[BJT Page 306] [\x 306/]

Pàràyanavaggo

980. Kosalànaü [PTS Page 190] [\q 190/]      purà rammà àgamà dakkhiõàpathaü,
âki¤ca¤¤aü patthayàno bràhmaõo mantapàragu.

981. So assakassa visaye aëakassa samàsane,
Vasi godhàvarikule u¤chena ca phalena ca.

982. Tasse va upanissàya gàmo ca vipulo ahå,
Tato jàtena àyena mahàya¤¤amakappayi.

983. Mahàya¤¤aü yajitvàna puna pàvisi assamaü,
Tasmiü pati paviññhamhi a¤¤o àga¤chi bràhmaõo.

984. Ugghaññapàdo tasito païkadanto rajassiro,
So ca naü upasaïkamma satàni pa¤ca yàcati.

985. Tamenaü bàvarã disvà àsanena nimantayã,
Sukha¤ca kusalaü pucchi idaü vacanamabravi.

986. Yaü kho mamaü deyyadhammaü sabbaü vissajjitaü mayà,
Anujànàhi me brahme natthi pa¤ca satàni me.

987. Sace [PTS Page 191] [\q 191/]      me yàcamànassa bhavaü nànupadassati,
Sattame divase tuyhaü muddhà phalatu sattadhà.

988. Abhisaïkharitvà kuhako bheravaü so akittayi,
Tassa taü vacanaü sutvà bàvarã dukkhito ahå.

989. Ussussati anàhàro sokasallasamappito,
Athopi evaü cittassa jhàne na ramatã mano.

990. Utrastaü dukkhitaü disvà devatà atthakàminã,
Bàvariü upasaïkamma idaü vacanamabravã.

[BJT Page 308] [\x 308/]
991. Na so muddhaü pajànàti kuhako so dhanatthiko,
Muddhani muddhapàte và ¤àõaü tassa na vijjati.

992. Bhotã carahi jànàti taü me akkhàhi pucchità,
Muddhaü muddhàdhipàta¤ca taü suõoma vaco tava.

993. Ahaü petaü na jànàmi ¤àõaü ettha na vijjati,
Muddhaü muddhàdhipàte và jinànaü hettha1 dassanaü.

994. Atha kho carahi jànàti asmiü puthuvi2 maõóale,
Muddhaü muddhàdhipàta¤ca taü me akkhàhi devate.

995. Purà [PTS Page 192] [\q 192/]      kapilavatthumhà nikkhanto lokanàyako,
Apacco okkàkaràjassa sakyaputto pabhaïkaro.

996. So hi bràhmaõa sambuddho sabbadhammànapàragu,
Sabbàbhi¤¤àbalappatto sabbadhammesu cakkhumà.
Sabbakammakkhayaüpatto vimutto upadhikkhayà.

997. Buddho so bhagavà loke dhammaü deseti cakkhumà,
Taü tvaü gantvàna pucchassu so te taü vyàkarissati.

998. Sambuddhoti vaco sutvà udaggo bàvarã ahu,
Sokassa tanuko àsi pãti¤ci vipulaü labhi.

999. So bàvarã attamano udaggo
Taü devataü pucchati vedajàto,
katamambhi gàme nigamamhi và pana
katamamhi và janapade lokanàtho
yattha gantvà namassemu sambuddhaü dipaduttamaü.

1000. Sàvatthiyaü kosalamandire jino
Pahutapa¤¤o varabhårimedhaso,
So sakyaputto vidhuro anàsavo
Muddhàdhipàtassa vidu naràsabho.

1001. Tato àmantayã sisse bràhmaõe mattapàrage,
Etha màõavà akkhissaü suõàtha vacanaü mama.

1. Mudadhaü mudàdhàdhipàte ca jinànaü heta - mu1 syà [PTS] 2. Pathavi - machasaü

[BJT Page 310] [\x 310/]
1002. Yasseso [PTS Page 193] [\q 193/]      dullabho loke pàtubhàvo abhiõhaso,
Svàjja lokamhi uppanto samabuddho iti vissuto
Khippaü gantvàna sàvatthiyaü passavho dipaduttamaü.

1003. Kathaü carahi jànemu disvà buddhoti bràhmaõaü,
Ajànataü no pabråhi yathà jànemu taü mayaü.

1004. âgatàni hi mantesu mahàpurisalakkhaõà,
Dvattiüsàni1- ca vyàbyàtà samantà anupubbaso.

1005. Yassete honti gattesu mahàpurisalakkhaõà,
Duveva2- tassa gatiyo tatiyà hi na vijjati.

1006. Sace agàraü ajjhàvasati3- vijeyya pañhaviü imaü,
Adaõóena asatthena dhammena manusàsàti.

1007. Sace ca so pabbajati agàrà anagàriyaü,
Vivattacchadedà4- sambuddho arahà bhavati anuttaro.

1008. Jàtiü gotta¤ca lakkhaõaü mante sisse punàpare,
Muddhaü muddhàdhipàta¤ca manasàyeva pucchatha.

1009. Anàvaraõadassàvi yadi buddho bhavissati,
Manasà pucchite pa¤he vàcàya vissajessati.

1010. Bàvarissa vaco sutvà sissà soëasa bràhmaõà,
Ajito tissametteyyo puõõako atha mettagu.

1011. Dhotako [PTS Page 194] [\q 194/]      upasivo ca nando ca atha hemako,
Todeyyakappà dubhayo jatukaõõi ca paõóito

1012. Bhaddàvudho udayo ca posàlo càpi bràhmaõo,
Mogharàjà ca medhàvi piïgiyo ca mahàisi.

1013. Paccekagaõino sabbe sabbalokassa vissutà,
Jhàyã jhànaratà dhãrà pubbavàsanavàsità.

1014. Bàvariü abhivàdetvà katvà ca naü padakkhiõaü,
Jañàjinadharà sabbe pakkàmuü uttaràmukhà.

1. Dvatatiüsà ca - mu devayeva - machasaü 3. âvasati - machasaü 4. Vivatatacchado - machasaü

[BJT Page 312] [\x 312/]
1015. Målakassa patiññhànaü purimaü màbhissatiü1- tadà,
Ujjeni¤càpi gonaddhaü vedisaü vanasavhayaü.

1016. Kosambiyaü càpi sàketaü sàvatthi¤ca puruttamaü,
Setavyaü2- kapilaü vatthuü kusinàra¤ca mandiraü.

1017. Pàva¤ca bhoganagaraü vesàliü màgadhaü puraü,
Pàsàõakaü cetiya¤ca ramaõiyaü manoramaü.

1018. Tasito [PTS Page 195] [\q 195/]      vudakaü sãtaü mahàlàbhaüva vàõijo,
Chàyaü ghammàbhitattova turità pabbatamàruhuü.

1019. Bhagavà tamahi samaye bhikkhusaïghapurakkhato,
Bhikkhunaü dhammaü deseti sihova nadati vane.

1020. Ajito addasa samabuddhaü sataraüsiva3- bhànumaü,
Candaü yathà paõaõarase paripuriü upàgataü.

1021. Athassa gatte disvàna paripura¤ca vya¤ajanaü,
Ekamantaü ñhito haññho manopa¤eha apucchatha.

1022. âdissa jammanaü bråhi gottaü bråhi salakkhaõaü,
Mantesu pàramiü bråhi kati vàceti bràhmaõo.

1023. Visaüvassasataü àyu so ca gottena bàvari,
Tiõassa4- lakkhaõà gatte tiõõaü vedàna pàragu.

1024. Lakkhaõe itihàseva sanighaõóusakeñubhe,
Pa¤ca satàni vàceti sadhamme pàramiü gato.

1025. Lakkhaõànaü [PTS Page 196] [\q 196/]      pavicayaü bàvarissa naruttama,
Taõhacchida5- pakàsehi mà no kaükhàyitaü ahu.

1. Purimàhissatiü - machaùaü puraü màhisàsatiü - syà 2. Setabyaü - machasaü 3. Vitaraüsiüva - si 4. Tãõissa - machasaü 5. Kaükhavajida - machasaü

[BJT Page 314] [\x 314/]
1026. Mukhaü jivahàya chàdeti uõõassa bhamukantare,
Kosohitaü catthaguyhaü evaü jànàhi màõava.

1027. Pucchaü hi ki¤ci asuõanto sutvà pa¤he viyàkate,
Vicinteti jano sabbo vedajàto kata¤ajali.

1028. Ko nu deve va brahmà và indo càpi sujampati,
Manasà pucchite pa¤he tamenaü pañibhàsati.

1029. Muddhaü muddhàdhipàta¤ca bàvari paripucchati,
Taü vyàkarohi bhagavà kaïkhaü vinaya no ise.

1030. Avijjà muddhàti jànàhi vijjà muddhàdhipàtini,
Saddhà satisamàdhihi chandaviriyena saüyutà.

1031. Tato vedenana mahatà santhamahitvàna màõavo,
Ekaüsaü ajinaü katvà pàdesu sirasà pati.

1032. Bàvari bràhmaõo bhoto sahasissehi màrisa,
Udaggacitto sumano pàde vandati cakkhuma.

1033. Sukhito [PTS Page 197] [\q 197/]      bàvari hotu sahasissehi bràhmaõo,
Tva¤càpi sukhino hohi ciraü jivàhi màõava.

1034. Bàvarissa va tuyahaü và sabbesaü sababasaüsayaü,
Katàvakàsà pucchavehà yaü ki¤ci manasicchatha.

1035. Sambuddhena katokàso nisãditvàna pa¤jali,
Ajito pañhamaü pa¤haü tattha pucchi tathàgataü

Vatthugàthà niññhità.

[BJT Page 316] [\x 316/]

1036. Kenassu nicuto lekà (iccà yasmà ajito) kenasasu nappakàsati,
Kissàbhilepanaü bråsi kiüsu tassa sahabbhayaü.

1037. Avijjàya nivuto loko (ajitàti bhagavà)
Vevicchà pamàdà nappakàsati,
Jappabhilepanaü bråmi dukkhamassa mahabbhayaü.

1038. Savanti [PTS Page 198] [\q 198/]      sabbadhi sotà (iccà yasmà ajito)
Sotànaü kiü nivàraõaü
Sotànaü saüvaraü bråhi kena sotà pithiyare2-

1039. Yàni sotàni lokasmiü (ajitàti bhagavà)
Sati tesaü nivàraõaü,
Sotànaü saüvaraü bråmi pa¤¤àyete pithiyare2,

1040. Pa¤¤à ceva sati ceva (iccàyasmà ajito)
Nàmaråpa¤ca màrisa,
Etaü me puññho pabråhi katthetaü uparujjhati

1041. Yametaü pa¤haü apucchi ajita taü vadàmi te,
Yattha nàma¤ca råpa¤ca asesaü uparujjhati,
Vi¤¤àõassa nirodhena etthetaü uparujjhati.

1042. Ye ca saïkhàtadhammà se ye ca sekhà puthu idha,
Tesaü me nipako iriyaü puñeñhà pabråhi màrisa.

1043. Kàmesu nàbhigijjheyya manasà nàvilo siyà,
Kusalo sabbadhammànaü sato bhikkhu paribbajeti.

1. Ajitasuttaü pañhamaü3-

1. Ajitamàõava pucchà - ma cha saü 2. Vidhiyyare - machasaü 3. Ajitamàõava pucchà ma cha saü

[BJT Page 318] [\x 318/]

1044. Kodhaü [PTS Page 199] [\q 199/]      saütusito loke (iccàyasmà tissa metatayyo)
Kassa no santi i¤ajità,
Ko ubhantambhi ¤¤àya majjhe mantà na lippati,
Kaü bråsi mahàpurisoti ko idha sibbanã maccagà?
1045. Kàmesu brahmacariyavà (metteyyàti bhagavà)
Vitataõho sadà sato,
Saïkhàya nibbuto bhikkhu
Tassa no santi i¤ajità.

1046. So ubhantamabhi¤¤àya majjhe mantà na lippati,
Taü bråmi mahàpurisoti sodha3- sibbani maccagàti.

Tissametteyyasuttaü dutiyaü2-

1047. Anejaü mula dassàviü (iccàyasmà puõõako)
Atthi pa¤ehana àgamaü
Kiü [PTS Page 200] [\q 200/]      nissità isayo manujà khattiyà bràhmaõà devatànaü
Ya¤¤amakappayiüsu puthu idha loke pucchàmi taü bhagavà bråhimetaü.

1048. Ye kecime isayo manujà (puõõakàti bhagavà)
Khattiyà bràhmaõà devatànaü
Ya¤¤amakappayiüsu puthu i loke,
âsiümànà puõõaka itthabhàvaü
Jaraü sità ya¤¤amakappayi su.

1. Tissametetya màõavapucchà - machasaü 2. Tissa metetayya màõava pucchà - machasaü 3. So idha - machasaü 4. Puõaõaka màõava pucchà - machasaü

[BJT Page 320] [\x 320/]
1049. Ye keci me isayo manujà (iccàyasmà puõõako)
Khattiyà bràhmaõà devatànaü
Ya¤¤amakappayiüsu puthu idha loke
Kaccissu te bhagavà ya¤¤apathe appamattà
âtàru jàti¤ca jaraü ca màrisa
Pucchàmi taü bhagavà bråhi metaü.

1050. âsiüsanti1- thomayanti
Abhijappanti juhanti (puõõakàti bhagavà)
Kàmàbhijappatti pañicca làbhaü,
Te yàjayogà bhavaràgarattà
Nàtariüsu jàtijaranti bråmi.

1051. Te [PTS Page 201] [\q 201/]      ve nàtariüsu yàjayogà (iccàyasmà puõõàko)
Ya¤¤ehi jàti¤ca jara¤ca màrisa,
Atha ko carahi deva manussaloke
Atàri jàti9¤¤a jara¤ca màrisa
Pucchàmi taü bhagavà bråhi metaü.

1052. Saïkhàya lokasmiü parovaràni2- (puõõakàti bhagavà)
Yassi¤ajitaü natthi kuhi¤ci loke,
Santo vidumo anigho niràso
Atàri so jàtijaranti bråmiti.

Puõõakasuttaü tatiyaü. 3-

1053. Pucchàmi taü bhagavà bråhi metaü (iccàyasmà mettagu)
Ma¤¤àmi taü vedaguü bhàvitattaü,
Kuto nu dukkhà samudàgatà ime
Ye keci lokasmiü anekaråpà.

1. âsisanati - machasaü 2. Paroparàni - machasaü 3. Puõaõatamàõava pucchà tatiyà 4. Metatagumàõava pucchà - machasaü

[BJT Page 322] [\x 322/]
1054. Dukkhassa [PTS Page 202] [\q 202/]      ve maü pabhavaü apucchasi (mettaguti bhagavà)
Taü te pavakkhàmi yathà pajànaü,
Upadhinidànà pabhavanti dukkhà
Ye keci lokasmiü anekaråpà.

1055. Yo ve avidvà upadhiü karoti
Punappunaü dukkhamupeti mando,
Tasmà hi jànaü upadhiü na kayirà
Dukkhassa jàtippabhavànupassi.

1056. Yannaü apucchimha akittayã no (iccàyasmàmettagu)
A¤¤aü taü pucchàmi tadiïgha bråhi
Kathannu dhãrà vitaranti oghaü
Jàtijaraü sokapariddava¤ca,
Taü me muni sàdhu viyàkarohi
Tathà hi te vidito esa dhammo.

1057. Kittayissàmi te dhammaü (mettaguti bhagavà) diññhe dhamme anitihaü, yaü viditvà sato caraü tare loke visattikaü.

1058. Ta¤càhaü abhinandàmi mahesi dhammamuttamaü,
Yaü viditvà sato caraü tare loke visattikaü

1059. Yaü ki¤ci sampajànàsi (mettaguti bhagavà)
Uddhaü adho tiriya¤càpi majjhe,
Etesu [PTS Page 208] [\q 208/]      nandi¤ca nivesana¤ca
Panujja vi¤¤àõaü bhatva na tiññhe.

1060. Evaüvihàri sato appamatto
Bhikkhu caraü hitvà mamàyitàni,
Jàtiü jaraü sokapariddava¤ca
Idheva vidvà pajaheyya dukkhaü.

[BJT Page 324] [\x 324/]
1061. Etàhinandàmi maco mahesino, (iccàyasmà mettagu)
Sukittitaü gotama nupadhikaü,
Addhà hi bhagavà pahàsi dukkhaü
Tathà hi te vidito esa dhammo.

1062. Te càpi nåna pajaheyyu dukkhaü
Ye tvaü muni aññhitaü ovadeyya,
Taü taü namassàmi samecca nàga
Appeva maü bhagavà aññhitaü ovadeyya.

1063. Yaü bràhmaõaü vedaguü àbhija¤¤à (mettaguti bhagavà)
Aki¤canaü kàmabhave asattaü,
Addhà hi so oghamimaü atàri
Tiõõo ca pàraü akhilo akaïkho.

1064. Vidvà ca so vedagu naro idha
Bhavàbhave saïgamimaü visajja,
So [PTS Page 204] [\q 204/]      vitataõho anigho niràso
Atàri so jàti jaranti bråmiti.

Mettagumàõavasuttaü catutthaü1-

1065. Pucchàmi taü bhagavà bråhi metaü (iccàyasmà dhotako)
Vàcàhikaïkhàmi mahesi tuyhaü,
Tava sutvàna nigghesaü
Sikekha nibbàna mattano

1066. Tena hàtappaü karohi (dhotakàti bhagavà)
Idheva nipako sato,
Ito sutvàna nigghosaü
Sikkhe nibbànamantano

1. Metatagu màõavapucchà catutthi - machasaü 2. Dhotakamàõava pucchà - machasaü

[BJT Page 326] [\x 326/]
1067. Passàmabhaü devamanussa loke (iccàyasmàdhotako)
Aki¤canaü bràhmaõaü iriyamànaü,
Taü taü namassàmi samantacakkhu
Pamu¤ca maü sakka kathaükathàhi

1068. Nàhaü gamissàmi1- pamocanàya (dhotakàti bhagavà)
Kathaükathiü dhotaka ka¤ci loke,
Dhamma¤ca seññhaü àjànamàno2-
Evaü tuvaü oghamimaü taresi.

1069. Anusàsa brahme karaõàyamàno (iccàyasmà dhotakà)
Vivekadhammaü yamahaü vija¤¤aü,
Yathàhaü [PTS Page 205] [\q 205/]      àkàsova avyàpajjamàno
Idheva santo asito careyyaü

1070. Kintiyissàmi te sattiü (dhotakàti bhagavà)
Diññhe dhamema anitihaü,
Yaü viditvà sato caraü tare loke visattikaü.

1071. Taü vàhaü abhinandàmi (iccàyasmà dhotako)
Mahesi sattimuttamaü,
Yaü viditvà sato caraü tare loke visattikaü.

1072. Yaü ki¤ci sampajànàsi (dhotakàti bhagavà)
Uddhaü adho tiriya¤càpi majjhe:
Etaü viditvà saïgoti loke
Bhavàbhavàya màkàsi taõhanti.

1. Samisasàmi - syà: samihàmi - i 2. Abhijànamà no - machasaü 3. Dhotaka màõava pucchà pa¤cami - machasaü

[BJT Page 368] [\x 368/]
1073. Eko ahaü sakka mahantamoghaü (iccàyasmà upasivo)
Anissito no cisahàmi tàrituü,
ârammaõaü bråhi samantacakkhu.
Yaü nissito oghamimaü tareyyaü.

1074. âki¤ca¤¤aü pekkhamàno satimà (upasivàti bhagavà)
Natthãti nissàya tarassu oghaü,
Kàme [PTS Page 206] [\q 206/]      pahàya virato kathàhi
Taõhakkhayaü nattamahàbhipassa2-

1075. Sabbesu kàmesu yo vitaràgo (iccàyasmà upasivo)
âki¤ca¤¤aü nissito hitvà3- ya¤¤aü
Sa¤¤à vimokkha parame vimutto
Tiññhe nu so tattha anànuyàyi4-

1076. Sabbesu kàmesu yo vitaràgo (upasivàti bhagavà )
âki¤ca¤¤aü nissito hitvà3- ma¤¤aü
Sa¤¤à vimokkha parame dhimutto
Tiññheyya so tattha anànuyàyi

1077. Tiññhe ve so tattha anànuyàyi (iccàyasmà upasivo)
Yugampi vassànaü samantacakkhu,
Tattheva so siti siyà vimutto
Evaü [PTS Page 207] [\q 207/]      muni nàmakàyà vimutto
Anthaü paleti na upeti saïkhaü.

1. Upasiva màõava pucchà machasaü 2. Ratatamahàbhipasasa - syà 3. Hatvà - machasaü 4. Anànuyàsi syà ka:

[BJT Page 330] [\x 330/]
1079. Atthaügato so uda và so natthi (iccàyasmà upasivo)
Udàhu ve sassatiyà arogo,
Taü me muni sàdu viyàkarohi
Tathà hi te vidito esa dhammo

1080. Atthaügatassa na pamàõamatthi (upasivàti bhagavà)
Yena naü vajjuü taü tassa natthi,
Sabbesu dhammesu samuhatesu
Samuhatà vàdapathàpi sabbeti.

Upasivasuttaü1-

1081. Santi loke munayo (iccàyasmà nando)
Janà vadanti tayidaü kathaüsu'
¥àõupapannaü no muniü vadanti
Udàhu ce jivitenupapannaü.

1082. Na diññhiyà na sutiyà na ¤àõena3- (nandàni bhagavà)
Munidha nanda kusalà vadanti,
Visenikatvà [PTS Page 208] [\q 208/]      anãghà niràsà
Caranti ye te munayoti bråmi.

1083. Ye kecime samaõabràhmaõà se (iccàyasmà nando)
Diññhena sutenàpi3- vadanti suddhiü,
Silabbatenàpi vadanti suddhiü
Anekaråpena vadanti suddhiü
Kaccissu te bhagavà tattha yathà carantà
Atàru jàti¤ca jara¤ca màrisa
Pucchàmi taü bhagavà bråhi metaü

1. Upasiva màõava pucchà chaññhi - machasaü 2. Nandamàõavapucchà - machasaü 3. Diññhiyà na sutiyà na ¤àõena na silabbatena - si i.
[BJT Page 332] [\x 332/]
1084. Ye kecime samaõabràhmaõà se (nandàti bhagavà)
Diññhena sutenàpi1- vadanti suddhiü,
Silabbatenàpi vadanti suddhiü
Anekaråpena vadanti suddhiü
Ki¤càpi te bhagavà tattha yathà carantà
Nàtariüsu jàtijaranti bråmi.

1085. Ye kecime samaõabràhmaõà se (iccàyasmà nando)
Diññhena sutenàpi1- vadanti suddhiü,
Silabbatenàpi vadanti suddhiü
Anekaråpena vadanti suddhiü

1086. Tece2- muni bråsi anoghatiõõo
Atha [PTS Page 209] [\q 209/]      ko carahi devamanussaloke,
Atàri jàti¤ca jara¤ca màrisa
Pucchàmi taü bhagavà bråhi metaü.

1087. Nàhaü sabbe samaõabràhmaõà se (nandàni bhagavà)
Jàtijaràya nivutàti bråmi
Ye sudha diññhaü va sutaü mutaü và
Silabbataü vàpi pahàya sabbaü
Anekaråpampi pahàya sabbaü,
Taõhaü pari¤¤àya anàsavà se
Te ve narà oghatiõõàti bråmi.

1088. Etàhi nandàmi vaco mahesino (iccàyasmà nando)
Sukittitaü gotamaü nupadhikaü
Ye sudha diññhaü va sutaü mutaü và
Silabbataü vàpi pahàya sabbaü
Anekaråpampi pahàya sabbaü,
Taõhaü pari¤¤àya anàsavà se
Amhapi te ve oghatiõõàti bråmiti.
Nandasuttaü sattamaü. 3-

1. Diññhassutenàpi - machasaü 2. Sace - simu 3. Nandamàõava pucchà sattami.

[BJT Page 334] [\x 334/]

1089. Ye me pubbe viyàkaüsu (iccàyasmà hemako)
Huraü [PTS Page 210] [\q 210/]      gotama sàsanaü,
Iccàsi iti bhavissati
Sabbaü taü itihitihaü
Sabbaü taü takkavaóóhanaü
Nàhaü tattha abhiramiü.
1090. Tva¤ca me dhamma makkhàhi ta¤ahà nigghàtanaü muni,
Yaü viditvà sato caraü tare loke visattikaü.

1091. Idha diññha suta vi¤¤àtesu piyaråpesu hemaka,
Chandaràga vinodanaü nibbàõa pada maccutaü.

1092. Etada¤¤àya ye satà diññhamadhammàbhinibbutà,
Upasananà ca te sadà tiõõà loke visattikanti.

Hemakasuttaü aññhamaü2-

1093. Yasmiü kàmà na vasanti (iccàyasmà todeyyà)
Taõhà yassa na vijjati,
Kathaükathà ca yo tiõõo vimokho tassa kidiso.

1094. Yasmiü [PTS Page 211] [\q 211/]      kàmà na vasanti (todeyyàti bhagavà)
Taõhà yassa na vijjati,
Kathaükathà ca yo tiõõo vimokho tassa nàparo.

1. Hemakamàõava pucchà - machasaü 2. Hemakamàõava pucchà aññhami - machasaü 3. Todeyyamàõava pucchà

[BJT Page 336] [\x 336/]
1095. Niràsaso so udi àsasàno
Pa¤¤àõavà so udapa¤¤akapapi,
Muniü ahaü sakka yathà vija¤¤aü
Taü me viyàcikkha samantacakkhu.

1096. Niràsaso so na so àsasàno
Pa¤¤àõavà so na ca pa¤¤akapapi,
Evampi todeyya muniü vijàna
Aki¤canaü kàmabhave asattanti.

Todeyyasuttaü navamaü1-

1097. Majjhe sarasmiü tiññhataü (iccàyasmà kappo)
Oghe jàte mahabbhaye,
Jaràmaccuparetànaü dipaü pabråhi màrisa;
Tva¤ca me dipamakkhàhi yathàyidaü nàparà siyà.

1098. Majjhe [PTS Page 212] [\q 212/]      sarasmiü tiññhataü (kappàti bhagavà)
Oghe jàte mahabbhaye,
Jaràmaccuparetànaü dipaü pabråmi kappa te

1099. Aki¤canaü anàdànaü etaü dipaü anàparaü,
Nibbànamiti taü bråmi jaràmaccuparikkhayaü.

1100. Etada¤¤àya ye satà diññhadhammàbhinibbutà,
Na te màravasànugà na te màrassa paddhaguti.

Kappasuttaü dasamaü2-

1. Todeyya màõavapucchà navami - machasaü 2. Kapapamàõana pucchà

[BJT Page 338] [\x 338/]

1101. Sutvàna'haü ciraü akàmakàmiü (iccàyasmà jatukaõõi)
Oghàtigaü puññhu makàmamàgamaü,
Santipadaü bråhi sahajanetta
Yathàtacchaü bhagavà bråhi metaü.

1102. Bhagavà hi kàme abhibhuyya iriyati
âdiccova pañhaviü teji tejasà,
Parittapa¤¤assa me bhuripa¤¤a,
âcikkha dhammaü yamahaü vija¤¤aü
Jàtijaràya idha vippahànaü.

1103. Kàmesu [PTS Page 213] [\q 213/]      vinaya gedhaü (jatukaõõiti bhagavà)
Nekkhammaü daññhu khemato,
Uggahitaü nirattaü và mà te vijjittha ki¤canaü.

1104. Yaü pubbe taü visosehi pacchà te màhu ki¤canaü,
Majjhe ce no gahessasi upasanto carissasi.

1105. Sabbaso nàma råpasmiü vitagedhassa bràhmaõa,
âsavàssa na vijjanti yehi maccu vasaü vajeti.

Jatukaõõisuttaü ekàdasamaü2-

1106. Okaü jahaü taõhacchidaü anejaü (iccàyasmà bhadràvudho)
Nandiü jahaü oghatiõõaü vimuttaü,
Kappaü jahaü abhiyàce sumedhaü
Sutvàna nàgassa apanamissanti ito.

1. Kapapamàõavapucchà dasami - machasaü 2. Jatukaõaõimàõavapucchà - machasaü 3. Ja kaõaõimàõavapucchà ekàdasami - machasaü

[BJT Page 340] [\x 340/]
1107. Nànà janà janapadehi saïgatà
Tava vãra vàkyaü abhikaïkha mànà,
Tesaü tuvaü sàdhu viyàkarohi
Tathà hi te vidito esa dhammo.

1108. âdànataõhaü vinayetha sabbaü (bhadràvudhàti bhagavà)
Uddhaü adho tiriya¤càpi majjhe,
Yaü [PTS Page 214] [\q 214/]      yaü hi lokasmiü upàdiyanti
Teneva màro antheti janatuü.

1109. Tasmà pajànaü na upàdiyetha
Bhikkhu sato ki¤canaü sabbaloke,
âdànasatte iti pekkhamàno
Pajaü imaü maccudheyye visattaünti.

Bhadràvudhasuttaü davàdasamaü1-

1110. Jhàyiü virajamàsinaü (iccà yasmà udayo)
Katakiccaü anàsavaü
Pàraguü sabbadhammànaü atthi pa¤ehana àgamaü,
A¤¤à vimokkhaü pabråhi avijjàya pabhedanaü.

1111. Pahànaü kàmacchandanaü (udayàti bhagavà)
Domanassànaü cubhayaü,
Thinassa ca panudanaü kukkuccànaü nivàraõaü.

1112. Upekhà sati saüsuddhaü dhammatakkapurejavaü,
A¤¤à vimokkhaü pabråmi avijjàya pabhedanaü.

1113. Kiüsu [PTS Page 215] [\q 215/]      saüyojano loko (iccàyasmà udayo)
Kiüsu tassa vicàraõà,
Kissassa vippahànena nibbànamiti vuccati.

1. Bhadràvudhamàõavapucchà - machasaü 2. Bhadràvudhamàõavapucchà davàdasi 3. Udaya màõavapucchà - machasaü

[BJT Page 342] [\x 342/]
1114. Nandi saüyojano loko (udayàti bhagavà)
Vitakkassa vicàraõà,
Taõhàya vippabhànena nibbànamiti vuccati.

1115. Kathaü satassa carato (iccàyasmà udayaü)
Vi¤¤àõaü uparujjhati,
Bhagavantaü puññhumàgamma taü suõoma vaco tava:

1116. Ajjhatta¤ca bahiddhà ca vedanaü nàbhinandito,
Evaü satassa carato vi¤¤àõaü uparujjhatiti.

Udayasuttaü terasamaü1-

1117. Yo atitaü àdiyati (iccàyasmà posàlo)
Anejo chinnasaüsayo,
Pàraguü sabbadhammànaü atthipa¤ehana àgamaü.

1118. Vibhåtaråpasa¤¤issa sabbakàyappabhàyino
Ajjhatta¤ca bahiddhà ca natthi ki¤citi passato,
¥àõaü sakkànu pucchàmi kathaü neyyo tathà vidho.
1119. Vi¤¤àõaññhitiyo [PTS Page 216] [\q 216/]      sabbà (poso làti bhagavà)
Abhijànaü tathàgato
Tiññhantamenaü jànàti vimuttaü tapparàyaõaü.

1120. âki¤ca¤¤à sambhavaü ¤atvà nandi saüyojanaü iti,
Evametaü abhi¤¤àya tato tattha vipassati:
Etaü ¤àõaü tathaü tassa bràhmaõassa vusimatoti.

Posàlasuttaü cuddasamaü3-

1. Udayamàõana pucchà terasi - machasaü 2. Posàlamàõava pucchà 3. Posàlamàõava pucchà cuddasi.

[BJT Page 346] [\x 346/]

1121. Ddhàhaü sakkaü apucchissaü (iccà yasmi mogharàjà)1-
Na me vyàkàsi cakkhumà,
Yàva tatiya¤ca devisi vyàkarotiti me sutaü.

1122. Ayaü loko paro loko brahmaloko sadevako,
Diññhiü te nàbhijànàti gotamassa yasassino.

1123. Etaü [PTS Page 217] [\q 217/]      abhikkantadassàviü atthi pa¤ehana àgamaü,
Kathaü lokaü avekkhantaü maccuràjà na passati.

1124. Su¤¤ato lokaü avekkhassu mogharàja sadà sato,
Attànudiññhiü åhacca evaü maccutaro sàyà;
Evaü lokaü avekkha'ntaü maccuràjà na passatiti.

Mogharàjasuttaü paõõarasamaü2-

1125. Jiõõo hamasmi abalo vitavaõõo (iccà yasmà piïgiyo3-)
Nettà na suddhà savanaü na phàsu,
Màhaü nassaü momuho antaràva
âcikkha dhammaü yamahaü vija¤¤aü
Jàtijaràya idha vippahànaü.
1126. Disvàna råpesu viha¤¤amàne (piïgiyàti bhagavà)
Råppanti råpesu janà pamattà,
Tasmà tuvaü piïgiya appamatto
Jahassu råpaü apunabbhavàya.

1. Mogharàja màõava pucchà 2. Mogharàja màõava pucchà - paõaõarasi - machasaü 3. Piügiyamàõana pucchà

[BJT Page 346] [\x 346/]
1127. Disà catasso vidisà catasso
Uddhaü adho dasadisà imàyo
Na [PTS Page 218] [\q 218/]      tuyhaü adiññhaü asutaü' mutaü và,
Atho avi¤¤àõaü ki¤ci na matthi loke
âcikkha dhammaü yamahaü vija¤¤aü
Jàti jaràya idha vippahànaü.

1128. Taõhàdhipanne manuje pekkhamàno (piïgiyàti bhagavà)
Santà pajà te jarasà parete,
Tasmà tuvaü piïgiya appamatto
Jahassu taõhaü apunabbhavàyàti.

Piïgiyasuttaü soëasamaü2-

Idamavoca bhagavà magadhesu viharanto pàsàõake cetiye paricàrikasoëasànaü bràhmaõànaü ajjhiññho puññho puññho pa¤he vyàkàsi, ekamekassa cepi pa¤hassa atthama¤¤àya dhammama¤¤àya dhammànudhammaü pañipajjeyya gaccheyyeva jarà maraõassapàraü pàraïgamaniyà ime dhammati. Tasmà imassa dhammapariyàyassa pàràyananteva2- adhi vacanaü:
1129. Ajito tissa metteyyo puõõako atha mettagu,
Dhotako upasivo ca nando ca atha hemako

1130. Todeyyakappà [PTS Page 219] [\q 219/]      dubhayo jatukaõõi ca paõióito,
Bhadràvudho udayo ca posàlo càpi bràhmaõo,
Mogharàjà ca mekhàvi piïgiyova mahàisi.

1131. Ete buddhaü upàgacchuü sampanna caraõaü isiü
Pucchantà nipuõe pa¤eha buddhaseññhaü upàgamuü.

1. Piügiyamàõava pucchà so si 2. Pàràyananetvava - machasaü

[BJT Page 348] [\x 348/]
1132. Tesaü buddho vyàkàsi pa¤eha puññho yathàtathaü,
Pa¤ahànaü veyyàkaraõena tosesi bràhmaõe muni,

1133. Te tosità cakkhumatà buddhenàdiccabandhunà,
Brahmacariyamacariüsu varapa¤¤assa pantike.
1134. Ekamekassa pa¤ahassa yathà buddhena desitaü,
Tathà yo pañipajjeyya gacche pàraü apàrato.

1135. Apàrà paraü gaccheyya bhàvetto maggamuttamaü,
Maggo so pàraü gamanàya tasmà paràyanaü iti.

Paràyanànugitigàthà
1136. Paràyanamanugàyissaü (iccà yasmà piïgiyo)
Yathàddakkhi tathà akkhàsi,
Vimalo bhurimedhaso,
Nikkàmo nibbano1- nàgo
Kissa hetu musà bhaõo

1137. Pahina [PTS Page 220] [\q 220/]      mala mohassa mànamakkhappahàyino,
Handàhaü kittayissàmi giraü vaõõupasaühitaü

1138. Tamonudo buddho samattacakkhu
Lokantagu sabbabhavàtivatto,
Anàsavo sabbadukkhappahino
Saccavahayo brahme upàsito me.

1139. Dvijo yathà kubbanakaü pahàya
Bahupphalaü kànanaü àvaseyya,
Evaüpahaü appadasse pahàya
Mahodadhiü haüsarivajjhapatto2-

1140. Ye me pubbe vyàkaüsu
Huraü gotamasàsanà,
Iccàsi iti bhavissati,
Sabbantaü itihitihaü
Sabbattaü takkavaóóhanaü.

1. Nibbuto - mu 2. Haüsorivaajjhapatto - machasaü

[BJT Page 350] [\x 350/]
1141. Eko tamanudàsino jutimà so pabhaükaro,
Gotamo bhuripa¤¤àõo gotamo bhurimedhaso.

1142. Yo [PTS Page 221] [\q 221/]      me dhammamadesesi sandiññhikamakàlikaü,
Taõhakkhayamanitikaü yassa natthi upamà kacci.

1143. Kinnu tamhà vippavasasi muhuttamapi piïgiya,
Gotamo bhuripa¤¤àõo gotamo bhurimedhaso.

1144. Yo te dhammamadesesi sandhiññhikamakàlikaü,
Taõhakkhayanitikaü yassa natthi upamà kacaci.
1145. Nàhaü tamhà+ vippamasàmi muhuttampi bràhmaõa,
Gotamo bhuripa¤¤àõo gotamo bhurimedhaso.

1146. Yo te dhammamadesesi sandhiññhikamakàlikaü,
Taõhakkhayanitikaü yassa natthi upamà kacaci.

1147. Passàmi naü manasà cakkhunà ca
Rattiü divaü bràhmaõa appamatto
Namassamàno vivasemi1- rattiü
Teneva ma¤¤àmi avippavàsaü.

1148. Saddhà ca piti ca mano sati ca
Nàpenti me gotamasàsanambhà,
Yaü yaü disaü vajati bhuripa¤¤o
Sa tena teneva nato hamasmi.

1149. Jiõõassa [PTS Page 222] [\q 222/]      me dubbalathàmakassa
Teneva kàyo na paleti tattha,
Saïkappasattàya2- vajàmi niccaü
Mano hi me bràhmaõa tena sutto

1150. Aïke sayàno pariphandamàno dipà dipaü upapalaviü,
Athaddasàsiü samabuddhaü oghati õõamanàsavaü.

+Taõhà - mu 1. Namassamàno vici 2. Sanatàya - machasaü

[BJT Page 352] [\x 352/]
1151. Yathà ahu vakkali muttasaddho
Bhadràvudho àëavi gotamo ca,
Evameva tvampi pamu¤casasu saddhaü
Gamissasi tvaü piïgiya maccudheyyassa pàraü.

1152. Esa bhiyyo pasidàmi sutvàna munino vaco,
Vivattacchaddo sambuddho akhilo pañibhànavà.

1153. Adhideve abhi¤¤àya sabbaü vedi parovaraü,
Pa¤ahànannakàro satthà kaïkhinaü pañijànataü.

1154. Asaühiraü [PTS Page 223] [\q 223/]      asaïkuppaü yassa natthi upamà kavaci,
Addhà gamissàmi na mettha kaïkhà evaü padhàrehi adhimuttacittanti.

Pàràyanavaggo niññhito

Suttanipàto samatto.