Suttantapiñake khuddakanikàye
Apadànapàëi
Dutiyo bhàgo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
Saüsukulavaggo
481. Paüsukålasa¤¤akattheràpadànaü
5031. Tisso nàmàsi bhagavà
sayambhu aggapuggalo,
Paüsukålaü ñhapetvàna
vihàraü pàvisã jino.
5032. Vinataü dhanumàdàya
bhakkhatthàya cariü ahaü,
Maõóalaggaü gahetvàna
kànanaü pàvisiü ahaü.
5033. Tatthaddasaü [PTS Page 419] [\q 419/]
paüsukålaü dumagge laggitaü tadà,
Càpaü tattheva nikkhippa sirekatvàna
a¤jaliü.
[BJT Page 188] [\x 188/]
5034. Pasannacitto sumano vipulàya ca
pãtiyà,
Buddhaseññhaü paritvàna
paüsukålaü avandahaü.
5035. Dvenavute ito kappe paüsukålamavandahaü,
Duggatiü nàbhijànàmi
vandanàya idaü phalaü.
5036. Kilesà jhàpità mayhaü
bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
5037. Svàgataü vata me àsi
buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü
buddhassa sàsanaü.
5038. Pañisambhidà catasso ca
vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü.
Itthaü sudaü àyasmà paüsukålasa¤¤ako thero imà gàthàyo abhàsitthàti.
Paüsukålasa¤¤akattherassa apadànaü pañhamaü.
482. Buddhasa¤¤akakattheràpadànaü
5039. Ajjhàyako mantadharo tiõõaü
vedànapàragå,
Lakkhaõe itihàse ca sanighaõóusakeñubhe.
5040. Nadãsotapañibhàgà
sissà àyanti me tadà,
Tesàhaü mante vàcemi ratatindivamatandito.
5041. Siddhattho nàma sambuddho loke
uppajji tàvade,
Tamandhakàraü nàsetvà
¤àõàlokaü pavattayã.
5042. Mama a¤¤ataro sisso sissànaü
so kathesi me,
Sutvàna te etamatthaü àrocesuü
mamaü tadà.
5043. "Buddho loke samuppanno sabba¤¤å
lokanàyako,
Tassànuvattati jano làbho amhaü
na hessati. "
5044. Adhiccuppattikà buddhà cakkhumanto
mahàyasà,
Yannånanahaü buddhaseññhaü
passeyyaü lokanàyakaü.
5045. Ajinaü me gahetvàna vàkacãraü
kamaõóaluü,
Assamà abhinikkhahamma sisse àmantayiü
àha.
[BJT Page 190] [\x 190/]
5046. "Audumbarikapupphaü ca candamhi sasakaü
yathà,
Vàyasànaü yathà khãraü
dullabhà lokanàyakà. 1
5047. Buddho lokamhi uppanno manussattampi dullahaü,
Ubhosu vijjamànesu savaõaü
ca sudullabhaü.
5048. Buddho loke samuppanno cakkhuü lacchàma
no bhavaü,
Etha sabbe gamissàma sammàsambuddhasantikaü.
"
5049. Kamaõóaludharà [PTS
Page 420] [\q 420/] sabbe kharàjinanivàsino,
Te jañàbhàrabharità
nikkhamuü vipinà tadà.
5050. Yugamattaü pekkhamànà
uttamatthagavesino,
âsatidosarahità2 asambhitàva
kesarã.
5051. Appakicchà aloluppà nipakà
santavuttino,
U¤chaya caramànà te buddhaseññhaü
upàgamuü.
5052. Diyaóóhayojane sese vyàdhi
me upapajjatha,
Buddhaseññhaü saritvàna
tattha kàlakato ahaü.
5053. Catunavute ito kappe yaü sa¤¤amalabhiü
tadà,
Duggatiü nàbhijànàmi
buddhasa¤¤à idaü3 phalaü.
5054. Kilesà jhàpità mayhaü
bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
5055. Svàgataü vata me àsi
buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü
buddhassa sàsanaü.
5056. Pañisambhidà catasso ca
vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü.
Itthaü sudaü àyasmà buddhasa¤¤ako thero imà gàthàyo abhàsitthàti.
Buddhasa¤¤akattherassa apadànaü dutiyaü.
1. Dullabhaü lokanàyakaü, -
machasaü.
2. âyanatã nàgapotàca
[PTS.]
3. Buddhasa¤¤ayidaü, sabbattha
[BJT Page 192] [\x 192/]
483. Bhisadàyakattheràpadànaü
5057. Ogayhàhaü pokkharaõiü
nànàku¤jarasevitaü,
Uddharàmi bhisaü tattha ghàsahetu
ahaü tadà.
5058. Bhagavà tamhi samaye padumuttarasavhayo,
Rattambaradharo buddho gacchati anila¤jase.
5059. Dhunanto paüsukålàni
saddamassosahaü tadà,
Uddhaü nijjhàyamànohaü
addasaü lokanàyakaü.
5060. Tattheva ñhitako santo àyàciü
lokanàyakaü,
Madhuü bhisehi sahitaü khãraü
sappiü muëàlikaü. 1
5061. Patigaõhàtu me buddho anukampàya
cakkhumà,
Tato kàruõiko satthà oruhitvà
mahàyaso.
5062. Pañigaõhi mamaü bhikkhuü
anukampàya cakkhumà,
Pañiggahetvà sambuddho akà
me anumodanaü.
5063. "Sukhã hohi mahàpu¤¤a,
gati tuyhaü samijjhatu,
Iminà bhisadànena labhassu vipulaü
sukhaü. "
5064. Idaü [PTS Page 421] [\q 421/]
vatvàna sambuddho jalajuttamanàmako,
Bhikkhamàdàya sambuddho ambarena'
gamà jino.
5065. Tato bhisaü gahetvàna sa¤càlesi
vanaü tadà,
âkàso abhinàdittha asaniyà
phalantiyà.
5066. Mahàvàto vuññhahitvà
sa¤càlesi vanaü tadà,
âkàyo abhinàdittha asaniyà
phalantiyà.
5067. Tato me asanãpàto matthake
nipati tadà,
Sohaü nisinnako santo tattha kàlakato
ahuü.
5068. Pu¤¤akammena saüyutto
tusitaü upapajjahaü,
Kalekharaü me patitaü devaloke ramiü
abhaü.
5069. Chaëàsãtisahassàni
nàriyo samalaïkatà,
Sàyapàtaü upaññhanti
bhisadànassidaü phalaü.
5070. Manussayo nimàgantvà sukhito
homahaü sadà,
Bhoge me ånatà natthi bhisadànassidaü
phalaü.
5071. Anukampitako tena devadevena tàdinà,
Sabbàsavaparikkhãõo natthidàni
punabbhavo.
1. Madhåbhisehi sacati khãrasappimuëàlihi, machasaü [PTS.]
[BJT Page 194] [\x 194/]
5072. Satasahasse ito kappe yaü bhikkhamadadiü
tadà,
Duggatiü nàbhijànàmi
bhisadànassidaü phalaü.
5073. Kilesà jhàpità mayhaü
bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
5074. Svàgataü vata me àsi
buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü
buddhassa sàsanaü.
5075. Pañisambhidà catasso ca
vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü.
Itthaü sudaü àyasmà bhiyadàyako thero imà gàthàyo abhàsitthàti.
Bhisadàyakattherassa apadànaü tatiyaü.
484. ¥àõatthavikattheràpadànaü
5076. Dakkhiõe himavantassa sukato assamo
mama,
Uttamatthaü gavesanto vasàmi vipine
tadà.
5077. Làbhàlàbhena santuññho
mulena ca phalena ca,
Anvesanto àcariyaü vasàmi
ekako ahaü.
5078. Sumedho nàma sambuddho loke uppajji
tàvade,
Catusaccaü pakàseti uddharanto
mahàjanaü.
5079. Nàhaü suõomi sambuddhaü
napi me kovi bhàsati,
Aññhavasse atikkante assosiü
lokanàyakaü.
5080. Aggidàruü [PTS Page 422] [\q
422/] nãharitvà sammajjitvàna
assamaü,
Khàribhàraü gahetvàna
nikkamiü vipinà ahaü.
5081. Ekarattiü vasantohaü gàmesu
nigamesu ca,
Anupubbena candavatiü tadàhaü
upasaïkamiü.
5082. Bhagavà tamhi samaye sumedho lokanàyako,
Uddharanto bahå satte deseti amataü
padaü.
5083. Janakàyamatikkamma vanditvà
jinasàgaraü,
Ekaüsaü ajinaü katvà
santhaviü lokanàyakaü:
5084. "Tuvaü satthà ca ketu ca dhajo
yåpo ca pàõinaü,
Paràyaõo patiññhà
ca dãpo ca dipaduttamo.
(Ekavãsatimo bhàõavàro. )
[BJT Page 196] [\x 196/]
5085. Nepu¤¤o dassane vãro
tàresi janataü tuvaü,
Nattha¤¤o tàrako loke
tavuttaritaro mune.
5086. Sakkà bhave kusaggena pametuü
sàgaruttamo,
Nattheva tava sabba¤¤å
¤àõaü sakkà pametave.
5087. Tulàmaõóale ñhapetvàna
mahiü sakkà dharetave,
Natveva tava pa¤¤àya pamàõaü
atthi cakkhuma.
5088. âkàso minitu sakkà
rajjuyà aïgulena và,
Natveva tava sabba¤¤å sãlaü
sakkà pametave.
5089. Mahàsamudde udakaü àkàso
ca vasundharà,
Parimeyyàni etàni appameyyosi
cakkhuma. "
5090. Chahi gàthàhi sabba¤¤uü
kittayitvà mahàyasaü.
A¤jaliü paggahetvàna tuõhã
aññhàsahaü tadà. .
5091. Yaü vadanti sumedhoti bhuripa¤¤aü
sumedhasaü,
Bhikkhusaïghe nisãditvà
imà gàthà abhàsatha:
5092. "Yo me ¤àõaü
pakittesi pasanno sena cetasà,
Tamahaü kittayissàmi suõotha
mama bhàsato:
5093. Sattasattatikappàni devaloke ramissati,
Sahassakkhattuü devindo devarajjaü
karissati.
5094. Anekasatakkhattu¤ca cakkavattã
bhavissati,
Padesarajjaü vipulaü gaõanàto
asaïkhiyaü.
5095. Devabhåto [PTS Page 423] [\q 423/]
manusso và pu¤¤akammasamàhito,
Anånamanasaïkappo tikkhapa¤¤o
bhavissati.
5096. Tiüsakappasahassamhi okkàkakulasambhavo,
Gotamo nàma nàmena satthà
loke bhavissati.
5097. Agàrà abhinikkhamma pabbajissataki¤cano,
Jàtiyà sattavassena arahattaü
phusissati. "
[BJT Page 198] [\x 198/]
5098. Yato saràmi attànaü
yato pattesmi sàsanaü,
Etthantare na jànàmi cetanaü
amanoramaü.
5099. Saüsaritvà bhave sabbe sampattànubhaviü
ahaü,
Bhoge me ånatà natthi phalaü
¤àõassa thomane.
5100. Tivaggã nibbutà mayhaü
bhavà sabbe samåhatà,
Sabbàsavà parikkhãõà
natthidàni punabbhavo.
5101. Tiüsakappasahassamhi yaü ¤àõambhithomayiü.
Duggatiü nàbhijànàmi
phalaü ¤àõassa thomane.
5102. Kilesà jhàpità mayhaü
bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
5103. Svàgataü vata me àsi
buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü
buddhassa sàsanaü.
5104. Pañisambhidà catasso ca
vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü.
Itthaü sudaü àyasmà ¤àõatthaviko thero imà gàthàyo abhàsitthàti.
¥àõatthavikattherassa apadànaü catutthaü.
485. Candanamàliyattheràpadànaü
5105. Pa¤cakàmaguõe hitvà
piyaråpe manorame,
Asãtikoñiyo hitvà pabbajiü
anagàriyaü.
5106. Pabbajitvàna kàyena pàpakammaü
vivajjayiü,
Vacãduccaritaü hitvà nadãkule
vasàmahaü.
5107. Ekakaü maü viharantaü buddhaseññho
upàgami,
Nàhaü jànàmi buddhoti
akàsiü pañisantharaü. 1
5108. Karitvà pañisanthàraü
nàmagottamapucchahaü,
Devatànu'si gandhabbo àdu sakko
purindado.
5109. Ko và tvaü kassa và
putto mahàbrahmà idhàgato,
Virocesi disà sabbà udayaü
suriyo yathà.
5110. Sahassàràni [PTS Page 424]
[\q 424/] cakkàni pàde dissanti
màrisa,
Ko và tvà kassa và putto
kathaü jànemu taü mayaü.
Nàmagottàü pavedehi saüsayaü
apanehi me.
1. Pañisatthàraü, machasaü.
[BJT Page 200] [\x 200/]
5111. "Namhi devo na gandhabbo nàpi sakko
purindado,
Brahmabhàvo ca me natthi etesaü
utatamo ahaü.
5112. Atãto visayaü tesaü dàlayiü
kàmabandhanaü.
Sabbe kilese jhàpetvà patto sambodhimuttamaü".
5113. Tassa vàcaü suõitvàhaü
idaü vacanamabraviü:
Yadi buddhosi sabba¤¤u nisãda
tvaü mahàmuni,
Tamhaü påjayissàmi dukkhassantakaro
tuvaü.
5114. Pattharitvàjinavammaü adàsiü
satthuno ahaü,
Nisãdi tattha bhagavà sãhova
girigabbhare.
5115. Khippaü pabbatamàruyha ambassa
phalamaggahiü,
Sàlakalyàõikaü pupphaü
candanaü ca mahàrahaü.
5116. Khippaü paggayha taü sabbaü
upetvà lokanàyakaü,
Phalaü buddhassa datvàna sàlapupphamapåjayiü.
5117. Candanaü anupimpitvà avandiü
satthuno ahaü,
Pasannacitto sumano vipulàya ca pãtiyà.
5118. Ajinambhi nisãditvà sumedho
lokanàyako,
Mama kammaü pakittesi haüsayanto1
mamaü tadà:
5119. "Iminà phaladànena gandhamàlehi
cåbhayaü,
Pa¤cavãse kappasate devaloke
ramissati.
Anånamanasaükappo vasavattã
bhavissati.
5120. Chabbisatikappasate manussattaü gamissati.
Bhavissati cakkavatti càturanto mahiddhiko.
5121. Vebhàraü nàma nagaraü
vissakammena màpitaü.
Hessati sabbasovaõõaü nànàratanabhusitaü,
5122. Eteneva upàyena saüsarissati
so bhave.
Sabbattha påjito hutvà devatte
atha mànuse.
Pacchime2 bhave sampatte brahmabandhu bhavissati.
5123. Agàrà abhinikkhamma anagàri
bhavissati,
Abhi¤¤àpàragå
hutvà nibbàyissatanàsavo. "
5124. Idaü [PTS Page 425] [\q 425/]
vatvàna sambuddho sumedho lokanàyako,
Mama nijjhàyamànassa pakkàmi
anila¤jase.
1. Hàsayanto, machasaü.
2. Pacchima bhave, sãmu.
3. Nibbàyissatinàsavo, machasaü.
[BJT Page 202] [\x 202/]
5125. Tena kammena sukatena cetanàpaõidhãhi
ca,
Jahitvà mànusaü dehaü
tàvatiüsamagacchahaü.
5126. Tusitàto1 cavitvàna nibbattiü
màtukucchiyaü,
Bhoge me ånatà natthi yamhi gabbhe
vasàmahaü.
5127. Màtukucchigate mayhaü2 annaü3
pàna¤ca bhojanaü,
Màtuyà mama chandena nibbattati
yadicchakaü.
5128. Jàtiyà pa¤cavassena
pabbajiü anagàriyaü,
Oropitamhi kesamhi arahattamapàpuõiü.
5129. Pubbakammaü gavesanto orena nàddasaü
ahaü,
Tisakappasahassamhi mama kammaü anussariü.
5130. Namo te purisàja¤¤a
namo te purisuttama,
Tava sàsanamàgamma pattomhi acalaü
padaü.
5131. Tiüsakappasahassamhi yaü buddhambhipåjayiü,
Duggatiü nàbhijànàmi
buddhapåjàyidaü phalaü.
5132. Kilesà jhàpità mayhaü
bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo va bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
5133. Svàgataü vata me àsi
buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü
buddhassa sàsanaü.
5134. Pañisambhidà catasso ca
vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü.
Itthaü sudaü àyasmà candanamàliyo thero imà gàthàyo abhisitthàti.
Candanamàliyattherassa apadànaü pa¤camaü.
486. Dhàtupåjakattheràpadànaü
5135. Nibbute lokanàthamhi siddhatthe
lokanàyake,
Mama ¤àtã samànetvà
dhàtupåjaü akàsahaü.
5136. Catunavute ito kappe yaü dhàtumbhipåjayiü,
Duggatiü nàbhijànàmi
dhàtupåjàyidaü phalaü.
5137. Kilesà jhàpità mayhaü
bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo va bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
5138. Svàgataü vata me àsi
buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü
buddhassa sàsanaü.
1. Tusitato, machasaü.
2. Mayi, machasaü.
3. Anna, machasaü.
[BJT Page 204] [\x 204/]
5139. Pañisambhidà catasso ca
vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü.
Itthaü sudaü àyasmà dhàtupåjako thero imà gàthàyo abhisitthàti.
Dhàtupåjakattherassa apadànaü chaññhaü.
487. Pulinuppàdakattheràpadànaü
5140. Pabbate [PTS Page 426] [\q 426/]
himavantamhi devaëo nàma tàpaso,
Tattha me caïkamo àsi amanussehi
màpito.
5141. Jañàbhàrena1 bharito
kamaõóaludharo tadà,
Uttamatthaü gavosanto pavanà abhinikkhamiü.
2
5142. Cullàsasãtisahassàni
sissà mayhaü upaññhahuü,
Sakakammàbhipasutà vasanti pavane3
tadà.
5143. Assamà abhinikkamma akaü pulinacetiyaü,
Nànàpupphaü samànetvà
taü cetiyamapåjayiü.
5144. Tattha cittaü pasàdetvà
assamaü pavisàmahaü,
Sabbe sissà samàgantvà
etamatthamapukacchu maü4.
5145. "Pulinena kate thupe5 yaü tvaü
devaü6 namassasi,
Mayampi ¤àtumicchàma puññho
àcikkha no tuvaü"
5146. Niddiññhà no7 mantapade
cakkhumanto mahàyasa,
Te kho ahaü namassàmi buddhaseññhe
mahàyase.
5147. "Kãdisà te mahàvãrà
sabba¤¤u lokanàyakà,
Kathaü vaõõà kathaü
sãlà kãdisà te mahàyasà?"
5148. Khattiü salakkhaõà
buddhà cattàrãsadvijàpi ca,
Nettà gopakhumà tesaü ji¤jukàphalasannibhà.
5149. Gacchamànà ca te buddhà
yugamattaüva8 pekkhare,
Na tesaü jàõu nadati sandhisaddo
na suyyati.
5150. Gacchamànà ca sugatà
uddharantàva gacchare,
Pañhamaü dakkhiõaü
pàdaü buddhànaü esa dhammatà.
5151. Asambhità ca te buddhà migaràjàva kesarã, nevukakkaüsenti attànaü no ca vambhenti pàõinaü.
1. Jañàbhàrassa, syà,
2. Vipãnà nikkhamiü tadà,
machasaü.
3. Vipine, machasaü.
4. Etamatthaü pucchiüsu maü,
machasaü.
5. Kato thåpo, machasaü.
6. Deva, machasaü.
7. Niddiññhànu, machasaü.
Diññhàno vo, syà.
8. Yugamatta¤ca, machasaü.
[BJT Page 206] [\x 206/]
5152. Mànàvamànato muttà
samà sabbesu pàõisu,
Anattukkaüsakà buddhà buddhànaü
esa dhammatà.
5153. Uppajjantà ca sambuddhà
àlokaü dassayanti te,
Chappakàraü pakampenti kevalaü
vasudhaü imaü.
5154. Passanti [PTS Page 427] [\q 427/]
nirayaü cete nibbàti nirayo tadà,
Pavassati mahàmegho buddhànaü
esa dhammatà.
5155. Edisà te mahànàgà
atulyà1 ca mahàyasà,
Vaõõato anatikkantà appameyyà
tathàgatà.
5156. Anumodiüsu me vàyyà
sabbe sissà sagàravà,
Tathà ca pañipajjiüsu yathàsatti2
yathàbalaü.
5157. Patipåjenti pulinaü sakakammàbhilàsino,
Saddahantà mamaü3 vàkyaü
buddhattagatamànasà.
5158. Tadà cavitvà tusità
devaputto mahàyaso,
Uppajji màtukucchismiü4 dasasahassã
pakampatha. 5
5159. Assamassàvidurambhi caïkamamhi
ñhito ahaü,
Sabbe sissà samàgantvà
àgacchuü mama santikaü. 6
5160. Usabho'va mahã nadati migaràjà'va
kujati,
Suüsumàro'va7 salati kiü vipàko
bhavissati.
5161. "Yaü patittemi sambuddhaü sikatàthupasantike,
So dàni bhagavà satthà
màtukucchimupàgami. "
5162. Tesaü dhammakathaü katvà
kittayitvà mahàmuniü,
Uyyojetvà sake sisse pallaïkaü
àbhujiü ahaü.
5163. Bala¤ca vata me khãõaü
vyàdhito8 paramenahaü, 9
Buddhaseññhaü saritvàna
tattha kàlakato10 ahaü.
5164. Sabbe sissà samàgantvà
akaüsu citakaü tadà,
Kalebaraü ca me gayha citakaü abhiropayuü.
5165. Citakaü parivàretvà
sãse katvàna a¤jaliü,
Sokasallaparetà te vikandiüsu11
samàgatà.
1. Atulà, machasaü.
2. Yathàsantiü, sãmu.
3. Mama, machasaü.
4. Màtukucchimhi, machasaü.
5. Kampatha, machasaü.
6. Mama santike, machasaü.
7. Susumàroma, machasaü.
8. Byàdhinà, machasaü.
9. Paramena taü, machasaü.
10. Kàlaïkato, machasaü.
11. Vikkandiüsu, machasaü.
[BJT Page 208] [\x 208/]
5166. Tesaü làlappamànànaü
agamàsiü citantikaü1,
"Ahaü àcariyo tumhaü mà
sovittha sumedhasà.
5167. Sadatthe vàyameyyàtha rattindivamatandità,
Mà vo pamattà ahuvattha2 khaõo
vo pañipàdito"
5168. Sako sissenusàyitvà devalokaü
punàgamiü,
Aññhàrasa ca kappàni
devaloke ramiü ahaü.
5169. Satànaü [PTS Page 428] [\q
428/] pa¤cakkhattu¤ca cakkavatti
ahosahaü,
Anekasatakkhattu¤ca devarajjamakàrayiü.
5170. Avasesesu kappesu vekiõõaü
saüsariü ahaü,
Duggatiü nàbhijànàmi
pulinapåjàyidaü phalaü4.
5171. Yathà komudike màse bahå
pupphanti pàdapà,
Tathomahampi samaye pupphitomhi mahesinà.
5172. Viriyameva dhuradhorayhaü yogakkhomàdhivàhanaü,
Nàgova bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
5173. Satasahasse ito kappe yaü buddhambhikittayiü,
Duggatiü nàbhijànàmi
kittanàya idaü phalaü.
5174. Kilesà jhàpità mayhaü
bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo va bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
5175. Svàgataü vata me àsi
buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü
buddhassa sàsanaü.
5176. Pañisambhidà catasso ca
vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü.
Itthaü sudaü àyasmà pulinuppàdako thero imà gàthàyo abhisitthàti.
Pulinuppàdakattherassa apadànaü sattamaü.
488. Taraõiyattheràpadànaü
5177. Atthadassã tu bhagavà sayambhu
lokanàyako,
Vinakànadiyà tãraü
upagacchi tathàgato.
5178. Udakà abhinikkhamma kacchapo vàrigocaro,
Buddhaü tàretukàmohaü
upesiü lokanàyakaü.
1. Agamaü citakaü tadà, machasaü.
2. Ahuttha, machasaü.
3. Vokiõõo, machasaü.
4. Uppàdassa idaü phalaü,
machasaü.
[BJT Page 210] [\x 210/]
5179. Abhiråhatu maü buddho atthadassi
mahàmuni,
Ahaü taü tàrayissàmi
dukkhassantakaro tumaü.
5180. Mama saïkappama¤¤àya
atthadassã mahàyaso,
âruhitvàna1 me piññhiü
aññhàsi lokanàyako.
5181. Yato saràmi attànaü
yato pattosmiü vi¤¤utaü,
Sukhaü me tàdisaü natthi phuññhe
pàdatale yathà.
5182. Uttaritvàna sambuddho atthadassã
mahàyaso,
Nadãtãramhi ñhatvàna
imà gàthà abhàsatha.
5183. "Yàvatà [PTS Page 429] [\q
429/] vattate cittaü gaïgàsotaü
taràmahaü,
Aya¤ca kacchapo ràjà tàresi
mama pa¤¤avà.
5184. Iminà buddhataraõena mettacittavatàya
ca,
Aññhàrase kappasate devaloke
ramissati.
5185. Devalokà idhàgantvà
sukkamålena vodito,
Ekàsane nisãditvà kaïkhàsotaü
karissati. "
5186. Yathàpi bhaddake khette bãjamappampi
ropitaü,
Sammàdhare pavacchante2 phalaü
toseti kassakaü.
5187. Tathevidaü buddhakhettaü sammàsambuddhadesitaü,
Sammàdhare pavacchante phalaü maü
tosayissati.
5188. Sadhànahitattomhi upasanto niråpadhi,
Sabbàsave pari¤¤àya
viharàmi anàsavo.
5189. Aññhàrase kappasate
yaü kammamakariü tadà,
Duggatiü nàbhijànàmi
taraõàya idaü phalaü.
5190. Kilesà jhàpità mayhaü
bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo va bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
5191. Svàgataü vata me àsi
buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü
buddhassa sàsanaü.
1. Abhiruhitvà, machasaü.
2. Pavassante, sãmu.
[BJT Page 212] [\x 212/]
5192. Pañisambhidà catasso ca
vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü.
Itthaü sudaü àyasmà taraõiyo thero imà gàthàyo abhisitthàti.
Taraõiyattherassa apadànaü aññhamaü.
489. Dhammarucittheràpadànaü*
5193. Yadà dãpaïkaro buddho
sumedhaü vyàkari jino,
"Aparimeyye ito kappe ayaü buddho bhavissati.
5194. Imassa jàtiyà màtà
màyà nàma bhavissati,
Pità suddhodano nàma ayaü
bhessati gotamo.
5195. Padhànaü padahitvàna
katvà dukkarakàrikaü,
Assanthamåle sambuddho bujjhissati mahàyaso.
5196. Upatisso kolito ca aggà bhessanti
sàvakà,
ânando nàmupaññhàko1
upaññhãssatimaü jinaü.
5197. Khemàuppalavaõõà
ca aggà hessanti sàvikà,
Citto àëavako ceva aggà
hessantupàsakà.
5198. Khujjuntarà nandamàtà
aggà hessantupàsikà,
Bodhã imassa vãrassa assatthoti
pavuccati. "
5199. Idaü [PTS Page 430] [\q 430/]
sutvàna vacanaü asamassa mahesino,
Amodità naramarå namassanti kata¤jalã.
5200. Tadàhaü màõavo
àsiü megho nàma susikkhito,
Sutvà vyàkaraõaü
seññhaü sumedhassa mahàmune. -
5201. Saüvissattho bhavitvàna sumedhe
karuõàsaye2,
Suddhàjãvo sato vãro jinasàsanakàrako.
5202. Saüvuto pàtimokkhasmiü
indriyesu ca pa¤casu,
Suddhàjãvo sato vãro jinasàsanakàrako.
5203. Evaü viharamànohaü pàpamittena
kenaci,
Niyojito anàcàre sumaggà
paradhàsito.
5204. Vitakkavasiko hutvà sàsanàto3
apakkamiü,
Pacchà tena kumittena payutto màtughàtanaü.
*Dhammaruciyattheràpadànaü,
machasaü.
1. ânandonàmanàmena, sãmu.
2. Karuõàlaye, syà.
3. Sàsanato, machasaü.
[BJT Page 214] [\x 214/]
5205. Akariü ànantariyaü ghàtayiü
duññhamànaso,
Tato cuto mahàvãciü upapanno
sudàruõaü.
5206. Vinàpàtagato santo sa¤cariü
dukkhito ciraü,
Na puto addasaü vãraü sumedhaü
narapuïgavaü.
5207. Asmiü kappe samuddamhi maccho àsiü
timiïgalo,
Disvàhaü sàgare nàvaü
gocaratthamupàgamiü.
5208. Disvà maü vàõijà
bhãtà buddhaseññhamanussaruü.
Gotamoti mahàghosaü hutvà
tehi udãrutaü,
5209. Pubbasa¤¤aü saritvàna tato kàlakato1 ahaü, sàvatthiyaü kule iddhe jàto bràhmaõajàtiyaü.
5210. âsiü dhammaruci nàma
sabbapàpajigucchako,
Disvàhaü lokapajjotaü jàtiyà
sattavassiko.
5211. Mahàjetavanaü gantvà
pabbajiü anagàriyaü,
Upemi buddhaü nikkhattuü rattiyà
divasassa ca.
5212. Tadà disvà munã àha
ciraü dhammarucãti maü,
Tatohaü avacaü buddhaü pubbakammapabhàvitaü:
5213. "Suciraü satapu¤¤alakkhaõaü
patipubbena visuddhapaccayaü
Ahamajja [PTS Page 431] [\q 431/]
supekkhanaü vata tava passàmi niråpaviggahaü2
5214. Suviraü vihatattamo tayà sucirakkhena
nadã visosità
Suciraü amalaü visodhitaü tayanaü
¤àõamayaü mahàmune.
5215. Cirakàlaü samaïgito3
tayà na vinaññho4 punarantaraü ciraü,
Punarajja samàgato tayà na bhi
nassanti katàni gotama. "
5216. Kilesà jhàpità mayhaü
bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo va bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
5217. Svàgataü vata me àsi
buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü
buddhassa sàsanaü.
5218. Pañisambhidà catasso ca
vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü.
Itthaü sudaü àyasmà dhammarucitthero imà gàthàyo abhisitthàti.
Dhammarucittherassa apadànaü navamaü.
1. Kàlaïkato, machasaü.
2. Nirupamaü viggahaü, machasaü.
Niråpamaggahaü, sãmu.
3. Ciragànasamaïgito, machasaü.
Cirakàlaü samagato, [PTS.]
4. Avinaññho, machasaü.
[BJT Page 216] [\x 216/]
490. Sàlamaõóapiyattheràpadànaü
5219. Ajjhogahetvà sàlavataü
sukato assamo mama,
Sàlapupphehi sa¤channo vasàmi
vipine tadà.
5220. Piyadassã ca bhagavà sayambhå
aggapuggalo,
Vivekakàmo sambuddho sàlavanamupàgamã.
5221. Assamà abhinikkhamma pavanaü
agamàsahaü,
Målaphalaü gavesanto àhiõóàmi
vane tadà.
5222. Tatthaddasàsiü sambuddhaü
piyadassiü mahàyasaü,
Sunisinnaü samàpannaü virocantaü
mahàvane.
5223. Catudaõóe ñhapetvàna
buddhassa uparã ahaü,
Maõóapaü sukataü katvà
sàlapupphehi chàdayiü.
5224. Sattàhaü dhàrayitvàna
maõóapaü sàlachàditaü,
Tattha cittaü pasàdetvà
buddhaseññhaü avandahaü. 1
5225. Bhagavà [PTS Page 432] [\q 432/]
tamhi samaye vuññhahitvà samàdhito,
Yugamattaü pekkhamàno nisãdi
purisuttamo.
5226. Sàvako varuõo nàma piyadassissa satthuno, vasãsatasahassehi upagacchi vinàyakaü.
5227. Pidassã ca bhagavà lokajeññho
naràsabho,
Bhikkhusaïghe nisãditvà
sãtaü pàtukarã jino.
5228. Anuruddho upaññhàko
piyadassissa satthuno,
Ekaüsaü cãvaraü katvà
apucchittha mahàmuniü:
5229. Ko nu kho bhagavà hetu sitakammassa
satthuno,
Kàraõe vijjamànambhi satthà
pàtukare sãtaü.
5230. "Sattàhaü pupphachadanaü2
yo me dhàresi màõavo,
Tassa kammaü saritvàna sãtaü
pàtukariü ahaü.
5231. Okàsàhaü3 na passàmi
yattha4 pu¤¤aü vipaccati,
Devaloke manusse và okàso ca5
na sammati.
5232. Devaloke vasantassa pu¤¤akammasamaïgino,
Yàvatà parisà tassa sàlacchannà
bhavissati.
5233. Tattha dibbehi taccehi gãtehi vàditehi
ca,
Ramissati sadà santo pu¤¤akammasamàhito.
1. Buddhaseññhamavandahaü,
machasaü.
2. Sàlacchadanaü, machasaü
3. Anokàsaü, machasaü.
4. Yaü taü, syà. [PTS.]
5. Okàso va, machasaü.
[BJT Page 218] [\x 218/]
5234. Yàvatà parisà tassa
gandhagandhã bhavissati,
Sàlassa pupphavasso ca pavassissati
tàvade.
5235. Tato cutoyaü manujo mànusaü
àgamissati,
Idhàpi sàlacchadanaü sabbakàlaü
dharãyati.
5236. Idha nacca¤ca gãta¤ca
sammatàlasamàhitaü,
Parivàressantimaü niccaü buddhapåjàyidaü
phalaü.
5237. Uggacchante ca suriye sàlavassaü
pavassati,
Pu¤¤akammena saüyuttaü
vassate sabbakàlikaü.
5238. Aññhàrase kappasate
okkàkakulasambhavo,
Gotamo nàma nàmena1 satthà
loke bhavissati.
5239. Tassa dhammesu dàyàdo oraso
dhammanimmito,
Sabbàsave pari¤¤àya
nibbàyisastanàsavo.
5240. Dhammaü abhisamentassa sàlacchadanaü
bhavissati,
Citake jhàyamànassa chadanaü
tattha hessati. "
5241. Vipàkaü kittayitvàna
piyadassãmahàmuni,
Parisàya dhammaü desesi tappento
dhammavuññhiyà.
5242. Tiüsakappàni [PTS Page 433]
[\q 433/] devesu devarajjamakàrayiü,
Saññhi ca sattakkhattu¤ca
cakkavatti ahosahaü.
5243. Devalokà idhàgantvà
labhàmi vipulaü sukhaü,
Idhàpisàlacchadanaü hessati
sabbakàlikaü.
5244. Mahàmuniü tosayitvà
gotamaü sakyapuïgavaü,
Pattomhi acalaü ñhànaü
hitvà jayaparàjayaü.
5245. Aññhàrase kappasate
yaü buddhambhipåjayiü,
Duggatiü nàbhàjànàmi
buddhapåjàyidaü phalaü.
5246. Kilesà jhàpità mayhaü
bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
5247. Svàgataü vata me àsi
buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü
buddhassa sàsanaü.
5248. Pañisambhidà catasso ca
vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü.
Itthaü sudaü àyasmà sàlamaõóapiyo thero imà gàthàyo abhisitthàti.
Sàlamaõóapiyattherassa apadànaü dasamaü.
1. Gottena, machasaü.
[BJT Page 220] [\x 220/]
Uddànaü:
Paüsukåla buddhasa¤¤i
bhisado ¤àõakittako
Candanã dhàtupåjã
ca pulinuppàdako pica
Taraõo dhammaruciko sàlamaõóapiyo
tathà
Gàthàsatàni dve honti1
ånavãsati eva ca.
Saüsukulavaggo ekunapa¤¤àsamo.