[CPD Classification 2.5.13]
[PTS Vol Ap 2 ] [\z Ap /] [\f IIa /]
[BJT Vol Ap 2 ] [\z Ap /] [\w IIa /]
[BJT Page 186] [\x 186/]
[PTS Page 418] [\q 418/]  

Suttantapiñake khuddakanikàye
Apadànapàëi
Dutiyo bhàgo

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
Saüsukulavaggo

 
481. Paüsukålasa¤¤akattheràpadànaü

5031. Tisso nàmàsi bhagavà sayambhu aggapuggalo,
Paüsukålaü ñhapetvàna vihàraü pàvisã jino.

5032. Vinataü dhanumàdàya bhakkhatthàya cariü ahaü,
Maõóalaggaü gahetvàna kànanaü pàvisiü ahaü.

5033. Tatthaddasaü [PTS Page 419] [\q 419/]      paüsukålaü dumagge laggitaü tadà,
Càpaü tattheva nikkhippa sirekatvàna a¤jaliü.

[BJT Page 188] [\x 188/]

5034. Pasannacitto sumano vipulàya ca pãtiyà,
Buddhaseññhaü paritvàna paüsukålaü avandahaü.

5035. Dvenavute ito kappe paüsukålamavandahaü,
Duggatiü nàbhijànàmi vandanàya idaü phalaü.

5036. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5037. Svàgataü vata me àsi buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü.
5038. Pañisambhidà catasso ca vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà kataü buddhassa sàsanaü.

Itthaü sudaü àyasmà paüsukålasa¤¤ako thero imà gàthàyo abhàsitthàti.

Paüsukålasa¤¤akattherassa apadànaü pañhamaü.

482. Buddhasa¤¤akakattheràpadànaü

5039. Ajjhàyako mantadharo tiõõaü vedànapàragå,
Lakkhaõe itihàse ca sanighaõóusakeñubhe.

5040. Nadãsotapañibhàgà sissà àyanti me tadà,
Tesàhaü mante vàcemi ratatindivamatandito.

5041. Siddhattho nàma sambuddho loke uppajji tàvade,
Tamandhakàraü nàsetvà ¤àõàlokaü pavattayã.

5042. Mama a¤¤ataro sisso sissànaü so kathesi me,
Sutvàna te etamatthaü àrocesuü mamaü tadà.

5043. "Buddho loke samuppanno sabba¤¤å lokanàyako,
Tassànuvattati jano làbho amhaü na hessati. "

5044. Adhiccuppattikà buddhà cakkhumanto mahàyasà,
Yannånanahaü buddhaseññhaü passeyyaü lokanàyakaü.

5045. Ajinaü me gahetvàna vàkacãraü kamaõóaluü,
Assamà abhinikkhahamma sisse àmantayiü àha.

[BJT Page 190] [\x 190/]

5046. "Audumbarikapupphaü ca candamhi sasakaü yathà,
Vàyasànaü yathà khãraü dullabhà lokanàyakà. 1

5047. Buddho lokamhi uppanno manussattampi dullahaü,
Ubhosu vijjamànesu savaõaü ca sudullabhaü.

5048. Buddho loke samuppanno cakkhuü lacchàma no bhavaü,
Etha sabbe gamissàma sammàsambuddhasantikaü. "

5049. Kamaõóaludharà [PTS Page 420] [\q 420/]      sabbe kharàjinanivàsino,
Te jañàbhàrabharità nikkhamuü vipinà tadà.

5050. Yugamattaü pekkhamànà uttamatthagavesino,
âsatidosarahità2 asambhitàva kesarã.

5051. Appakicchà aloluppà nipakà santavuttino,
U¤chaya caramànà te buddhaseññhaü upàgamuü.

5052. Diyaóóhayojane sese vyàdhi me upapajjatha,
Buddhaseññhaü saritvàna tattha kàlakato ahaü.

5053. Catunavute ito kappe yaü sa¤¤amalabhiü tadà,
Duggatiü nàbhijànàmi buddhasa¤¤à idaü3 phalaü.

5054. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5055. Svàgataü vata me àsi buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü.
5056. Pañisambhidà catasso ca vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà kataü buddhassa sàsanaü.

Itthaü sudaü àyasmà buddhasa¤¤ako thero imà gàthàyo abhàsitthàti.

Buddhasa¤¤akattherassa apadànaü dutiyaü.

1. Dullabhaü lokanàyakaü, - machasaü.
2. âyanatã nàgapotàca [PTS.]
3. Buddhasa¤¤ayidaü, sabbattha

[BJT Page 192] [\x 192/]

483. Bhisadàyakattheràpadànaü

5057. Ogayhàhaü pokkharaõiü nànàku¤jarasevitaü,
Uddharàmi bhisaü tattha ghàsahetu ahaü tadà.

5058. Bhagavà tamhi samaye padumuttarasavhayo,
Rattambaradharo buddho gacchati anila¤jase.

5059. Dhunanto paüsukålàni saddamassosahaü tadà,
Uddhaü nijjhàyamànohaü addasaü lokanàyakaü.

5060. Tattheva ñhitako santo àyàciü lokanàyakaü,
Madhuü bhisehi sahitaü khãraü sappiü muëàlikaü. 1

5061. Patigaõhàtu me buddho anukampàya cakkhumà,
Tato kàruõiko satthà oruhitvà mahàyaso.

5062. Pañigaõhi mamaü bhikkhuü anukampàya cakkhumà,
Pañiggahetvà sambuddho akà me anumodanaü.

5063. "Sukhã hohi mahàpu¤¤a, gati tuyhaü samijjhatu,
Iminà bhisadànena labhassu vipulaü sukhaü. "

5064. Idaü [PTS Page 421] [\q 421/]      vatvàna sambuddho jalajuttamanàmako,
Bhikkhamàdàya sambuddho ambarena' gamà jino.

5065. Tato bhisaü gahetvàna sa¤càlesi vanaü tadà,
âkàso abhinàdittha asaniyà phalantiyà.

5066. Mahàvàto vuññhahitvà sa¤càlesi vanaü tadà,
âkàyo abhinàdittha asaniyà phalantiyà.

5067. Tato me asanãpàto matthake nipati tadà,
Sohaü nisinnako santo tattha kàlakato ahuü.

5068. Pu¤¤akammena saüyutto tusitaü upapajjahaü,
Kalekharaü me patitaü devaloke ramiü abhaü.

5069. Chaëàsãtisahassàni nàriyo samalaïkatà,
Sàyapàtaü upaññhanti bhisadànassidaü phalaü.

5070. Manussayo nimàgantvà sukhito homahaü sadà,
Bhoge me ånatà natthi bhisadànassidaü phalaü.

5071. Anukampitako tena devadevena tàdinà,
Sabbàsavaparikkhãõo natthidàni punabbhavo.

1. Madhåbhisehi sacati khãrasappimuëàlihi, machasaü [PTS.]

[BJT Page 194] [\x 194/]

5072. Satasahasse ito kappe yaü bhikkhamadadiü tadà,
Duggatiü nàbhijànàmi bhisadànassidaü phalaü.

5073. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5074. Svàgataü vata me àsi buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü.
5075. Pañisambhidà catasso ca vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà kataü buddhassa sàsanaü.

Itthaü sudaü àyasmà bhiyadàyako thero imà gàthàyo abhàsitthàti.

Bhisadàyakattherassa apadànaü tatiyaü.

484. ¥àõatthavikattheràpadànaü

5076. Dakkhiõe himavantassa sukato assamo mama,
Uttamatthaü gavesanto vasàmi vipine tadà.

5077. Làbhàlàbhena santuññho mulena ca phalena ca,
Anvesanto àcariyaü vasàmi ekako ahaü.

5078. Sumedho nàma sambuddho loke uppajji tàvade,
Catusaccaü pakàseti uddharanto mahàjanaü.

5079. Nàhaü suõomi sambuddhaü napi me kovi bhàsati,
Aññhavasse atikkante assosiü lokanàyakaü.

5080. Aggidàruü [PTS Page 422] [\q 422/]      nãharitvà sammajjitvàna assamaü,
Khàribhàraü gahetvàna nikkamiü vipinà ahaü.

5081. Ekarattiü vasantohaü gàmesu nigamesu ca,
Anupubbena candavatiü tadàhaü upasaïkamiü.

5082. Bhagavà tamhi samaye sumedho lokanàyako,
Uddharanto bahå satte deseti amataü padaü.

5083. Janakàyamatikkamma vanditvà jinasàgaraü,
Ekaüsaü ajinaü katvà santhaviü lokanàyakaü:

5084. "Tuvaü satthà ca ketu ca dhajo yåpo ca pàõinaü,
Paràyaõo patiññhà ca dãpo ca dipaduttamo.

(Ekavãsatimo bhàõavàro. )

[BJT Page 196] [\x 196/]

5085. Nepu¤¤o dassane vãro tàresi janataü tuvaü,
Nattha¤¤o tàrako loke tavuttaritaro mune.

5086. Sakkà bhave kusaggena pametuü sàgaruttamo,
Nattheva tava sabba¤¤å ¤àõaü sakkà pametave.

5087. Tulàmaõóale ñhapetvàna mahiü sakkà dharetave,
Natveva tava pa¤¤àya pamàõaü atthi cakkhuma.

5088. âkàso minitu sakkà rajjuyà aïgulena và,
Natveva tava sabba¤¤å sãlaü sakkà pametave.

5089. Mahàsamudde udakaü àkàso ca vasundharà,
Parimeyyàni etàni appameyyosi cakkhuma. "

5090. Chahi gàthàhi sabba¤¤uü kittayitvà mahàyasaü.
A¤jaliü paggahetvàna tuõhã aññhàsahaü tadà. .

5091. Yaü vadanti sumedhoti bhuripa¤¤aü sumedhasaü,
Bhikkhusaïghe nisãditvà imà gàthà abhàsatha:

5092. "Yo me ¤àõaü pakittesi pasanno sena cetasà,
Tamahaü kittayissàmi suõotha mama bhàsato:

5093. Sattasattatikappàni devaloke ramissati,
Sahassakkhattuü devindo devarajjaü karissati.

5094. Anekasatakkhattu¤ca cakkavattã bhavissati,
Padesarajjaü vipulaü gaõanàto asaïkhiyaü.

5095. Devabhåto [PTS Page 423] [\q 423/]      manusso và pu¤¤akammasamàhito,
Anånamanasaïkappo tikkhapa¤¤o bhavissati.

5096. Tiüsakappasahassamhi okkàkakulasambhavo,
Gotamo nàma nàmena satthà loke bhavissati.

5097. Agàrà abhinikkhamma pabbajissataki¤cano,
Jàtiyà sattavassena arahattaü phusissati. "

[BJT Page 198] [\x 198/]

5098. Yato saràmi attànaü yato pattesmi sàsanaü,
Etthantare na jànàmi cetanaü amanoramaü.

5099. Saüsaritvà bhave sabbe sampattànubhaviü ahaü,
Bhoge me ånatà natthi phalaü ¤àõassa thomane.

5100. Tivaggã nibbutà mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Sabbàsavà parikkhãõà natthidàni punabbhavo.

5101. Tiüsakappasahassamhi yaü ¤àõambhithomayiü.
Duggatiü nàbhijànàmi phalaü ¤àõassa thomane.

5102. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5103. Svàgataü vata me àsi buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü.
5104. Pañisambhidà catasso ca vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà kataü buddhassa sàsanaü.

Itthaü sudaü àyasmà ¤àõatthaviko thero imà gàthàyo abhàsitthàti.

¥àõatthavikattherassa apadànaü catutthaü.

485. Candanamàliyattheràpadànaü

5105. Pa¤cakàmaguõe hitvà piyaråpe manorame,
Asãtikoñiyo hitvà pabbajiü anagàriyaü.

5106. Pabbajitvàna kàyena pàpakammaü vivajjayiü,
Vacãduccaritaü hitvà nadãkule vasàmahaü.

5107. Ekakaü maü viharantaü buddhaseññho upàgami,
Nàhaü jànàmi buddhoti akàsiü pañisantharaü. 1

5108. Karitvà pañisanthàraü nàmagottamapucchahaü,
Devatànu'si gandhabbo àdu sakko purindado.

5109. Ko và tvaü kassa và putto mahàbrahmà idhàgato,
Virocesi disà sabbà udayaü suriyo yathà.

5110. Sahassàràni [PTS Page 424] [\q 424/]      cakkàni pàde dissanti màrisa,
Ko và tvà kassa và putto kathaü jànemu taü mayaü.
Nàmagottàü pavedehi saüsayaü apanehi me.

1. Pañisatthàraü, machasaü.

[BJT Page 200] [\x 200/]

5111. "Namhi devo na gandhabbo nàpi sakko purindado,
Brahmabhàvo ca me natthi etesaü utatamo ahaü.

5112. Atãto visayaü tesaü dàlayiü kàmabandhanaü.
Sabbe kilese jhàpetvà patto sambodhimuttamaü".

5113. Tassa vàcaü suõitvàhaü idaü vacanamabraviü:
Yadi buddhosi sabba¤¤u nisãda tvaü mahàmuni,
Tamhaü påjayissàmi dukkhassantakaro tuvaü.

5114. Pattharitvàjinavammaü adàsiü satthuno ahaü,
Nisãdi tattha bhagavà sãhova girigabbhare.

5115. Khippaü pabbatamàruyha ambassa phalamaggahiü,
Sàlakalyàõikaü pupphaü candanaü ca mahàrahaü.

5116. Khippaü paggayha taü sabbaü upetvà lokanàyakaü,
Phalaü buddhassa datvàna sàlapupphamapåjayiü.

5117. Candanaü anupimpitvà avandiü satthuno ahaü,
Pasannacitto sumano vipulàya ca pãtiyà.

5118. Ajinambhi nisãditvà sumedho lokanàyako,
Mama kammaü pakittesi haüsayanto1 mamaü tadà:

5119. "Iminà phaladànena gandhamàlehi cåbhayaü,
Pa¤cavãse kappasate devaloke ramissati.
Anånamanasaükappo vasavattã bhavissati.

5120. Chabbisatikappasate manussattaü gamissati.
Bhavissati cakkavatti càturanto mahiddhiko.

5121. Vebhàraü nàma nagaraü vissakammena màpitaü.
Hessati sabbasovaõõaü nànàratanabhusitaü,

5122. Eteneva upàyena saüsarissati so bhave.
Sabbattha påjito hutvà devatte atha mànuse.
Pacchime2 bhave sampatte brahmabandhu bhavissati.

5123. Agàrà abhinikkhamma anagàri bhavissati,
Abhi¤¤àpàragå hutvà nibbàyissatanàsavo. "

5124. Idaü [PTS Page 425] [\q 425/]      vatvàna sambuddho sumedho lokanàyako,
Mama nijjhàyamànassa pakkàmi anila¤jase.

1. Hàsayanto, machasaü.
2. Pacchima bhave, sãmu.
3. Nibbàyissatinàsavo, machasaü.

[BJT Page 202] [\x 202/]

5125. Tena kammena sukatena cetanàpaõidhãhi ca,
Jahitvà mànusaü dehaü tàvatiüsamagacchahaü.

5126. Tusitàto1 cavitvàna nibbattiü màtukucchiyaü,
Bhoge me ånatà natthi yamhi gabbhe vasàmahaü.

5127. Màtukucchigate mayhaü2 annaü3 pàna¤ca bhojanaü,
Màtuyà mama chandena nibbattati yadicchakaü.

5128. Jàtiyà pa¤cavassena pabbajiü anagàriyaü,
Oropitamhi kesamhi arahattamapàpuõiü.

5129. Pubbakammaü gavesanto orena nàddasaü ahaü,
Tisakappasahassamhi mama kammaü anussariü.

5130. Namo te purisàja¤¤a namo te purisuttama,
Tava sàsanamàgamma pattomhi acalaü padaü.

5131. Tiüsakappasahassamhi yaü buddhambhipåjayiü,
Duggatiü nàbhijànàmi buddhapåjàyidaü phalaü.

5132. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo va bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5133. Svàgataü vata me àsi buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü.

5134. Pañisambhidà catasso ca vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà kataü buddhassa sàsanaü.

Itthaü sudaü àyasmà candanamàliyo thero imà gàthàyo abhisitthàti.

Candanamàliyattherassa apadànaü pa¤camaü.

486. Dhàtupåjakattheràpadànaü

5135. Nibbute lokanàthamhi siddhatthe lokanàyake,
Mama ¤àtã samànetvà dhàtupåjaü akàsahaü.

5136. Catunavute ito kappe yaü dhàtumbhipåjayiü,
Duggatiü nàbhijànàmi dhàtupåjàyidaü phalaü.

5137. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo va bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5138. Svàgataü vata me àsi buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü.

1. Tusitato, machasaü.
2. Mayi, machasaü.
3. Anna, machasaü.

[BJT Page 204] [\x 204/]

5139. Pañisambhidà catasso ca vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà kataü buddhassa sàsanaü.

Itthaü sudaü àyasmà dhàtupåjako thero imà gàthàyo abhisitthàti.

Dhàtupåjakattherassa apadànaü chaññhaü.

487. Pulinuppàdakattheràpadànaü

5140. Pabbate [PTS Page 426] [\q 426/]      himavantamhi devaëo nàma tàpaso,
Tattha me caïkamo àsi amanussehi màpito.

5141. Jañàbhàrena1 bharito kamaõóaludharo tadà,
Uttamatthaü gavosanto pavanà abhinikkhamiü. 2

5142. Cullàsasãtisahassàni sissà mayhaü upaññhahuü,
Sakakammàbhipasutà vasanti pavane3 tadà.

5143. Assamà abhinikkamma akaü pulinacetiyaü,
Nànàpupphaü samànetvà taü cetiyamapåjayiü.

5144. Tattha cittaü pasàdetvà assamaü pavisàmahaü,
Sabbe sissà samàgantvà etamatthamapukacchu maü4.

5145. "Pulinena kate thupe5 yaü tvaü devaü6 namassasi,
Mayampi ¤àtumicchàma puññho àcikkha no tuvaü"

5146. Niddiññhà no7 mantapade cakkhumanto mahàyasa,
Te kho ahaü namassàmi buddhaseññhe mahàyase.

5147. "Kãdisà te mahàvãrà sabba¤¤u lokanàyakà,
Kathaü vaõõà kathaü sãlà kãdisà te mahàyasà?"

5148. Khattiü salakkhaõà buddhà cattàrãsadvijàpi ca,
Nettà gopakhumà tesaü ji¤jukàphalasannibhà.

5149. Gacchamànà ca te buddhà yugamattaüva8 pekkhare,
Na tesaü jàõu nadati sandhisaddo na suyyati.

5150. Gacchamànà ca sugatà uddharantàva gacchare,
Pañhamaü dakkhiõaü pàdaü buddhànaü esa dhammatà.

5151. Asambhità ca te buddhà migaràjàva kesarã, nevukakkaüsenti attànaü no ca vambhenti pàõinaü.

1. Jañàbhàrassa, syà,
2. Vipãnà nikkhamiü tadà, machasaü.
3. Vipine, machasaü.
4. Etamatthaü pucchiüsu maü, machasaü.
5. Kato thåpo, machasaü.
6. Deva, machasaü.
7. Niddiññhànu, machasaü. Diññhàno vo, syà.
8. Yugamatta¤ca, machasaü.

[BJT Page 206] [\x 206/]

5152. Mànàvamànato muttà samà sabbesu pàõisu,
Anattukkaüsakà buddhà buddhànaü esa dhammatà.

5153. Uppajjantà ca sambuddhà àlokaü dassayanti te,
Chappakàraü pakampenti kevalaü vasudhaü imaü.

5154. Passanti [PTS Page 427] [\q 427/]      nirayaü cete nibbàti nirayo tadà,
Pavassati mahàmegho buddhànaü esa dhammatà.

5155. Edisà te mahànàgà atulyà1 ca mahàyasà,
Vaõõato anatikkantà appameyyà tathàgatà.

5156. Anumodiüsu me vàyyà sabbe sissà sagàravà,
Tathà ca pañipajjiüsu yathàsatti2 yathàbalaü.

5157. Patipåjenti pulinaü sakakammàbhilàsino,
Saddahantà mamaü3 vàkyaü buddhattagatamànasà.

5158. Tadà cavitvà tusità devaputto mahàyaso,
Uppajji màtukucchismiü4 dasasahassã pakampatha. 5

5159. Assamassàvidurambhi caïkamamhi ñhito ahaü,
Sabbe sissà samàgantvà àgacchuü mama santikaü. 6

5160. Usabho'va mahã nadati migaràjà'va kujati,
Suüsumàro'va7 salati kiü vipàko bhavissati.

5161. "Yaü patittemi sambuddhaü sikatàthupasantike,
So dàni bhagavà satthà màtukucchimupàgami. "

5162. Tesaü dhammakathaü katvà kittayitvà mahàmuniü,
Uyyojetvà sake sisse pallaïkaü àbhujiü ahaü.

5163. Bala¤ca vata me khãõaü vyàdhito8 paramenahaü, 9
Buddhaseññhaü saritvàna tattha kàlakato10 ahaü.

5164. Sabbe sissà samàgantvà akaüsu citakaü tadà,
Kalebaraü ca me gayha citakaü abhiropayuü.

5165. Citakaü parivàretvà sãse katvàna a¤jaliü,
Sokasallaparetà te vikandiüsu11 samàgatà.

1. Atulà, machasaü.
2. Yathàsantiü, sãmu.
3. Mama, machasaü.
4. Màtukucchimhi, machasaü.
5. Kampatha, machasaü.
6. Mama santike, machasaü.
7. Susumàroma, machasaü.
8. Byàdhinà, machasaü.
9. Paramena taü, machasaü.
10. Kàlaïkato, machasaü.
11. Vikkandiüsu, machasaü.

[BJT Page 208] [\x 208/]

5166. Tesaü làlappamànànaü agamàsiü citantikaü1,
"Ahaü àcariyo tumhaü mà sovittha sumedhasà.

5167. Sadatthe vàyameyyàtha rattindivamatandità,
Mà vo pamattà ahuvattha2 khaõo vo pañipàdito"

5168. Sako sissenusàyitvà devalokaü punàgamiü,
Aññhàrasa ca kappàni devaloke ramiü ahaü.

5169. Satànaü [PTS Page 428] [\q 428/]      pa¤cakkhattu¤ca cakkavatti ahosahaü,
Anekasatakkhattu¤ca devarajjamakàrayiü.

5170. Avasesesu kappesu vekiõõaü saüsariü ahaü,
Duggatiü nàbhijànàmi pulinapåjàyidaü phalaü4.

5171. Yathà komudike màse bahå pupphanti pàdapà,
Tathomahampi samaye pupphitomhi mahesinà.

5172. Viriyameva dhuradhorayhaü yogakkhomàdhivàhanaü,
Nàgova bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5173. Satasahasse ito kappe yaü buddhambhikittayiü,
Duggatiü nàbhijànàmi kittanàya idaü phalaü.

5174. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo va bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5175. Svàgataü vata me àsi buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü.

5176. Pañisambhidà catasso ca vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà kataü buddhassa sàsanaü.

Itthaü sudaü àyasmà pulinuppàdako thero imà gàthàyo abhisitthàti.

Pulinuppàdakattherassa apadànaü sattamaü.

488. Taraõiyattheràpadànaü

5177. Atthadassã tu bhagavà sayambhu lokanàyako,
Vinakànadiyà tãraü upagacchi tathàgato.

5178. Udakà abhinikkhamma kacchapo vàrigocaro,
Buddhaü tàretukàmohaü upesiü lokanàyakaü.

1. Agamaü citakaü tadà, machasaü.
2. Ahuttha, machasaü.
3. Vokiõõo, machasaü.
4. Uppàdassa idaü phalaü, machasaü.

[BJT Page 210] [\x 210/]

5179. Abhiråhatu maü buddho atthadassi mahàmuni,
Ahaü taü tàrayissàmi dukkhassantakaro tumaü.

5180. Mama saïkappama¤¤àya atthadassã mahàyaso,
âruhitvàna1 me piññhiü aññhàsi lokanàyako.

5181. Yato saràmi attànaü yato pattosmiü vi¤¤utaü,
Sukhaü me tàdisaü natthi phuññhe pàdatale yathà.

5182. Uttaritvàna sambuddho atthadassã mahàyaso,
Nadãtãramhi ñhatvàna imà gàthà abhàsatha.

5183. "Yàvatà [PTS Page 429] [\q 429/]      vattate cittaü gaïgàsotaü taràmahaü,
Aya¤ca kacchapo ràjà tàresi mama pa¤¤avà.

5184. Iminà buddhataraõena mettacittavatàya ca,
Aññhàrase kappasate devaloke ramissati.

5185. Devalokà idhàgantvà sukkamålena vodito,
Ekàsane nisãditvà kaïkhàsotaü karissati. "

5186. Yathàpi bhaddake khette bãjamappampi ropitaü,
Sammàdhare pavacchante2 phalaü toseti kassakaü.

5187. Tathevidaü buddhakhettaü sammàsambuddhadesitaü,
Sammàdhare pavacchante phalaü maü tosayissati.

5188. Sadhànahitattomhi upasanto niråpadhi,
Sabbàsave pari¤¤àya viharàmi anàsavo.

5189. Aññhàrase kappasate yaü kammamakariü tadà,
Duggatiü nàbhijànàmi taraõàya idaü phalaü.

5190. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo va bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5191. Svàgataü vata me àsi buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü.

1. Abhiruhitvà, machasaü.
2. Pavassante, sãmu.

[BJT Page 212] [\x 212/]

5192. Pañisambhidà catasso ca vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà kataü buddhassa sàsanaü.

Itthaü sudaü àyasmà taraõiyo thero imà gàthàyo abhisitthàti.

Taraõiyattherassa apadànaü aññhamaü.

489. Dhammarucittheràpadànaü*

5193. Yadà dãpaïkaro buddho sumedhaü vyàkari jino,
"Aparimeyye ito kappe ayaü buddho bhavissati.

5194. Imassa jàtiyà màtà màyà nàma bhavissati,
Pità suddhodano nàma ayaü bhessati gotamo.

5195. Padhànaü padahitvàna katvà dukkarakàrikaü,
Assanthamåle sambuddho bujjhissati mahàyaso.

5196. Upatisso kolito ca aggà bhessanti sàvakà,
ânando nàmupaññhàko1 upaññhãssatimaü jinaü.

5197. Khemàuppalavaõõà ca aggà hessanti sàvikà,
Citto àëavako ceva aggà hessantupàsakà.

5198. Khujjuntarà nandamàtà aggà hessantupàsikà,
Bodhã imassa vãrassa assatthoti pavuccati. "

5199. Idaü [PTS Page 430] [\q 430/]      sutvàna vacanaü asamassa mahesino,
Amodità naramarå namassanti kata¤jalã.

5200. Tadàhaü màõavo àsiü megho nàma susikkhito,
Sutvà vyàkaraõaü seññhaü sumedhassa mahàmune. -

5201. Saüvissattho bhavitvàna sumedhe karuõàsaye2,
Suddhàjãvo sato vãro jinasàsanakàrako.

5202. Saüvuto pàtimokkhasmiü indriyesu ca pa¤casu,
Suddhàjãvo sato vãro jinasàsanakàrako.

5203. Evaü viharamànohaü pàpamittena kenaci,
Niyojito anàcàre sumaggà paradhàsito.

5204. Vitakkavasiko hutvà sàsanàto3 apakkamiü,
Pacchà tena kumittena payutto màtughàtanaü.

*Dhammaruciyattheràpadànaü, machasaü.
1. ânandonàmanàmena, sãmu.
2. Karuõàlaye, syà.
3. Sàsanato, machasaü.

[BJT Page 214] [\x 214/]

5205. Akariü ànantariyaü ghàtayiü duññhamànaso,
Tato cuto mahàvãciü upapanno sudàruõaü.

5206. Vinàpàtagato santo sa¤cariü dukkhito ciraü,
Na puto addasaü vãraü sumedhaü narapuïgavaü.

5207. Asmiü kappe samuddamhi maccho àsiü timiïgalo,
Disvàhaü sàgare nàvaü gocaratthamupàgamiü.

5208. Disvà maü vàõijà bhãtà buddhaseññhamanussaruü.
Gotamoti mahàghosaü hutvà tehi udãrutaü,

5209. Pubbasa¤¤aü saritvàna tato kàlakato1 ahaü, sàvatthiyaü kule iddhe jàto bràhmaõajàtiyaü.

5210. âsiü dhammaruci nàma sabbapàpajigucchako,
Disvàhaü lokapajjotaü jàtiyà sattavassiko.

5211. Mahàjetavanaü gantvà pabbajiü anagàriyaü,
Upemi buddhaü nikkhattuü rattiyà divasassa ca.

5212. Tadà disvà munã àha ciraü dhammarucãti maü,
Tatohaü avacaü buddhaü pubbakammapabhàvitaü:

5213. "Suciraü satapu¤¤alakkhaõaü patipubbena visuddhapaccayaü
Ahamajja [PTS Page 431] [\q 431/]      supekkhanaü vata tava passàmi niråpaviggahaü2

5214. Suviraü vihatattamo tayà sucirakkhena nadã visosità
Suciraü amalaü visodhitaü tayanaü ¤àõamayaü mahàmune.

5215. Cirakàlaü samaïgito3 tayà na vinaññho4 punarantaraü ciraü,
Punarajja samàgato tayà na bhi nassanti katàni gotama. "

5216. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo va bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5217. Svàgataü vata me àsi buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü.

5218. Pañisambhidà catasso ca vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà kataü buddhassa sàsanaü.

Itthaü sudaü àyasmà dhammarucitthero imà gàthàyo abhisitthàti.

Dhammarucittherassa apadànaü navamaü.

1. Kàlaïkato, machasaü.
2. Nirupamaü viggahaü, machasaü. Niråpamaggahaü, sãmu.
3. Ciragànasamaïgito, machasaü. Cirakàlaü samagato, [PTS.]
4. Avinaññho, machasaü.
[BJT Page 216] [\x 216/]

490. Sàlamaõóapiyattheràpadànaü

5219. Ajjhogahetvà sàlavataü sukato assamo mama,
Sàlapupphehi sa¤channo vasàmi vipine tadà.

5220. Piyadassã ca bhagavà sayambhå aggapuggalo,
Vivekakàmo sambuddho sàlavanamupàgamã.

5221. Assamà abhinikkhamma pavanaü agamàsahaü,
Målaphalaü gavesanto àhiõóàmi vane tadà.

5222. Tatthaddasàsiü sambuddhaü piyadassiü mahàyasaü,
Sunisinnaü samàpannaü virocantaü mahàvane.

5223. Catudaõóe ñhapetvàna buddhassa uparã ahaü,
Maõóapaü sukataü katvà sàlapupphehi chàdayiü.

5224. Sattàhaü dhàrayitvàna maõóapaü sàlachàditaü,
Tattha cittaü pasàdetvà buddhaseññhaü avandahaü. 1

5225. Bhagavà [PTS Page 432] [\q 432/]      tamhi samaye vuññhahitvà samàdhito,
Yugamattaü pekkhamàno nisãdi purisuttamo.

5226. Sàvako varuõo nàma piyadassissa satthuno, vasãsatasahassehi upagacchi vinàyakaü.

5227. Pidassã ca bhagavà lokajeññho naràsabho,
Bhikkhusaïghe nisãditvà sãtaü pàtukarã jino.

5228. Anuruddho upaññhàko piyadassissa satthuno,
Ekaüsaü cãvaraü katvà apucchittha mahàmuniü:

5229. Ko nu kho bhagavà hetu sitakammassa satthuno,
Kàraõe vijjamànambhi satthà pàtukare sãtaü.

5230. "Sattàhaü pupphachadanaü2 yo me dhàresi màõavo,
Tassa kammaü saritvàna sãtaü pàtukariü ahaü.

5231. Okàsàhaü3 na passàmi yattha4 pu¤¤aü vipaccati,
Devaloke manusse và okàso ca5 na sammati.

5232. Devaloke vasantassa pu¤¤akammasamaïgino,
Yàvatà parisà tassa sàlacchannà bhavissati.

5233. Tattha dibbehi taccehi gãtehi vàditehi ca,
Ramissati sadà santo pu¤¤akammasamàhito.

1. Buddhaseññhamavandahaü, machasaü.
2. Sàlacchadanaü, machasaü
3. Anokàsaü, machasaü.
4. Yaü taü, syà. [PTS.]
5. Okàso va, machasaü.

[BJT Page 218] [\x 218/]

5234. Yàvatà parisà tassa gandhagandhã bhavissati,
Sàlassa pupphavasso ca pavassissati tàvade.

5235. Tato cutoyaü manujo mànusaü àgamissati,
Idhàpi sàlacchadanaü sabbakàlaü dharãyati.

5236. Idha nacca¤ca gãta¤ca sammatàlasamàhitaü,
Parivàressantimaü niccaü buddhapåjàyidaü phalaü.

5237. Uggacchante ca suriye sàlavassaü pavassati,
Pu¤¤akammena saüyuttaü vassate sabbakàlikaü.

5238. Aññhàrase kappasate okkàkakulasambhavo,
Gotamo nàma nàmena1 satthà loke bhavissati.

5239. Tassa dhammesu dàyàdo oraso dhammanimmito,
Sabbàsave pari¤¤àya nibbàyisastanàsavo.

5240. Dhammaü abhisamentassa sàlacchadanaü bhavissati,
Citake jhàyamànassa chadanaü tattha hessati. "

5241. Vipàkaü kittayitvàna piyadassãmahàmuni,
Parisàya dhammaü desesi tappento dhammavuññhiyà.

5242. Tiüsakappàni [PTS Page 433] [\q 433/]      devesu devarajjamakàrayiü,
Saññhi ca sattakkhattu¤ca cakkavatti ahosahaü.

5243. Devalokà idhàgantvà labhàmi vipulaü sukhaü,
Idhàpisàlacchadanaü hessati sabbakàlikaü.

5244. Mahàmuniü tosayitvà gotamaü sakyapuïgavaü,
Pattomhi acalaü ñhànaü hitvà jayaparàjayaü.

5245. Aññhàrase kappasate yaü buddhambhipåjayiü,
Duggatiü nàbhàjànàmi buddhapåjàyidaü phalaü.

5246. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5247. Svàgataü vata me àsi buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü.

5248. Pañisambhidà catasso ca vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà kataü buddhassa sàsanaü.

Itthaü sudaü àyasmà sàlamaõóapiyo thero imà gàthàyo abhisitthàti.

Sàlamaõóapiyattherassa apadànaü dasamaü.

1. Gottena, machasaü.

[BJT Page 220] [\x 220/]

Uddànaü:

Paüsukåla buddhasa¤¤i bhisado ¤àõakittako
Candanã dhàtupåjã ca pulinuppàdako pica
Taraõo dhammaruciko sàlamaõóapiyo tathà
Gàthàsatàni dve honti1 ånavãsati eva ca.

Saüsukulavaggo ekunapa¤¤àsamo.