Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
15. Vatthunànatta¤àõaü.
Kathaü ajjhattavavatthàne pa¤¤à vatthunànatte ¤àõaü:
Kathaü ajjhattadhamme4 vavattheti:
Cakkhuü ajjhattaü vavattheti, sotaü ajjhattaü vavattheti, ghànaü ajjhattaü vavattheti, jivhi ajjhattaü vavattheti, kàyaü ajjhattaü vavattheti, manaü ajjhattaü vavattheti.
[BJT Page 144] [\x 144/]
Kathaü cakkhuü ajjhattaü vavattheti: cakkhuü avijjàsambhuta'nti vavattheti, cakkhuü taõhàsambhuta'nti vavattheti, cakkhuü kammasambhuta'nti vavattheti, cakkhuü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàyà'ti vavattheti, 'cakkhuü uppanna'nti vavattheti, 'cakkhuü samudàgatanti vavattheti, 'cakkhuü ahutvà samabhåtaü. Hutvà phavissatã'ti vavattheti, cakkhuü antavantato vavattheti, cakkhuü addhuvaü asassataü viparinàmadhamma'nti vavattheti, 'cakkhuü aniccaü saïkhataü pañiccasamuppannaü khayadhammaü vayadhammaü viràgadhammaü nirodhadhamma'nti vavattheti.
Cakkhuü aniccato vavattheti, no niccato, dukkhato vavattheti, no sukhato; anattato vavattheti, no attato, nibbindati, no nandati, virajjati, [PTS Page 077] [\q 77/] no rajjati, nirodheti, no samudeti; pañinissajjati, no àdãyati aniccato vavatthento niccasa¤¤aü pajahati, dukkhato vavatthento sukhasa¤¤aü pajahati, anattato vavatthento attasa¤¤aü pajahati nibbindanto nandiü pajahati, virajjanto ràgaü pajahati, nirodhento samudayaü pajahati, pañãnissajjanto àdànaü pajahati. Evaü cakkhuü ajjhattaü vavattheti.
Kathaü sotaü ajjhattaü vavattheti: 'sotaü avijjàsambhåta'nti vavattheti, -pe-evaü sotaü ajjhattaü vavattheti.
Kathaü ghànaü ajjhattaü vavattheti ghànaü avijjàsambhåta'nti vavattheti, -pe- evaü ghànaü ajjhattaü vavattheti.
Kathaü jivhaü ajjhattaü vavattheti:
'jivhà avijjàsambhåtà'ti vavattheti, 'jivhà
taõhàsambhåtà'ti vavattheti, jivhà kammasambhåtà'ti
vavattheti, 'jivhà àhàrasambhåtà'ti vavattheti,
'jivhà catuttaü mahàbhåtànaü upàdàyà'ti
vavattheti, jivhà uppannà'ti vavattheti, 'jivhà damudàgatà'ti
Vavattheti, 'jivhà ahutvà sambhutà
hutvà na bhavissatã'ti vavattheti, 'jivhà antacantato
vavattheti, jivhà
Addhuvà asassatà viparinàmadhammà'ti
vavattheti, jivhà aniccà saïkhatà pañiccasamujjinnà
khayammà
Vayadhammà viràgadhammà
nàrodha dhammà'ti vavattheti.
1. Ajjhattaü dhamme - syà [PTS]
[BJT Page 146] [\x 146/]
Jivhà aticcato vavattheti no niccato,
-pe- pañinissajjati no àdiyati. Aniccato
Vavatthento niccasa¤¤aü
pajahati, -pe-pañinissajjanto àdànaü pajahati,
evaü jivhaü ajjhattaü vavattheti.
Kathaü kàyaü ajjhattaü vavattheti: 'kàyo avijjàsambhåto'ti vavattheti, 'kàyo taõhàsambhåto'ti vavattheti, 'kàyo kammasambhåto'ti vavattheti, 'kàyo àhàrasambhåto'ti vavattheti, kàyo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàyà'ti vavattheti, kàyo uppanno'ti vavattheti, kàyo samudàgato'ti vavattheti, kàyo ahutvà sambhåto, hutvà na bhavissatã'ti vavattheti, kàyaü antavantato vavattheti, 'kàyo addhuvo asassato viparinàmadhammàti vavattheti, kàyo anicco saïkhato pañiccasamuppanno khayadhammo vayadhammo nirodhadhammo'ti vavattheti, kàyaü aniccato vavattheti, no niccato: dukkhato vavattheti, no sukhato -pe- pañinissajjati, no àdiyati, aniccato vavatthento, naccasa¤¤aü pajahati, dukkhato vavatthento sukhasa¤¤aü pajahati -pe- pañinissajjanto àdànaü pajahati, evaü kàyaü ajjhattaü vavattheti.
Kathaü manaü ajjhattaü vavattheti, 'mano avijjàsambhåto'ti vavattheti, mano taõhàsambhåto'ti vavattheti, mano kammasambhåto'ti vavattheti, mano àhàrasambhåto'ti vavattheti, mano uppanno'ti vavattheti, mano samudàgato'ti vavattheti, 'mano ahutvà sambhåto, hutvà na bhavissatã'ti vavattheti, manaü antavantato vavattheti, mano addhuvo asassato viparinàmadhammo'ti vavattheti, 'mano anicco saïkhato pañiccasamuppanno khayadhammo vayadhammo viràgadhammo nirodhadhammo'ti vavattheti, manaü aniccato vavattheti no niccato: dukkhato vavattheti no sukhato, anattato vavattheti, no attato, nibbindati, no nandati: virajjati, no rajjati: nirodheti, no samudeti: pañitissajjati, no àdiyati. Aniccato vavatthento niccasa¤¤aü pajahati, dukkhato vavatthento sukhasa¤¤aü pajahati, anantato vavatthento attasa¤¤aü pajahati, nibbindanto nandiü pajahati, virajjanto ràgaü pajahati, nirodhento samudayaü pajahati, pañinissajjanto àdànaü pajahati, evaü manaü ajjhattaü vavattheti, evaü ajjhattadhamme1 vavattheti.
Taü ¤àtaññhena ¤àõaü, pajànanaññhena pa¤¤à tena vuccati: 'ajjhattavavatthàne pa¤¤à vatthunànatte ¤àõaü',
Vatthunànatta¤àõa niddeso.
1 Ajjhattaü dhamme-syà [PTS.]