[CPD Classification 2.5.13]
[PTS Vol Ap 2 ] [\z Ap /] [\f IIa /]
[BJT Vol Ap 2 ] [\z Ap /] [\w IIa /]
[BJT Page 270] [\x 270/]
[PTS Page 454] [\q 454/] 

Suttantapiñake khuddakanikàye
Apadànapàëi
Dutiyo bhàgo

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
Tiõadàyakavaggo

 
521. Tiõamuññhidàyakattheràpadànaü

5538. Himavantassa avidåre lambako nàma pabbato,
Tatthopatisso1 sambuddho abbhokàsambhi caïkami.

5539. Migaluddo pure àsiü ara¤¤e kànane ahaü,
Disvàna taü devadevaü tiõamuññhiü adàsahaü.

5540. Nisãdanatthaü buddhassa datvà cittaü pasàdayiü,
Sambuddhambhivàdetvà pakkàmiü uttaràmukho.

5541. Aciraü gatamattaü maü2 migaràjà aheñhayi, 3
Sãhena pàtito4 santo tattha kàlakato5 ahaü.

5542. âsanne me kataü kammaü buddhaseññha anàsave,
Sumutto saravegova devalokaü agacchahaü.

5543. Yåpo tattha subho àsi pu¤¤akammàbhinimmito,
Sahassakaõóo satabheõóu dhajàlu haritàmayo.

5544. Pabhà niddhàvate tassa sataraüsãva uggato,
âkiõõo devaka¤¤àhi àmodiü kàmakàmahaü. 6

5545. Devalokà [PTS Page 455] [\q 455/]      ito kappe nisãdanamadàsahaü,
Duggatiü nàbhijànàmi tiõamuññhimbhidaü phalaü. 7

5547. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5548. Svàgataü vata me àsi buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü.

5549. Pañisambhidà catasso ca vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà kataü buddhassa sàsanaü.

Itthaü sudaü àyasmà tiõamuññhidàyako thero imà gàthàyo abhisitthàti.

Tiõamuññhidàyakattherassa apadànaü pañhamaü.

1. Tattheva tisso, machasaü.
2. Aciraügatamattassa, machasaü.
3. Apothayã, machasaü.
4. Pophito, machasaü
5. Kàlaïkato, machasaü.
6. Kàmakàmihaü, machasaü.
7. Tiõamuññhe idaü phalaü, machasaü.

[BJT Page 272] [\x 272/]

522. Ma¤cadàyakattheràpadànaü

5550. Vipassinona bhagavato lokajeññhassa tàdino,
Ekama¤caü1 mayà dinnaü pasannena sapàõinà.

5551. Hatthiyànaü assayànaü dibbayànaü samajjhagaü,
Tena ma¤cakadànena pattomhi àsavakkhayaü.

5552. Ekanavute ito kappe yaü ma¤cakamadàsahaü,
Duggatiü nàbhijànàmi ma¤cadànassidaü phalaü.

5553. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5554. Svàgataü vata me àsi buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü.

5555. Pañisambhidà catasso ca vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà kataü buddhassa sàsanaü.

Itthaü sudaü àyasmà ma¤cadàyako2 thero imà gàthàyo abhisitthàti.

Ma¤cadàyakattherassa apadànaü dutiyaü.

523. Saràõagamaniyattheràpadànaü*

5556. âruhimbha tadà nàvaü bhikkhu càjãvako ca'haü,
Nàvàya bhijjamànàya bhikkhu me saraõaü adà.

5557. Ekatiüse ito kappe yaü so me saraõaü adà,
Duggatiü nàbhijànàmi saraõagamane phalaü.

5558. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5559. Svàgataü vata me àsi buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü.

5560. Pañisambhidà catasso ca vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà kataü buddhassa sàsanaü.

Itthaü sudaü àyasmà saraõagamaniyo thero imà gàthàyo abhisitthàti.

Saraõagamaniyattherassa apadànaü tatiyaü.

* Chattiüsatimavaggepi idamapadànamuddiññhaü.
1. Ekaü veccaü, syà. Eka pacchaü [PTS]
2. Veccakadàyako, syà.

[BJT Page 274] [\x 274/]

524. Ababha¤janadàyakatteràpadànaü

5561. Nagare [PTS Page 456] [\q 456/]      bandhumatiyà ràjuyyàne vasàmahaü,
Cammavàsã tadà àsiü kamaõóaludharo ahaü.

5562. Addasaü vimalaü buddhaü sayambhuü aparàjitaü,
Padhànapahitattaü taü1 jhàyiü jhànarataü vasiü2

5563. Sabbakàmasamiddhaü ca oghatiõõanananamanàsavaü,
Disvà pasanno sumano abbha¤janamadàsahaü.

5564. Ekanavute ito kappe yaü dànamadadiü tadà,
Duggatiü nàbhijànàmi abbha¤janassidaü phalaü.

5565. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5566. Svàgataü vata me àsi buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü.

5567. Pañisambhidà catasso ca vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà kataü buddhassa sàsanaü.

Itthaü sudaü àyasmà abbha¤janadàyako thero imà gàthàyo abhisitthàti.

Abbha¤janadàyakattherassa apadànaü catutthaü.

525. Supañadàyakattheràpadànaü

5568. Divàvihàrà nikkhanto vipassi lokanàyako,
Lahuü supañakaü3 katvà kappaü saggamhi modahaü.

5569. Ekanavute ito kappe supañakaü adàsahaü,
Duggatiü nàbhijànàmi supañassa idaü phalaü.

5570. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5571. Svàgataü vata me àsi buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü.

1. Padhànaü payitantaü ta, machasaü.
2. Isiü, syà.
3. Supañikaü, syà suppañaü, [PTS]

[BJT Page 276] [\x 276/]

5572. Pañisambhidà catasso ca vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà kataü buddhassa sàsanaü.

Itthaü sudaü àyasmà supañadàyako thero imà gàthàyo abhisitthàti.

Supañadàyattherassa apadànaü pa¤camaü.

526. Daõóadàyakattheràpadànaü

5573. Kànanaü vananemàgayha veëuü chetvànahaü tadà,
âlambanaü karitvàna saïghassa adadiü ahaü.

5574. Tena cittappasàdena subbate abhivàdiya,
âlambadaõóaü datvàna pakkàmiü uttaràmukho.

5575. Catunavute [PTS Page 457] [\q 457/]      ito kappe yaü daõóa madadiü tadà,
Duggatiü nàbhijànàmi daõóadànassidaü phalaü.

5576. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5577. Svàgataü vata me àsi buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü.

5578. Pañisambhidà catasso ca vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà kataü buddhassa sàsanaü.

Itthaü sudaü àyasmà daõóadàyako thero imà gàthàyo abhisitthàti.

Daõóadàyakattherassa apadànaü chaññhaü.

527. Girinelapåjakattheràpadànaü

5579. Migaluddo pure àsiü vipine vicaraü ahaü,
Addasaü virajaü buddha sabbadhammànapàraguü.

5580. Tasmiü mahàkàruõike sabbasathite rate,
Pasannacitto sumano nelapupphamapåjayiü.

5581. Ekatiüse ito kappe yaü pupphamabhipåjayiü,
Duggatiü nàbhijànàmi buddhapåjàyidaü phalaü.

[BJT Page 278] [\x 278/]

5582. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5583. Svàgataü vata me àsi buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü.

5584. Pañisambhidà catasso ca vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà kataü buddhassa sàsanaü.

Itthaü sudaü àyasmà girinela påjako thero imà gàthàyo abhisitthàti.

Girinesapåjakattherassa apadànaü sattamaü.

528. Bodhisammajjakattheràpadànaü

5585. Ahaü pure bodhipattaü ujjhitaü vetiyaïgaõe,
Taü gahetvàna chaóóesiü alabhiü vãsati guõe.

5586. Tassa kammassa tejena saüsaranto bhavàbhave,
Duve bhave saüsaràmi devatte càpi mànuse.

5587. Devalokà cavitvàna àgantvà mànusaü bhavaü,
Duve kule pajàyàmi khattiye càpi mànuse.

5588. Aïgapaccaïgasampanno àrohapariõahavà,
Abhiråpo suci homi sampuõõaïgo anånako.
5589. Devaloke manusse và jàto và yattha katthaci,
Bhave suvaõõavaõõova uttattakanakåpamo.

5590. Mudukà [PTS Page 459] [\q 459/]      maddavà saniddhà1 sukhumà sukumàrikà,
Chavi me sabbadà hoti bodhipatte suchaóóite.
5591. Yato kutoci gatisu sarãre samudàgate,
Na limpati rajojallaü vipàko pattachaóóane. 2

5592. Uõhe vàtàtape tassa aggitàpena và puna3,
Gatte sedà na muccanti vipàko pattachaóóane.

5593. Kuññhaü gaõóo kilàso ca tilakà piëakà tathà,
Na honti kàye daddå ca vipàko pattachaóóane.

1. Mudumaddavà siniddhà, syà.
2. Pattachaóóhite, (sabbattha) machasaü.
3. Pana, machasaü.

[BJT Page 280] [\x 280/]

5594. Aparampi guõaü tassa nibbattati bhavàbhave,
Rogà na honti kàyasmiü vipàko pattachaóóane.

5595. Aparampi guõaü tassa nibbattati bhavàbhave,
Na hoti cittajà pãëà vipàko pattachaóóane.

5596. Aparampi guõaü tassa nibbattati bhavàbhave,
Amittà na bhavantassa vipàko pattachaóóane.

5597. Aparampi guõaü tassa nibbattati bhavàbhave,
Anånabhogo bhavati vipàko pattachaóóane.

5598. Aparampi guõaü tassa nibbattati bhavàbhave,
Aggiràjuhi corehi na hoti udake bhayaü.

5599. Aparampi guõaü tassa nibbattati bhavàbhave,
Dàsidàsà anuvarà honti cittànuvattakà.

5600. Yamhi àyuppamàõamhi jàyate mànuse bhave,
Tato na hàyate àyu tiññhate yàvatàyukaü.

5601. Abbhantarà bàhirà ca1 negamà ca saraññhakà,
Anuyuttà2 honti sabbe vuddhikàmà sukhicchakà.

5602. Bhogavà yasavà homi sirimà ¤àtipakkhavà,
Apetabhayasantàso bhave'haü sabbato bhave.

5603. Devà manussà asurà gandhabbà yakkharakkhasà,
Sabbe te parirakkhanti bhave saüsarato sadà.

5604. Devaloke manusse ca anubhotvà ubho yase,
Avasànena ca nibbànaü sivaü patto anuttaraü.

5605. Sambuddhamuddisitvàna bodhiü và tassa satthuno,
Yo pu¤¤aü pasave poso tassa kiü nàma dullabhaü.

5606. Magge phale àgame ca jhànàbhi¤¤àguõesu ca,
A¤¤osaü adhiko hutvà nibbàyàmi anàsavo.

1. Abbhantarà ca bàhirà, machasaü.
2. Nuyuttà, machasaü.

[BJT Page 282] [\x 282/]

5607. Pure'haü bodhiyà pattaü chaóóetvà haññhamànaso,
Imehi vãsataïgehi samaïgi homi sabbadà.

5608. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5609. Svàgataü vata me àsi buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü.

5610. Pañisambhidà catasso ca vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà kataü buddhassa sàsanaü.

Itthaü sudaü àyasmà bodhisammajjako thero imà gàthàyo abhisitthàti.

Bodhisammajjakattherassa apadànaü aññhamaü.

529. âmaõóaphaladàyakattheràpadànaü

5611. Padumuttaro nàma jino sabbadhammànapàragå,
Vuññhahitvà samàdhimhà caïkami lokanàyako.

5612. Khàribhàraü gahetvàna àharanto phalaü tadà,
Addasaü virajaü buddhaü caïkamantaü mahàmuniü.

5613. Pasannacitto sumano sire katvàna a¤jaliü,
Sambuddhaü abhivàdetvà àmaõóamadadiü phalaü.

5614. Satasahasse ito kappe yaü phalaü adadiü tadà, duggatiü nàbhijànàmi àmaõóassa idaü phalaü.

5615. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5616. Svàgataü vata me àsi buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü.

5617. Pañisambhidà catasso ca vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà kataü buddhassa sàsanaü.

Itthaü sudaü àyasmà àmaõóaphaladàyako thero imà gàthàyo abhisitthàti.

âmaõóaphaladàyakattherassa apadànaü navamaü.

[BJT Page 284] [\x 284/]

530. Sugandhatthoràpadànaü

5617. Imamhi bhaddake kappe brahmabandhu mahàyaso,
Kassapo nàma gottena1 uppajji vadataüvaro.

5618. Anuvya¤janasampanno2 battisaüvaralakkhaõo,
Byàmappabhàparivuto raüsujàlasamosaño3.

5619. Assàsetà yathà cando suriyova pabhaïkaro,
Nibbàpetà yathà megho sàgaro'va guõàkaro.

5620. Dharaõiriva [PTS Page 460] [\q 460/]      sãlena himavà'va samàdhinà,
âkàso viya pa¤¤àya asaïgo anãlo yathà.

5621. Sa kadàci mahàvãro parisàsu visàrado,
Saccàni sampakàsesi uddharanto mahàjanaü.

5622. Tadàhi bàraõasiyaü seññhiputto mahàyaso,
âsahaü dhanadha¤¤assa pahutassa pabhu tadà4.

5623. Jaïghàvihàraü vicaraü migadàyamupeccahaü,
Addasaü virajaü buddhaü desentaü amataü padaü.

5624. Vissaññhakantavacanaü5 karavãkasamassaraü,
Haüsarudàbhinigghosaü6 vi¤¤àpentaü mahàjanaü.

5625. Disvà devàtidevaü taü sutvà ca7 madhuraü giraü,
Pahàyànappake8 bhoge pabbajiü anagàriyaü.

5626. Evaü pabbajito càhaü na cirena bahussuto,
Ahosiü dhammakathiko vicittapañibhàõavà.

5627. Mahàparisamajjhehaü haññhacitto punappunaü,
Vaõõayiü hemavaõõassa vaõõaü vaõõavisàrado.

5628. Esa khiõàsavo buddho anãgho chinnasaüsayo,
Sabbakammakkhayaü patto vimuttopadhisaükhaye.

5629. Esa so bhagavà buddho esa sãho anuttare,
Sadevakassa lokassa brahmacakkappavattako

1. Nàmena, sãmu.
2. Anubya¤janasampanno, machasaü.
3. Raüsijàlasamotthaño, machasaü.
4. Bahåtadà, machasaü.
5. Visaññhakantavacanaü, machasaü.
6. Haüsarutehi nigghosaü, machasaü.
Haüsadundubhinigghosaü, syà. [PTS.]
7. Sutthàva, machasaü
8. Pahàyanappake, machasaü.

[BJT Page 286] [\x 286/]

5630. Danto dametà santo ca sametà nibbuto isi,
Nibbàpetà ca assattho assàsetà mahàjanaü.

5631. Vãro suro ca dhãro ca1 pa¤¤o kàruõiko vasã,
Vijitàvã ca sa jino appagabbho anàlayo.

5632. Anejo acalo dhãmà amoho asamo muni,
Dhorayho usabho usabho nàgo sãho sakko garåsupi.

5633. Viràgo vimalo brahmà vàdasåro raõana¤jaho,
Akhilo ca visallo ca asamo saüyuto2 suci.

5634. Bràhmaõo [PTS Page 461] [\q 461/]      samaõo nàtho bhisakko sallakattako,
Yodho buddho suto suto3 acalo muditodito. 4

5635. Dhàtà dhatà ca hantà ca5 kattà tetà pakàsità,
Sampahaüsità bhettà ca chettà sotà pasaüsità.

5636. Akhilo ca visallo ca anãgho akathaïkathi,
Anejo virajo khantà6 gantà7 vattà pakàsità8

5637. Tàretà atthakàretà kàretà sampadàlità9,
Pàpetà sahità kantà hantà àtà pã tàpaso10.

1. Vikanto, machasaü.
2. Vusabho, syà, payato, [PTS.]
3. Sutàsuto, machasaü.
4. Sito, machasaü.
5. Santi ca, machasaü.
6. Kattà, machasaü.
7, Gandhà, machasaü.
8. Pasaüsità, machasaü.
9. Samapadàrità, machasaü.
10. Tàpità ca visosità, syà.

[BJT Page 288] [\x 288/]

5638. Samacitto1 samasamo asahàyo dayàsayo, 2
Accherasatto3 akuho katàvã isisattamo.

5639. Nittiõõakaïkho nimmàno appameyyo anåpamo,
Sabbavàkyapathànãto sacca¤eyyantagå4 jino.

5640. Sattasàravare5 tasmiü pasàdo amatàvaho,
Tasmà buddhe ca dhamme ca saüghe saddhà mahiddhikà. 6

5641. Guõehi evamàdãhi tilokasaraõuttamaü,
Vaõõento parisàmajjhe akaü7 dhammakathaü ahaü.

5642. Tato cutohaü8 tuyite anubhetvà mahàsukhaü,
Tato cuto manussesu jàto bhomi sugandhiko.
5643. Nissàso mukhagandho ca dehagandho tatheva me,
Sedagandho ca satataü sabbagandhe'tiseti'me. 9

5644. Mukhagandho sadà mayhaü padumuppalacampake10,
âdisanto11 sadà vàti sarãro ca tatheva me,

5646. Guõaü [PTS Page 462] [\q 462/]      buddhassa vatvàna hitàya janasandhisu14,
Sukhito15 homi sabbattha saradvadhanisamàyuto16

5647. Yasassã sukhito kanto jutimà piyadassano,
Vattà aparibhuto ca niddoso pa¤¤avà tathà.

5648. Khãõe àyusi17 nibbànaü sulabhaü buddhabhattino,
Tesaü hetuü pavakkhàmi taü suõàtha yathàtathaü.

5649. Santaü yasaü bhagavato vidhinà abhivàdayaü,
Yattha tatthupapannopi yasassã tena homahaü.

1. Saccaññhito syà.
2. Dayàlayo, machasaü.
3. Accheramanto, syà
4. Sabbaneyyantiko, syà
5. Sataraüsãvare, syà.
6. Mahatthikà, machasaü.
7. Kathiü syà.
8. Cutàhaü, machasaü.
9. Sabbagandhova hoti me, machasaü.
10. Padåmuppalavampako, machasaü.
11. Parisanto, machasaü atikanto, syà. Atãsanto, [PTS]
12. Phalantaü, syà.
13. Bhàsitassa, syà.
14. Hitàya ca nasadisaü, machasaü.
15. Sucitto, syà.
16. Saïghebirasamàyuto, machasaü.
17. Pàvusi, syà.

[BJT Page 290] [\x 290/]

5650. Dukkhassantakaraü buddhaü dhammaü santamasaïkhataü,
Vaõõayaü sukhado àsiü sattànaü sukhito tato.

5651. Guõaü vadanto buddhassa buddhapãtisamàyuto,
Sakantiü parakanti¤ca janayiü tena kantimà.

5652. Janoghe1 titthakàkiõõe2 abhibhuyya kutitthiye,
Guõaü vadanto jotesiü nàyakaü jutimà tato.

5653. Piyakàrã janassàpi sambuddhassa guõaü vadaü,
Saradova sasaïkohaü tenàsiü3 piyadassano.

5654. Yathàsattivasenàhaü sabbavàcàhi santhaviü,
Sugataü tena vàgãso vicittapañibhàõavà.

5655. Ye bàlà vimatippattà paribhonti mahàmuni,
Niggahiü te sadhammena paribhåto na tenahaü4.

5656. Buddhavaõõena5 sattànaü kilese apanesahaü,
Nikkilesamano homi tassa kammassa vàhasà.

5657. Sotunaü [PTS Page 463] [\q 463/]      buddhimajaniü6 buddhànussatidesako,
Tenàhamàsiü7 sappa¤¤o nipuõatthavipassako.

5658. Sabbàsavariparikkhiõo tiõõasaüsàrasàgaro,
Sikhãva anupàdàno pàpuõissàmi nibbutiü.

5659. Imasmiü yeva kappasmiü yamahaü santhaviü jinaü,
Duggatiü nàbhijànàmi buddhavaõõassidaü phalaü.

5660. Kilesà jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà viharàmi anàsavo.

5661. Svàgataü vata me àsi buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsanaü.

5662. Pañisambhidà catasso ca vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà kataü buddhassa sàsanaü.

Itthaü sudaü àyasmà sugandho thero imà gàthàyo abhisitthàti.

Sugandhattherassa apadànaü dasamaü.

1. Jino te, machasaü.
2. Titthikàkiõõe, machasaü.
3. Thomesãü, syà.
4. Paribhutena tenahaü, syà.
5. Buddhavaõõehi, sãmu.
6. Vuõóimajaniü, machasaü.
7. Tenàpi càsiü, syà.

[BJT Page 292] [\x 292/]

Uddànaü:

Tiõado ma¤cado ceva saraõabbha¤janappado,
Supaño daõóadàyã ca nelapåji tatheva ca,
Bodhisammajjakàmeõóo1 sugandho dasamo dijo. 2
Gàthàsataü satevãtaü cettha sabbaso.

Tiõadàyakavaggo tepa¤¤àsamo.