[PTS Page 484] [\q 484/]
1242. Parisaïkupatho nàma gijjhapantho sanantano,
Tatràsi màtàpitaro gijjho posesi jiõõake.

1243. Tesaü ajagaraü medaü accahàsi pahåtaso1,
Pità ca puttaü avaca jànaü uccaü2papàtinaü
Supattaü pakkha3sampannaü tejassiü4 duragàminaü.

1244. Pariplavantaü5 pañhaviü yacà tàta vijànahi6,
Sàgarena parikkhittaü cakkaüva parimaõóalaü.
Tato tàta nivattassu màssu phatto paraü gamã.

1245. Uddhaü pattosa7 vegena balã pakkhã dijuttamo,
Olokayanto vakkaïgo pabbatàni vanàni ca.

1246. Addasà8 pañhaviü gijjho yathà sàsi9 pitussutaü,10
Sàgarena parikkhittaü cakkaüva parimaõóalaü.

1247. Ta¤ca so samatikkamma parameva pavattatha,
Ta¤ca vàtasikhà tikkhà accahàsi baliü dãjaü.

1248. Nàsakkhàtigato poso punareva11 nivattituü,
Dijo vyasanamàpàdi verambànaü vasaü gato.

[PTS Page 485] [\q 485/]
1249. Tassa puttà ca dàrà ca ye ca¤¤e anujãvino,
Sabbe vyasanamàpàduü anovàdakare dije.

1250. Evampi idha vaddhànaü12 yo vàkyaü nàvabujjhati,
Atãsãmacaro ditto gijjhovàtãtasàsano
Sa ce13 vyasanaü pappoti14 akatvà vuddhasàsananti.

1. Gijjhajàtakaü.

-------------------
1. Bahudhàso-machasaü.Bahåtaso-syà.Bahuttato-sãmu.
2. Uccà-sãmu.
3. Thàma-machasaü.
4. Tejasiü-machasaü.Syà.
5. Paripàlavitaü-machasaü.
6. Vijànàhi-machasaü.
7. Upadattosi-machasaü.
8. Addassa-machasaü. Addasa-syà.
9. Yathàvàsi-machasaü.
10. Pitusakà-machasaü.
11. Punadeva-machasaü.
12. Vuóóhànaü-machasaü.Syà.
13. Sabbe-machasaü.Syà.
14. Papponti-machasaü.Syà.

[PTS Page 488] [\q 488/]
[BJT Page: 326 [\x  326/]     ]

1251. Puthusaddo samajano na bàlo koci ma¤¤atha,
Saïghasmiü bhijjamànasmiü nतaü bhiyyo ama¤¤aru.

1252. Parimuññhà paõóitabhàsà vàcà gocarabhàõino,
Yàvicchanti mukhàyàmaü yena nãtà na tà vidå.

1253. Akkocchi maü avadhi maü ajini maü abhàsi me,
Ye taü upanayhanti1 veraü tesaü na sammati.
1254. Akkocchi maü avadhi maü ajini maü abhàsi me,
Ye taü na upanayhanti1 veraü tesåpasammati.

1255. Nahi verena veràni sammantãdha kudàcanaü.
Averena ca sammanti esadhammo sanantano.

1256. Pare ca na vijànanti mayamettha yamàmase,
Ye ca tattha vijànanti tato tato sammanti medhagà.

1257. Aññhicchinnà pàõahàrà gavàssa dhanahàrino,
Raññhaü vilumpamànànaü tesampi hoti saïgati
Tasmà tumhàka no siyà.

1258. Sace labhetha nipakaü sahàyaü saddhi caraü sàdhu vihàri dhãraü,
Abhibhuyya sabbàni parissayàni
Careyya tenattamano satãmà.

1259. No ce labhetha nipakaü sahàyaü
Saddhi caraü sàdhu vihàri dhãraü,
Ràjàva raññhaü vijitaü pahàya
Eko care màtaïgara¤¤eva nàgo.

1260. Ekassa carãtaü seyyo
Natthi bàle sahàyatà,
Eko care nava pàpàni kayirà
Appossukko màtaïgara¤¤eva nàgoti.

2. Kosambajàtakaü.

-------------
1. Yeca taü nåpanayhanti-machasaü.Syà.

[PTS Page 491] [\q 491/]
[BJT Page: 328 [\x  328/]     ]

1261. Dumo yadà hoti phalåpapanno
Bhu¤janti taü vihagà1 sampatantà,
Khãõanti ¤atvàna dumaü phalaccaye
Disodisaü yanti tato vihaïgamà.

[PTS Page 492] [\q 492/]
1262. Cara càrikaü lohitatuõóa màvari
Kiü tvaü suva sukkhadumamhi jhàyasi,
Tadiïgha maü bråhi2 vasantasanniha
Kasmà suva sukkhadumaü na ri¤casi.

1263. Ye ce sakhãna sakhàro bhavanti
Pàõaccaye3 sukadukkhesu haüsa,
Khãõaü akhãõanti na taü jahanti,
Santo sataü dhammamanussarantà.

1264. Sohaü sataü a¤¤atarosmi haüsa ¤àtã ca me hoti sakhà ca rukkho,
Taü nussahe jãvikattho pahàtuü
Khãõanti ¤atvàna nahesadhammo.

[PTS Page 493] [\q 493/]
1265. Sàdhu sakkhikataü hoti metti4 saüsati santhavo,
Sace taü dhammaü rocesi pàsaüsosi vijànataü.

1266. So te suva varaü dammã pattavàna vihaïgama,
Varaü varassu vakkaïga yaü ki¤ci manasicchasi.

1267. Vara¤ca me haüsa bhavaü dadeyya
Ayaü5 hi rukkho punaràyuü labhetha,
So sàkhavà elimà saüviråëho
Madhutthiko tiññhatu sobhamàno.

1268. Taü passa samma elimaü uëàraü
Sahàva te hotu udumbarena,
So sàkhavà elimà saüviråëho
Madhutthiko tiññhatu sobhamàno.

--------------
1. Vihaïgamà-machasaü.Syà.
2. Tadiïghabråhi-machasaü.Syà.
3. Pàõaü vaje-machasaü.
4. Mitta-machasaü.
5. Aya¤ca rukkho-machasaü.

[PTS Page 494] [\q 494/]
[BJT Page: 330 [\x  330/]     ]
1269. Evaü sakka sukhã hohi saha sabbehi ¤àtihi,
Yathàhamajja sukhãto disvàna elitaü dumaü.

1270. Suvassa ca varaü datvà katvàna saphalaü dumaü,
Pakkàmi sahabhariyàya devànaü nandanaü vana'nti.

3. Mahàsukajàkataü.

[PTS Page 495] [\q 495/]
1271. Santi rukkhà haritapattà dumà nekaphalà bahu,
Kasmà nu sakkhe koëàpe sukassa nirato mano.

1272. Phalassa upabhu¤jimhà nekavassagaõe bahu,
Aphalampi viditvàna sàva metti yathàpure.

1273. Sukkha¤ca rukkhaü koëàpaü opattamaphalaü dumaü,
Ohàya sakuõà yanti kiü dosaü passaye dija1

1274. Ye phalatthà samhajanti aphaloti jahanti naü,
Attaññha2pa¤¤à dummedhà te honti pakkhapàtino.

1275. Sàdhu sakkhi kataü hoti metti saüsati santhavo,
Sace taü dhammaü rocesi pàsasosi vijànataü.

1276. Sote suva varaü dammi pattayàna vihaïgama,
Varaü varassu vakkaïga yaüki¤ci manasicchasi.

1277. Api nàma naü puna passe3 sapatta saphalaü dumaü,
Daëiddova nidhi laddhà nandeyyàhaü punappunaü.

1278. Tato amatamàdàya abhisi¤ci mahãruhaü,
Tassa sàkhà viråhiüsu4 sãtacchàyà manoramà.

--------------
1. Dijà-machasaü.
2. Attattha-machasaü.
3. Passemu-a. Passeyyuü-machasaü.
4. Viruëhassa-machasaü.
 

[BJT Page: 332 [\x  332/]     ]

1279. Evaü sakka sukhã hohi saha sabbehi ¤àtãhi,
Yathàhamajja sukhito disvàna saphalaü dumaü.

1280. Suvassa ca caraü datvà katvàna saphalaü dumaü,
Pakkàmi saha bhariyàya devànaü nandanaü vana'nti.

4. Cullasukajàtakaü.

[PTS Page 498] [\q 498/]
1281. Sutaü metaü mahàbrahme kàme bhu¤jati bhàrito1,
Kaccetaü vacanaü tucchaü kacci suddho iriyyasi.

[PTS Page 499] [\q 499/]
1282. Evametaü mahàràja yathà te vacanaü sutaü,
Kummagge2 pañipannosmi mohaneyyesu mucchito.

1283. âdu3 pa¤¤à kimatthiyà nipuõà sàdhu cintanã4,
Yàya uppatitaü ràgaü kiü mano na vinodaye.

1284. Cattàro me mahàràja loke atibalà bhusà,
Ràgo doso mado moho yattha pa¤¤à na gàdhatã.

[PTS Page 500] [\q 500/]
1285. Arahaü5 sãlasampanno suddho carati hàrito, medhàvã paõóito ceva iti no sammato bhavaü

1286. Medhàvinampi hiüsanti isiü dhammaguõe rataü,
Vitakkà pàpakà ràja subhà ràgåpasaühità.

1287. Uppannàyaü sarãrajo
Ràgo vaõõavidusano tavaü,
Taü pajaha6 bhaddamatthu7 te
Bahunnàsi8 medhàvãsammato.

1288. Te andhakaraõe kàme bahudukkhe mahàvise,
Tesaü målaü gavesissaü checchaü ràgaü sabandhanaü.

[PTS Page 501] [\q 501/]
1289. Idaü vatvàna hàrito isi saccaparakkamo,
Kàmaràgaü viràjetvà brahmalokåpago ahåti.

5. Hàritajàtakaü.

---------------
1. Harito-machasaü.
2. Kumaggaü-machasaü.
3. Sàdhu-machasaü.
4. Cittikiü-machasaü.Syà.
5. Garahà-machasà.
6. Pajahatha-machasaü.
7. Namatthu-syà.
8. Bahunàpi-syà.Bahunàsi-machasaü
 

[BJT Page: 334 [\x  334/]     ]
[PTS Page 507] [\q 507/]
1290. Bahussutaü cittakathiü1 gaïgà vahati pàñalaü2,
Vuyhamànaka3 bhaddante ekaü me dehi4 gàthakaü.

[PTS Page 508] [\q 508/]
1291. Yena si¤canti dukkhitaü yena si¤canti àturaü,
Tassa majjhe marissàmi jàtaü saraõato bhayaü.

1292. Yattha bãjàni råhanti sattà yattha patiññhità,
Sà me sãsaü nipãëeti jàtaü saraõato bhayaü.

[PTS Page 509] [\q 509/]
1293. Yena bhattàni paccanti sãtaü yena viha¤¤ati,
So maü óahati5 gattàni jàtaü saraõato bhayaü.

1294. Yena bhuttena yàpenti puthu bràhmaõakhattiyà,
So maü bhutto viyàpàdi6 jàtaü saraõato bhayaü.

[PTS Page 510] [\q 510/]
1295. Gimhànaü pacchime màse vàtamicchanti paõóità,
So me bha¤jati gattàni jàtaü saraõato bhayaü.

1296. Yaü nissità jahati ruhaü vihaïgamà soyaü7 aggiü pamu¤cati,
Disà bhajatha vakkaïgà jàtaü saraõato bhayaü.

[PTS Page 512] [\q 512/]
1297. Yamànayiü8 somanassaü màliniü vandanussadaü,
Sà maü gharà nãharati9 jàtaü saraõato bhayaü.

[PTS Page 513] [\q 513/]
1298. Yena jàtena nandissaü yassa ca bhavamicchisaü,
So maü gharà nicchuhati jàtaü saraõato bhayaü.

1299. Suõantu me jànapadà10 negamà ca samàgatà,
Yatodakaü11 tadàdittaü yato khemaü tato bhayaü.

1300. Ràjà vilumpato raññhaü bràhmaõo ca purohito,
Attaguttà viharatha jàtaü saraõato bhayanti.

6. Padamàõavakajàtakaü.

-------------------
1. Cittakathaü-machasaü,syà
2. Pàñiliü-machasaü,syà. 3. Vuyhamànataü-machasaü.
4. Gàhi-machasaü.
5. ôayhati-machasaü.
6. Vyàpàdi-machasaü.
7. Svàyaü-machasaü.
8. Yamànayi-machasaü.
9. Nicchuhati-machasaü.
10.Janappadà-machasaü.
11.Yathodakaü-machasaü,yadodakaü vi.

[BJT Page 336] [\x 336/]
[PTS Page 515] [\q 515/]
1301. Assa inda samo ràja accantaü ajaràmaro,
Sace taü ya¤¤aü yàjeyya 1- isiü lomasakassapaü.

[PTS Page 516] [\q 516/]
1302. Sasamuddapariyàyaü mahiü sàgarakuõóalaü,
Na icche saha nindàya evaü sayha vijànahi.

1303. Dhiratthu taü yasalàü dhanalàbhaü ca bràhmaõa,
Yà vutti vinipàtena adhammacaraõena và.

1304. Api ce pattamàdàya anàgàro paribbaje,
Sà eva jivikà seyyo yà càdhammena phasanà.

1305. A pi ce pattamàdàya anàgàro paribbaje,
A¤¤aü abhiüsayaü loke api rajjena taü varaü

[PTS Page 518] [\q 518/]
1306. Balaü 2- cando balaü suriyo balaü samaõabràhmaõo,
Balaü velà samuddassa balàtibalamitthiyo.

1307. Yathà uggatapaü santaü isiü lomasakassapaü,
Pitu atthà candavati vàjapeyyaü ayàjayi 3-

[PTS Page 519] [\q 519/]
1308. Taü lobhà pakataü kammaü kañukaü kàmahetukaü,
Tassa mulaü gavesissaü checchaü ràgaü sabandhanaü.

1309. Dhiratthu kàme sukhahupi loke
Tapova seyyo kàmaguõehi ràja,
Tapo karissàmi pahàya kàme
Taveva raññhaü candavati ca hotuti.
7. Lomasakassapajàtakaü.

[PTS Page 520] [\q 520/]
1310. Kàsàyavatthe sakuõe vadàmi
Duve duve nandimane 4- carante,
Kaü aõóajaü aõóajà 5- mànusesu
Jàtiü pasajasanti tadiïgha bråtha.

1. Yajeyya - machasaü 2. Bàlà - machasaü 3. Ayàjasi - machasaü
4. Nandamane - machasaü, syà 5. Aõóaja - machasaü, syà

[BJT Page 338] [\x 338/]
[PTS Page 521] [\q 521/]
1311. Ambhe manussesu manussahiüsa
Anubbake cakkavàke vadanti,
Kalyàõabhàvambha dijesu sammatà
Abhitaråpà vicaràma aõõave.

1312. Kiü aõõave kàni phalàni bhu¤eja
Maüsaü kuto khàdatha cakkavàkà,
Kiü bhojanaü bhu¤jatha vo anomà
Bala¤ca vaõõo ca anapparåpo.

[PTS Page 522] [\q 522/]
1313. Na aõõave panti phalàni dhaïka
Maüsaü kuto khàdituü cakkavàke,
Sevàlabhakkhambha avàka 1- bhojanà
Na ghàsahetu pakaroma pàpaü. +

1314. Na me idaü ruccati cakkavàke
Asmiü bhave bhojanasantikàso,
Ahosi me pubbe tato me a¤¤athà
Icceva me vimati ettha jàtà.

1315. Ahampi maüsàni phalàni bhu¤eja
Antàni ca loõiyateliyàni,
Rasaü manussesu labhàmi hottuü
Surova saïgàma mukhambhi jetvà 2-
Na ca me tàdiso vaõõo
Cakkavàka yathà tava.

[PTS Page 523] [\q 523/]
1316. Asuddhabhakkhosi khaõànupàti
Kicchena te labbhati antapànaü,
Na tussasi rukkhaphalehi dhaïka
Maüsàni và yàni susànamajjhe.

1317. Yo sàhasena adhigamma bhoge
Paribhu¤ajati dhaïka khaõànupàti,
Tato upakkosati naü sabhàvo
Upakkuññho vaõõabalaü jahàti.

1318. Appampi ce nibbutiü bhu¤jati yadi
Asàhasena aparåpaghàti
Bala¤ca vaõõo ca tadasasa hoti
Na hi sabbo àhàramayena vaõõoti.
8. Cakkavàkajàtakaü.

+. Naghàsa hetupi kàràma pàpaü - syà machasaü maramma sihalapotthakesu disasti. 1. Apàka - machasaü 2. Surova saïgàma mukhaü vijetvà - machasaü

[BJT Page 340] [\x 340/]
[PTS Page 524] [\q 524/]
1319. Sutikikkhaü ara¤¤ambhi pantambhi 1- sayanàsane,
Ye ca gàme titakkhanti te uëàratarà tayà.

[PTS Page 525] [\q 525/]
1320. Ara¤¤à gàmamàgamma kiü sãlaü kiü vataü ahaü,
Purisaü tàta seveyyaü tamme akkhàhi pucchito.

1321. Yo te 2- visassate 3- tàta vissàsa¤ca khameyya te,
Sussusi ca titikkhi ca taü bhajehi ito gato.

1322. Yassa kàyena vàcàya manasà nanthi dukkataü,
Urasiva patiññhàya taü bhajehi ito gato

1323. Yo ca dhammena carati carantopi na ma¤¤ati,
Visuddhakàriü sappa¤¤aü taü bhajehi ito gato.

1324. Haëiddiràgaü 40 kapicittaü purisaü ràgaviràginaü,
Tàdisaü tàta mà sevi nimmanussampi ce siyà.

1325. Asi5- visaüva kupitaü6- miëhilittaü mahàpathaü,
ârakà parivajjeti yàniva visamaü pathaü.

[PTS Page 526] [\q 526/]
1326. Anatthà tàta vaóóhanti bàlaü accupasevato,
Màssu bàlena saïga¤chi 7- amitteneva sabbadà.

1327. Taü tàhaü tàta yàcàmi karassu vacanaü mama,
Màssu bàlena saïga¤chi dukkho bàlehi saïgamoti.
9. Haëiddiràgajàtakaü.

1. Takatambhi - machasaü, syà 2. Taü - syà 3. Vissàsaye - machasaü
4. Haëidda - syà 5. âsi - machasaü 6. Kuppitaü - machasaü
7. Saügacchi - machasaü, syà.

[BJT Page 342] [\x 342/]
[PTS Page 528] [\q 528/]
1328. Kuto nu àgacchata bho tayo janà
Svàgataü ettha 1- nisidathàsane,
Kaccittha bhonto kusalaü anàmayaü
Cirassamabbhàgamanaü hi vo idha

[PTS Page 529] [\q 529/]
1329. Ahameva eko idha majjhapatto
Na càpi me dutiyo koci vijjati,
Kimeva sandhàya te bhàsitaü ise
Kuto nu àgacchatha bho tayo janà.

1330. Tuva¤ca eko hariyà ca te piyà
Samuggapakkhittanikiõõamantare,
Sàrakkhità kucchigatàva te sadà
Vàyussa puttena sabhà tahiü ratà.

[PTS Page 530] [\q 530/]
1331. Saüviggaråpo isinà viyàkato 2-
So dànavo tattha samuggamuggili.
Addakkhi bhariyaü suci màladhàriniü 3-
Vàyussa 4- puttena sabhà tahiü rataü.

1332. Sudiññharåpuggatapànuvattinà.
Hinà narà ye pamadàvasaügatà
Yathà have pàõarivettha rakkhità
Duññhà mayi a¤¤amabhippamodati.

1333. Divà ca ratto ca mayà upaññhità
Tapassinà jotirivà vane vasaü,
Sà dhammamokkamma adhammamàcari
Akiriyaråpo 5- pamadàhi 6- santhavo.

1334. Sarãramajjhambhi ñhitàni ma¤¤ihaü 7-
Mayhaü ayanti asatiü asa¤¤ataü,
Sà dhammamokkamma adhammamàcari
Atiriyaråpo pamadàhi santhàvo.

1335. Surakkhitaü meti kathannu vissase
Anekacittàsu nahettha rakkhaõà,
Età hi pàtàlapapàtasantibhà
Etthappamatto vyasanaü nigacchati.

1. Svàgatà etha - machasaü, syà 2. Pabyàkato - syà, vyàkato - machasaü
3. Bhàrinà machasaü bhariniü - syà 4. Harissa - machasaü
5. Akriya råpo - machasaü syà 6. Pamudàhi - machasaü syà 7. Ma¤¤àhaü - machasaü
[BJT Page 344] [\x 344/]
1336. Tasmà hi te sukhino vitasokà
Ye màtugàmehi caranti nissañà,
Etaü sivaü uttama màbhipatthayaü 1-
Na màtugàmehi kareyya santhavanti.
10. Samuggajàtakaü.

[PTS Page 534] [\q 534/]
1337. Na kho me ruccati àëi putimaüssa pekkhaõà,
Etàdisà saïkhàrasmà àrakà parivajjaye.

1338. Ummantikà ayaü veõi vaõõeti patino sakhiü,
Pajjhàti pañigacchantiü àgataü meëamàtaraü 2-

1339. Tvaü khosi samma ummatto dummedho avicakkhaõo
Yo tvaü matàlayaü katvà akàlena vipekkhasi.

1340. Na akàle vipekkheyya kàle pekkheyya paõóito,
Putimaüsova pajjhàti yo akàle vipekkhati.

[PTS Page 535] [\q 535/]
1341. Piyaü kho àëi me hotu puõõapattaü dadàhi me,
Pati saüjivito mayhaü eyyàsi piyapucchikà.

1342. Siyaü kho àëi te hotu puõõapattaü dadàhi te,
Mahatà parivàrena phassaü 3- kayiràhi 4- bhojanaü

1343. Kidiso 5- tuyhaü parivàro yesaü kàhàmi bhojanaü,
Kiünàmakà ca te sabbe taü me 6- akkhàhi pucchità.

1344. Màliyo caturakkho ca piïgalo atha jambuko,
Ediso mayhaü parivàro tesaü kayiràhi 7- bhojanaü.

[PTS Page 536] [\q 536/]
1345. Nikkhantàya agàrasmà bhaõóakampi vinassati,
ârogyaü àëino vajjaü idheva vasa màgamàti.
11. Putimaüsajàtakaü.

[PTS Page 539] [\q 539/]
1346. Yo te puttake akhàdi 8- dinnabhatto adusake
Tasmiü dàñhaü nipàtehi mà te mu¤cittha 9- jivato 10-

1347. âkiõõaëuddo puriso dhàticelaüva makkhito,
Padesaü taü na passàmi yattha dàñhaü 11- nipàtaye.

1. Mabhipatthaya - machasaü 2. Meëhaü - machasaü 3. Phasaü - simu
4. Kayiràsi - simu 5. Kiüdiso - machasaü 6. Teme - simu
7. Kayiràsi - simu 8. Akkhàdi - syà 9. Muccittha - simu
10. Jivaka - syà jiviko - machasaü 11. Dàñhà - syà.

[BJT Page 346] [\x 346/]
1348. Akata¤¤assa posassa niccaü vivaradassino,
Sabbaü ce pañhaviü dajjà neva naü abhiràdhaye.

[PTS Page 540] [\q 540/]
1349. Kinnu subàhu taramànaråpo
Pacchàgatosi saha màõavena,
Kiü kiccamatthaü idhamatthi tuyhaü
Akkhàhi me pucchito etamatthaü

[PTS Page 541] [\q 541/]
1350. Yo te sakhà ddadaro sàdhuråpo
Tassa vadhaü parisaïkàmi àjja,
Purisassa kammàyatanàni sutvà
Nàhaü sukhiü daddaraü ajja ma¤¤e

1351. Kànissa kammàyatanàni assu
Purisassa vuttisamodànatàya
Kaü và pañi¤¤aü purisassa sutvà
Parisaïkasi daddaraü màõavena.

1352. Ciõõà kaliïgà carità vaõijjà 1-
Ventàcaro saïkupathopi ciõõo,
Nañehi ciõõaü saha vàkurehi 2-
Daõóena yuddhampi samajjamajjhe.

1353. Baddhàkulikà mitamàëhakena
Akkhà jità 3- saüyamo abbhatito, appahitaü pupphakaü aóóharattaü
Hatthà daóóhà piõóapañiggahena.

[PTS Page 542] [\q 542/]
1354. Tànissa kammàyanatàni assuü
Purissasa vuttisamodhànatàya,
Yathà ayaü dissati lomapiõóo
Gàvo hatà kiü pana daddarassàti.
12. Tittirajàtakaü.

1. Vàõijjà - machasaü
2. Vàkarehi - a
3. Cità - simu