Na àmagandho mama kappatãti
Icceva tvaü bhàsasi brahmabandhu,
Sàlãnamannaü paribhu¤jamàno
Sakuntamaüsehi susaükhatehi,
Pucchàmi taü kassapa etamatthaü
Kathaüpakàro tava àmagandho.

244. Pàõàtipàto vadhachedabandhanaü
Theyyaü musàvàdo nikatã va¤canàni,
Ajjhenakujjhaü paradàrasevanà
Esàmagandho na hi maüsabhojanaü.

245. Ye idha kàmesu asa¤¤atà janà
Rasesu giddhà asucãkamissità, 2
Natthikadiññhi visamà durannayà
Edàmagandho na hi maüsabhojanaü.

246. Ye låkhasà dàruõà piññhimaüsikà,
Mittadduno nikkaruõà timànino,
Adànasãlà na ca denti kassaci
Esàmagandho na hi maüsabhojanaü.

1 Satamasamànà-sã, [PTS] Sakamassamànà-syà.
2 Asuciïgàvamassita-ma.

[PTS Page 044] [\q  44/]
[BJT Page 76] [\x  76/]
247. Kodho  mado thambho paccuññhàpanà ca
Màyà usåyà bhassasamussayo va,
Mànàtimàno ca asabbhi santhavo
Esàmagandho na hi masayojanaü.

248. Ye pàpasãlà iõaghàtasucakà
Vohàrakåñà idha pàñiråpikà
Naràdhamà ye'dha karonti kibbisaü
Esàmagandho na hi maüsabhojanaü.

249. Yo idha pàõesu asa¤¤atà janà
Paresamà'dàya vihesamuyyutà,
Dussãlaluddà pharusà anàdarà
Esàmagandho na hi maüsabhojanaü.

250. Etesu giddhà viruddhàtipàtino
Niccuyyutà pecca tamaü vajanti ye,
Patanti sattà nirayaü avaüsirà
Esàmagandho na hi maüsabhojanaü.

251. Na macchamaüsaü nànasakattaü
Na naggiyaü na muõóiyaü jañàjallaü
Kharàjinàni nàggihuttassupasevanà và
Ye càpi loke amarà bahå tapà
Mantà'hutã ya¤¤amutåpavesanà
Sodhenti maccaü avitiõõakaïkhaü.
[PTS Page 045] [\q  45/]
252. Sotesu gutto viditindriyo care
Dhamme ñhito ajjavamaddace rato,
Aïgàtigo sabbadukkhappahãno
Na lippatã1 diññhasutesu dhãro.

1 Limpati-syà.

[BJT Page 78] [\x  78/]
253. Iccetamatthaü bhagavà punappunaü
Akkhàsi naü1 vedayi mantapàragå,
Citràhi gàthàhi munãpakàsayã
Niràmagandho asito durannayo.

254. Sutvàna buddhassa subhàsitaü padaü
Niràmagandhaü sabbadukkhappanådanaü,
Nãcamano vandi tathàgatassa
Tattheva pabbajjamarocayitthàti.

âmagandhasuttaü niññhitaü.

255. Hiriü tarantaü vijigucchamànaü
Sakhà hamasmi2 iti bhàsamànaü,
Sayahàni kammàni anàdiyantaü
Ne so mamanti iti taü vija¤¤à.

256. Ananvayaü piyaü vàcaü yo mittesu pakubbati,
Akarontaü bhàsamànaü parijànanti paõóità.
[PTS Page 046] [\q  46/]

257. Na  so vitto yo sadà appamatto
Bhedà saïkirandhameyànupassã,
Yasmi¤ca seti urasãva putto
Sa ve mitto so parehi abhejjo.

258. Pàmujjakaraõaü ñhànaü pasaüsàvahanaü sukhaü,
Phalànisaüso bhàveti vahanto porisaü dhuraü.

259. Pavivekarasaü pãtvà rasaü upasamassa ca,
Niddaro hoti nippàpo dhammapãti rasaü pibanti.

Hirisuttaü niññhitaü.

1 Taü-må.
2 Savàhamasmi-machasaü.

[BJT Page 80] [\x  80/]

Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Atha kho a¤¤atarà devatà abhikkantàya rattiyà abhikkantavaõõà kevalakappaü jetavanaü obhàsetvà yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi, ekamantaü ñhità kho sà devatà bhagavantaü gàthàya ajjhabhàsi.

260. Bahu devà manussà ca maïgalàni acintayuü,
âkaïkhamànà sotthànaü bråhi maïgala muttamaü.
261. Asevanà ca bàlànaü paõóitàna¤ca sevanà,
Påjà ca påjanãyànaü etaü maïgalamuttamaü.

262. Patiråpadesavàso ca pubbe ca katapu¤¤atà,
Attasammàpaõidhi ca etaü maïgalamuttamaü.
[PTS Page 047] [\q  47/]

263. Bàhusacca¤ca  sippa¤ca vinayo ca susikkhito,
Subhàsità ca yà vàcà etaü maïgalamuttamaü.

264. Màtàpitå upaññhànaü puttadàrassa saïgaho,
Anàkulà ca kammantà etaü maïgalamuttamaü.

265. Dàna¤ca dhammacariyà ca ¤àtakàna¤ca saïgaho,
Anavajjàni kammàni etaü maïgalamuttamaü.

266. ârati virati pàpà majjapànà ca sa¤¤amo,
Appamàdo ca dhammesu etaü maïgalamuttamaü.

267. Gàravo ca nivàto ca santuññhi ca kata¤¤utà,
Kàlena dhammasavaõaü etaü maïgalamuttamaü.

[BJT Page 82] [\x  82/]
268. Khantã ca sovacassatà samaõàna¤ca dassanaü,
Kàlena dhammasàkacchà etaü maïgalamuttamaü.

269. Tapo ca brahmacariya¤ca ariyasaccànadassanaü,
Nibbànasacchikiriyà ca etaü maïgalamuttamaü.

270. Phuññhassa lokadhammehi cittaü yassa na kampati,
Asokaü virajaü khemaü etaü maïgalamuttamaü.

271. Etàdisàni katvàna sabbattha maparàjità,
Sabbattha sotthiü gacchanti taü tesaü maïgalamuttamanti.

Maïgalasuttaü niññhitaü.

Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà gayàyaü viharati ñaükitama¤ce såcilomassa yakkhassa bhavane. Tena kho pana samayena [PTS Page 048] [\q  48/]      kharo ca yakkho såcilomo ca yakkho bhagavato avidåro atikkamanti.

Atha kho kharo yakkho såcilomaü yakkhaü etadavocata eso samaõoti: neso samaõo samaõako eso. Yàva jànàmi yadi và so samaõo yadi và samaõakoti.
Atha kho såcilomo yakkho yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavato kàyaü upanàmesi.
Atha kho bhagavà kàyaü apanàmesi,

Atha kho såcilomo yakkho bhagavantaü etadavoca,

Bhàyasi maü samaõàti.

Nakhvàhantaü àvuso bhàyàmi, api ca te samphasso pàpakoti.

Pa¤haü taü samaõa pucchissàmi sace me na vyàkarissasi cittaü và te khipissàmi bhadayaü và te chàlessàmi pàdesu và gahetvà pàragaïgàya khipissàmãti.

[BJT Page 84] [\x  84/]
Na khvàhaü taü àvuso passàmi, sadevàka loke samàrake sabrahmake sassamaõabràhmaõiyà pajàya sadevamanussàya yo me cittaü và khipeyya hadayaü và phàleyya pàdesu và gahetvà pàragaïgàya khipeyya,
Api ca tvaü àvuso puccha yadàkaïkhasãti.

Atha kho såciloma yakkho bhagavantaü gàthàya ajjhabhàsi:

272. Ràgo ca doso ca kutonidàno
Aratã ratã lomahaüso kutojà,
Kuto samuññhàya manovitakkà
Kumàrakà dhaïkamivossajanti.

273. Ràgo ca doso ca itonidàno
Aratã ratã lomahaüso itojà,
Ito samuññhàya manovitakkà
Kumàrakà dhaïkamivossajanti.
[PTS Page 049] [\q  49/]

274. Snehajà  attasambhåtà nigrodhassevi khandhajà,
Puthu visattà kàmesu màluvà'va vitatà vane.

275. Ye naü pajànanti yato nidànaü
Te naü vinodenti suõohi yakkha,
Te duttaraü oghamimaü taranti
Atiõõapubbaü apunabbhavàyàti.

Såcilomasuttaü niññhitaü.

276. Dhammacieyaü brahmacieyaü etadàhu vasuttamaü,
Pabbajitopi ce hoti agàrasmà anagàriyaü.

277. So ce mukharajàtiko vihesàbhirato mago,
Jãvitaü tassa pàpiyo rajaü vaóóheti attano.
[BJT Page 86] [\x  86/]
278. Kalahàbhirato bhikkhu mohadhammena àvaño,
Akkhatampi na jànàti dhammà buddhena desitaü.

279. Vihesaü bhàvitattànaü avijjàya purakkhato,
Saükilesaü na jànàti maggaü nirayagàminaü.

280. Vinàpàtaü samàpanno gabbhà gabbhaü tamà tamaü,
Save tàdisako bhikkhu pecca dukkhaü nigacchati.

281. Guthakåpo yathà assa samapuõõo gaõavassiko,
Yo ca evaråpo assa dubbisodho hi sàïgaõo.

282. Yaü evaråpaü jànàtha bhikkhavo gehanissitaü,
Pàpicchaü pàpasaïkappaü pàpaàcàragocaraü.
[PTS Page 050] [\q  50/]
283. Sabbe samaggà hutvàna abhinibbijjayàtha naü,
Kàraõóavaü1 niddhamatha kasambuü càpakassatha.

284. Tato palàpe vàhetha assamaõe samaõamànãne,
Niddhamitvàna pàpicche pàpaàcàragocare.

285. Suddhà suddhehi saüvàsaü kappayavho patissatà,
Tato samaggà nipakà dukkhassantaü karissathàti.

Kapilasuttaü niññhitaü.

Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Atha kho sambahulà kosalakà bràhmaõamàhàsàëà jiõõà vuddhà mahallakà addhagatà vayo anuppatità yena bhagavà tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà bhagavatà saddhãü sammodiüsu, sammodasãyaü kathaü sàrànãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdiüsu, ekamantaü nisinnà kho te bràhmaõamahàsàëà bhagavantaü etadavocuü:

1 Kàraõóaüva-syà.
2 Dhamamacariya-mu.

[BJT Page 88] [\x  88/]
Sandissanti nu kho bho gotama etarahi bràhmaõà poràõànaü bràhmaõànaü bràhmaõadhammeti.

Na kho bràhmaõà sandissanti etarahi bràhmaõà poràõànaü bràhmaõànaü bràhmaõadhammeti.

Sàdhu no bhavaü gotamo poràõànaü bràhmaõànaü bràhmaõadhammaü bhàsatu save hoto gotamassa agaråti.

Tena hi bràhmaõà suõàtha sàdhukaü manasi karotha bhàsissàmãti.

Evaü bho'ti gho te bràhmaõamahàsàëà bhagavato paccassosuü bhagavà etadavoca:
286. Isayo pabbakà àsuü saüyatattà tapassino
Pa¤cakàmaguõe hitvà attadatthamacàrisuü.
[PTS Page 051] [\q  51/]

287. Na  paså bràhmaõànàsuü na hira¤¤aü na dhànãyaü
Sajjhàyadhanadha¤¤àsuü brahmaü nidhimapàlayuü.

288. Yaü tesaü pakataü àsi dvàrabhattaü upaññhitaü
Saddhapakatamesànaü dàtave tadama¤¤isuü.

289. Nànarattehi vatthehi sayanebhàvasathehi ca
Phità janapadà raññhà te namassiüsu bràhmaõe.

290. Avajjhà bràhmaõà àsuü ajeyyo dhammarakkhità
Na te koci nivàresi kuladvàresu sabbaso.

291. Aññhacattàrisaü vassàni komàraü brahmacariyaü cariüsu te
Vijjàcaraõapariyeññhiü acaruü bràhmaõà pure.

292. Na bràhmaõa a¤¤amagamuü napi bharãhaü kiõiüsu te
Sampiyeneva saüvàsaü saügantivà samarocayuü.
[BJT Page 90] [\x  90/]
293. A¤¤atra tambhà samayà utuveramaõimpati
Antarà methunaü dhammaü nàssu gacchanti bràhmaõà.

294. Brahmacariya¤ca sãla¤ca ajjavaü maddavaü tapaü
Soraccaü avihiüsa¤ca khanti¤càpi avaõõayuü.
[PTS Page 052] [\q  52/]

295. Yo  nesaü paramo àsi brahmà daëhaparakkamo
Sa càpi methunaü dhammaü supinantepi nàgamà.

296. Tassa vattamanusikkhantà idheke va¤¤ujàtikà
Brahmacariya¤ca sãla¤ca khanti¤càpi avaõõayuü.

297. Taõóulaü sayanaü vatthaü sappitela¤ca yàciya
Dhammena samodhànetvà1tato ya¤¤amakappayuü
Upaññhitasmiü ya¤¤asmiü nàssu gàvo haniüsu te.

298. Yathà màtà pità bhàtà a¤¤e vipi ca ¤àtakà
Gàvo no paramà mittà yàsu jàyanti osadhà.

299. Annadà baladà cetà vaõõadà sukhadà tathà
Etamatthamasaü ¤atvà sàssu gàvo haniüsu te.

300. Sukhumàlà mahàkàyà vaõõavanto yasassino
Bràhmaõà sehi dhammehi kiccàkiccesu ussukà
Yàva loke avattiüsu sukhamedhitthayampajà.

301. Tesaü àsi vipallàso disvàna aõuto aõuü
Ràjino va viyàkàraü nàriyo samalaïkatà.

302. Ethe càja¤¤asaüyutte sukate cittasibbane
Nivesane nivese ca vibhatte bhàgaso mite.

303. Gomaõóalaparibbåëhaü nàrãvaragaõàyutaü
Uëàraü mànusaü bhogaü abhijjhàyiüsu bràhmaõà.

1 Samudànetvà-sã. Mu. 2, Pu.

[PTS Page 053] [\q  53/]
[BJT Page 92] [\x  92/]
304. Te tattha mante latthatvà okkàkaü tadupàgamuü pahåtadhanadha¤¤esi
yajassu bahu te cittaü yajassu bahu te dhanaü.

305. Tato ca ràjà sa¤¤atto bràhmaõehi rathesabho
Assamedhaü purisamedhaü sammàpàsaü vàjapeyyaü niraggalaü
Ete yàge yajitvàna bràhmaõànaü adà dhanaü.

306. Gàvo sayana¤ca vattha¤ca nàriyo samalaïkatà
Rathe càja¤¤asaüyutte sukate cittasibbane.

307. Nivesanàni rammàni suvibhattàni bhàgaso
Nànàdha¤¤assa påretvà bràhmaõànaü adà dhanaü.

308. Te ca tattha dhanaü laddhà sannidhiü samarocayuü
Tesaü icchàvatiõõànaü hiyyo taõhà pavaóóhatha
Te tattha manne ganthetvà okkàkaü punupàgamuü.

309. Yathà àpo ca pañhavã hira¤¤aü dhanadhàniyaü
Evaü gàvo manussànaü parikkhàro so hi pàõinaü
Yajassu bahu te cittaü yajassu bahu te dhanaü.

310. Tato ca ràjà sa¤¤atto bràhmaõehi rathesabho
Nekasatasahassiyo gàvo ya¤¤e1 aghàtayã.

311. Na pàdà na visàõena nàssu hiüsanti kenaci
Gàvo eëasamànà soratà kumbhadåhanà
Tà visàõe gahetvàna ràjà satthena ghàtayã.
[PTS Page 054] [\q  54/]

312. Tato  ca devà pitaro indo asurarakkhasà
Adhammo iti pakkanduü yaü satthaü nipatã gave.
313. Tayo rogà pure àsuü icchà anasanaü jarà
Pasåna¤ca samàrambhà2 aññhànavutimàgamuü.

314. Eso adhammo daõóànaü okkanno puràõo ahu
Adåsikàyo ha¤¤anti dhammà dhaüsanti yàjakà.

1 A¤¤e-sãmu. 2.
2 Samàrabbhà-sãmu.

[BJT Page 94] [\x  94/]
315. Evameso aõudhammo poràõo vi¤¤ågarahãto
Yattha edisakaü passati yàjakaü garahatã jano.

316. Evaü dhamme viyàpanne vihinnà suddavessikà
Puthu vihinnà khattiyà patiü bhariya 'vama¤¤atha.

317. Khattiyà brahmabandhu va ye ca¤¤e gottarakkhità
Jàtivàdaü niraükatvà kàmànaü vasamanvagunti.

Evaü vutte te bràhmaõamahàsàëà bhagavantaü etadavoca: abhikkantaü bho gotama abhikkantaü bho gotama. Seyyathàpi bho gotama, nikkujjitaü và ukkujjeyya, pañicchannaü và vivareyya, måëhassa và maggaü àcikkheyya, andhakàre và telapajjàtaü dhàreyya cakkhumanto råpàni dakkhintãti, evamevaü bhotà gotamena anekapariyàyena dhammo pakàsito, ete mayaü bhavantaü gotamaü saraõaü gacchàma dhamma¤ca bhikkhusaïgha¤ca, [PTS Page 055] [\q  55/]      upàsake no bhavaü gotamo dhàretu ajjatagge pàõupete saraõaü gate'ti.

Bràhmaõadhammikasuttaü niññhitaü.

318. Yasmà bhi dhammaü puriso vija¤¤à
Indaü'ca naü devatà påjayeyya,
So påjito tasmiü pasannacitto
Bahussuto pàtukaroti dhammaü.

319. Tadaññhikatvàna nisamma dhãro
Dammànudhammaü pañipajjamàno,
Vi¤¤å vibhàvã nipuõo ca hoti
Yo tàdisaü bhajate appamatto.

320. Khudda¤ca bàlaü upasevamàno
Anàgatattha¤ca usåyaka¤ca,
Idheva dhammaü acibhàvayitvà
Avitiõõakaïkho maraõaü upeti.

1 Nàvàsuttaü-pu. Sãmu. 1
[BJT Page 96] [\x  96/]

321. Yathà naro àpagaü otaritvà
Mahodakaü1 salilaü sãghasotaü,
So vuyhamàno anusotagàmi
Kiü so pare pakkati tàrayetuü.

322. Tathecha dhammaü avibhàvayitvà
Bahussutànaü anisàmayattha,
Sayaü ajànaü avãtiõõakaïkho
Kiü so pare sakkati nijjhàpetuü.
 [PTS Page 056] [\q  56/]

323. Yathàpi nàvaü daëhamàruhitvà
Piyena'rittena samaïgibhåto,
So tàraye tattha bahåpi a¤¤e
Tatråpàya¤¤å kusalo mutãmà.

324. Evampi yo vedagå bhàvitatto
Bahussuto hoti avedhadhammo,
So kho pare nijjhapaye pajànaü
Sotàvadhànåpanãsåpanne.

325. Tasmà bhave sappurisaü bhajetha
Medhàvina¤ceva bahussuta¤ca,
A¤¤àya atthaü pañipajjamàno
Vi¤¤àtadhammo so sukhaü labhethàti.

Dhamma2suttaü niññhitaü.

326. Kiüsãlo kiüsamàcàro kàni kammàni bråbhayaü
Naro sammà niviññhassa uttamattha¤ca pàpuõe.

327. Vuddhàpacàyã anusuyyako siyà
Kàla¤¤å cassa garunaü dassanàya
Dhammiü kathaü erayitaü khaõa¤¤å
Suõeyya sakkacca subhàsitàni.

1 Mahodikaü-sãmu. 1 Saritaü-pu.
2 Nàvà-sãmu.
[PTS Page 057] [\q  57/]

[BJT Page 98] [\x  98/]
328. Kàlena gacche garunaü sakàsaü
Thambhaü niraükatvà nivàtamutti
Atthaü  dhammaü saüyamaü brahmacarãyaü
Anussare ceva samàcare va.
329. Dhammàràmo dhammarato
Dhamme ñhito dhammavinicchaya¤¤å,
No vàcare dhammasandosavàdaü
Nãyetha tacchehi1 subhàsitehã.

330. Hassaü jappaü paridevaü padosaü
Màyàkataü kuhakaü giddhimànaü,
Sàrambhakakkasakasàva mucchaü2
Hitvà care vãtamado ñhitatto.

331. Vi¤¤àtasàràni subhàsitàni
Suta¤ca va¤¤àtasamàdhisàraü,
Na tassa pa¤¤à ca suta¤ca vaóóhati
Yo sàhaso hoti naro pamatto.

332. Dhamme ca ye ariyapavedite ratà
Anuttarà te vacasà manasà kammanà ca
Te santisoraccasàdhisaõñhità
Sutassa pa¤¤àya ca sàramajjhagåti.

Kiüsãlasuttaü niññhitaü.

333. Uññhahatha nasãdatha ko attho supitena vo,
âturànaü bhi kà niddà sallaviddhàna ruppataü.
 [PTS Page 058] [\q  58/]

334. Uññhahatha  nisãdatha daëhaü sikkhatha santiyà,
Mà vo pamatte vi¤¤àya
Maccuràjà amosayitthavasànuhe.

1 Tacchehi nãyetha-sãmu. 1, Machasaü.
2 Kakkassa-sãmu. 1. Kakkaü-sãmu. 2.

[BJT Page 100] [\x 100/]
335. Yàya devà manussa ca sità tiññhanti atthikà,
Tarathetaü'visattikaü khaõo vo1 mà upaccagà;
Khaõàtãtà hi socanti nirayambhi samappità.

336. Pamàdo rajo pamàdo2 pamàdànupatità ajo,
Appamattena vijjàya abbahe sallamattanoti.

Uññhànasuttaü niññhitaü.

337. Kacci abhiõhasaüvàsà nàvajànàsi paõóitaü
Ukkàdhàro manussànaü kacci apacito tayà. 3

338. Nàhaü abhiõhasaüvàsà avajànàmi paõóitaü,
Ukkadhàro manussànaü niccaü apacito mayà.

339. Pa¤cakàmaguõe hitvà piråpe manorame,
Saddhàya gharà nikkhamma dukkhassantakaro bhava.

340. Vitte bhajassu kalyàõe panta¤ca4 sayanàsanaü,
Vicittaü appanigghosaü matta¤¤å hohi bhojane.

341. Cãvare [PTS Page 059] [\q  59/]      piõóapàte ca paccaye sayanàsane,
Etesu taõhaü mà kàsi mà lokaü punaràgami.

342. Saüvuto pàtimokkhasmiü indriyesu ca ¤casu,
Sati kàyagatàtyatthu nibbidà bahulo bhava.

1 Ve-sãmu. 1.
2 Pamàdà-sãmu. 1.
3 Tava-syà.
4 Pattha¤ca-sãmu. 1.

[BJT Page 102] [\x 102/]
343. Nimittaü parivajjehi subhaü ràgåpasaühitaü,
Asubhàya cittaü bhàvehi ekaggaü susamàhitaü.

344. Animitta¤ca bhàvehi mànànusayamujjaha,
Tato mànàbhisamayà upasanto carissasãti.

Itthaü sudaü bhagavà àyasmantaü àhulaü imàhi gàthàhi abhiõhaü ovadatãti.

Ràhulasuttaü niññhitaü.

Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà àëaviyaü viharati aggàëave cetiye. Tena kho pana samayena àyasmato vaïgãsassa upajjhàyo nigrodhakappo nàma thero aggàëave cetiye aciraparinibbuto hoti.

Atha kho àyasmato vaügãsassa rahogatassa pañisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: parinibbuto nu kho me upajjhàyo udàhu no parinibbutoti.
Atha kho ayasvà vaügãso sàyanhasamayaü1 pañisallàni vuññhito yona bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. [PTS Page 060] [\q  60/]      ekamantaü nisinno kho àyasmà vaügãfasà bhagavantaü etadavoca: idha mayhaü bhante rahogatassa pañisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdã: parinibbuto nu kho me upajjhàyo udàhu no parinibbutoti.

Atha kho àyasmà vaïgãso uññhàyàsanà ekaüsaü cãvaraü katvà yena bhagavà tena¤jaliü paõàmetvà bhagavantaü gàthàya ajjhabhàsi:

345. Pucchàma satthàraü anomapa¤¤aü
Diññheva dhamme yo vicikicchàna üchettà,
Aggàëave kàlamakàsi bhikkhu
¥àto yasassi abhinabbutatto.

1 Sàyaõha samayaü-sãmu. 1, 2.

[BJT Page 104] [\x 104/]
346. Nigrodhakappo iti tassa nàma,
Tayà kataü bhagavà bràhmaõassa,
So taü namassaü acari mutyapekkho
âraddhaviriyo daëhadhammadassã.

347. Taü sàvakaü sakka1 mayampi sabbe
A¤¤àtumicchàma samantacakkhu,
Samavaññhità no savaõàya sotà
Tvaü no satthà tvaü anuttarosi.

348. Chindeva no vicikicchaü bråhi metaü
Parinibbutaü vedaya bhåripa¤¤a,
Majjheva no bhàsa samantacakkhu
Sakkova devànaü2 sahassanetto.

349. Yo keci ganthà idha mohamaggà,
A¤¤àõapakkhà vicikicchaññhànà,
[PTS Page 061] [\q  61/]
Tathàgataü  patvà na te bhavanti
Cakkhuü hi etaü paramaü narànaü.

350. No ce hi jàtu puriso kilese
Vàto yathà abbhaghanaü vihàne,
Tamo vassa nivuto sabbaloko
Na jotimantopi narà tapeyyuü.

351. Dhãrà ca pajjotakarà bhavanti
Taü taü ahaü dãra tatheva ma¤¤e,
Vipassinaü jhanamupàgamamha
Parisàsu no àvikarohi kappaü.

352. Khippaü giraü eraya vagguvagguü
Haüsova paggayha sanikaü nikåjaü, 3
Bindussarena suvikappitena
Sabbeva te ujjugatà suõoma.

1 Sakya-machasaü.
2 Devàna-machasaü.
3 Saõiü niku¤ja-sãmu. 1. Saõiü niku ja-sãmu. 2.

[BJT Page 106] [\x 106/]
353. Pahãnajàtimaraõaü asesaü
Niggayha dhonaü vadessàmi dhammaü,
Na kàmakàro hi puthujjanànaü
Saïkheyyakàrova tathàgatànaü.

354. Sampannaveyyàkaraõaü tavedaü
Samujjupa¤¤assa samuggahãtaü,
Ayama¤jalã pacchimo suppaõàmito
Mà mohayã jàna'manomapa¤¤a.

355. Parovaraü ariyadhammaü viditvà
Mà mohayã jàna'manomavãra,
 [PTS Page 062] [\q  62/]
Vàriü yathà ghammani ghammatatto
Vàcàbhikaïkhàmi sutaü pavassa. 1

356. Yadatthikaü brahmacariyaü acàri2
Kappàyano kaccissa taü amoghaü,
Nibbàyi so àdu upàdiseso
Yathà vimutto ahu naü suõoma.

357. Acchecchi taõhaü idha nàmaråpe (iti bhagavà)
Kaõhassa sotaü dãgharattànusayitaü,
Atàri jàtimaraõaü asesaü
Iccabravã bhagavà pa¤caseññho.

358. Esa sutvà pasidàmi vaco te isisattama,
Amoghaü kira ve puññhaü namaü va¤cesi bràhmaõo.

359. Yathàvàdã tathàkàrã ahu buddhassa sàvako,
Acchidà maccuno jàlaü tataü màyàvino daëhaü.

360. Addasa bhagavà àdiü upàdànassa kappiyo,
Accagà vata kappàyano maccudheyyaü suduttarantã.

Nigrodhakappasuttaü niññhitaü.

1 Sutassa vassa-pu.
2 Acari-sãmu 2

[BJT Page 108] [\x 108/]

[PTS Page 063] [\q  63/]
361. Pucchàmi muniü pahåtapa¤¤aü
Tiõõaü pàragataü parinibbutaü ñhitattaü,
Nikkhamma gharà panujja kàme
Kathaü bhikkhu sammà so loke paribbajeyya.

362. Yassa maïgalà samåhatà (iti bhagavà)
Uppàtasupinà ca lakkhaõà ca,
So maïgaladosavippahãno bhikkhu
Sammà so loke paribbajeyya.

363. Ràgaü vinayetha mànusesu
Dibbesu kàmesu vàpi bhikkhu,
Atikkamma bhavaü samecca dhammaü
Sammà so loke paribbajeyya.

364. Vipiññhi katvàna pesunàni
Kodhaü kadariyaü jaheyya bhikkhu,
Anurodhavirodhavippahãno
Sammà so loke paribbajeyya.

365. Hitvàna piya¤ca appiya¤ca
Anupàdàya anissito kuhi¤ci,
Saüyojaniyehi vippamutto
Sammà so loke paribbajeyya.

366. Na so upadhãsu sàrameti
Adànesu vineyya chandaràgaü,
So anissito ana¤¤aneyyo
Sammà so loke paribbajeyya.
[PTS Page 064] [\q  64/]
367. Vacasà manasà ca kammanà ca
Aviruddho samma viditvà dhammaü,
Nibbànapadàbhipatthayàno
Sammà so loke paribbajeyya.

1 Mahàsamayasuttantipi-pu.

[BJT Page 110] [\x 110/]
368. Yo vandati maü1 na uõõameyya
Akkåññhopi na sandhiyetha bhikkhu,
Laddhà parabhojanaü na majje,
Sammà so loke paribbajeyya.

369. Lobha¤ca bhava¤ca vippahàya
Virato chedanabandhanàto bhikkhå,
So tiõõakathaükatho visallo
Sammà so loke paribbajeyya.

370. Sàruppamattano viditvà
Na ca bhikkhu biüseyya ka¤ci loke,
Yathà tathiyaü viditvà dhammaü
Sammà so loke paribbajeyya.

371. Yassànusayà na santi keci
Målà akusalà samåhatà se,
So niràsayo anàsayàno
Sammà so loke paribbajeyya.
[PTS Page 065] [\q  65/]

372. âsavakhãõo  pahãnamàno
Sabbaü ràgapathaü upàtivatto,
Anto parinibbuto ñhitatto
Sammà so loke paribbajeyya.

373. Saddho sutavà niyàmadassã
Vaggagatesu na vaggasàri dhãro,
Lobhaü dosaü vineyya pañighaü
Sammà so loke paribbajeyya.

374. Saüsuddhajino vivattacchaddo
Dhammesu vasã pàragå anejo,
Saïkhàranirodha¤àõakusalo
Sammà so loke paribbajeyya.

1 Maü (ti)-sãmu. 1, 2.

[BJT Page 112] [\x 112/]
375. Atãtesu anàgatesu càpi
Kappàtãto aticca suddhipa¤¤o,
Sabbàyatanehi vippamutto
Sammà so loke paribbajeyya.

376. A¤¤àya padaü samecca chammaü
Vivañaü disvàna pahànamàsavànaü,
Sabbåpadhinaü parikkhayàno
Sammà so loke paribbajeyya.

377. Addhà hi bhagavà tatheva etaü
Yo so evaü vihiri danto bhikkhå,
 [PTS Page 066] [\q  66/]
Sabbasaüyojaniye1  ca vãticatto
Sammà so loke paribbajeyyà'ti.

Sammàparibbàjaniyasuttaü niññhitaü.

Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Atha kho dhammiko upàsako pa¤cahi upàsakesatehi saddhiü yena bhagavà tesupasaïkami, upasaïgamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno dho dhammiko upàsako bhagamantaü gàthàya ajjhabhàsi.

378. Pucchàmi taü gotama bhuripa¤¤a
Kathaükaro sàvako sàdhu hoti,
Yo và agàrà anagàrameti
Agàrino và panupàsakàse.

379. Tuvaü hi lokassa sadevakassa
Gatiü pajànàsi paràyana¤ca,
Na cattha tulyo nipuõatthadassã
Tuvaü hi buddhaü pavaraü vadanti.

1 Sabbasaüyojanayoga-(machasaü).

[BJT Page 114] [\x 114/]
380. Sabbaü tuvaü ¤àõamavecca dhammaü
Pakàsesi satte anukampamàno,
Vivattacchaddosi samantacakkhu
Virocasã vimalo sabbaloke.
 [PTS Page 067] [\q  67/]

381. âga¤chi te santike nàgaràjà
Eràvaõo nàma jinoti sutvà,
So pi tayà mantayitvà ajjhagamà
âdhåti sutvàna patãtaråpo.

382. Ràjàpi taü vessavaõo kuvero
Upeti dhammaü paripucchamàno,
Tassàpi tvaü pucchito bråsi dhãra
So càpi sutvàna patãtaråpo.

383. Yo keci me titthiyà vàdasãlà
âjãvakà và yadi và kigaõñhà,
Pa¤¤àya taü nàtitaranti sabbe
òhito vajantaü viya sãghagàmiü.

384. Yo keci me bràhmaõà vàdasãlà
Vuddhà càpi bràhmaõà santi keci,
Sabbe tayi atthabaddhà bhavanti
Ye càpi ca¤¤e vàdino ma¤¤amànà.

385. Ayaü hi dhammo nipuõo sukho ca
Yoyaü tayà bhagavà suppavutto,
Tameva sabbe1 sussåsamànà
Taü no vada pucchito buddhaseññha.

386. Sabbepi me bhikkhavo sannisinnà
Upàsakà càpi tatheva sotuü,
Suõantu dhammaü vimalenànubuddhaü
Subhàsitaü vàsavasseva devà.

387. Suõàtha me bhikkhavo sàcayàmi vo
Dhammaü dhutaü ta¤ca dharàtha sabbe,
[PTS Page 068] [\q  68/]
Iriyàpathaü  pabbajitànulomikaü
Sevetha naü atthadassã mutãmà.

1 Sabbe mayaü-syà.

[BJT Page 116] [\x 116/]
388. Na ve vikàle vicareyya bhikkhu
Gàma¤ca1 piõóàya careyya kàle,
Akàlacàriü hi sajanti saügà
Tasmà vikàle na caranti buddhà.

389. Råpà ca saddà ca rasà ca gandhà
Phassà ca ye sammadayanti satte,
Etesu dhammesu vineyya ndandaü
Kàlena so pavise pàtaràsaü.

390. Piõóa¤ca bhikkhu samayena laddhà
Eko pañikkamma raho nisãde,
Ajjhattacintã na mano bahiddhà
Nicchàraye saïgahi tattabhàvo.

391. Sace pi so sallape sàvakena
A¤¤ena và kenaci bhikkhunà và,
Dhammaü paõãtaü tamudàhareyya
Na pesunaü nopi paråpavàdaü.

392. Vàdaü hi eke pañiseniyanti
Na te pasaüsàma parittapa¤¤e,
Tato tato ne pasajanti saïgà
Cittaü hi te tattha gamenti dåre.

393. Paõóaü vihàraü sayanàsana¤ca
âpa¤ca ïghàñirajåpavàhanaü,
Sutvàna dhammaü sugatena desitaü
Saïkhàya seve varapa¤¤asàvako.

394. Tasvà hi paõóe sayanàsane ca
âpe ca saüghàñirajåpavàhane,
[PTS Page 069] [\q  69/]
Etesu dhammesu anåpajitto
Bhikkhå yathà pokkhare vàribindå.

1 Gàme ca-machasaü.

[BJT Page 118] [\x 118/]
395. Gahaññhavattaü pana vo vadàmi
Yathàkaro sàvako sàdhu hoti,
Nahesa1 labbhà sapariggahena
Phassetuü so kevalo bhikkhu dhammo.

396. Pàõaü na hàne na ca ghàtayeyya
Na vànuja¤¤à hanataü paresaü,
Sabbesu bhåtesu nidhàya daõóaü
Ye thàvarà ye va tasà santi2 loke.

397. Tato adinnaü parivajjayeyya
Ki¤ci kvacã sàvako bujjhavàso,
Na hàraye harataü nànuja¤¤à
Sabbaü adinnaü parivajjayeyya.

398. Abrahmacariyaü parivajjayeyya
Aïgàrakàsuü jalitaü va vi¤¤å,
Asambhuõanto pana brahmacariyaü
Parassa dàraü nàtikkameyya.

399. Sahaggato và óarisaggato và
Ekassa ceko na musà bhaõeyya,
Na bhàõaye bhaõataü nànuja¤¤à
Sabbaü abhåtaü parivajjayeyya.

400. Majja¤ca pànaü na samàcareyya
Dhammaü imaü rocaye yo gahaññho,
Na pàyaye pibataü nànuja¤¤à
Ummàdanantaü iti naü viditvà.

401. Madà hi pàpàni karontã bàlà
Karonti ca¤¤epi jane pamatte,
[PTS Page 070] [\q  70/]
Etaü  apu¤¤àyatanaü vivajjaye
Ummàdanaü mohanaü bàlakantaü.

1 Na heso-sãmu. 1, 2.
2 Tasanti-mu.

[BJT Page 120] [\x 120/]
402. Pàõaü na hàne na cadinnamàdiye
Musà na bhàse na ca majjapo siyà,
Abrahmacariyà virameyya methunà
Rattiü na bhu¤jeyya vikàlabhojanaü.

403. Màlaü na dhàre na ca gandhamàcare
Ma¤ce chamàyaü va sayetha santhate,
Etaü hi aññhaïgikamàhu posathaü
Buddhena dukkhantagunà pakàsitaü.

404. Tato ca pakkhassupavassuposathaü
Càtuddasãü pa¤cadasi¤ca aññhamiü,
Pàñihàriyapakkha¤ca pasannamànaso
Aññhaïgupetaü susamattaråpaü.

405. Tato ca pàto upavutthuposatho
Annena pànena ca bhikkhå saïghaü,
Pasanna citto anumodamàno
Yathàrahaü saüvibhajetha vi¤¤å.

406. Dhammena màtà pitaro bhareyya
Payojaye dhammikaü so vaõijjaü,
Etaü gihã vattayaü appamatto1
Sayaü pabhe nàma upeti deveti.

Dhammika suttaü niññhitaü.

Cullavaggo dutiyo.
[PTS Page 071] [\q  71/]
Tassuddànaü:
Ratanaü àmagandha¤ca hiriü maïgalamuttamaü,
Såcilomo kapilaüca puna bràhmaõadhammikaü.
Dhammasuttaü kiüsãlaü uññhànaü atha ràhulo,
Kappo ca paribbàja¤ca dhammiko ca punàparaü,
Cuddasetàni suttàni cullavaggoti vuccati.

1 Vattayamappamatto-machasaü.