[CPD Classification 2.5.9]
[PTS Vol Th 2 ] [\z Thã /] [\f I /]
[BJT Vol Th 2 ] [\z Thã /] [\w I /]
[BJT Page 96] [\x  96/]
[PTS Page 167] [\q 167/]

Khuddakanikàye
Therãgàthàpàëi

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.

Mahànipàto.

1
447. Mantàvatiyà nagare
Ra¤¤o ko¤cassa aggamahesiyà,
Dhãtà àsi1 sumedhà
Pasàdità2 sàsanakarehi.

448. Sãlavatã cittakathà
Bahussutà buddhasàsane vinãtà,
Màtàpitaro upagamma
Bhaõati ubhayo nisàmetha.

449. Nibbànàbhiratàhaü
Asassataü bhavagataü yadipi dibbaü,
Kimaïga pana tucchà kàmà
Appassàdà bahuvighàtà.

450. Kàmà kañukà àsã-
Visåpamà yesu mucchità bàlà,
Te dãgharattaü niraye
Samappità ha¤¤ante dukkhità.

451. Socanti pàpakammà
Vinipàte pàpabuddhito,
Sadà kàyena vàcàya
Manasà ca asaüvutà.

452. Bàlà te duppa¤¤à
Acetanà dukkhasamudayo ruddhà
Desente ajànantà
Na bujjhate ariyasaccàni.

453. Saccàni [PTS Page 168] [\q 168/]      amma buddhavara-
Desitàni te bahutarà ajànantà,
Ye abhanandanti bhavagataü
Pihenti4 devesu upapattiü.

454. Devesupi upapatti
Asassatà bhavagate aniccamhi,
Na ca santasanti bàlà
Punappunaü jàyitabbassa.

455. Cattàro vinipàtà
Dve ca gatiyo katha¤ci labbhanti
Na ca vinipàtagatànaü
Pabbajjà atthi nirayesu.

1 Siü-sãmu. 1, 2, A.
2 Pàsàdikà-sãmu. 1, A.
3 Pàpàvuddhino-sãmu. 1, 2, A.
4 Pihanti-[PTS.]

[BJT Page 98] [\x  98/]
456. Anujànàtha maü ubhayo
Pabbajituü dasabalassa pàvacane
Appossukkà ghañissaü
Jàtimaraõappahànàya.

457. Kiü bhavagatena1 abhinanditena
Kàyakalinà asàrena,
Bhavataõhàya nirodhà
Anujànàtha pabbajissàmi.

458. Buddhànaü uppàdo
Vivajjito akkhaõo khaõo laddho,
Sãlàni brahmacariyaü
Yàvajãvaü na dåseyyaü.

459. Evaü bhanati suredhà
Màtàpitaro na tàva àhàraü,
âhariyàmi2 gahaññhà
Maraõavasaü gatàva hessàmi.

460. Màtà dukkhità rodati
Pità ca assà sabbaso samabhigato, 3
Ghañenti sa¤¤àpetuü4
Pàsàdatale chamàpatitaü.

461. Uññhehi puttaka kiü socitena
Dinnàsi vàraõavatimhi
Ràjà aõãkadatto5
Abhiråpo tassa tvaü dinnà.

462. Aggamahesã bhavissasi
Aõãkadattassa ràjino bhariyà,
Sãlàni brahmacariyaü
Pabbajjà dukkarà puttaka.

463. Rajje àõà dhanamissariyaü
Bhogà sukhà daharikàsi, 6
Bhu¤jàhi kàmabhoge
Vàreyyaü hotu te putta.

464. Atha ne bhaõati sumedhà
Mà ãdisikànaü bhavagataü asàraü,
Pabbajjà và hehiti,
Maraõaü và me naceva vàreyyaü.

465. Kimiva [PTS Page 169] [\q 169/]      påtikàyamasuciü
Savanagandhaü bhayànakaü kuõapaü
Abhisaüviseyyaü bhastaü
Asakiü paggharaõaü7 asucipuõõaü.

1 Bhavagate-sãmu. 1, 2.
2 âhariyà-[PTS.]
3 Samabhighàto-
4 Vàyamanti-pu.
5 Aõikaratta-machasaü.
6 Daharikàpi-[PTS.]
7 Paggharitaü-machasaü.

[BJT Page 100] [\x 100/]
466. Kimiva tàhaü jànantã
Vikålakaü maüsasoõitupalittaü, 1
Kimikulàlayaü sakuõabhattaü
Kalebaraü kissa dãyatãti.

467. Nibbuyhati susànaü
Aciraü kàyo apetavi¤¤àõo
Chuddho2 kaliïgaraü viya
Jigucchamànehi ¤àtãhi.

468. Chuddhunaü taü susàne
Parabhattaü nahàyanti jigucchantà,
Niyakà màtàpitaro
Kiü pana sàdhàraõà janatà.

469. Ajjhosità asàre
Kalebare aññhinahàrusaïghàte,
Khelassuccàrapassava
Paripuõõe påtikàyamhi.

470. Yo na vinibbhujitvà
Abbhantaramassa bàhiraü kayirà,
Gandhassa asahamànà
Sakàpi màtà jiguccheyya.

471. Khandhadàtuàyatanaü
Saïkhataü jàtimålakaü dukkhaü,
Yoniso anuvicinantã3
Vàreyyaü kissa iccheyyaü.

472. Divase divase tisatti
Satàni nava navà pateyyuü kàyamhi,
Vassasatampi ca ghàto
Seyyo dukkhassa cevaü4 khayo.

473. Ajjhapagacche ghàtaü
Yo vi¤¤àyevaü5 satthuno vacanaü,
Dãgho tesaü saüsàro
Punappunaü ha¤¤amànànaü.

474. Devesu manussesu ca
Tracchànayoniyà asurakàye,
Petesu [PTS Page 170] [\q 170/]      ca nirayesu ca
Aparimità dissare6 ghàtà.

475. Ghàtà nirayesu bahå
Vinipàtagatassa pãëiyamànassa7
Devesupi attàõaü
Nibbànasukhà paraü natthi.

1 Soõitapalittaü-[PTS.]
2 Chuññho-[PTS.]
3 Aruciü bhaõantã-[PTS.]
4 Ceva-[PTS.]
5 Vi¤¤u evaü-[PTS.]
6 Dissante-sãmu. Dãyante-[PTS.]
7 Kilissamànassa-[PTS.]

[BJT Page 102] [\x 102/]
476. Pattà te nibbànaü
Ye yuttà dasabalassa pàvacane,
Appossukkà ghañenti
Jàtimaraõappahànàya.

477. Ajjeva tàtabhinikkhamissaü
Bhogehi kiü asàrehi,
Nibbinnà me kàmà
Vantasamà tàlàvatthukatà.

478. Sàcevaü bhaõati pitaraü
Aõãkadatto ca yassa sàdinnà1
Upayàsa vàraõavate
Vàreyyaü upaññhite kàle.

479. Atha asita nicitamuduke
Kede khaggena chindiya sumedhà,
Pàsàdaü ca pidhetvà2
Pañhamajjhànaü samàpajji.

480. Sà ca tahiü samàpannà
Aõãkadatto3 ca àgato nagaraü,
Pàsàdeva sumedhà
Aniccasa¤¤à subhàveti.
481. Sà ca manasikaroti
Aõãkadatto3 ca àruhi turitaü
Maõikanakabhåsitaïgo
Kata¤jalã yàcati sumedhaü.

482. Ajje àõàdhanamissariyaü
Bhogà sukhà daharikàsi, 4
Bhu¤jàhi kàmabhoge
Kàmasukhà sudullabhà loke.

483. Nissaññhaü te rajjaü
Bhoge bhu¤jassu dehi dànàni,
Mà dummanà ahosi
Màtàpitaro te dukkhità.

484. Taü taü bhaõati suredha
Kàmehi anatthikà vigatamohà,
Mà kàre abhinandi
Kàmesvàdãkamaü passa.

485. Càtuddãpo ràjà
Mandhàtà àsi kàmabhogãnamaggo
Atitto [PTS Page 171] [\q 171/]      kàlaü kato
Na cassa paripårità icchà.

1 Yassa dinnà-[PTS.]
2 Pidahitvà-machasaü.
3 Aõãkaratto-[PTS.]
4 Daharikàpi-[PTS.]

[BJT Page 104] [\x 104/]
486. Sattaratanàni vasseyya
Vuññhimà dasadisà samantena
Na cattha titti kàmànaü
Atittàva maranti narà.

487. Asisånåpamà kàmà kàmà sappasiråpamà,
Ukkåpamà anudahanti aññhikaïkala sannibhà.

488. Aniccà addhuvà kàmà bahudukkhà mahàvidà,
Ayogulova santatto saghamålà dumapphalà. 1

489. Rukkhaphalåpamà kàmà maüsapesåpamà dukhà,
Supinopamà va¤caniyà kàmà yàcitakåpamà.

490. Sattisålåpamà kàmà rogo gaõóo aghaü nighaü,
Aïgàrakàsusadisà aghamålaü bhayaü vadho.

491. Evaü bahudukhà kàmà akkhàtà antaràyikà,
Gacchatha na me bhavagate vissàso atthi attano.

492. Kiü mama paro karissati attano sãsamhi óayhamànamhi,
Anubandhe jaràmaraõe tassa ghàtàya ghañitabbaü.

493. Dvàraü avàpuritavàhaü màtàpitaro anãkadatta¤ca
Disvàna chamaü nisinne rodante idamavocaü.

494. Dãgho bàlànaü saüsàro punappuna¤ca rodataü,
Anamatagge pitu maraõe bhàtu vadhe attano ca vadhe.

495. Assu tha¤¤aü rudhiraü
Saüsàraü anamataggato sarataü, 2
Sattànaü saüsarataü
Saràhi aññhãna¤ca sannicayaü.

496. Sara caturodadhi upanãte
Assu tha¤¤a rudharamhi
Sara ekakappamaññhãnaü
Sa¤cayaü vipulena samaü.

497. Anamatagge [PTS Page 172] [\q 172/]      saüsarato mahiü jambudãpamupanãtaü,
Ke ëaññhimattagulikà màtàmàtusveva nappahonti.

1 Dukhapphalà-bahåsu, dukkhapphala-[PTS.]
2 Saratha-sãmu.

[BJT Page 106] [\x 106/]
498. Sara tiõakaññhasàkhàpalàsaü upanãtaü anamataggato, 1
Caturaïgulikà ghañikà pitupitusveva nappahonti.

499. Sara2 kàõakacchapaü pubbasamudde aparato ca yugacchiddaü
Sara tassa ca pañimukkaü manussalàbhamhi opammaü.

500. Sara råpaü pheõapiõóopamassa kàyakaliko asàrassa
Khandhe passa anicce saràhi niraye bahuvighàte. 3

501. Sara kañasãvaóóhante punappunaü tàsu tàsu jàtisu,
Sara kumbhãgabhayàni ca saràhi cattàri saccàni.

502. Amatamhi vijjamàne kiü tava pa¤cakañukena pãtena,
Sabbà hi kàmaratiyo kañukatarà pa¤cakañukena.

503. Amatamhi vijjamàne kiü tava kàmehi ye sapariëàhà4
Sabbà hi kàmaratiyo jalità kuthità kampità santapità.

504. Asapattamhi samàne kiü tava kàmehi ye bahusapattà,
Ràjaggicoraudakappiyehi sàdhàraõà kàmà bahåsapattà.

505. Mokkhamhi vijjamàne kiü tava kàmehi yesu5 vadhabandho,
Kàmesu hi asatà kàmà6 vadhabandhanadukkhàni7 anubhonti.

506. âdãpità [PTS Page 173] [\q 173/]      tiõukkà gaõhantaü dahanti neva mu¤cantaü,
Ukkopamà hi kàmà dahanti ye te na mu¤canti.

507. Mà appakassa hetu kàmasukhassa vipulaü jahã sukhaü,
Mà puthulomova balisaü gilitvà pacchà viha¤¤asi.

508. Kàmaü kàmesu damassu tàva sunakhova saïkhalàbaddho
Kàhinti khu taü kàmà chàtà sunakhaü va caõóàlà.

1 Tiõakaññhasàkhàpalàsaü upanãtaü anamataggato sara-machasaü.
2 Saraü-machasaü.
3 Bahuvighàto-sãmu.
4 Piriëàhà-machasaü, [PTS.]
5 Yesuhi-sãmu, pa.
6 Asakàmà-machasaü.
7 Vadhabandhadukhàni-machasaü.

[BJT Page 108] [\x 108/]
509. Aparimitaü ca dukkha bahåni ca cittadomanassàni,
Anubhohisi kàmesu yutto pañinissaja addhuve kàme.

510. Ajaramhi vijjamàne kiü tava kàmehi yesu
Jaràmaraõavyàdhagahità sabbà sabbattha jàtiyo.

511. Idamajaramidamamaraü idamajaràmarapadamasokaü,
Asapattamasambàdhaü akhalitamabhayaü nirupatàpaü.

512. Adhagatamidaü bahåhi amatamajjàpi ca labhanãyamidaü,
Yo yoniso payu¤jati na ca sakkà aghañamànena.

513. Evaü bhaõati sumedha saïkharagate ratimalabhamànà,
Anunennyaõãkadattaü kese ca chamaü khipi sumedhà.

514. Uññhàya aõãkadatto pa¤jaliko yàci tassà pitaraü so,
Vissajjetha sumedhaü pabbajituü vimokkhasaccadassà.

515. Vissajjità màtàpitåhi pabbaji sokabhayabhãtà,
Cha abhi¤¤à sacchikatà aggaphalaü sikkhamànàya.

516. Acchariyaü [PTS Page 174] [\q 174/]      abbhutaü taü nibbànaü àsi ràjata¤¤àya,
Pubbenimàsacaritaü yathà byàkari pacchime kàle.

517. Bhagavati koõàgamane saïghàràmamhi navanivesamhi
Sakhiyo tisso janiyo vihàradànaü adàsimhàse. 1

518. Dasakkhattåü sanakkhattuü dasasatakkhattuü satàni ca satakkhattuü,
Devesu upapajjimha ko pana vàdo manussesu.

519. Devesu mahiddhikà ahumha mànusakamhi ko pana vàdo,
Sattaratanassa mahesã itthãratanaü ahaü àsiü.

520. So hetu so pabhavo taü målaü sàva sàsane khanti,
Taü pañhamaü samodhànaü taü dhammaratàya nibbànaü.

1 Adàsimha-machasaü.

[BJT Page 110] [\x 110/]
521. Evaü karonti ye saddahanti vacanaü anomapa¤¤assa
Nibbindanti bhavagate nibbinditvà virajjantãti.

Itthaü sudaü sumedhà therã gàthàyo abhàsitthàti.

Sumedhàtherãgàthà.

Mahànipàto niññhito.

Gàthàsatàni cattàri asãti puna cuddasa
Theriyekuttarasatà sabbà tà àsavakkhayàti.

Therãgàthà samattà.