[BJT Page 242] [\x 242/]

4. Aññhakavaggo

770. Kàmaü [PTS Page 151] [\q 151/]      kàmayamànassa tassa cetaü samijjhati,
Addhà pitimano hoti laddhà macco yadicchati.

771. Tassa ce kàmayànassa1- chandajàtassa janatuno,
Te kàmà parihàyanti sallaviddhova ruppati.
772. Yo kàme parivajjeti sappasseva padà siro,
So'maü2- visattikaü loke sato samativattati

773. Khettaü vatthuü hira¤¤aü và gavàssaü3- dàsaporisaü
Thiyo bandhu puthukàme yo nàro anugijjhati.

774. Abalà naü baliyanti maddatte naü parissayà,
Tato naü dukkhamanveti nàmaü bhintamivodakaü

775. Tasmà janatu sadà sato kàmàni parivajjaye,
Te pahàya tare oghaü nàvaü sitvàva4- pàraguti.
Kàmasuttaü niññhitaü

1. Kàmayamànassa - simu 2 2. Soimaü - simu 2 3. Gavasasaü - machasaü 4. Si¤citvà - simu 2
 

[BJT Page 244] [\x 244/]

776. Satto guhàyaü bahunàbhichanno
Tiññhaü naro mohanasmiü pagàëho,
Dure [PTS Page 152] [\q 152/]      vivekà hi tathàvidho so
Kàmà hi loke na hi suppahàyà.

777. Icchànidànà bhavasàtabaddhà
Te duppamu¤cà na hi a¤¤amokkhà,
Pacchà pure vàpi apekkhamànà
Ime va kàme purime va jappaü.

778. Kàmesu giddhà pasutà pamuëhà
Avadàniyà te visame niviññhà,
Dukkhupanità paridevayanti
Kiü su bhavissàma ito cutàse.

779. Tasmà hi sikkhetha idheva janatu
Yaü ki¤ci ja¤¤à visamanti loke,
Na tassa hetu visamaü careyya
Appaü hidaü jãvitaü àhu dhãrà.

780. Passàmi loke pariphandamànaü
Pajaü imaü taõhàgataü bhavesu,
Hinà narà maccumukhe lapanti
Avittaõhà se bhavàbhavesu.

781. Mamàyite passatha phandamàne
Maccheva appodake khiõasote,
Etampi disvà amamo careyya
Bhavesu àsatatimakubbamano.

[BJT Page 246] [\x 246/]
782. Ubhosu antesu vineyya chandaü
Phassaü pari¤¤àya anànugiddho,
Yadantagarahi tadakubbamàno
Na lippati1- diññhasutesu dhãro.

783. Sa¤¤aü [PTS Page 153] [\q 153/]      pari¤¤àvitareyya oghaü
Pariggahesu muni nopalitto,
Abbuëhasallo caraü appamatto
Nàsiüsati lokami maü para¤càti.
Guhañañhakasuttaü niññhitaü

784. Vadanti ve duññhamanàpi eke
Athopi ve saccamanà vadanti,
Vàda¤ca jàtaü munino upeti
Tasmà muni natthi khilo kuhi¤ci.

785. Sakaü hi diññhiü kathamaccayeyya
Chandànunito ruciyà niviññho,
Sayaüsamatatàni pakubbamàno
Yathà hi jàneyya tathà vadeyya

786. Yo attano silavatàni janatu
Anànupaññho ca paresa2- pàvà3,
Anariyadhamamaü kusalà tamàhu
Yo àtumànaü sayameva pàvà3-

787. Santo ca bhikkhu abhinibabutatto
Iti'hanti silesu akatthamàno,
Tamariyadhammaü kusalà vadanti
Yassussadà natthi kuhi¤ci loke

1. Limpati - syà 2. Parassa - simu1 3. Pàva - machasaü

[BJT Page 248] [\x 248/]
788. Pakapapità [PTS Page 154] [\q 154/]      saïkhatà yassa dhammà
Purakkhatà santi avivadàtà,
Yadattani passati ànisaüsaü
Taü nissito kuppapañiccasantiü

789. Diññhinivesà na hi svàtivattà
Dhammesu niccheyya samuggahitaü,
Tasmà naro tesu nivesanesu
Nirassati àdisaticca1- dhammaü.

790. Dhonassa hi natthi kihi¤ci loke
Pakappità diññhi bhavàbhavesu,
Màya¤ca màna¤ca pahàya dhono
Sakena gaccheyya anupayo so.

791. Upayo hi dhammesu upeti vàdaü anupayaü2- kena kathaü vadeyya,
Attaü nirattaü na hi tassa atthi
Adhosi so diññhimidheva sabbatti.
Duññhañañhakasuttaü niññhitaü.

792. Passàmi suddhaü paramaü arogaü
Diññhena saüsuddhi narassa hoti,
Etàbhijànaü3- paramanti ¤atvà
Suddhànupassiti pacceti ¤àõaü

1. âdiyati - ca - simu1, 2, [PTS] 2. Anupàyaü - simu 1, 2 3. Evàbhijànaü - machasaü

[BJT Page 250] [\x 250/]
793. Diññhena [PTS Page 155] [\q 155/]      ce suddhi narassa hoti
¥àõena và so pajahàti dukkhaü,
A¤¤ena so sujjhati sopadhiko
Diññhi hi naü pàva tathàvadànaü.

794. Na bràhmaõo a¤¤ato suddhimàha
Diññhe sute silavate mute và,
Pu¤¤e ca pàpe ca anupalitto
Atata¤ajaho nayidha pakubbamàno.
795. Purimaü pahàya aparaü sitàse
Ejànugà te na taranti saïghagaü,
Te uggahàyanti nirassajanti
Kapiva sàkhaü pamukhaü gahàya1-

796. Sayaü samàdayaü vatàni jantu
Uccàvacaü gacchati sa¤¤asatto, vidvà ca vedehi samecca dhammaü
Na uccàvacaü gacchati bhuripa¤¤o.

797. Sa sabbadhammesu visenibhuto
Yaü ki¤ci diññhaü va sutaü mutaü và,
Tameva dassiü vivañaü carannaü
Kenidha lokasmiü vikappayeyya.

1. Pu¤caü gahàyaü - simu 2,

[BJT Page 252] [\x 252/]
798. Na kappayanti na purekkharonti
Accantasuddhiti te vadanti,
Adànaganthaü [PTS Page 156] [\q 156/]      gathitaü visajja
âsaü na kubbanti kuhi¤ci loke.

799. Simàtigo bràhmaõo tassa natthi
¥atvà ca disvà va samuggahitaü,
Na ràgaràgi na viràgaratto
Tassidha natthi paramuggahitanti.
Suddhaññhakasuttaü niññhitaü.

800. Paramanti diññhisu paribbasàno
Yadutatariü kurute janatu loke,
Hitàni a¤¤e tato sabbamàha
Tasmà vivàdàni avitivatto,

801. Yadattani passati ànisaüsaü
Diññhe sute silavate1- mute và,
Tadeva so tattha samuggahàya
Nihinato passati sabbama¤¤aü.

802. Taü vàpi ganthaü kusalà vadanti
Yaü nissito passati hinama¤¤aü,
Tasmà hi diññhaü va sutaü mutaü và
Silabbataü bhikkhu na nissayeyya.

1. Silabbate - simu

[BJT Page 254] [\x 254/]
803. Diññhimpi [PTS Page 157] [\q 157/]      lokasmiü na kappayeyya
¥àõena và silavatena vàpi,
Samoti attànamanupaneyya
Hino na ma¤¤etha visasi vàpi.

804. Attaü pabhàya anupàdiyàno
¥àõepi so nissayaü no karoti,
Sa ce viyattesu na vaggasàri
Diññhimpi so na pacceti ki¤ci.

805. Yasasubhayante paõidhidha natthi
Bhavàbhavàya idhavà huraü và,
Nivesanà tassa na santi keci
Dhammesu niccheyya samuggahitaü.

806. Tassidha diññhe va sute mute và
Pakappità natthi aõupi sa¤¤à,
Taü bràhmaõaü diññhimanàdiyànaü
Kenidha lokasmiü vikappayeyya.

807. Na kapapyanti na purekkharenti
Dhammàpi tesaü na pañicchitàse na [PTS Page 158] [\q 158/]      bràhmaõo silavatena neyyo
Pàraügato na pacceti tàditi.
Paramaññhakasuttaü niññhitaü

808. Appaü vata jãvitaü idaü
Oraü vasassatàpi miyati,
Yo cepi aticca jãvati
Atha kho so jarasàpi miyati.

[BJT Page 256] [\x 256/]
809. Sovanti janà mamàyite
Na hi sattà niccà pariggahà,
Vinàbhàvaü1- sattamevidaü
Iti disvà nàgàramàvase.

810. Maraõenapi taü pahiyati
Yaü puriso mamidanti2- ma¤¤ati,
Etaü disvàna3- paõóito
Na mamatatàya nametha màmako.

811. Supinena yathàpi saïgataü
Pañibuddho puriso na passati,
Evampi [PTS Page 159] [\q 159/]      piyàyitaü janaü
Petaü kàlakataü na passati.

812. Diññhàpi sutàpi te janà
Yesaü nàmamidaü pavuccati,
Nàma mevàvasissati
Akkheyyaü petassa janatuno.

813. Sokaparideva maccharaü
Na jahanti giddhà mamàyite,
Tasmà munayo pariggahaü
Hitvà acariüsu khemadassino.

814. Patilinavarassa bhikkhuno
Bhajamànassa vivittamàsanaü,
Sàmaggiyamàhu tassa taü
Yo attànaü bhavane na dassaye.

815. Sabbattha muni anissito
Na piyaü kubbati nopi appiyaü,
Tasmiü paradeva maccharaü
Paõõe vàri yathà na lippati.

1. Vinàbhàva - simu 2, 2. Mamayidanti - simu 2, 3. Evampi, viditvà- simu2, evaü disvàna - (niddesa)

[BJT Page 258] [\x 258/]
816. Udabinadu yathàpi pokkhare
Padume vàri yathà na lippati,
Evaü muni no palippati
Yadidaü diññhasutaü mutesu và

817. Dhono [PTS Page 160] [\q 160/]      na hi tena ma¤¤ati
Yadidaü diññhasutaü mutesu và,
Nतena visuddhimicchati
Na hi so rajjati no virajjatiti.
Jaràsuttaü niññhitaü.

818. Methunamanuyuttassa (iccàya smà- tissometteyyo)
Vighàtaü bråhi màrisa,
Sutvàna tava sàsanaü
Viveke sikkhissàma se.

819. Methunamanuyuttassa (metteyyàti bhagavà)
Mussatevàpi sàsanaü,
Micchà ca pañipajjati
Etaü tasmiü anàriyaü

820. Eko pubbe caritvàna
Methunaü yo nisevati,
Yàniü hantaü va taü loke
Hinamàhu puthujjanaü.

821. Yaso kitti¤ca yà pubbe
Hàyate và pi tassa sà,
Etampi disvà sikkhetha
Methunaü vippahàtave.

822. Saükappehi pareto so
Kapaõo viya jhàyati,
Sutvà paresaü nigghosaü
Maïku hoti tathàvidho.

[BJT Page 260] [\x 260/]
823. Atha satthàni kurute
Paravàdehi codito,
Esakhavassa màhàgedho
Mosacajjaü pagàhati.

824. Paõóitoti sama¤¤àto
Ekacariyaü adhiññhito,
Athàpi methune yutto
Mando va parikissati.

825. Etamàdinavaü [PTS Page 161] [\q 161/]      ¤atvà
Muni pubbàpare idha,
Ekacariyaü daëhaü kayirà
Na nisevetha methunaü

826. Vivekaü yeva sikkhetha
Etadariyànamuttamaü,
Na tena seññho ma¤¤etha
Sa ve nibbànasantake.

827. Rittassa munino carato
Kàmesu anapekkhino
Oghatiõõassa pihayanti
Kàmesu gathità1- pajàti.
Tissameteyyasuttaü niññhitaü

828. Idheva suddhi iti vàdiyanti2-
Nतesu dhammesu visuddhimàhu,
Yaü nissità tattha subhaü vadànà
Paccekasaccesu puthu niviññhà.
1. Gadhità - machasaü 2. Vàdisanti -simu2, [PTS]

[BJT Page 262] [\x 262/]
829. Te vàdakàmà parisaü vigayha
Bàlaü dahanti mithu a¤¤ama¤¤aü,
Vadanti te a¤¤asità kathojjaü
Pasaüsakàmà kusalà vadànà.

830. Yutto kathàyaü parisàya majjhe
Pasaüsamicchaü vinighàti hoti,
Apàhatasmiü pana maïku hoti
Nindàya so kuppati randhamesi.

831. Yamassa [PTS Page 162] [\q 162/]      vàdaü parihinamàhu
Apàsadaü pa¤ahavimaüsakà se,
Paridevati sovati hinavàdo
Upaccagà manti anutthunàti.

832. Ete vivàdà samaõesu jàtà
Etesu ugaghàti nighàti hoti,
Evampi disvà virame kathojjaü
Na ha¤¤adatthatthi pasaüsalàhà.

833. Pasaüsito và pana tattha hoti
Akkhàya vàdaü parisàyaü majjhe,
So taü hasati uttamaticca1- tena
Pappuyya tamatthaü2- yathàmano ahu

834. Yà unnati sàssa vighàtabhumi
Mànàtimànaü vadate paneso,
Etampi disvà na vivàdayetha
Na hi tena suddhiü kusalà vadanti.

835. Suro yathà ràjakhàdàya puññho
Abhigajjameti pañisuramicchaü,
Yeneva so tena jalehi sura
Pubbeva natthi yadidaü yudhàya

1. Sohasati uõaõamati ca - simu2, 2. Taü atthaü - simu 2

[BJT Page 264] [\x 264/]
836. Ye diññhimuggayha vivàdayanti1-
Idameva saccanti ca vàdayanti2,
Te [PTS Page 163] [\q 163/]      tvaü vadassu na hi tedha atthi
Vàdambhi jàte pañisenikattà.

837. Visenikatvà pana ye caranti
Diññhihi diññhiü acirujjhamànà,
Tesu tvaü kiü labhetho pasura
Yesidha natthi paramuggahitaü.

838. Atha tvaü pavitakkamàgamà
Manasà diññhigatàni vintayatto,
Dhonena yugaü samàgamà
Na hi tvaü sakkhasi sampayàtaveti.
Pasurasuttaü niññhitaü.

839. Disvàna taõhaü aratiü raga¤cà3-
Nàhosi chando api methunasmiü,
Kimevidaü muttakarisapuõaõaü
Pàdàpi naü samaphusituü na icchi

840. Etàdisaü [PTS Page 164] [\q 164/]      ve ratanaü na icchasi
Nàriü narindehi bahuhi patthitaü,
Diññhiggataü4- silavatànujãvitaü4-
Bhavupapatti¤ca vadesi kidisaü.

841. Idaü vadàmiti na tassa hoti (màgandiyàti bhagavà)
Dhammesu niccheyya samuggahitaü
Passa¤ca diññhisu anuggahàya
Ajjhattasantiü pavinaü adassaü.

1. Vivàdiyanti - simu 2 2. Vàdiyanti - simu 2 3. Aratiü ca ràgaü - syà 4. Diññhigataü - machasaü - simu 2 5. Silavataü nu jãvitaü - machasaü silabbatànujãvitaü - simu 2

[BJT Page 266] [\x 266/]
842. Vinacchayà yàni pakappitàni (iti màgandiyo)
Te ve muni bråsi anuggahàya,
Ajjhantasantiti yametamatthaü.
Kathaü nu dhirehi paveditaü taü.

843. Na diññhiyà na sutiyà na ¤àõena (màgandiyàti bhagavà)
Silabbatenàpi na suddhimàha,
Adiññhiyà asasutiyà a¤aõà1-
Asilatà abbatà nopi tena
Ete ca nissajaja anuggahàya
Santo anissàya bhavaü na jappe

844. No ce kira diññhiyà na sutiyà na ¤àõena (iti màgandiyo)
Silabbatenàpi visudadhimàha
Adiññhiyà [PTS Page 165] [\q 165/]      assutiyà a¤àõà,
Asilatà abbatà nopi tena
Ma¤¤àmahaü momuhameva dhammaü
Diññhiyà eke paccenti suddhiü

845. Diññhi¤ca nissàya anupucchamàno (màgandiyàti bhagavà)
Samuggahitesu pamohamàga
Ito ca nàddakkhi aõumpi sa¤¤aü
Tasma tuvaü mohuhato dahàsi.

846. Samo vihesi uda cà nibhino
Yo ma¤¤ati so vivadetha tena,
Tisu vidhàsu avikampamàno
Samo visesiti na tassa hoti.

847. Saccanti so bràhmaõo kiü vadeyya
Musàti cà so vivadetha kena,
Yasmiü samaü visamaü vàpi natthi
Sa kena vàdaü pañisaüyujeyya

1. A¤¤àõà - simu 2

[BJT Page 268] [\x 268/]
848. Okampahàya aniketasàri
Gàme akubabaü muni santhavàni,
Kàmehi ritto apurekkharàno
Kathaü na viggayha janena kayirà.

849. Yehi vicitto vicareyya loke
Na tàni uggayha vadeyya nàgo,
Phalamakhujaü1- [PTS Page 166] [\q 166/]      kaõñakaü vàrijaü yathà
Jalena païkena ca nupalittaü,
Evaü muni santivàdo agiddho
Kàme ca loke ca anupalitto.

850. Na vedagu diññhiyà na mutiyà
Sa mànameti na hi tammayo so,
Na kamamunà nopi sutena teyyo
Anupanito sa2- nivesanesu.

851. Sa¤¤à cirattassa na santi gatthà
Pa¤¤à vimuttassa na satti mohà,
Sa¤¤aca diññi¤ca ye aggahesuü
Te ghaññayantà3- vicaranti loketi.
Màgandiyasuttaü niññhitaü.

852. Kathaüdassi kathaüsilo upasantoti vuccati,
Taü me gotama pabråhi pucchito uttamaü naraü.

853. Vitataõho purà bhedà (iti bhagavà) pubbamantamanissito,
Vemajjhenupasaïkheyyo tassa natthi purekkhataü.

1. Jalamabujaü - simu 2 2. So - simu 2 3. Ghañañamànà - syà

[BJT Page 270] [\x 270/]
854. Akkodhano [PTS Page 167] [\q 167/]      asantàsi avikatthi akukkuco,
Mantabhàõi1- anuddhato sa ve vàcàyato muni.

855. Niràsatti anàgate atitaü nànusocati,
Vivekadassi phassesu diññhisu ca na niyati2-

856. Patilino akuhako apihàlu amacchari,
Appagabbho ajegucechà pesuneyye ca no yuto.

857. Sàtiyesu anassàvi atimàne ca no yuto,
Saõho ca pañibhànavà na saddo na virajjati.

858. Làbhakamyà na sikkhati alàbhe na ca kuppati,
Aviruddho ca taõhàya rasesu nànugijjhati.

859. Upekkhako sadà sato na loke ma¤¤ate samaü,
Na visesi na niceyyo tassa no satti ussadà.

860. Yassa nissayatà natthi ¤atvà dhammaü anissito,
Bhavàya vibhavàya và taõhà yassa na vijjati.

861. Taü bråmi upasantoti kàmesu anapekkhinaü,
Ganthà tassa na vijjanti atàri so visattikaü.

862. Na tassa puttà pasavo khettaü vatthuü ca vijjati3-
Antà [PTS Page 168] [\q 168/]      vàpi nirattà và4- na tasmiü upalabbhati.

1. Mantàbhàõi - syà, [PTS] 2. Niyyati - simu 2 3. Vatathu na vijajati - simu2 4. Atataü vàpi nirattaü và - simu2

[BJT Page 272] [\x 272/]
863. Yena naü vajju puthujjanà atho samaõabràhmaõà,
Taü tassa apurekkhatà tasmà vàdesu ne'jati.

864. Vitagedho amacchari na ussesu vadate muni,
Na samesu na omesu kappaü neti akappiyo.

865. Yassa loke sakaü natthi asatà ca na socati,
Dhammesu ca na gacchiti sa ve santoni vuccatiti.
Puràbhedasuttaü niññhitaü.

866. Kuto pahutà kalahà vivàdà
Paridevasokà sahamacchirà ca,
Mànàtimànà sahapesunà ca
Kuto pahutà te tadiïgha bråhi.

867. Piyà pahutà kalahà vivàdà
Paridevasokà samaccharà ca,
Mànàtimànà sahapesunà ca
Macchiriyayuttà kalahà vivàdà
Vivàdajàtesu ca pesunàni.

868. Piyàsu [PTS Page 169] [\q 169/]      lokasmaü kutonidànà ye càpi lobhà vicaranti loke,
âsà ca niññhà ca kutonidànà
Ye samparàyàya narassa honti.

[BJT Page 274] [\x 274/]
869. Chandanidànàni piyàni loke
Ye càpi lobhà vicaranti loke,
âsà ca niññhà ca itonidànà
Ye samparàyàya narassa honti.

870. Chando nu lokasmiü kutonidàno
Vinicchàyi vàpi kutopahutà,
Kodho mosavajja¤ca kathaükathaü ca
Ye càpi dhammà samaõena vuttà.

871. Sàtaü asàtanti yamàhu loke
Tamupanissàya pahoti chando,
Råpesu disvà vibhavaü bhava¤ca
Vinicchayaü kurute1- janatu loke.

872. Kodho mosavajja¤ca kathaükathaü ca
Etepi dhamamà dvayameva sante,
Kathaükathi ¤àõapathàya sakkhe
¥atvà pavuttà samaõena dhammà.

873. Sàtaü asàta¤ca kutonidànà
Kismiü asantena bhavanti hete,
Vibhavaü bhava¤càpi yametamatthaü
Etaü me pabråhi yatonidànaü.

874. Phassànidànaü sàtaü asàtaü
Phasse asante na bhavanti bhete,
Vibhavaü [PTS Page 170] [\q 170/]      bhava¤càpi yametamatthaü
Etaü te pabråmi itonidànaü.

1. Kubbati - machasaü

[BJT Page 276] [\x 276/]
875. Phasso nu lokasmiü kutonidàno
Pariggahà càpi kutopahutà,
Kismiü asatte na mamattamatthi
Kismiü vibhute na phusanti phasasà.

876. Nàma¤ca råpa¤ca pañicca phassà
Icchànidànàni pariggahàni,
Icchàya'santyà1- na mamatta matthi2-
Råpe vibhute na phusanti phassà.

877. Kathaü sametassa vibhoti råpaü
Sukhaü dukhaü vàpi kathaü vibhoti,
Etaü me bråhi yathà vibhoti
Taü jànissàma3- iti me mano ahu.

878. Na sa¤¤asa¤¤i na visa¤¤asa¤¤i
Nopi asa¤¤i na vibhåtasa¤¤i,
Evaü sametassa vibhoti råpaü
Sa¤¤ànidànà hi papa¤casaïkhà.

879. Yaü taü apucchimbha akittayi no
A¤¤aü taü pucchàma tadiïgha bråhi,
Ettàvataggaü [PTS Page 171] [\q 171/]      nu vadanti bheke
Yakkhassa suddhiü idha paõóità se
Udàhu a¤¤ampi vadanti etto.

880. Ettàvavataggampi vadanti heke
Yakkhassa suddhiü idha paõóità se,
Tesaü paneke samayaü vadanti
Anupàdisese kusalà vadànà

881. Ete ca ¤atvà upanissitàti
¥atvà muni nissaye so vimaüsi,
¥atvà vimutto na vimàdameti
Bhavàbhavàya na sameti dhãroti.
Kalahavivàdasuttaü niññhitaü.

1. Icchà na sanatyà - simu2 2. Mamatthamatthi - simu2 3. Taü jàniyàma -simu2
[BJT Page 278] [\x 278/]

882. Sakaü sakaü diññhiparibbasànà
Viggayha nànà kusalà vadanti,
Yo evaü jànàti sa vedi dhammaü
Idaü pañikkosa'makevali so.

883. Evampi viggayha vivàdiyanati
Bàlo paro akakusaloti1- vàhu
Sacco nu vàdo katamo imesaü
Sabbeva hime kusalàvadànà.

884. Parassa [PTS Page 172] [\q 172/]      ce dhammamanànujànaü
Bàlo mago2- hoti nihinapa¤¤o,
Sabbeva bàlà sunibhinapa¤¤à
Sabbevime diññhiparibbasànà.

885. Sandiññhiyà ceva na cevadàtà3-
Sa suddhapa¤¤à kusalà mutimà na tesaü koci parihinapa¤¤o
Diññhi hi tesampi tathà samattà.

886. Na càhametaü tathiyanti4- bråmi
Yamàhu bàlà vithu a¤¤ama¤¤aü,
Sakaü sakaü diññhimakaüsu saccaü
Tasmà hi bàloti paraü dahanti.

887. Yamàhu saccaü tathiyanti eke
Tamàhu a¤¤e tucchaü musàti,
Evampi viggayha vivàdiyanti,
Tasmà na ekaü samaõà vadanti.

888. Ekaü hi saccaü na dutiyamatthi
Yasmiü pajà no vivade pajànaü,
Nàna te saccàni sayaü thunanti
Tasmà na ekaü samaõà vadanti

1. Akusaloti - simu2 2. Bàlomako - machasaü 3. Vivadàtà - mu2 4. Tathivatati - syà

[BJT Page 280] [\x 280/]
889. Kasmà [PTS Page 173] [\q 173/]      nu saccàni vadanti nànà
Pavàdiyà se kusalà vadànà,
Saccàni sutàni bahuni nànà
Udàhu te takkamanussaranti.

890. Na heva saccàni bahuni nànà
A¤¤atra sa¤¤àya niccàni loke,
Takka¤ca diññhisu kapappayitvà
Saccaü musàti dvayadhammamàhu.

891. Diññhe sute silavate mute và
Ete ca nissàya vimànadassi,
Vini ccheye ñhatvà pahassamàno
Bàlo paro akakusaloti1-càha.

892. Yeneva bàloti paraü dahàti
Tenàtumànaü kusaloti càha,
Sayamattanà so kusalàvadàno2-
A¤¤aü vimànetitatheva pàvà3-

893. Atisàradiññhiyà4- so samanto
Mànena matto paripuõõamàni,
Sayameva sàmaü manasàhisitto
Diññhihi sà tassa tathà samattà

894. Parassa ce bhi vacasà nihino
Tumo sahà hoti nihinapa¤¤o,
Atha ce sayaü vedagu hoti dhãro
Na koci bàlo samaõesu atthi

895. A¤¤aü [PTS Page 174] [\q 174/]      ito yàbhivadanti dhammaü
Aparaddhà sudadhimakevali te5-
Evampi tithyà puthuso vadanti
Sandiññhiràgena hi tebhirattà6-

1. Akusaloti - simu2 2. Kusalo vadàno - simu2 3. Pàva - machasaü 4. Atisaraü diññhiyà - simu2 5. Sudadhivakevalino - simu2 6. Tyàbhiratatà - syà

[BJT Page 282] [\x 282/]
896. Idheva suddhiü itivàdiyanti
Nतesu dhammesu visuddhamàhu,
Evampi titthàyà puthuso niviññhà
Sakàyane tattha daëhaü vadànà.

897. Sakàyane càpi daëhaü vadàno
Kamettha bàloti paraü daheyya,
Sayameva so medhagaü àvaheyya
Paraü vadaü bàlamasuddhidhammaü.

898. Vinicchaye ñhatvà sayaü pamàya
Uddhaü so1- lokasmiü vavàdameti,
Hitvàna sabbàni vinicchayàni
Na medhagaü kurute janatu loketi.
Cuëaviyuhasuttaü niññhitaü.

899. Ye tedi'me diññhi paribbasànà
Idameva saccanti vivàdayanti2,
Sabbeva te nindamanvànayanti
Atho pasaüsampi labhanti tattha

900. Appaü [PTS Page 175] [\q 175/]      hi etaü na alaü samàya
Duve vivàdassa phalàni bråmi,
Evampi disvà na vivàdayetha3-
Khemàbhipassaü avivàdabhumiü.

901. Yà kàcimà sammutiyo puthujjà
Sabbà'va età na upeti vidvà,
Anupayo so upayaü kimeyya
Diññhe sute khantimakubbamàno.

1. Udadhaüsa - machasaü 2. Vivàdiyanti - simu 3. Vivàdiyetha - simu

[BJT Page 284] [\x 284/]
902. Siluttamà sa¤¤amenàhu sudadhiü
Vataü samàdàya upaññhità se,
Idhe'va sikkhema athassa sudadhiü
Bhavupanità kusalà vadànà.

903. Sace cuto silavatato1- hoti
Sa vedhati2- kammaü viràdhayitvà,
Sa jappati3- patthayatidha sudadhiü
Satthà ca hino pavasaü gharamhà.

904. Silabbataü vàpi mahàya sabbaü
Kamma¤ca sàvajjanavajjametaü,
Suddhiü [PTS Page 176] [\q 176/]      asudadhinti apatthayàno
Virato care santimanuggahàya.

905. Tamupanissàya jigucchitaü và
Athavàpi diññhaü va sutaü mutaü và,
Uddhaüsarà suddhimanutthunatti
Avitataõhà se bhavàbhavesu.

906. Patthayamànassa hi jappitàni
Pavedhitaü4- vàpi pakapapitesu,
Cutåpapàto idha yassa natthi
Sa kena vedheyya kuhiüva5- jappe

907. Yamàhu dhammaü paramanti eke
Tameva hinanti panàhu a¤¤e,
Sacco nu vàdo katamo imesàü
Sabbeva hi me kusalà vadànà.

908. Sakaü hi dhammaü paripuõõamàhu
A¤¤assa dhammaü pana hinamàhu,
Evampi viggayha vivàdayanti
Sakaü sakaü samamutimàhu saccaü

1. Silabbatato - simu 2. Pavedhati - machasaü 3. Pajapapati - machasaü 4. Paveditaü - machasaü saüveditaü - mu1, 2 5. Kubi¤ci - mu 1, 2

[BJT Page 286] [\x 286/]
909. Parassa ce vambhayitena hino
Na koci dhammesu visesi assa,
Puthu hi a¤¤assa vadanti dhammaü
Nihinato samagi daëhaü vadànà

910. Sadhammapujà [PTS Page 177] [\q 177/]      ca1- panà tatheva
Yathà pasaüsanti2- sakàyanàni,
Sabbeva vàdà3- tathiyà4- bhaveyyuü
Sudhi hi tesaü paccattameva.

911. Na bràhmaõassa paraneyyamatthi
Dhammesu niccheyya samuggahitaü,
Tasmà vivàdàni upàtivatto
Na bhi seññhato passati dhammama¤¤aü.

912. Jànàmi passàmi tatheva etaü
Diññhiyà eke paccenti suddhiü
Addakkhi ce kimbhi tumassa tena
Atisitvà a¤¤ena vadanti sudadhiü.

913. Passaü naro dakkhiti5- nàmaråpaü
Disvàna và ¤asasti tàni meva,
Kàmaü bahuü passatu appakaü và
Na hi tena suddhiü kusalà vadanti

914. Nivissavàdi na hi subbinàyo6-
Pakappitaü daññhi purekkharàno,
Yaü nissito tattha subhaü vadàno,
Suddhiü vado tattha tathaddasà so.

915. Na bràhmaõo kappamupeti saïkhaü
Na diññhisàri napi ¤àõabandhu
¥atvà [PTS Page 178] [\q 178/]      ca sa sammatiyo7- puthujjà
Upekkhati uggaõhanti ma¤¤e8-

1. Saddhammapujàpi - machasaü saddhamma pujàya - mu2 2. Nesaü - machasaü 3. Sabbe pavàdà - mu1, 2 4. Tathi và - mu1, 2 5. Dakkhati - machasaü 6. Suddhinàyo- mu1 subbanayo - mu2 7. Samamutiyo - machasaü 8. Uggahaõaü tama¤¤e - mu1, 2

[BJT Page 288] [\x 288/]
916. Visajja ganthàni munidha loke
Vivàdajàtesu na vaggasàri,
Satto asantesu upekkhako so
Anuggaho uggaõhantima¤¤e1-

917. Pubbàsave hitvà nave akubbaü
Na chandagu nopi nivisasvàdi,
Sa vippamutetà diññhigatehi dhãro
Na lippati2- loke anattagarahi.

918. Sa sabbadhammesu visenibhuto
Yaü ki¤ci diññhiü va sutaü mutaü và,
Sa pannabhàro muni vipapayutto
Na kappiyo nuparato na patthiyoti.
Mahàviyuhasuttaü niññhitaü

919. Pucchàmi [PTS Page 179] [\q 179/]      taü àdiccabandhuü3-
Vicekaü santipada¤ca mahesiü,
Kathaü disvà nibbàni bhikkhu
Anupàdiyàno lokasmiü ki¤ci.

920. Mulaü papa¤ca saïkhàya (iti bhagavà)
Mattà asmiti sabbamuparundhe4,
Yà kàci taõhà ajjhattaü
Tàsaü vinayà sadà sato sakkhe.

921. Yaü ki¤ci dhammamabhija¤¤à,
Ajjhattaü athavàpi bahiddhà,
Na tena mànaü5- kubbetha
Na hi sà nibbuti sataü vuttà

1. Uggaõhaü tama¤¤e - mu1, 2 uggaõhanatima¤¤e - machasaü 2. Limapati - machasaü 3. âdicacakhanadhu - machasaü 4. Sababamuparudedha - syà, [PTS] 5. Thàma - machasaü
[BJT Page 290] [\x 290/]
922. Seyyo na tena ma¤¤eyya
Niveyyo atha vàpi sarikkho,
Phuññho anekaråpehi
Nàtumànaü vikappayaü tiññhe

923. Ajjhattameva upasame
Na a¤¤ato bhikkhu santimeseyya,
Ajjhattaü upasannassa
Natthi attà1- kuto nirattà2- và.

924. Majjhe [PTS Page 180] [\q 180/]      yathà samuddassa hoti,
æmi no jàyati ñhito hoti,
Evaü ñhito anejassa
Ussadaü bhikkhu na kareyya kuhi¤ci.

925. Akittayi vivañacakkhu
Sakkhidhammaü parissayavinayaü.
Pañipadaü vadehi bhaddante
Pàtimokkhaü athavàpi samàdhiü.

926. Cakkhuhi neva lolassa
Gàmakathàya àvareyya sotaü,
Rase ca nànugijjheyya
Na ca mamàyetha ki¤ci lokasmiü.

927. Phassena yadà phuññhassa
Paridevaü bhikkhu na kareyya kuhi¤ca
Bhavaü ca nibhijappeyya
Bheravesu ca na sampavedheyya.

928. Annànamatho pànànaü
Khàdaniyànaü athopi vatthànaü,
Laddhà na santidhiü kayirà
Na ca parittase tàni alabhamàno.

929. Jhàyã na pàdalola'ssa
Virame kukkuccà3- nappamajjeyya,
Atha àsanesu sayanesu
Appasaddesu bhikkhu vihareyya

1. Attaü - mu1 2. Nirattaü - mu1, 2 3. Kukakuccaü - mu1, 2

[BJT Page 292] [\x 292/]
930. Niddaü [PTS Page 181] [\q 181/]      na bahulikareyya
Jàgariyaü bhajeyya àtàpi,
Tandiü màyaü bhassaü khióóaü
Methunaü vippahe sivibhusaü.

931. âthabbaõaü1- supinaü lakkhaõaü
No vidahe athopi nakkhattaü,
Viruta¤ca gabbhakaraõaü
Tikicchaü màmako na seveyya

932. Nindàya nappavedheyya
Na uttameyya pasaüsito bhikkhu,
Lohaü saha macchariyena
Kodhaü pesuniya¤ca panudeyya.

933. Kayavikkaye na tiññheyya
Upavàdaü bhikkhu na kareyya kuhi¤ci,
Gàme ca nàbhisajjeyya
Làbhakamyà janaü na lapayeyya.

934. Na ca katthiko2- siyà bhikkhu
Na ca vàcaü payutaü bhàseyya,
Pàgabbhiyaü na sikkheyya
Kathaü viggàhikaü na kathayeyya.

935. Mosavajje na niyyetha3-
Sampajàno sañhàni na kayirà,
Atha [PTS Page 182] [\q 182/]      jivitena pa¤¤àya
Silabbatena nतamatima¤¤e

936. Sutvà rusito4- bahuü vàcaü
Samaõànaü puthuvacanànaü5,
Pharusena ne na pañivajjà
Na hi santo pañiseniü karonti.

1. Atha bbaõaü - mu 2. Katthità - mu 1, 2 3. Niyetha - mu1 4. Dusito - puni 5. Samaõànaü và puthujanànaü - machasaü

[BJT Page 294] [\x 294/]
937. Eta¤ca dhammama¤¤àya
Vicinaü bhikkhu sadà sato sikkhe,
Santiti nibbutiü ¤atvà
Sàsane gotamassa nappamajjeyya.

938. Abhibhu hi so anabhibhuto
Sakkhidhammaü anitihamadassi1,
Tasmà hi tassa bhagavato sàsane
Appamatto sadà namassamanusikkheti.
Tuvañakasuttaü niññhitaü.

939. Attadaõóà bhayaü jàtaü janaü passatha medhagaü2-
Saüvegaü kittayissàmi yathà saüvijitaü mayà.

940. Endamànaü [PTS Page 183] [\q 183/]      pajaü disvà macche appodake yatha,
A¤¤ama¤¤ehi vyàruddhe disvà maü bhayamàvisi.

941. Samantamasàro loko disà sabbà samerità,
Icchà bhavanamattano nàddasàsiü anositaü.

942. Osànetveva vyàruddhe disvà me arati ahu,
Athettha sallaü addakkhiü duddasaü hadayanissitaü.

943. Yena sallena otiõõo disà sabbà vidhàvati,
Tameva sallaü ababuyha na dhàvati na sidati.

1. Sakkhidhammamani tihamadassi - machasaü 2. Medhakaü - mu1

[BJT Page 296] [\x 296/]
944. Tattha sikkhànugiyanti
Yàni loke gathitàni na tesu pasuto siyà.
Nibbijjha sabbasà nàme
Sikkhe nibbànai mattano.
945. Sacco siyà appagabbho amàyo rittapesuno,
Akkodhano lobhapàpaü vevicchaü vitare muni.

946. Niddaü tandiü sahe thinaü pamàdena na saüvase,
Atimàne na tiññheyya nibbànamanaso naro.

947. Mosavajje [PTS Page 184] [\q 184/]      na niyyetha råpe senahaü na kubbaye,
Màna¤ca parijàneyya sahasà virato care.

948. Puràõaü nàbhinandeyya nave khantiü na kubbaye,
Hiyamàne na soceyya àkàsaü na sito siyà.

949. Gedhaü bråmi mahoghoti àjavaü bråmi jappanaü,
ârammaõaü pakappanaü kàmapaïko duraccayo.

950. Saccà avokkamma1- muni thale tiññhati bràhmaõo,
Sabbaü so2- pañinissajja sa ve santoti vuccati.

951. Sa ve vidvà sa vedagu ¤atvà dhammaü anissito,
Sammà so loke iriyàno na piheti'dha kassaci.

1. Avokakamaü - niddesa 2. Sabbaso - syà

[BJT Page 298] [\x 298/]
952. Yodha kàme accatari saïgaü loke duraccayaü,
Na so socati nàjjheti chinnasoto abandhano.

953. Yaü pubbe taü visosehi pacchà te màhu ki¤canaü,
Majjhe ce no gahessasi upasanto carissasi.

954. Sabbaso nàmaråpasmiü yassa natthi mamàyitaü,
Asatà ca socati sa ce loke na jiyyati1-

955. Yassa natthi idaü meti paresaü vàpi ki¤canaü,
Mamattaü so asaüvindaü natthi meti na socati.

956. Aniññhuri [PTS Page 185] [\q 185/]      ananugiddho anejo sabbadhi samo,
Tamànisaüsaü pabråmi pucchito avikampinaü2-

957. Anejassa vijànato natthi kàci nisaïkhiti,
Virato so viyàrambà khemaü passati sabbadhi.

958. Na samesu na omesu na ussesu vadate muni,
Santo so vitamacchero nàdeti na nirassatiti.
Attadaõóasuttaü niññhitaü.

1. Jiyati - machasaü 2. Avikamapitaü - mu1

[BJT Page 300] [\x 300/]

959. Na me diñño ito pubbe
Nasuto1- uda kassavi,
(Iccàyasmà sàriputto)
Evaü vagguvado satthà
Tusità gaõimàgato.

960. Sadevakassa lokassa yathà dissati cakkhumà,
Sabbaü tamaü vinodetvà ekova ratimajjhagà.

961. Taü [PTS Page 186] [\q 186/]      buddhaü buddhaü asitaü tàdiü akuhaü paõimàgataü,
Bahunnamidha1- baddhànaü atthi pa¤hena àgamaü.

962. Bhikkhuno vijigucchato bhajato rittamàsanaü,
Rukkhamulaü susànaü và pabbatànaü guhàsu và.

963. Uccàvacesu sayanesu kivanto tattha bheravà,
Yehi bhikkhu na vedheyya nigghose sayanàsane.

964. Kati parissayà loke gacchato agataü3- disaü,
Ye bhikkhu abhisambha ve pantambhi sayanàsane.
965. Kyàssa vyappathayo4- assu kyàssassu idha gocarà,
Kàni silabbatànassu pahitattassa bhikkhuno.

1. Nassuto - mu2 2. Bahunamidhaü - machasaü 3. Amataü - mu2 4. Byapapathayo - machasaü

[BJT Page 302] [\x 302/]
966. Taü so sikkhaü samàdàya ekodi nipako sato,
Kammàro rajatasseva niddhame malamattano.

967. Vijigucchamànassa yadidaü phàsu
(Sàriputtàti bhagavà)
Rittàsanaü sayanaü sevato ce,
Sambodhikàmassa yathànudhammaü
Taü te pavakkhàmi yathà pajànaü.

968. Pa¤cannaü dhãro bhayànaü na bhàye
Bhikkhu sato sappariyannacàriü1,
ôaüsàdhipàtànaü siriüsapànaü2-
Manussaphassànaü catuppadànaü.

969. Paradhammikànampi [PTS Page 187] [\q 187/]      na santaseyya
Disvàpi tesaü bahuheravàti,
Athàparàni abhisambhaveyya
Parissayàni kusalànu esi.

970. âtaïkaphassena khudàya phuññho
Sãtaü athuõihaü3- adhivàsayeyya,
So tehi phuññho bahudhà anoko
Viriyaü parakkamma daëhaü kareyya.

971. Theyyaü na kareyya4- na musà bhaõeyya
Mettàya phasse tasathàvaràni,
Yadà vilattaü manaso vija¤¤à
Kaõhassa pakkhoti vinodayeyya.

972. Kodhàtimànassa vasaü na gacche
Mulampi tesaü palikha¤¤a tiññhe,
Athappiyaü và pana appiyaü và
Addhà bhavanto abhisambhaveyya.

1. Sapariyantacàriü - machasaü, mu2 2. Sarisapànaü - machasaü 3. Atuõhaü - machasaü acacuõahaü - mu2 4. Ta kàre - machasaü

[BJT Page 304] [\x 304/]
973. Pa¤¤aü purakkhatvà kalyàõapiti
Vikkhambheyya tàni parissayàni,
Aratiü sabhetha sayanambhi patte
Caturo sahetha paridevadhamme.

974. Kiüsu asissàmi kuvaü và asissaü
Dukkhaü vata settha kuvajja sessaü,
Ete vitakke paridevaneyye
Vinayetha sekho aniketasàri.

975. Atta¤ca [PTS Page 188] [\q 188/]      laddhà vasana¤ca kàle
Mattaü so ja¤¤à idha tosanatthaü,
Sotesu gutto yatavàri gàme
Rusitopi vàcaü pharusaü na vajjà.

976. Okkhittacakkhu na ca pàdalolo
Jhànànuyutto bahujàgarassa,
Upekhamàrabbha samàhitatto
Takkà sayaü kukkucca¤cupachinde.

977. Cudito vavihi satimàhinande
Sabrahmacàrisu khilaü pabhinde,
Vàcaü pamu¤ce kusalaü nàticelaü
Janavàdadhammàya na cetayeyya.

978. Athàparaü pa¤carajàni loke
Yesaü satimà vinayàya sikkhe,
Råpesu saddesu atho rasesu
Gandhesu phassesu sahetha ràgaü.

979. Etesu dhammesu vineyya chandaü
Bhikkhu satimà suvimuttacitto,
Kàlena [PTS Page 189] [\q 189/]      so sammà dhammaü parivimaüsamàno
Ekodibhuto vihane tamaü soti.
Sàriputtasuttaü niññhitaü.
Aññhakavaggo catuttho.

Tassuddànaü: -
Kàmaguhaññha duññhàva suddhaññha paramà jarà,
Metteyyo ca pasuro ca màgandi puràbhedanaü.
Kalahaü dve va vyuhàni punarevatuvaññakaü
Attadaõóaü therasuttaü therapa¤ehana soëasa,
Tàni etàni suttàni sabbànaññhakavaggikàti.