Suttantapiñake
Khuddakanikàyo
Pañisambhidàmaggo
1. Pañhamo paõõàsako
1. Mahàvaggo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
10.Maõóapeyyakathà
"Maõóapeyyamidaü bhikkhave brahmacariyaü, satthà sammukhãbhåto"1, [a,] tidhattamaõóo. 2 Satthari sammukhãbhåte: desanàmaõóo, pañiggahamaõóo3. Brahmacariyamaõóo.
Katamo desanàmaõóo: catunnaü ariyasaccànaü àcikkhanà desanà pa¤¤àpanà4 paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammaü5. Catunnaü satipaññhànànaü àcikkhanà desanà pa¤¤àpanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammaü. Catunnaü sammappadhànànaü àcikkhanà desanà pa¤¤apanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammaü. Catunnaü iddhipàdànaü àcikkhanà desanà pa¤¤apanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammaü. Pa¤cananaü indriyànaü àcikkhanà desanà pa¤¤àpanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammaü. Pa¤cannaü balànaü àcikkhanà desanà pa¤¤àpanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammaü. Sattànaü bojjhaïgànaü àcikkhanà desanà pa¤¤àpanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammaü. Ariyassa aññhaïgikassa maggassa àcikkhanà desanà pa¤¤àpanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkakammaü. Ayaü desanà maõóo. (1)
Katamo pañiggahamaõóo: bhikkhu bhikkhunãyo upàsakà upàsikàyo devà manussà, yevà pana¤¤epi keci vi¤¤àtàro. Ayaü pañiggahamaõóo. (2)
Katamo brahmacariyamaõóo: ayameva ariyo aññhaïgiko maggo, seyyathãdaü. 6 Sammàdiññhi sammàsaïkappo sammàvàcà sammàkammanto sammààjãvo sammàvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi. Ayaü brahmacariyamaõóo. (3)
Adhimokkhamaõóo saddhindriyaü, assaddhiyaü kasaño, assaddhiyaü kasañaü chaóóetvà saddhindriyassa [PYS Page 087] adhimokkhamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü. Paggahamaõóo viriyindriyaü, kosajjaü kasaño, kosajjaü kasañaü chaóóetvà viriyindriyassa paggahamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü. Upaññhànamaõóo satindriyaü, pamàdo kasaño, pamàdaü kasañaü chaóóetvà satindriyassa upaññhànamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü. Avikkhepamaõóo samàdhindriyaü, uddhaccaü kasaño, uddhaccaü kasañaü chaóóetvà samàdhindiyassa avikkhepamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü dassanamaõóo pa¤¤indiyaü, avijjà7 kasaño, avijjaü kasañaü chaóóetvà pa¤¤indiyassa dassanamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü.
Assaddhiye akampiyamaõóo saddhàbalaü, assaddhiyaü kasaño, assaddhiyaü kasañaü chaóóetvà saddhàbalassa assaddhiye akampiyamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü. Kosajje akampiyamaõóo viriyabalaü, kosajjaü kasaño, kosajjaü kasañaü chaóóetvà viriyabalassa kosajje akampiyamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü. Pamàde akampiyamaõóo satibalaü, pamàdo kasaño, pamàdaü kasañaü chaóóetvà satibalassa pamàde akampiyamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü. Uddhacce akampiyamaõóo samàdhibalaü, uddhaccaü kasaño, uddhaccaü kasañaü chaóóetvà samàdhibalassa uddhacce akampiyamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü. Avijjàya akampiyamaõóo pa¤¤àbalaü avijjà kasaño, avijjaü kasañaü chaóóetvà pa¤¤àbalassa avijjàya akampiyamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü.
1. Satthari sammukhãbhåte-syà,
[PTS] 2. Tividho maõóo-syà, sã 1, 2. [PTS.
3.] Pariggahamaõóo-machasaü. 4. Pa¤¤àpanà-syà,
sã 1, 2, [PTS. 5. -]Syà, sã 1, 2, [PTS. 5.]
Uttanikamma-[PTS] 6. Seyyathãdaü-machasaü.
7. Avijjà-machasaü. 8. Saüyuttanikàya-nidàna
balavagga.
[BJT Page 516] [\x 516/]
Upaññhànamaõóo satisambojjhaïgo, pamàdo kasaño, pamàdaü kasañaü chaóóetvà satisambojjhaïgassa upaññhànamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü. Pavicayamaõóo dhammavijayasambojjhaïgo, avijjà kasaño, avijjaü kasañaü chaóóetvà dhammavicayasambojjhaïgassa pavicayamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü paggahamaõóo viriyasambojjhaïgo, kosajjaü kasaño, kosajjaü kasañaü chaóóetvà viriyasambojjhaïgassa paggahamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü. Pharaõamaõóo pãtisambojjhaïgo, pariëàho kasaño, pariëàhaü kasañaü chaóóetvà pãtisambojjhaïgassa pharaõamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü. Upasamamaõóo [PTS Page 088] [\q 88/] passaddhisambojjhaïgo, duññhullaü kasaño, duññhullaü kasañaü chaóóetvà passaddhisambojjhaïgassa upasamamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü. Avikkhepamaõóo samàdhisambojjhaïgo, uddhaccaü kasaño, uddhaccaü kasañaü chaóóetvà samàdhisamojjhaïgassa avikkhepamaõóa pivatãti maõóapeyyaü. Pañisaïkhànamaõóo upekkhàsambojjhaïgo, appañisaïkhà kasaño, appañisaïkhaü kasañaü chaóóetvà upekkhà sambojjhaïgassa pañisaïkhànamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü.
Dassanamaõóo sammàdiññhi, micchàdiññhi kasaño, micchaü diññhiü kasañaü chaóóetvà sammà diññhiyà dassanamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü, abhiniropanamaõóo sammàsaïkappo, micchàsaïkappo kasaño, micchàsaïkappaü kasañaü chaóóetvà sammàsaïkappassa abhiniropanamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü, pariggahamaõóo sammàvàcà, micchàvàcà kasaño, micchàvàcaü kasañaü chaóóetvà samàmàvàcàya pariggahamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü, samuññhànamaõóo sammàkammanto, micchàkammanto kasaño, micchàkammantaü kasañaü chaóóetvà sammàkammantassa samuññhànamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü, vodànamaõóo sammààjãvo, micchààjãvo kasaño micchààjãvaü kasañaü chaóóetvà sammààjãvassa vodànamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü, paggahamaõóo sammàvàyàmo, micchàvàyàmo kasaño, micchàvàyàmaü kasañaü chaóóetvà sàmàvàyàmassa paggahamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü, upaññhànamaõóo sammàsati, micchàsati kasaño, micchàsatiü kasañaü chaóóetvà sammàsatiyà upaññhànamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü, avikkhepamaõóà sammàsamàdhi, micchàsamàdhi kasaño, micchàsamàdhiü kasañaü chaóóetvà sammàsamàdhissa avikkhepamaõóaü pivatãti maõóapeyyaü.
Atthi maõóo, atthi peyyaü, atthi kasaño;
Adhimokkhamaõóo saddhindriyaü, assaddhiyaü kasaño, yo tattha attharaso dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü, paggahamaõóo viriyindiyaü, kosajjaü kasaño, yo tattha [PTS Page 089] [\q 89/] attharaso dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü, upaññhànamaõóà satindriyaü pamàdo kasaño, yo tattha attharaso dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü, avikkhepamaõóo samàdhindiyaü, uddhaccaü kasaño, yo tattha attharaso, dhammaraso vimuttiraso idaü peyyaü. Dassamaõóo pa¤¤indriyaü, avijjà kasaño, yo tattha attharaso dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü.
1. Avijjaü - machasaü.
[BJT Page 518] [\x 518/]
Assaddhiye akampiyamaõóo saddhàbalaü, assaddhiyaü kasaño, yo tattharaso dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü, kosajja akampiyamaõóo viriyabalaü, kosajjaü kasaño, yo tattha attharaso dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü, pamàde akampiyamaõóo satibalaü, pamàdo kasaño, yo tattha attharaso dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü uddhacce akampiyamaõóo samàdhibalaü, uddhaccaü kasaño, yo tattha attharaso dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü, avijjàya akampiyamaõóo pa¤¤àbalaü, avijjà kasaño, yo tattha attharaso dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü.
Upaññhànamaõeóà satisambojjhaïgo, pàmàdo kasaño, yo tattha attharaso dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü, pavicayamaõóo dhammavicayasambojjhaïgo, avijjà kasaño, yo tattha attharaso dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü, paggahamaõóo viriyasambojjhaïgo, kosajjaü kasaño, yo tattha attharaso dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü, pharaõamaõóo pãtisambojjhaïgo, pariëàho kasaño, yo tattha attharaso dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü, upasamamaõóo passaddhi sambojhaïgo, duññhullaü kasaño, yo tattha attharaso dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü, avikkhepamaõóo samàdhisambojjhaïgo, uddhaccaü kasaño, yo tattha attharaso dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü, pañisaïkhànamaõóo upekkhàsambojjhaïgo, apañisaïkhà kasaño, yo tattha attharaso dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü.
Dassanamaõóo sammàdiññhi,
micchàdiññhi kasaño, yo tattha attharaso dhammaraso
vimuttiraso, idaü peyyaü, abhiniropanamaõóo sammàsaïkappo,
micchàsaïkappo kasaño, yo tattha attharaso dhammaraso
vimuttiraso, idaü peyyaü, pariggahamaõóo sammàvàcà,
micchàvàcà kasaño, yo tattha [PTS Page 090]
[\q 90/] attharaso dhammaraso vimuttiraso,
idaü peyyaü, samuññhànamaõóo
sammàkammanto, micchàkammanto kasaño, yo tattha attharaso
dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü, vodànamaõóo
sammààjãvo, micchààjãvo kasaño,
yo tattha attharaso dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü, paggahamaõóo
sammàvàyàmo micchàvàyàmo kasaño,
yo tattha attharaso dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü, upaññhànamaõóo
sammàsati, micchàsati kasaño, yo tattha attharaso
dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü, avikkhepamaõóo
sammàsamàdhi, micchàsamàdhi kasaño,
yo tattha attharaso dhammaraso vimuttiraso, idaü peyyaü,
[BJT Page 520] [\x 520/]
Dassanamaõóo sammàdiññhi, abhiniropanamaõóo sammàsaïkappo, pariggahamaõóo sammàvàcà, samuññhànamaõóo sammàkammanto, vodànamaõóo sammààjãvo, paggahamaõóo sammàvàyàmo, upaññhànamaõóo sammàsati, avikkhepamaõóo sammàsamàdhi.
Upaññhànamaõóo satisambojjhaïgo, pavicayamaõóo dhammavicaya sambojjhaïgo paggahamaõóo viriyasambojjhaïgo, pharaõamaõóo pãtisambojjhaïgo upasamamaõóo passaddhisambojjhaïgo, avikkhepamaõóo samàdhisambojjhaïgo, pañisaïkhànamaõóo upekkhàsambojjhaïgo.
Assaddhiye akampiyamaõóo saddhàbalaü, kosajje akampiyamaõóo viriyabalaü, pamàde akampiyamaõóo satibalaü, uddhacce akampiyamaõóo samàdhibalaü, avijjàya akampiyamaõóo pa¤¤àbalaü.
Adhimokkhamaõóo saddhàbalaü, paggahamaõóo viriyabalaü, upaññhànamaõóo satibalaü, avikkhepamaõóo samàdhibalaü, dassanamaõóo pa¤¤àbalaü.
âdhipateyyaññhena indriyaü1 maõóo2 akampiyaññhena balaü3 maõóo, niyyànaññhena bojjhaïgo4 maõóo, hetuññhena 5 maggo maõóo, upaññhànaññhena satipaññhànaü6 maõóo, padahanaññhena sammappadhànaü7 maõóo, ijjhanaññhena iddhipàdo8 maõóo, tathaññhena saccaü9 maõóo, avikkhepaññhena samatho maõóo anupassanaññhena vipassanà maõóo, ekarasaññhena samathavipassanà maõóo, anativattanaññhena yuganaddhaü10 maõóo, saüvaraññhena sãlavisuddhi maõóo, avikkhepaññhena cittavisuddhi maõóo, dassanaññhena diññhivisuddhi maõóo, [PTS Page 091] [\q 91/] muttaññhena vimokkho maõóo, pañivedhaññhena vijjà maõóo, pariccàgaññhena vimutti maõóo, samucchedaññhena khaye ¤àõaü maõóo, pañippassaddhaññhena anuppàde ¤àõaü maõóo.
Chando mulaññhena maõóo, manasikàro samuññhànaññhena maõóo, phasso samodhànaññhena maõóo, vedanà samosaraõaññhena maõóo, samàdhi pamukhaññhena maõóo, sati àdhipateyyaññhena maõóo, pa¤¤à taduttaraññhena 11 maõóo, vimutti sàraññhena maõóo, amatogadhaü nibbànaü pariyosànaññhena maõóoti.
Maõóapeyyakathà samattà.
Catutthakabhàõavàraü
Mahàvaggo pañhamo.
Tassa vaggassa uddànaü bhavati:
¥àõa12 diññhi
ca assàsà
Indriyaü vimokkha pa¤camà,
gatikammavipallàsà
Vaggo maõóena te dasà'ti.
Esa nikàyadharaññhapito13
Asamo pañhamo pavaro varavaggo'ti14.
[PTS Page 092] [\q 92/]
1. Indriyà-machasaü, syà.
2. Indriyamaõóo-sã 1,
2, 3, sa.
3. Balà-machasaü,
4. Bojjhaïgà-machasaü,
5. Hetaññhena-syà. Sã
1, 2, 3.
6. Satipaññhànà
machasaü, syà.
[PTS] 7. Sammappadhànà-machasaü,
syà.
[PTS] 8. Iddhipàdà-machasaü,
syà.
[PTS] 9. Saccà-machasaü, syà,
saccamaõóo-sã 1, 2;3
10. Yuganaddhà-machasaü, yuganandhà-syà.
[PTS] 11. Tatuttaraññhena-machasaü.
Sã 1.
12. ¥àõaü-sã
2.
13. Nikàyadharehi ñhapito-machasaü
nikàyacaro ñhapito-syà.
[PTS. 14.] Pañhamo ca pavaro varavaggoti-syà.
Pavaro varo ca vaggoti-[PTS.]