1355. Catudvàramidaü nagaraü àyasaü 1- pàkàraü,
Oruddha pati2-ruddhosmiü kiü pàpaü pakataü mayà.

1356. Sabbe apihità dvàrà oruddhosmiü yathà dvijo, 3-
Kimàdhikaraõaü 4- yakkha cakkàhinihato ahaü.

1357. Laddhà satasahassàni atirekàni visati,
Anukampakànaü ¤àtinaü vacanaü samma nàkari.

1358. Laïghiü samuddaü pakkhandi sàgaraü appasiddhikaü.
Catubbhi 5- aññhajjhagamà aññhàhipi soëasa,
Soëasàhi ca khattiüsà 6- atricchaü 7- cakkamàsado;
Icchàhatassa posassa cakkaü bhamati matthake.

1359. Upari visàlà duppurà icchà visañagàmini,
Ye ca taü anugijhanti te honti cakkadhàrino.

1360. Bahuü bhaõóaü 8- apahàya 9- maggaü appañivekkhiya,
Yesaü cetaü asaïkhàtaü 10- te honti cakkadhàrino.

[PTS Page 005] [\q   5/]
1361. Kammaü samekkhe vipula¤ca bhogaü
Icchà naü seveyya 11- anatthasaühitaü.
Kareyya vàkyaü anukampakànaü
Taü tàdisaü nàtivatteyya cakkaü.

[PTS Page 006] [\q   6/]
1362. Kiva 12- ciraü nu me yakkha cakkaü sirasi ñhassati,
Kati vassasahassàni taü tàdisaü nàtivatteyya cakkaü.

1363. Atisàro accasaro mittavinda suõohi me,
Cakkaü te siramàviddhaü na taü jãvaü pamokkhasãti.
1. Catudvàrajàtakaü.

[PTS Page 009] [\q   9/]
1364. Kaõhovatàyaü puriso kaõhaü bhu¤jati bhojanaü,
Kaõhovatàyaü bhumippadesasmiü mayhaü mananaso piyo.
1. âsayaü - machasaü 2. Pañi - machasaü, syà 3. Dijo - machasaü, syà 4. Kimadhi - machasaü 5. Catåhi - a. 6. Dvattiüsa - machasaü
7. Atricchaü - machasaü 8. Bahukhaõóaü - machasaü, syà 9. Avahàya - machasaü, cimu. 10. Asaïkhakhàtà - machasaü 11. Seve - machasaü 12. Kiüva - machasaü

[BJT Page 350] [\x 350/]
1365. Na kaõho tacasà hoti antosàro bràhmaõo
Yasmiü pàpàni kammàni sace kaõho sujampati.

[PTS Page 010] [\q  10/]
1366. Etasmiü te sulapite patiråpe subhàsite,
Varaü bràhmaõa te dammi yaü ki¤ci manasicchasi.

1367. Varaü ce me ado sakka sabbabhåtànamissara,
Sunikkodhaü 1- suniddosaü nillobhaü vuttimattano.
Nisnehamabhikaïkhàmi ete me caturo vare.

1368. Ninnu kodhe ca dose và lobhe senaheva bràhmaõa,
âdinavaü sampassi 2- taü me akkhàhi pucchito.

[PTS Page 011] [\q  11/]
1369. Appo hutvà bahu hoti vaóóhate so akhantijo,
âsaïgi bahupàyàso tasmà kodhaü na rocaye.

1370. Duññhassa pharusà vàcà paràmàso anantarà,
Tato pàõi tato daõóo satthassa paramà gati 3-
Dosà kodhasamuññhàno tasmà dosaü na rocaye.

1371. Alopasahasàkàrà nikati va¤canàni ca,
Dissanti lobhadhammesu tasmà lobhaü na rocaye.

1372. Senaha saïgathità ganthà 4- senti manomayà puthu,
Te bhusaü upatàpenti tasmà snehaü na rocaye.

[PTS Page 013] [\q  13/]
1373. Etasmiü te sulapite patiråpe subhàsite,
Varaü bràhmaõa te dammi yaü ki¤ci manasicchasi.

[PTS Page 014] [\q  14/]
1374. Varaü ce me ado sakka sabbabhåtànamissara,
Ara¤¤e me viharato nicaü ekavihàrino.
âbàdhà mà uppajjeyyuü antaràyakarà bhusà.

1375. Etasmiü te sulapite patiråpe subàsite,
Varaü brahmaõa te dammi yaü ki¤ci manasicchasi.

[PTS Page 014] [\q  14/]
1376. Varaü ce me ado sakaka sabbabhåtànamissara
Na mano và sariraü và maïkate sakka kassaci
Kadàvi apaha¤¤etha etaü sakka varaü vareti.
2. Kaõhajàtakaü.

1. Sunikodhaü - machasaü 2. âdinavaü sampassi - machasaü 3. Paràmasati - machasaü, syà 4. Saïgatthità - syà.

[BJT Page 352] [\x 352/]
1377. Yo kopaneyye na karoti kopaü,
Na kujjhati sappuriso kadàci,
Kuddhopi yo nàvikaràti loke.
Taü ve naraü samaõaü àhu loke.

1378. ænodaro 2- yo sahate jighacchaü
Danto tapassi 3- mitapànabhojano,
âhàrahetu na kàroti pàpaü
Taü ve naraü samaõaü àhu loke.

1379. Khióóaü ratiü vippajahitva 4- sabbaü
Na càlikaü bhàsati ki¤ci loke,
Vibhusanaññhànà virato methunasmà
Taü ve naraü samaõaü àhu loke.

1380. Pariggahaü lohadhamma¤ca sabbaü
Yo ce pari¤¤àya paribbajeti,
Dantaü ñhitattaü amamaü niràsaü
Taü ve naraü samaõaü àhu loke.

1381. Pucchàma kattàraü anomapa¤¤aü
Gàthàsu no viggaho atthi jato,
Chindajja kaïkhaü vicikicchitàni
Tayajja kaïkhaü vitaremu sabbe.

1382. Ye paõóità atthadassà bhavanti
Bhàsanti te yoniso tattha kàle,
Kathaü nu gàthànaü 5- abhàsitànaü atthaü nayeyyuü kusalà janinda.

1383. Kathaü bhave bhàsati nàgaràjà
Kathaü pana garuëo venateyyo, 6-
Gandhabbaràjà pana kiü vadeti
Kathaü pana kurunaü ràjaseññho.

1384. Khantiü bhatva bhàsati nàgaràjà
Appahàraü garuëo venateyyo gandhabbaràjà rativippahànaü
Aki¤canaü kurunaü ràjaseññhà'ti. +

1385. Sabbàni etàni subhàsitàni
Nahettha dubbhàsitamatthi ki¤ci,
Yasmi¤ca etàni patiññhitàni
Aràva nàbhyà 7- susamohitàni,
Catubbhi dhammehi samaïgibhåtaü
Taü ve naraü samaõaü àhu loke.

1. Samaõamàhu - machasaü, syà 2. Onodaro - syà 3. Tapisaü - machasaü 4. Vippajahitvàna - machasaü, syà 5. Kathànaü - machasaü, syà 6. Garuëo pana venateyye kimàha - machasaü, syà 7. Nabhyà - machasaü, syà + ayaü gàthà muddita jàtakapàëiyaü natthi.

[BJT Page 354] [\x 354/]

1386. Tuvaü 1- seññho tvamanuttarosi
Tvaü dhammagu dhammavidu sumedho
Pa¤¤àya pa¤haü samadhiggahetvà,
Acchecchi dhãro vicikicchitàni
Acchecchi 2- kaïkhaü vivikicchitàni
Cundo yathà nàgadantaü kharena.

1387. Niluppalàhaü vimalaü anàgaghaü
Vatthaü imaü 3- dhumasamànavaõõaü,
Pa¤cassa veyyàkaraõena tuññho
Dadàmi te dhammapujàya dhãra.

1388. Suõõamàlaü satapattathulalaü 4-
Sakesaraü ratanasabhassamaõaóitaü
Pa¤hassa veyyàkaraõena tuññho
Dadàmi te dhammapujàya dhãra.
1389. Maõiü anagghaü ruciraü pabhassaraü,
Kaõñhàvasattaü maõibhusitaü me,
Pa¤hassa veyyàkaraõena tuññho
Dadàmi te dhammapujàya dhãra.

1390. Gavaü sahassaü usabha¤ca nàgaü
âja¤¤ayutte ca rathe dasa ime,
Pa¤ahassa veyyàkaraõena tuññho
Dadàmi te gàmavaràni soëasàti.
3. Catuposathikajàtakaü. +

[PTS Page 017] [\q  17/]
1391. Bahussuto sutadhammosi saïkha
Diññhà tayà samaõabràhmaõà ca,
Athakkhaõe dassayase vilàpaü
A¤¤onu ko te pañimantako mayà.

[PTS Page 018] [\q  18/]
1392. Subbhu subhà suppañimuttakambu
Paggayha sovaõõamayàya 5- pàtiyà, 6-
Bhu¤ajassu bhattaü iti maü vadeti
Saddhà 7- città tamhaü noti bråmi.

1. Tuvaü hi - machasaü, syà 2. Acchejji - machasaü, syà
3. Phullikaü - machasaü, syà + vidhurajàtake - puõõakajàtaketipi vadanti. 5. Sovaõõamayà - machasaü 6. Pàñiyà - syà 7. Tadà - machasaü

[BJT Page 356] [\x 356/]
1393. Etàdisaü bràhmaõa disva 1- yakkhaü
Succheyya poso sukhamàsasàno 2-
Uññhehi taü pa¤ajalikàhi puccha 3-
Devinusi tvaü uda mànusã nu.

[PTS Page 019] [\q  19/]
1394. Yaü tvaü sukhenàbhisamekkhase maü
Bhu¤ajassu bhattaü iti maü vadesi,
Pucchàmi taü nàri mahànubhave 4-
Devinusi tvaü uda mànusi nu.

1395. Devi ahaü saïkha mahànubhàvà
Idhàgatà sàgaravàrimajjhe,
Anukampikà no ca paduññhacittà
Tameva atthàya idhàgatosmi.

1396. Idhannapànaü sayanàsana¤ca
Yànàni nànà vividhàni saïkha,
Sabbassa tyàhaü pañipàdayàmi
Yaü ki¤ci tuyhaü manasàbhipatthitaü.

1397. Yaü ki¤ci yiññhaüva hutaü va mayhaü
Sabbassa no issarà tvaü sugatte,
Sussoõi subbhu suvilàkamajjhe
Kissa me kammassa ayaü vipàko.

[PTS Page 020] [\q  20/]
1398. Ghamme pathe bràhmaõa ekabhikkhuü
Ugghaññapàdaü tasitaü kilantaü,
Pañipàdayi saïkha upàhanàhi
Sà dakkhiõà kàmaduhà tavajja.

1399. Sà hotu nàvà phalakuppantà
Anavassutà erakavàtayuttà,
A¤¤assa yànassa na hettha bhumi
Ajjeva maü molinaü pàpayassu.

[PTS Page 021] [\q  21/]
1340. Sà tattha città 5- sumanà patità
Nàvaü sucittaü abhinimmiõitvà,
âdàya saïkhaü purisena saddhiü
Upànayi nagaraü sàdhu ramma'nti.
4. Saïkhajàtakaü.

1. Disvàna vi - machasaü, syà 2. Màsasamàno - machasaü, màsisàno - si
3. Pucchà - machasaü 4. Mahànubhàvena - machasaü 5. Tuññhavittà - machasaü, syà.

[PTS Page 024] [\q  24/]
[BJT Page 358] [\x 358/]
1401. Yo te imaü visàlakkhi piyaü sammillabhàsiniü 1,
âdàya balà gaccheyya kinnu kayiràsi bràhmaõa.

1402. Uppajja 2- me na mucceyya na me mucceyya 3jivato
Rajaüva vipulà vuññhi khippameva nivàraye.

[PTS Page 025] [\q  25/]
1403. Yannu pubbe vikatthittho 4- balamhi ca apassito,
Svàjja 5- tuõhikakodàni 6- saïghàñiü sibbamacchasi.

1404. Uppajja me na mucceyya na me mucceyya jivato
Rajaüva vipulà vuññhi khippameva nivàrayi.

1405. Kinne uppajji no mucci 7- kinne no mucci jivato,
Rajaüva vipulà vuññhi katamaü tvaü nivàrayã.

[PTS Page 026] [\q  26/]
1406. Yamhi jàte na passati ajàte sàdhu passati,
So me uppajjati no mucci kodho dummedhagocaro.

1407. Yena jàtena nandanti amittà dukkhamesino,
So me uppajjati no mucci kodho dummedhagocaro.
1408. Yasmi¤ca jayamànasmiü sadatthaü nàvakhujjhati. ,
So me uppajjati no mucci kodho dummedhagocaro.
1409. Yenàhibhuto kusalaü jahàti
Parakkare vipula¤càpi atthaü,
Sa bhimaseno balavà pamaddi
Kodho mahàràja na me amuccatha.

1410. Kaññhasmiü manthamànasmiü pàvako nàma jàyati,
Tameva kaññhaü óahati yasmà so jàyate gini.

1. Samahita bhàsiniü - machasaü, saüsilabhàsani - syà 2. Uppajje rà uppajji - machasaü, syà. 3. Mu¤ceyya - machasaü, syà
4. Vikatthito - machasaü, syà 5. Svajja - machasaü
6. Tuõhitato - machasaü 7. Mu¤cittha - machasaü, syà.

[BJT Page 360] [\x 360/]
1411. Evaü mandassa posassa bàlassa avijànato
Sàrambhà jàyate kodho sopi teneva óahayhati. 1-

1412. Aggiva tiõakaññhasmiü kodho pavaóóhati,
Nihiyati tassa yaso kàëapakkheva candimà.

1413. Anindho 2- dhumaketuva kodho yassupasammati,
âpurati tassa yaso sukkapakkheva candimàti.
4. Cullabodhijàtakaü.

[PTS Page 031] [\q  31/]
1414. Santàhamevàhaü pasannacitto
Pu¤¤atthiko acariü 3- brahmacariyaü
Athàparaü yaü caritaü mamayidaü 4-
Vassàni pa¤¤àsa samàdhikàni
Akàmako vàpi ahaü caràmi
Etena saccena suvatthi
Hataü visaü jivatu ya¤¤adatto.

[PTS Page 032] [\q  32/]
1415. Yasmà dànaü nàbhinandiü kadàci
. Disvànàhaüati atithiü vàsakàle,
Nacàpi me appiyataü aveduü
Bahussutà samaõà brahmanà ca 5-
Akàmako và hi ahaü dadàmi,
E tena saccena savatthi hotu
Hataü visaü jivatu ya¤¤adatto.

1416. âsiviso tàta pahutatejo 6-
Yo taü adaüsi 7- khilarà 8- udicca tasmi¤ca me appiyatàya ajja,
Pitara¤ca te natthi koci viseso
E tena saccena savatthi hotu
Hataü visaü jivatu ya¤¤adatto.

[PTS Page 033] [\q  33/]
1417. Santà dantà yeva paribbajanti
A¤¤atra kaõhà anakàmaråpà,
Dipàyana kissa jigucchamàno
Akàmako carasi brahmacariyaü.

1. Dahati - machasaü, syà dayhati - machasaü, syà 2. Anióo - machasaü, syà
3. âcari - machasaü, syà 4. Mamedaü - machasaü
5. Samaõabràhmaõa - machasaü 6. Bahutta - machasaü
7. Adhasi - syà adasi - machasaü 8. Khilàrà - machasaü

[BJT Page 362] [\x 362/]
1418. Saddhàya nikkhamma punaü 1- nivatto
So eëamugova balo2- vatàyaü,
Etassa vàdassa jigucchamano
Akàmako caràmi brahmacariyaü
Vi¤¤appasattha¤ca 3- sata¤ca ñhànaü
Evampahaü pu¤¤akàro bhavàmi.

[PTS Page 034] [\q  34/]
1419. Samaõe tuvaü bràhmaõe addhike ca
Santappayàsi antapànena bhikkhaü,
Opànabhåtaü ca gharaü tavayidaü
Annena pànena upetaråpaü
Atha kissa vàdassa jigucchamano
Akàmako dànamimaü dadàsi.

1420. Pitaro ca me àsuü pitàmahà ca
Saddhà ahu 4 dànapati vada¤¤a
Taü kullavantaü 5- anuvattamàno,
Màhaü kule antima gandhino ahuü etassa vàdassa jigucchamano
Akàmako dànamimaü dadàsi.

[PTS Page 035] [\q  35/]
1421. Dahariü kumàriü asamatthapa¤¤aü
Yaü tànayiü 6- ¤àtikulà sugatte
Na càpi me appiyataü avedi,
A¤¤atra kàmà paricàrayanti 7-
Atha kena vaõõena mayà te 8- hoti
Saüvàsadhammo ahu evaråpo.

1422. ârà dåre na idha 9- kadàci atthi
Paramparà nàma kule imasmiü
Taü kullavantaü anuvattamànà,
Màhaü kule antimagandhini ahuü
Etassa vàdasasa jigucchamànà
Akàmikà 10- baddhacaràsmi tuyhaü.

[PTS Page 036] [\q  36/]
1423. Maõóavya bhàsissaü abhàsaneyyaü 11-
Taü khamyataü puttahetu mamajja,
Puttapemà 12- na idha paratthi ki¤ci.
So no ayaü jãvati ya¤¤adattoti.
6. Kaõhadãpàyanajàtakaü.

1. Puna - machasaü, syà 7. Parivàrayantà - machasaü, syà
2. Capalo - machasaü, syà 8. Hi - machasaü, syà
3. Vi¤¤upasaññhaü - machasaü 9. Hi - machasaü.
4. Ahuü - machasaü 10. Akàmakà - machasaü
5. Kulavattaü - machasaü, syà 11. Bhàsiü samabhàsamaneyaü - machasaü 6. ânayi - machasaü 12. Taü puttapemaü - machasaü

[PTS Page 041] [\q  41/]
[BJT Page 364] [\x 364/]
1424. Nacàhametaü jànàmi kovàyaü kassa càti và, 1-
Yathà sàkho vadi evaü nigrodha kinti ma¤¤asi.

1425. Tato galavinitena purisà nihariüsu maü,
Datvà mukha pahàràni sàkhassa vacanaü karà.

1426. Etàdisaü dummatinà akata¤¤uta 2- dubbhinà,
Kataü anariyaü sàkhena sàkhinà te janàdhipa.

[PTS Page 042] [\q  42/]
1427. Ncàhaü metaü jànàmi napi me koci saüsati,
Yamme tvaü samma akkhàsi sakhena kaóóhanaü kataü 3-

1428. Sakhãnaü sàjivakàro mama sàkhassa cubhayaü,
Tvaü no issariyaü dàtà manusessu mahaggataü.
Tayambhà labhità iddhi ettha me natthi saüsayo.

1429. Yathàpi khijaü aggismiü óayhati na viruhati,
Evaü kataü asappurise nassati na viråhati.

1430. Kata¤¤umhã ca posambhi sãlavante ariyavuttine,
Sukhette viya khijàni kataü kambhi na nassati.

1431. Ima¤ca jammaü 4- nekatikaü asappurisacintakaü, 5-
Hanattu sàkhaü satthihi nàssa icchàmi jãvitaü.

[PTS Page 043] [\q  43/]
1432. Khamyatassa 6- mahàràja pàõà duppañiànayà,
Khama dve asappurisassa nàssa icchàmahaü vadhaü.

1433. Nigrodhameva seveyya na sàkhamupasaüvase,
Nigrodhasmiü mataü seyyo ya¤ce sàkhasmiü jãvitanti.
7. Nigrodhajàtakaü.

1. Càti và - machasaü, 2. Akata¤akadunà - machasaü akata¤¤ena - syà
3. Karaõaü machasaü 4. Imaü - machasaü 5. Cittitaü - machasaü 6. Khamitassa - machasaü, syà

[PTS Page 046] [\q  46/]
[BJT Page 366] [\x 366/]
1434. Na takkaëà santi na àlupàni
Na khiëàliyo na kalambàni tàta, eko ara¤¤ambhi susànamajjhe
Kimatthiko tàta khaõàsi 1- kàsuü.

1435. Pitàmaho tàta sudubbalo te
Anekavyàdhihi dukhena 2- phuññho,
Tamajjahaü nikhaõissàmi sobbhe
Nahissa taü jãvitaü rocayàmi

1436. Saïkappametaü pañiladdha pàpaü
Accàhitaü kamma karosi luddaü.
[PTS Page 047] [\q  47/]
Mayàpi tàta pañilacchase tuvaü
Etàdisaü kamma 3- jaråpanito, 4-
Taü kullavantaü anuvattamàno
Ahampi taü nikhaõissàmi sobbhe.

1437. Pharusàhi vàcàhi pakubbamàne
âsajja maü tvaü vadase kumàra,
Putto mama orasako samàno
Abhitànukampi me tvaüsi putta.

1438. Na tàhaü 5- tàta abhitànukampi
Hitànukampi te ahaüpi tàta,
Pàpa¤ca taü kamma pakubbamànaü
Arahàmi no vàrayituü tato hi.

1439. Yo màtaraü pitaraü và vasiññha 6-
Adusake hiüsati pàpadhammo,
Kàyassa bhedà abhisamparàyaü
Asaüsayaü so sugatiü pareti.

[PTS Page 048] [\q  48/]
1440. Yo màtaraü pitaraü và vasiññha
Annena pànena upaññhahàti,
Kàyassa bhedà abhisamparàyaü
Asaüsayaü so sugatiü pareti.

1441. Na me tvaü putta abhitànukampi
Hitànukampi me tvaü si putta,
Aha¤ca taü màtarà vuccamàno
Etàdisaü kamma karomi ludadaü.

1. Khaõasi - machasaü 2. Dukkhena - machasaü, syà 3. Kammaü - machasaü, syà
4. Jaropanito- machasaü 5. Tyàhaü - machasaü 6. Saviññha - machasaü, syà.

[BJT Page 368] [\x 368/]

1442. Yà te sà bhariyà anariyaråpà.
Matà mamesà sakiyà 1- janenti
Niddhàpayetaü sakà agàrà
A¤¤ampi te sà dukha 2- màvaheyya.

[PTS Page 049] [\q  49/]
1443. Yà te sà bhariyà anariyaråpà.
Matà mamesà sakiyà janenti
Dannà kareõuva vasupanità
Sà pàpadhammà punaràvajàtuti. 8. Takkalajàtakaü.

[PTS Page 052] [\q  52/]
1444. Kinne vataü kimpana brahmacariyaü
Kissa suciõõassa ayaü vipàko,
Akkhàhi me bràhmaõa etamatthaü
Kasmà hi tumbhaü daharà na miyare.

[PTS Page 053] [\q  53/]
1445. Dhammaü caràma na musà bhaõàma
Pàpàni kammàni vivajjayàma,
Anariyaü parivajjemu sabbaü
Ta smà hi ambhaü daharà na mãyare.

4446. Suõoma dhammaü asataü sataü ca
Na càpi dhammaü asataü rocayàma
Hitvà asante na jahàma sante
Ta smà hi ambhaü daharà na mãyare.

1447. Subbeva dànà sumanà bhavàma
Dadampi ce antamanà bhavàma,
Datvàpi ce nànutappàma 3- pacchà ta smà hi ambhaü daharà na mãyare.

1448. Samaõe mayaü bràhmaõe addhike ca
Vaõibbake sàcanake daëidde,
Annena pànena abhitappayàma 4 ta smà hi ambhaü daharà na mãyare.
1. Jàtiyà - machasaü 2. Dukkha - simu 3. Nànu tapàma - machasaü 4. Abhitapàma - machasaü

[BJT Page 370] [\x 370/]
1449. Maya¤ca bhariyà nàtikkamàma
Ambhe ca bhariyà nàtikkamanti,
A¤¤atu tàhi brahmacariyaü caràma
Tasmà hi ambhaü daharà na mãyare.

1450. Pàõàtipàti viramàma sabbe
Loke adidantaü parivajjayàma,
Amajjapà no ca musà bhaõàma
Tasmà hi ambhaü daharà na miyare.

1451. Etàsu ce jàyare suttamàsu
Medhàvino honti pahutapa¤¤à 1-
Bahussutà vedaguno ca 2- honti
Tasmà hi ambhaü daharà na miyare.

1451. Etàsu ce jàyare suttamàsu
Medhàvino honti pahutapa¤¤à 1-
Bahussutà vedaguno ca 2- honti
Tasmà hi ambhaü daharà na miyare.

1452. Màtàpità ca bhagini bhàtaro ca
Puttà ca dàrà ca maya¤ca sabbe,
Dhammaü caràma paralokahetu.
Tasmà hi ambhaü daharà na miyare.

[PTS Page 053] [\q  53/]
1453. Dàsà ca dasso 6- anujivino ca
Paricàrakà kammakarà ca sabbe,
Dhammaü caranti paralokahetu
Tasmà hi ambhaü daharà na miyare.

1454. Dhammo bhave rakkhati dhammacàriü
Dhammo suciõõo sukhamàvahàti
Esànisaüso dhammo suciõeõa
Na duggatiü gacchati dhammacàrã.

[PTS Page 055] [\q  55/]
1455. Dhammo bhave rakkhati dhammacàriü
Chattaü mahantaü viya vassakàle,
Dhammena gutto mama dhammapàlo
A¤¤assa aññhiti sukhã kumàroti.
9. Mahàdhammapàlajàtakaü.

1. Pahutta - machasaü, bahuta - syà 2. Vedaguõà - machasaü 3. Dàso -machasaü dàsi - syà

[PTS Page 056] [\q  56/]
[BJT Page 372] [\x 372/]
1456. Nàsmase katapàpambhi nàsmase alikavàdine, nàsmasantaññhapa¤¤ambhi 1- atisantepi 2- nàsamase.

1457. Bhavanti heke purisà gopipàsakajàtikà,
Ghasanti ma¤¤e mittàni vàcàya na ca kammunà

1458. Sukkha¤ajali paggahità vàcàya paëiguõñhità
Sakuddapheggu nàside yasmiü natthi kata¤¤utà.

[PTS Page 057] [\q  57/]
1459. Na hi a¤¤a¤¤a 3- cittànaü itthãnaü purisàna 4- và,
Nànàva katvà saüsaggaü tàdisampi nàsamase.

1460. Anariyakammaü okkantaü 5- atthetaü 6- sabba ghàtinaü, 7-
Nisitaüva pañicchannaü tàdisampi nàsmase.

1461. Vittaråpenidhekacce sàkhallena 8- acetasà,
Vividhehi upàyehi 9- tàsisampi nàsamase.

1462. âmisaü và dhanaü vàpi yattha passati tàdiso,
Dubhiü 10- karoti dummedho ta¤ca jhatavàna 11- gacchati.

[PTS Page 058] [\q  58/]
1463. Mittaråpena bahavo chantà sevanti sattavo,
Jahe kàpurisehete kukkuño viya senakaü.

1464. Yo ca uppatitaü atthaü na khippamanuõujjhati,
Amittavasamanovati pacchà ca manutappati.

1465. Yo ca uppatitaü atthaü khippameva nibodhati,
Muccate satatusambàdhà kukkuño viya senakà.

1466. Taü tàdisaü kuñamivoóóitaü 12- vane
Adhammikaü niccavidhaüsakàrinaü,
ârà vivajjeyya nàro vicakkhaõo
Senaü yathà kukkuño vaüsakànane'ti.
10. Kukkuñajàtakaü.

1. Nàsmase attatatha pa¤¤ambhi - syà 2. Attasantepi - machasaü
3. A¤¤o¤¤a - syà 3. A¤¤o¤¤a - syà
4. Purisanaü - machasaü 5. Mukakantaü - syà
6. Athetaü - machasaü 7. Ghàñinaü - machasaü
8. Sàbbalena - machasaü, syà 9. Upàyanti - machasaü, syà
10. Dubbhiü - machasaü, syà 11. Hanatvàna - machasaü, syà
12. Kuñña - machasaü

[PTS Page 060] [\q  60/]
[BJT Page 374] [\x 374/]
1467. Alaïkato maññakuõóali
Màlàhàri haricandanussado,
Bàhà paggayha nandasi
Vanamajjhe kiü dukkhito tuvaü.

1468. Sovaõõamayo pahassaro
Uppanno athapa¤ajaro mama
Tassa cakkayugaü na vindàmi
Tena dukkhena jahàmi jititaü.

1469. Sovaõõamayaü maõimayaü
Lohamayaü atha råpiyàmayaü,
Pàvada rathaü kàrayàmi te
Cakkayugaü pañipàdayàmi taü.

1470. So màõavo tassa pàvadi
Candasuriyà ubhayettha bhàtaro, sovaõõamayo raratho mama
Tena cakkayugena sobhati.

[PTS Page 061] [\q  61/]
1471. Bàlo kho tvamasi màõava
Yo tvaü patthayase apatthiyaü, 1-
Ma¤¤àmi tuvaü marissasi
Na hi tvaü 2- lacchasi candasuriye.

1472. Gamanàgamanampi dissati
Vaõõadhàtu ubhayettha vithiyo.
Peto pana neva dissati
Ko nu kho kandataü bàlyataro.

1473. Saccaü kho vadesi màõava
Ahameva kandataü bàlyataro,
Candaü viya dàrako rudaü
Petaü kàlakatàhipatthaye.

1474. âdinnaü vata maü mantaü ghatasittaü va pàvakaü,
Vàrinà viya osi¤caü sabbaü nibbàpaye daraü.

[PTS Page 062] [\q  62/]
1475. Sohaü abbuëhasallosmi vitasoko anàvilo,
Na socàmi na rodàmi tava sutvàna màõavàti.
11. Maññakuõóalijàtakaü.

1. Apatthayaü - machasaü - syà 2. Natvaü - machasaü 3. Abbuëhaü - machasaü
4. Yamàsi hadayassitaü - machasaü - syà.

[BJT Page 376] [\x 376/]
[PTS Page 064] [\q  64/]
1477. Apacantàpi 1- dicchanti sanno laddhàna bhojanaü,
Kimeva tvaü pacamàno yaü na dajjà na taü samaü.

1478. Maccherà ca pamàdà ca evaü dànaü na diyati,
Pu¤¤aü àkaïkhamànena deyyaü hoti vijànatà.

1479. Yasseva hito na dadàti macchari tareva adadato bhayaü,
Jighacchà ca pipàsà ca yassa bhàyati macchari.
Tameva bàlaü phusati 2- asmiü loke paramhi ca.

1480. Tasmà vineyya maccheraü dajjà dànaü malàbhibhu,
Pu¤¤àti paralokasmiü patiññhà honti pàõinaü.

[PTS Page 065] [\q  65/]
1481. Duddadaü dadamànànaü dukkaraü kamma kubbataü,
Asanto nànukubbanti sataü dhammo durantayo.

1482. Tasmà sata¤ca asata¤ca nànà hoti ito gati,
Asanto nirayaü yanti santo saggaparàyanà.

1483. Appasemake pavecchinti 3- bahuneke 4- na dicchare,
Appasmà dakkhiõà dintà sahassena samaü mità.

[PTS Page 066] [\q  66/]
1484. Dhammaü care yopi samu¤ajakaü 5- care dàra¤ca 6posaü dadaü appakasmiü,
Sataü sahassànaü sahassayàginaü
Kalampi nàgghanti tathàvidhassa te.

1485. Kenesa ya¤¤o vipulo mahagghano
Samenana dinnassa na agghameti,
Kathaü sahassànaü sahassa yàginaü
Kalampi nàgghanti tathàvidhassa te.

[PTS Page 067] [\q  67/]
1486. Dadanti heke visame niviññhà
Jhatvà 7- vadhitvà atha socayitvà,
Sà dakkhiõà assumukhà sadaõóà
Samena dinnassa na agghameti
Evaü sahassànaü sahassayàginaü
Kalampi nàgghanti tathàvidhassa te'ti.
12. Khiëàrakosiyajàtakaü.

1. Apacayantopi - machasaü 2. Phusasati - machasaü 3. Appameke pavacchanti - machasaü
4. Bahunà eke - syà
5. Samu¤ajikaü - machasaü 6. Puttadàraü - machasaü 7. Jhetvà - machasaü.

[PTS Page 070] [\q  70/]
[BJT Page 378] [\x 378/]
1487. Vaõõavà abhiråposi ghano sa¤ajàtarohito,
Cakakkavàka suråposi vippasannamukhindriyo.

1488. Pàñhinaü 1- pàvusaü macchaü valajaü mu¤ajarohitaü.
Gaïgàya tãre nisinto 2- evaü bhu¤jasi bhojanaü.

[PTS Page 071] [\q  71/]
1489. Na càhametaü bhu¤jàmi jaïgalà nodakàni và,
A¤¤atra sevàlapaõakà etaü me samma bhojanaü.

1490. Na càhametaü saddahàmi cakkavàkassa bhojanaü,
Ahaü hi 3- samma bhu¤jàmi gàme loõiyateliyaü.

1491. Manussesu kataü bhattaü sucimaüsupasecanaü,
Na ca me tàdiso vaõõo cakkavàka yathà tavaü.

1492. Sampassaü antani veraü hiüsayaü 4- mànusiü pajaü,
Utusto ghasasi hito tena vaõeõà tavediso.

1493. Sabbaloka viraddhosi 5- dhaïka pàpena kammunà,
Laddho piõóo na piõeti tena vaõena tavediso.

1494. Ahampi samma bhu¤jàmi ahiüsà 6- sabbapàõinaü.
Apposasukko niràsaïki asoko akuto bhayo.

1495. So karassu anubhàvaü vitivattassu siliyaü,
Ahiüsàya varaü loke piyo hohisi mamiva.

1496. Yo na hanti na ghàteti na jinàti napàpaye,
Mettaüso sabbabhutesu veraü tassa na kenaciti.
13. Cakkavàtajàtakaü.

1. Pàtinaü - machasaü 2. Gaïgà tãre nisinnosi - machasaü, syà
3. Ahaüpi - syà 4. Hiüsàya - machasaü, syà
5. Ciruddhosi - machasaü - syà 6. Abhiüsa - machasaü

[PTS Page 072] [\q  72/]
[BJT Page 380] [\x 380/]
1497. Saccaü kira tvampi bhuripa¤¤o 1-
Yà tàdisi siri dhiti muti 2- ca,
Na tàyate bhàvavasupanitaü
Yo yàvakaü bhu¤jasi appasupaü.

1498. Sukhaü dukkhena paripàcayanto
Kàlàkàlaü vicinaü chandachanto, 3-
Atthassa dvàràni avàpuranto
Tenàhaü 4- tussàmi yavodanena.

1499. Kàla¤ca ¤atvà abhijihanàya
Mantehi atthaü paripàcayitvà,
Vijambhissaü 5- sihavijamhitàni
Tàyiddhiyà dakkhasi maü punàpi.

1500. Sukhihi eke 6- na kàronti pàpaü.
Avaõaõasaüsaggabhayà puneke,
Pahu samàno vipulatthavinti
Kiü kàraõà me na kàrosi dukkhaü.

1501. Na paõóità antasukhassa hetu
Pàpàni kammàni samàcaranti,
Dukkhena puññhà khalitattàpi santà
Chandà ca dosà na jahanti dhammaü.

1502. Yena kenaci vaõeõana mudunà dàruõena và,
Uddhare dinamantànaü pacchà dhammaü samàcare.

1503. Yassa rukkhassa chàyàya nisideya sayeyya và,
Na tassa sàkhaü bha¤ejayya mittadubbho hi pàpako.

1504. Yassàhi dhammaü 7- manujo vija¤¤à
Yecassa kaïkhaü vinayanti santo,
Taü hissa dipa¤ca paràyaõa¤ca
Na tena mittaü jarayetha 8- pa¤¤o.

1. Bhuripa¤¤a - machasaü 2. Mati - machasaü 3. Chinnachanno - machasaü
4. Tenàha - machasaü 5. Vichambhisaü - machasaü 6. Sukhã pi ete - machasaü
7. Yassa hi dhamma puriso vija¤¤à - machasaü 8. Jiyetha - syà

[BJT Page 382] [\x 382/]
1505. Alaso gihi kàmabhogi na sàdhu
Asa¤¤ato pabbajito na sàdhu,
Ràjà na sàdhu anisammakàri
Yo paõóito kodhano taü na sàdhu.

1506. Nisamma khantiyo kayirà nànisamma disampati,
Nisammakàrino ràja yaso kinti ca vaóóhatiti.
14. Bhuripa¤¤ajàtakaü.

[PTS Page 075] [\q  75/]
1507. Kiü su naro jappamadhiccakàle
Kaü và vijjaü katamaü và sutànaü,
So macco asami¤ca parambhi loke
Kathaü karo sotthànena gutto.

1508. Yassa devà pitaro ca sabba
Siriüsapà 1- sabbabhåtàni càpi,
Mettàya niccaü apacitàni honti
Bhutesu ce sotthànaü tadàhu.

[PTS Page 076] [\q  76/]
1509. Yo pabbalokasa nivàtavutti
Itthi pumànaü saha dàrakànaü,
Khantà duruttànaü apañikkulavàdi
Adhivàsanaü sotthànaü tadàhu.

1510. Yo nàvajànàti sahàyamatte
Sippena kalyàhi dhanena jaccà,
Rucipa¤¤o atthakàle mutimà
Sahàyesu ve sotthànaü tadàhu.

1511. Mittàni ve yassa bhavanti santo
Saüvissatthà 2- avisaüvàdakassa,
Na mittaduhi 3- saüvihàgi dhanena
Mittesu ve sotthànaü tadàhu

1512. Yassa bhariya tulyavayà mahaggà
Anubbatà dhammakàmà pajàtà, 4-
Koliniyà silavati patibbatà
Dàresu ve sotthànaü tadàhu.

1. Sarisapà - machasaü 2. Saüvissaññhà - machasaü 3. Na mitta dubbhi - machasaü
4. Sajàtà - machasaü.

[BJT Page 384] [\x 384/]
1513. Yassa ràjà bhåtapati yasassi
Jànàti soceyyaü 1- parakkama¤ca,
Advejjhatàsu 2- bhadayaü mamanti
Ràjusu ve sotthànaü tadàhu.

1514. Anta¤ca pàna¤ca dadàti saddho
Màla¤ca gandha¤ca vilepanana¤ca, 3-
Pasantacitto anumodamàno
Saggesu ve sotthànaü tadàhu.

[PTS Page 077] [\q  77/]
1515. Yamariyadhammena punanti vaddhà 4-
âràdhità samacariyàya santo,
Bahussutà isayo 5- silavantaü
Arahantamajjhe sotthànaü tadàhu.

[PTS Page 078] [\q  78/]
1516. Etàni kho sotthànàti loke
Vi¤¤uppasatthàni 6- sukhuduyàni,
Tànidha sevetha nàro sapa¤¤o
Na hi maïgale kika¤canamatthi 7- saccanti.
15. Mahàmaïgalajàtakaü.

[PTS Page 084] [\q  84/]
1517. Uññhehi kaõha kiü sesi ko attho supine tena
Yopi tuyha sako bhàtà bhadayaü cakkhu¤ca 8- dakkhiõaü
Tassa vàtà baliyanti ghato jappati kesava.

[PTS Page 085] [\q  85/]
1518. Tassasa taü vacanaü sutvà rohiõeyyassa kesavo,
Taramànaråpo vuññhàsi bhàtusokena aññità.

1519. Kinnu ummattaråpova kevalaü dvàrakaü imaü,
Saso sasoti lapasi ko nu te sasamàhari.

1520. Sovaõaõamayaü maõimayaü lohamayaü atha råpiyàmayaü,
Saïkhasilàpavàëamayaü kàrayissàmi te sasaü.

1521. Santi a¤¤api sasakà ara¤¤e vanagocarà,
Tepi te ànayissàmi kidisaü sasamicchasi.

1. Soveyya - machasaü 2. Amijjhatà - machasaü 3. Vibhusana¤ca - machasaü
4. Punatti vuddhà - machasaü 5. Issayo - machasaü 6. Vi¤¤adupasaññhàni - machasaü
7. Kiücina - syà 8. Cakkhu - machasaü
[BJT Page] [\x 386/]
1522. Nacàhametaü icchàmi ye sasà pañhiviü sità,
Candato sasamicchàmi tamme obhara kesava.

[PTS Page 086] [\q  86/]
1523. So nåna madhuraü ¤àti jãvitaü vijahissasi,
Apatthiyaü yo patthayasi candato sasamicchasi.

1524. Eva¤ce kaõha jànàsi yada¤¤amanusàssi.
Kasmà pure mataü puttaü ajjàpimanusocasi.

1525. Yaü na labbhà manussena amanussena và puna, 1-
Jato me màmari putto kuto labbhà alabbhiyaü.

1526. Na mantà mulabhesajjà osadhehi dhanena và,
Sakkà ànayituü kaõhà yampetamanusocasi.

[PTS Page 087] [\q  87/]
1527. Yassa etàdisà assu amaccà purisapaõóità,
Yathà nijjhàpaye ajja ghato purisapaõóito.

1528. âdinnaü vata maü santaü ghatasintaü va pàvakaü, vàrinà viya osi¤caü sabbaü nibbàpaye daraü.

1529. Abbahi vata me sallaü yamàsi hadayanissitaü,
Yo me sokaparetassa puttasokaü apànudi.

1530. Sohaü abbuëhasallosmi vitasoko anàvilo,
Na socàmi na rodàmi tava sutvàna màõava.

1531. Evaü karonti sappa¤¤à ye honti anukampakà,
Nivattayanti sokamhà ghato jeññhaüva bhàtaranti:
16. Ghatapaõóitajàtakaü.

1. Pana - machasaü