Suttantapiñake khuddakanikàye
Apadànapàëi
Dutiyo bhàgo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
Kaccànavaggo
531. Mahàkaccànattheràpadànaü
5663. Padumuttaro nàma jino anejo ajita¤jayo,
Satasahasse kappànaü ito uppajji
nàyako.
5664. Vãro kamalapattakkho sasaïkavimalànano,
Kanakàvalasaïkàso3 ravidittiyasamappabho.
5665. Sattanettamanohàrã varalakkhaõabhusito,
Sabbavàkyapathàtãto manujàmarasakkato.
5666. Sambuddho bodhayaü satte vàgãso
madhurassaro,
Karuõànibaddha4 santàno
parisàsu visàrado.
5667. Deseti [PTS Page 464] [\q 464/]
madhuraü dhammaü catusaccupasaühitaü,
Nimugge mohapaïkamhi samuddharati pàõino.
5668. Tadà ekacaro hutvà tàpaso
himavàlayo,
Nabhasà mànusaü lokaü
gacchanto jinamaddasaü.
5669. Upecca santikaü tassa assosiü
dhammadesanaü,
Vaõõayantassa vãrassa
sàvakassa mahàguõaü.
5670. Saükhittena mayà vuttaü
vitthàrena pakàsayaü,
Parisaü ma¤ca toseti yathà
kaccàyano ayaü.
5671. Nàhaü evaü vidhaü
ka¤ci5 a¤¤aü passàmi sàvakaü,
Tasmàtadagge6 esaggo evaü dhàretha
bhikkhavo.
5672. Tadàhaü vimhito hutvà
sutvà vàkyaü manoramà,
Himavantaü gamitvàna àhatvà7
pupphasa¤cayaü.
5673. Påjetvà lokasaraõaü
taü ñhànaü abhipatthayiü,
Tadà mamàsayaü ¤atvà
vyàkàsi saraõa¤jaho.
1. Bodhisammajjako maõóo, machasaü.
2. Ti ca, machasaü.
3. Ka¤canakavasaïkalàso,
syà
4. Nibandha, sabbattha.
5. Nà÷aü evaümidhekakaccaü,
machasaü.
6. Tasematadagge, sãmu. Tasmàtadagge
ñhapemi, theragàthaññhakathà.
7. âhitvà.
[BJT Page 294] [\x 294/]
5673. "Passathetaü isivaraü niddhantakanakattacaü,
Uddhaggalomaü pãõaüsaü
acalaü pa¤jaliü ñhitaü.
5674. Hàsassupuõõanayanaü1
buddhavaõõagatàsayaü,
Dhammaüva viggahavaraü2 amatàsittasantibhaü.
5675. Kaccànassa guõaü sutvà
taü ñhànaü patthayaü ñhito,
Anàgatamhi addhàne gotamassa
mahàmune.
5676. Tassa dhammesu dàyàdo oraso
dhammanimmito,
Kaccàno nàma nàmena hessi
satthusàvako.
5677. Bahussuto mahà¤àõi
adhippàyavidå mune,
Pàpuõissati taü ñhànaü
yathàyaü vyàkato mayà.
5678. Satasahasse ito kappe yaü kammamakariü
tadà,
Duggatiü nàbhijànàmi
buddhapåjàyidaü phalaü.
5679. Duve bhave saüsaràmi devatte
atha mànuse,
A¤¤aü gatiü na gacchàmi
buddhapåjàyidaü phalaü.
5680. Duve kule pajàyàmi khattiye
atha bràhmaõe,
Nãce kule na jàyàmi buddhapåjàyidaü
phalaü.
5681. Pacchime [PTS Page 465] [\q 465/]
va3 bhave dàni jàto ujjeniyà pure, 4
Pajjotassa ca caõóassa purohitadijàtino.
5
5682. Putto tirañavacchassa6 nipuõo
vedapàragå,
Màtà ca candimà nàma
kaccànohaü varattavo.
5683. Vãmaüsatthaü buddhassa
bhumipàlena pesito,
Disvà mokkhapuradvàraü nàyakaü
guõasa¤cayaü.
5684. Sutvà ca vimalaü vàkyaü
gatipaïkavisosanaü,
Pàpuõiü amataü santaü
sosehi saha sattahi. 7
5685. Adhippàyavidå jàto
sugatassa mahàmune, 8
òhapito etadagge ca susamiddhamanoratho.
5686. Kilesà jhàpità mayhaü
bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo'va bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
1. Bhàsaüsapuõõanayanaü,
machasaü.
2. Dhammajaüuggahadayaü, machasaü.
Dhammapañiggabhavaraü, syà.
3. Pacchime ca, machasaü.
4. Ujjeniyaü pure, machasaü.
5. Purohitadijàdhino, machasaü.
6. Nidãvacchassa, theragàthaññhakathà.
Tiriñivacchassa, machasaü.
7. Sesebhi saha pa¤cahi, sãmu:
theragàthaññhakathà. "Sesehi saha sattahi"
iti manorathapåraõi àdiaññhakathàhi
saddhiü sameti.
8. Mahàmate, machasaü.
[BJT Page 296] [\x 296/]
5687. Svàgataü vata me àsi
buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü
buddhassa sàsanaü.
5688. Pañisambhidà catasso ca
vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü.
Ittha sudaü àyasmà mahàkaccàno thero imà gàthàyo abhisitthàti.
Mahàkaccànattherassa apadànaü pañhamaü.
532. Vakkalittheràpadànaü
5689. Ito satasahassamhi kappe uppajji nàyako,
Anomanàmo amito nàmena padumuttaro.
5690. Padumàkàravadano padumàmalasucchavã,
Lokenànupalittova teyena padumaü
yathà.
5691. Vãro padumapattakkho santo ca padumaü
yathà,
Padumuttaragandho ca1 tasmà so padumuttaro.
5692. Lokajeññho ca nimmàno
andhànaü nayanåpamo,
Santaveso guõanidhi karuõàmatisàgaro.
5693. Sakadàci mahàvãro
brahmàsurasuraccito,
Sadevamanujàkiõõo2 janamajjhe
anuttamo. 3
5694. Vadanena sugandhena madhurena rutena ca,
Ra¤jayaü parisaü sabbaü
santhavã sàvakaü sakaü.
5695. "Saddhàdhimutto [PTS Page 466]
[\q 466/] sumatã mama dassanalàlaso,
4
Natthi etàdiso a¤¤o yathàyaü
bhikkhu vakkali".
5696. Tadàhaü haüsavatiyaü
nagare bràhmaõatrajo,
Hutvà sutvà ca taü vàkyaü
taü ñhànamabhirocayiü.
5697. Sasàvakaü taü vimalaü
nimantetvà tathàgataü,
Sattàhaü bhojayitvàna dussegacchàdayiü
tadà.
5698. Nipacca sirasà tassa anantaguõasàgare,
Nimuggo pãtisampuõõo idaü
pacanamabraviü:
1. Padumuttaragandhova, machasaü.
2. Sadevamanujàkiõõe,
machasaü.
3. Jinuttamo, machasaü.
4. Dassanasàlayo, syà.
[BJT Page 298] [\x 298/]
5699. "Yo so tayà santhavito ito sattamake'hani,
1
Bhikkhu saddhàvataü aggo tàdiso
homahaü mune. "
5700. Evaü vutte mahàvãro
anàvaraõadassano,
Imaü vàkyaü udãresi
parisàyaü2 mahàmuni:
5701. "Passathetaü màõavakaü
pãtamaññhanivàsanaü,
Hemaya¤¤opavãtaïgaü3
jananettamanoharaü.
5702. Eso anàgataddhàne gotamassa
mahesino,
Aggo saddhàdhimuttànaü sàvakoyaü
bhavissati.
5703. Devabhåto manusso và sabbasantàpavajjito,
Sabbabhogaparibbåëho sukhito saüsarissati.
5704. Satasahasse ito kappe okkàkakusalasambhavo,
Gotamo nàma nàmena4 satthà
loke bhavissati.
5705. Tassa dhammesu dàyàdo oraso
dhammanimmito,
Vakkalã nàma nàmena hessati
satthåsàvako.
5706. Tena kammavisesena cetanàpaõãdhãhi
ca,
Jahitvà mànusaü dehaü
tàvatiüsamagacchahaü.
5707. Sabbattha sukhito hutvà saüsaranto
bhavàbhave,
Sàvatthiyaü pure jàto kule
a¤¤atare ahaü.
5708. Nonãtasukhumàlaü maü
jàtapallavakomalaü,
Mandaü uttànasayanaü pisàcãbhayatajjità.
5
5709. Pàdamåle mahesissa sàyesuü
dãnamànasà,
'Imaü dadàma te nàtha saraõaü
hohi nàyaka. '
5710. Tadà [PTS Page 467] [\q 467/]
pañiggahi so maü bhãtànaü saraõo
muni,
Jàlità saïkhalaïkena6
mudukomalapàõinà.
5711. Tadàppabhåti tenàhaü
arakkheyyena rakkhito,
Sabbaveravinimmutto7 sukhena parivaóóhito.
5712. Sugatena vinàbhåto ukkaõñhàmi
muhuttakaü,
Jàtiyà sattavassohaü pabbajiü
anagàriyaü.
1. Ito sattamake muni, machasaü. Ito saddhàdhimutto
iti, syà.
2. Parisàya, machasaü.
3. Hemaya¤¤opacitaïgaü,
machasaü.
4. Gottena, machasaü.
5. Pisàcabhayatajjità, sãmu.
Machasaü.
6. Jàlinàcakkakitena, machasaü.
7. Sabbàpadàvinimmutto, theragàthaññhakathà,
sabbabyàdhivinimmutto, syà sabbupadhivinimmutto, [PTS]
5713. Sabbapàmisambhåtaü lakkhãnilayanaü
paraü, 1
Råpaü sabbasubhàkiõõaü
atitto pihayàmahaü2.
5714. Buddharåparataü3 ¤atvà
tadà ovadi maü jino,
"Alaü vakkali kiü råpe ramase
bàlanandite.
5715. Yo hi passati saddhammaü so maü
passati paõóito,
Apassamàno saddhammaü maü
passampi na passati.
5716. Anattàdãnavo kàyo
visarukkhasamåpamo,
âvàso sabbarogànaü
pu¤jo dukkhassa kevalo.
5717. Tibbandiya tato råpe khandhànaü
uyadabbayaü,
Passa sabbakilesànaü sukhenantaü
gamisassi. "
5718. Evaü tenànusiññhohaü
nàyakena hitesinà,
Gijjhakåñaü samàruyha
jhàyàmi girikandare.
5719. òhito pabbatapàdamhi mamàha
so mahàmuni, 4
Vakkalã'ti jino vàcaü taü
sutvà mudito ahaü.
5720. Pakkhandiü selapabbhàre anekasataporise,
Tadà buddhànubhàvena sukhena'va
mahiü gato.
5721. Punopi5 dhammaü desesi6 khandhànaü
udayabbayaü,
Tamhaü dhammama¤¤àya
arahattamàpuõiü.
5722. Sumahàparisàmajjhe7 tadà
maü maraõantago8,
Aggaü saddhàdhimuttànaü
pa¤¤apesi mahàmati.
5723. Satasahasse ito kappe yaü kammamakariü
tadà,
Duggatiü nàbhijànàmi
buddhajåjàyidaü phalaü.
5724. Kilesà [PTS Page 468] [\q 468/]
jhàpità mayhaü bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo va bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
5725. Svàgataü vata me àsi
buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü
buddhassaü sàsanaü.
1. Nãlakkhitayanaü varaü, machasaü.
2. Vibharàmahaü, machasaü.
3. Buddho råparataü, sãmu
buddharåparatiü, machasaü.
4. Assàsayi mahàmuni, machasaü.
5. Punàpi, sãmu. Syà.
6. Deseti, machasaü.
7. Sumahàparisamajjhe, machasaü.
8. Caraõantago, machasaü.
[BJT Page 302] [\x 302/]
5726. Pañisambhidà catasso ca
vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü.
Itthaü sudaü àyasmà vakkalitthero imaü gàthàyo abhisitthàti
Vakkalittherassa apadànaü dutiyaü
533. Mahàkappinattheràpadànaü
5727. Padumuttaro nàma jino sabbadhammànapàragu,
Udito jagadàkàse1 ravãva
saradambare.
5728. Vacanàbhàya bodheti veneyyapadumàni
so,
Kilesapaïkaü soseti matiraüsãhi
nàyako.
5729. Titthiyànaü yaso hanti khajjotàbhà
yathà ravi,
Saccatthàbhaü pakàseti ratanaüva
divàkaro.
5730. Guõànaü àyatibhåto
ratanànaüva sàgaro,
Pajjunnoriva bhåtàni dhammameghena
vassati.
5731. Akkhadasso tadà àsiü
nagare haüsasavhaye,
Upecca dhammamassosiü jalajuttaranàmino.
5732. Ovàdakassa bikkhånaü
sàvakassa katàvino,
Guõaü pakàsayantassa tosayantassa2
me manaü.
5733. Sutvà patãto sumano nimantetvàna
taü ñhànambhipatthayiü.
Sasissaü bhojayitvàna taü
ñhànambhipatthayiü.
5734. Tadàbhàsi mahàbhàgo3
haüsadundubhisussaro, 4
Passathetaü mahàmattaü vinicchayavisàradaü.
5735. Maüpàdamåle patãtaü5
samuggatatanåruhaü,
Jimutavaõõaü pãõaüsaü
pasannanayanànanaü.
5736. Parivàrena mahatà ra¤jayaü
taü6 mahàyasaü,
Eso katàvino ñhànaü
pattheti muditàsayo.
5737. Iminà [PTS Page 469] [\q 469/]
piõóapàtena7 cetanàpaõidhãhi
ca, 8
Kappasatasahassàni nåpapajjati
duggatiü.
5738. Devesu devasobhaggaü manussesu mahantataü,
Anubhotvàvasesena9 nibbànaü
pàpuõissati.
1. Ajañàkàse, machasaü.
Jaladàkàse, [PTS.]
2. Tappayantassa, machasaü.
3. Tadà haüsasambhàgo, machasaü.
4. Haüsadundubhinissaro, theragàthaññhakathà:
haüsadundubhinissano, machasaü.
5. Patitaü pàdamåle me, machasaü.
6. Ra¤jayannaü, sãmu, ràjayuttaü,
machasaü. 7. Paõipàtenaü, machasaü.
8. Càgena paõidhãhi ca,
machasaü.
9. Anubhotvàna sesena, machasaü
[BJT Page 304] [\x 304/]
5739. Satasahasse ito kappe okkàkakulasambhavo.
Gotamo nàma gottana satthà loke
bhavissati.
5740. Tassa dhammesu dàyàdo oraso
dhammanimmito,
Kappino nàma nàmena hessati satthusàvako.
5741. Tatohaü sukataü kàraü
katvàna jinasàsane,
Jahitvà mànusaü dehaü
tusitaü agamàsahaü.
5742. Devanamànusarajjàni sataso
anusàsiya,
Bàràõasãsamàsanne
jàto keniyajàtiyaü.
5743. Sahassaparivàrena1 sapajàpatiko
ahaü,
Pa¤ca paccekabuddhànaü satàni
samupaññhahiü.
5744. Temàsaü bhojayitvàna
pacchà'dambha ticãvaraü,
Tato cutà mayaü sabbe ahumbha tidasåpagà.
5745. Puto sabbe manussattaü àgamimbha2
tato cutà,
Kukkuñambhi pure jàtà
himavantassa passato.
5746. Kappino nàmahaü àsiü
ràjaputto mahàyaso,
Sesàmaccakule jàtà mameva
parivàrayuü.
5747. Mahàrajjasukhaü patto sabbakàmasamiddhimà,
Vàõijehi samakkhàtaü
buddhappàdamahaü suõiü.
5748. "Buddho loke samuppanno asamo ekapuggalo,
So pakàseti saddhammaü amataü
sukhamuttamaü.
5749. Suyuttà tassa sissà ca sumuttà
ca anàsavà, "
Sutvà tesaü suvacanaü sakkaritvàna
vàõije.
5750. Pahàya rajjaü sàmacco
nikkhamaü buddhamàmako,
Nadiü disvà mahàcandà
påritaü samatittikaü.
5751. Appatiññhaü anàlambaü
duttaraü sãghavàhiniü,
Guõaü saritvà buddhassa
sotthinà samatikkamiü.
5752. Bhavasotaü sace buddho tiõõo
lokantagå vidu,
Etena saccavajjena gamanaü me samijjhatu.
1. Satasahasseparivàro, syà.
2. Agamimha, machasaü.
[BJT Page 306] [\x 306/]
5753. Yadi [PTS Page 470] [\q 470/]
santigamo maggo mokkho vaccantikaü1 sukhaü,
Etena saccavajjena gamanaü me samijjhatu.
5754. Saïgho ce tiõõakantàro
pu¤¤akkhetto anuttaro,
Etena saccavajjena gamanaü me samijjhatu.
5755. Saha kate saccavare maggà apagataü
jalaü,
Tato sukhena uttiõõo nadãtãre
manorame.
5756. Nisisannaü addasaü buddhaü
udentaüva pabhaïkaraü,
Jalantaü hemaselaüva dãparukkhaüva
jotitaü.
5757. Sasã va2 tàràsabhitaü sàvakehi purakkhataü, vàsavaü viya vassantaü desanàjaladaü tadà3
5758. Vanditvàna sahàmacco ekamantaü
upàvisiü4
Tato no àsayaü5 ¤atvà
buddho dhammamadesayã.
5759. Sutvàna dhammaü vimalaü
avocumha mayaü jinaü,
Pabbàjehi mahàvãra nibbittamha6
mayaü bhave.
5760. Savàkkhàto7 bhikkhave dhammo
dukkhantakaraõàya vo,
Caratha brahmacariyaü iccàha muni
sattamo.
5761. Saha vàcàya sabbepi bhikkhuvesadharà
mayaü,
Ahumbha upasampannà sotàpannà
ca sàsane.
5762. Tato jetavanaü gavatvà anusàsi
vinàyako,
Anusiññho jinenàhaü
arahattamapàpuõiü.
5763. Tato bhikkhusahassaü8 taü anàsàsiü
ahaü tadà,
Mamànusàsanakarà tepi
àsuü anàsavà.
5764. Jino tasmiü guõe tuññho
etadagge ñhapesi maü,
Bhikkhu ovàdakànaggo kappinoti
mahàjane.
5765. Satasahasse kataü kammaü phalaü
dassesi me idha,
Sumutto saravevegova kilese jhàpayi9
mama.
1. Mokkhadaü santikaü, syà.
2. Sasiüva, machasaü.
3. Desanàjaladantaraü, machasaü.
Devenajaladantaraü, syà. [PTS.]
4. Ekamantamupàcisaü, machasaü.
5. Tatosajjhàsayaü, syà.
6. Nibbinnàmha, machasaü
7. Svakkhàto, machasaü.
8. Tatobhikkhusahassàni, machasaü.
9. Jhàpayiü, machasaü.
[BJT Page 308] [\x 308/]
5766. Kilesà jhàpità mayhaü
bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo va bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
5767. Svàgataü vata me àsi
buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü
buddhassaü sàsanaü.
5768. Pañisambhidà catasso ca
vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü.
Itthaü sudaü àyasmà mahàkappino thero imaü gàthàyo abhisitthàti
Mahàkappinattherassa apadànaü tatiyaü.
534. Dabbattheràpadànaü
5769. Padumuttaro [PTS Page 471] [\q 471/]
nàma jino sabbalokavidå muni,
Ito satasahassamhi kappe uppajji cakkhumà.
5770. Ovàdako vi¤¤àpako
tàrako sabbapàõinaü,
Desanàkusalo buddho tàresi ranataü
bahuü.
5771. Anukampako kàruõiko hitesã
sabbapàõinaü,
Sampatte titthiye sabbe pa¤casãle
patiññhapi1
5772. Evaü niràkulaü àsi
su¤¤ataü2 titthiyehi ca,
Vicittaü arahantehi vasãbhåtehi
tàdihi.
5773. Ratanànaññhapa¤¤àsa3
uggato so mahàmuni,
Ka¤canagghiyasaïkàso battiüsavaralakkhaõo.
5774. Vassasatasahassàni àyu vijjati
tàvade,
Tàvatà tiññhamàno
so tàresi janataü bahuü.
5775. Tadàhaü haüsavatiyà
seññhiputto mahàyaso,
Upetvà lokapajjotaü assosiü
dhammadesanaü.
5776. Senàsanàni bhikkhånaü
pa¤¤àpentaü sasàvakaü,
Kittayantassa vacanaü suõitvà
mudito ahaü.
5777. Adhikàraü sasaïghassa
katvà tassa mahesino,
Nipacca sirasà pàde taü
ñhànambhipatthayiü.
1. Patiññhahi, syà.
2. Su¤¤akaü, syà.
3. Pa¤¤àsaü, machasaü.
[BJT Page 310] [\x 310/]
5778. Tadà bhàsi1 mahàvãro
mama kammaü pakittayaü,
Yo sasaïghamabhojesi sattàhaü
lokanàyakaü.
5779. Soyaü kamalapattakkho sãhaüso
kanakattavo,
Mama pàdamåle nipatã2 patthayaü
ñhànamuttamaü.
5780. Sahasahasse ito kappe okkàkakulasambhavo,
Gotamo nàma nàmena3 satthà
loke bhavissati.
5781. Sàvako tassa buddhassa dabbo nàmena
vissuto,
Senàsanapa¤¤àpako
aggo hessati'yaü4 tadà.
5782. Tena kammena sukatena cetanàpaõãdhãhi
ca,
Jahitvà mànusaü dehaü
tàvatiüsamagacchahaü.
5783. Satànaü tãõikkhattu¤ca
devarajjamakàrayiü,
Satànaü pa¤cakkhattu¤ca
cakkavatti ahosahaü.
5784. Padesarajjaü [PTS Page 472] [\q 472/]
vipulaü gaõanàto asaükhiyaü,
Sabbattha sukhito àsiü tassa kammassa
vàhasà.
5785. Ekanavute ito kappe vipassã nàma
nàyako,
Uppajji càrunayano5 sabbadhammavipassako.
5786. Duññhacitto upavadiü
sàvakaü tassa tàdino,
Sabbàsavaparikkhãõaü
suddhoti ca vijàniya.
5787. Tasseva naravãrassa sàvakànaü
mahesinaü,
Salàkaü paggahetvàna6 khãrodanamadàsahaü.
5788. Imamhi bhaddake kappe brahmabandhu mahàyaso,
Kassapo nàma nàmena uppajji vadataü
varo.
5789. Sàsanaü jotayitvà so
abhibhuyya kutitthiye,
Veneyye7 vinayitvàna nibbuto so sasàvako.
5790. Sasisse nibbute nàthe atthamentamhi8
sàsane,
Devà kandiüsu saüviggà
muttakesà rudammukhà.
1. Tadàhàsa, sãmu. Machasaü.
2. Patito, [PTS.]
3. Gottena, machasaü.
4. Hessatayà, sãmu.
5. Càrudassano, machasaü.
6. Salàka¤cagahetvàna,
machasaü.
7. Vineyya, machasaü.
8. Antappattambhi, theragàthaññhakathà.
[BJT Page 312] [\x 312/]
5791. "Nibbàyissatã dhammakkho
na passissàma subbate,
Na suõissàma saddhammaü
aho no appapu¤¤atà. "
5792. Tadàyaü pañhavã1
sabbà acalà sàcalà'calã2,
Sàgaro ca sasokova vinadã karuõaü
giraü.
5793. Catuddisà dundubhiyo nàdayiüsu
amànusà,
Sammantato asaniyo phaliüsu3 ca bhayàvahà.
5794. Ukkà patiüsu nabhasà
dhåmaketu ca'dissatha, 4
Sabbatthalajasattà ca5 raviüsu
karuõaü migà.
5795. Uppàte6 dàruõe disvà
sàsanatthaïgamasuvake,
Saüviggà bhikkhavo satta cintayimha
mayaü tadà.
5796. Sàsanena vinàmhàkaü
jãvitena alaü mayaü,
Pavisitvà mahàra¤¤aü
yu¤jàma jinasàsane7.
5797. Addasumbha8 tadàra¤¤e
ubbiddhaü selamuttamaü,
Tissenaõiyà tamàruyha
tisseõiü pàtayimhase.
5798. Tadà [PTS Page 473] [\q 473/]
ovadi no thero buddhuppàdo sudullabho,
Saddhà ca dullabhà9 laddhà
thokaü sesa¤ca10 sàsanaü.
5799. Nipatanti khaõàtãtà
anante dukkhasàgare,
Tasmà payogo kattabbo yàva ñhàti
mune mataü. 11
5800. Arahà àsi so thero anàgàmã
tadànugo,
Susãlà itare yuttà devalokaü
agamhase.
5801. Nibbuto tiõõasaüsàro
suddhàvàse ca ekako,
Ahaü ca pukkusàtã ca sabhiyo
bàhiyo tathà.
5802. Kumàrakassapo ceva tattha tatthåpagà
mayaü,
Saüsàrabandhanà muttà
gotamenànukampità.
5803. Mallesu kusinàràyaü
jàto gabbheva me sato,
Matà màtà citàråëhà
tato nippatito ahaü.
5804. Patito dabbapu¤jamhi tato dabboti
vissuto,
Brahmacàrãbalenàhaü
vimutto sattavassiko.
1. Pathavi, machasaü.
2. Calàcalà, machasaü. Pulàpålã,
syà.
3. Patiüsu, sãmu.
4. Dissati, machasaü.
5. Sadhåmà jàlavaññà
ca, machasaü.
6. Uppàde, machasaü.
7. Sàsanaü, machasaü.
8. Addasamha, machasaü. Sãmu.
9. Saddhàtidullabhà, machasaü.
10. Thokasesa¤ca, sãmu.
11. Yàva tiññhati sàsanaü,
syà. Theragàthaññhakathà
12. Pakkusàti ca, machasaü.
[BJT Page 314] [\x 314/]
5805. Khãrodanaphalenàhaü
pa¤cahaïgehupàgato,
Khãõàsavopavàdena
pàpehi bahucotito.
5806. Ubho pu¤¤aü ca pàpa¤ca
vãtivattomhi' dànahaü. 1
Patvàna paramaü santiü viharàmi
anàsavo.
5807. Senàsanaü pa¤¤àpayiü
bhàsayitvàna subbate,
Jino tasmiü guõe tuññho
etadaggo phapesi maü.
5808. Kilesà jhàpità mayhaü
bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo va bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
5809. Svàgataü vata me àsi
buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü
buddhassaü sàsanaü.
5810. Pañisambhidà catasso ca
vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü.
Itthaü sudaü àyasmà dabbo mallaputto thero imaü gàthàyo abhisitthàti
Dabbo mallaputtattherassa apadànaü catutthaü.
535. Kumàrakassapattheràpadànaü
5811. Ito satasahassamhi kappe uppajji nàyako,
Sabbalokahito vãro padumuttaranàmako.
5812. Tadàhaü bràhmaõo
hutvà vissuto vedapàragå,
Divàvihàraü vivaraü
addasaü lokanàyakaü.
5813. Catusaccaü [PTS Page 474] [\q 474/]
pakàsentaü bodhayantaü sadevakaü,
Vicittakathikànaggaü vaõõayantaü
mahàjane.
5814. Tadà muditacittohaü nimantetvà
tathàgataü,
Nànàrattehi vatthehi alaïkatvàna
maõóapaü.
5815. Nànàratanapajjotaü
sasaïghaü bhojayiü tahiü,
Bhojayitvàna sattàhaü nànaggarasabhojanaü.
5816. Nànàvaõõehi2
pupphehi påjayitvà sasàvakaü,
Nipajja pàdamålamhi taü ñhànaü
patthayiü ahaü.
1. Dànihaü, machasaü.
2. Nànàcittehi, machasaü,
[BJT Page 316] [\x 316/]
5817. Tadà munivaro àha kàruõekarasàsayo,
1
Passathetaü dijavaraü padumànalovanaü.
5818. Pãtipàmojjabahulaü
samuggatatanåruhaü,
Bhàsàhitavisàlakkhaü2
mama sàsanalàlasaü.
5819. Mama pàdamåle patitaü3
ekàvatta sumànasaü,
Esa pattheti taü ñhànaü
vicittakathikattanaü4.
5820. Satasahasse ito kappe okkàkakulasambhavo,
Gotamo nàma gottena satthà loke
bhavissati.
5821. Tassa dhammesu dàyàdo oraso
dhammanimmito,
Kumàrakassapo nàma hessati satthusàvako.
5822. Vicittapupphadussànaü ratanànaü
ca vàhasà,
Vicittakañhikànaü so aggataü
pàpuõissati.
5823. Tena kammena sukatena cetanàpaõãdhãhi
ca,
Jahitvà mànusaü dehaü
tàvatiüsamagacchahaü.
5824. Parimbhamaü bhavàkàse5
raïgamajjhenaño yathà, 6
Sàkhàmigatrajo hutvà migiyà
kuccimokkamiü.
5825. Tadà mayi kucchigate majjhavàro
upaññhito,
Sàkhena vattà me màtà
nigrodhaü saraõaü gatà.
5826. Tena sà migaràjena maraõaü
parimocità,
Pariccajitvà saü pàõaü7
mamevaü ovadã tadà.
5827. Nigrodhameva seveyya na sàkhamupasaüvase,
Nigrodhasmiü mataü seyyo yaü
ce sàkhamhi8 jãvitaü.
5828. Tenànusiññho9 migayuthapena
ahaü ca màtà ca tathetare ca,
âgamma [PTS Page 475] [\q 475/]
rammaü tusitàdhivàsaü gatà pavàsaü
sagharaü yatheva.
5829. Puno kassapavãrassa atthamentamhi
sàsane,
âruyha selasikharaü yu¤jitvà
jinasàsanaü.
1. Karuõokaruõàlayo, syà.
Karuõàkarasàsayo, theragàthàññhakathà.
2. Hàsamhitavisàlakkhaü,
machasaü. Sãmu. Hàsàdhikaü, theragàthaññhakathà
3. Patitaü pàdamåle me, machasaü.
4. Vicittakathikatthadaü, sãmu.
5. Bhavàbhave, machasaü.
6. Raïgamajjhe yathà naño,
theragàthaññhakathà, raïgamajjhanaño
yathà, sãmu. Machasaü. 7. Sapàõaü,
machasaü.
8. Sàkhasmi, machasaü.
9. Tenànusiññhà,
machasaü.
[BJT Page 320] [\x 320/]
5830. Idànahaü1 ràjagahe
jàto seññhikule ahu, 2
âpannasattà3 me màtà
pabbaji anagàriyaü.
5831. Sagambhaü taü viditvàna
devadattamupànayuü,
So avoca vinàsetha pàpikaü
bhikkhunãü imaü.
5832. Idànipi munindena jinena anukampità,
Sukhãni ajanã mayhaü màtà
bhikkhunupassaye.
5833. Taü viditvà mahãpàlo
kosalo maü aposayi,
Kumàraparihàrena nàmenàha¤ca
kassapo.
5834. Mahàkassapamàgamma ahaü
kumàrakassapo,
Vammikasadisaü kàyaü sutvà
buddhena desitaü.
5835. Tato cittaü vimucci me anupàdàya
sabbaso,
Pàyàyiü damayitvàhaü
etadaggaü apàpuõiü.
5836. Kilesà jhàpità mayhaü
bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo va bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
5837. Svàgataü vata me àsi
buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü
buddhassaü sàsanaü.
5838. Pañisambhidà catasso ca
vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü.
Itthaü sudaü àyasmà kumàrakassapo thero imaü gàthàyo abhisitthàti
Kumàrakassapattherassa apadànaü pa¤camaü.
Catuvãsatimaü bhàõàvàraü.
536. Bàhiyattheràpadànaü
5839. Ito satasahassamhi kappe uppajji nàyako,
Mahappabho tilokaggo nàmena padumuttaro.
5840. Khippàbhi¤¤assa bhikkhuno
guõaü kittayato mune,
Sutvà udaggacittohaü kàraü
katvà mahesino-
1. Idànàhaü machasaü.
2. Ahuü, machasaü.
3. âpannagambhà, sãmu.
[BJT Page 320] [\x 320/]
5841. Datvà sattàhikaü dànaü
sasissassa mune ahaü,
Abhivàdiya sambuddhaü taü
ñhànaü patthayiü tadà.
5842. Tato maü vyàkarã1 buddho
etaü passatha bràhmaõaü,
Patitaü pàdamåle me pasannanayanànanaü2.
5843. Hemaya¤¤opavitaïgaü
[PTS Page 476] [\q 476/] avadàtananuttavaü,
Palambibimbatamboññhaü sitatiõhasamaü
dvãjaü3
5844. Guõatthàmabahutaraü4
samuggatatanåruhaü,
Guõoghàyatanãbhåtaü
pãtisamphullitànanaü.
5845. Eso patthayate ñhànaü
khippàbhi¤¤assa bhikkhuno,
Anàgate mahàvãro gotamo
nàma hessati.
5846. Tassa dhammesu dàyàdo oraso
dhammanimmito,
Bàhiyo nàma nàmena hessati
satthusàvako.
5847. Tadàtituññho5 vuññhàya
yàvajãvaü mahàmune,
Kàraü katvà cuto saggaü
agaü sabhavanaü yathà.
5848. Devabhåto manusso và sukhito
tassa kammuno,
Vàhasà saüsaritvàna
sampattiü anubhosahaü6.
5849. Puno7 kassapavãrassa atthamentamhi
sàsane,
âruyha selasikharaü yu¤jitvà
jinasàsanaü.
5850. Visuddhasãlà sappa¤¤à
jinasàsanakàrakà,
Tato cutà pa¤cajanà devalokaü
agamhase.
5851. Tatohaü bàhiyo jàto
bhàrukacche puruttame,
Tato nàvàya pakkhanto8 sàgaraü
appasiddhiyaü. 9
5852. Tato nàvà abhijjittha gantvàna
katipàhakaü,
Tadà bhiüsanake10 ghore patito
makaràkare.
5853. Tadàhaü vàyamitvàna
santaritvà mahodadhiü.
Suppàra11 paññanavaraü
sampatto mandamedhiko. 12
5854. Dàrucãraü nivàsetvà
gàmaü piõóàya pàvisiü,
Tadàha so jano tuññho
arahàyamidhàgato.
1. Byàkari, machasaü
2. Cariyaü paccavekkhaõaü,
machasaü.
3. Setatiõahasmiü dijaü, machasaü.
4. Guõathàmbahutaraü, machasaü.
5. Tadàhituññho, machasaü.
6. Anubhomahaü, machasaü.
7. Puna, machasaü.
8. Pakkhando, machasaü. Pakkanto, [PTS.]
9. Appasiddhikaü, sãmu.
10. Bhiüsasanake, machasaü.
11. Suppàda, machasaü.
12. Mandamedhito, machasaü.
[BJT Page 322] [\x 322/]
5855. Imaü annena pànena vatthena
sayanena ca,
Bhesajjena ca sakkaccà hessàma
sukhità mayaü.
5856. Paccayànaü tadà làbhã
tehi sakkatapåjito,
Arahà'hanti saükappaü uppàdesiü
ayoniso.
5857. Tato [PTS Page 477] [\q 477/]
me cittama¤¤àya codayã pubbadevatà,
Na tvaü upàyamagga¤¤å
kuto tvaü arahaü bhave.
5858. Codito tàya saüviggo tadàhaü
paripucchisaü,
Ke và ete kuhiü loke arahanto naruttamà.
5859. Sàvatthiyaü kosalamandire
jino pahåtapa¤¤o varabhurimedhaso
So sakyaputto arahà anàsavo deseti
dhammaü arahattapattiyà.
5860. Tadassa sutvà vacanaü supãõito
Tidhiüva laddhà kapaõo'tivimhito,
Udaggacitto arahattamuttamaü1
Sudussanaü daññhumanantagocaraü.
5861. Tadà tato nikkhamitåna satvaraü2
Kadà jinaü passàmi vimàlananaü
Upecca rammaü vijitavhayaü vanaü
Dije apucchiü kuhiü lokanandano.
5862. Tato avocuü naradevavandito
Puraü paviññho asanesanàsayo3
Sace hi4 khippaü munidassanussuko
Upecca vandàhi tamaggapuggalaü.
5863. Tatohaü tuvaññaü
gantvà sàvatthipuramuttamaü,
Vicarantaü tamaddakkhiü piõóatthamapihàgidhaü5.
5864. Pattapàõiü alolakkhaü
bhàjayantaü viyàmataü6,
Sirãnilayasaïkàsaü
ravidittiharànanaü.
5865. Pàõasantàraõatthàya
[PTS Page 478] [\q 478/] piõóàya
vicaràmahaü,
Na te dhammakathàkàlo iccàha
munisattamo.
1. Arahattamuttamaü, machasaü.
2. Nikkhamitvàna satthuno, machasaü.
3. Asanesanàya so, machasaü.
4. Sasova, machasaü paccehi, syà.
5. Piõóatthaü apihàgidhaü,
machasaü jotayantaü idhàmataü, syà.
6. Pàcayantaü pãtàkaraü,
machasaü.
[BJT Page 324] [\x 324/]
5867. Tadà punappunaü buddhaü
àyàciü dhammalàlaso,
So me dhammadesesi gambhãraü su¤¤ataü
padaü.
5868. Tassa dhammaü suõitvàna
pàpuõiü àsavakkhayaü,
Parikkhãõàyuko santo aho
satthà'nukampako.
5869. Kilesà jhàpità mayhaü
bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo va bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
5870. Svàgataü vata me àsi
buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü
buddhassaü sàsanaü.
5871. Pañisambhidà catasso ca
vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü.
5872. Evaü thero viyàkàsi
bàhiyo dàrucãriyo,
Saïkàrakåñe patito
bhåtàviññhàya gàviyà.
5873. Attano pubbacaritaü1 kittayitvà
mahàmati,
Parinibbàyã so vãro2 sàvatthiyaü
puruttame.
5874. Nagarà nikkhamanto taü disvàna
isisattamo,
Dàrucãradharaü dhãraü
bàhiyaü bàyinàgamaü.
5875. Bhåmiyaü patitaü dantaü
indaketuüva3 pàtitaü,
Gatàyusaü gatakelasaü4 jinasàsanakàrakaü.
5876. Tato àmantayã satthà
sàvake sàsane rate,
"Gaõhatha netvà5 jhàpetha
tanuü sabrahmacàrino.
5877. Thåpaü karotha påjetha
nibbuto so mahàmati,
Khippàbhi¤¤ànamesaggo
sàvako me vacokaro.
5878. Sahassampi ce gàthà anatthapadasaühità,
Ekaü kàthàpadaü seyyo
sutvà upasammati.
5879. Yattha àpo ca pañhavã6
tejo vàyo na gàdhati,
Na tattha sukkà jotanti àdicco
nappakàsati,
Na tattha candimà bhàti tamo
tattha na vijjati.
1. Pubbacariyaü, machasaü.
2. Thero, machasaü. Dhãro, syà.
3. Indaketuva, machasaü.
4. Gatàyuü sukkhakilesaü,
machasaü.
5. Hutvà, syà. [PTS.]
6. Pathavã, machasaü.
[BJT Page 326] [\x 326/]
5880. Yàdà ca attanà vedi
muni monena bràhmaõo,
Atha råpà aråpà ca
sukhadukkhà vimuccati.
Iccovaü abhaõã nàtho
tilokasaraõo muni.
Itthaü sudaü àyasmà bàhiyo thero imà gàthàyo abhisitthàti.
Bàhiyattherassa apadànaü chaññhaü.
537. Koññhitattheràpadànaü
5881. Padumuttaro [PTS Page 479] [\q 479/]
nàma jino sabbalokavidu muni,
Ito satasahassamhi kappe uppajji cakkhumà.
5882. Ovàdako vi¤¤àpako
tàrako sabbapàõinaü,
Desanàkusalo buddho tàresi janataü
bahuü.
5883. Anukampako kàruõiko hitesã
sabbapàõinaü,
Sampatte titthiye sabbe pa¤casãle
patiññhapi. 1
5884. Evaü niràkulaü àsi
su¤¤akaü titthiyehi ca,
Vicittaü arahantehi vasãbhåtehi
tàdihi.
5885. Ratanànaññhapa¤¤àsaü
uggato so mahàmuni,
Ka¤ca nagghiyasaïkàso battiüsavaralakkhaõo.
5886. Vassasatasahassàni àyu vijjati
tàvade,
Tàvatà tiññhamàno
so tàresi janataü bahuü.
5887. Tadàhaü haüsavatiyaü
bràhmaõo vedapàragu,
Upetvà sattasàraggaü2 assosiü
dhammadesanaü.
5888. Tadà so sàvakaü vãro
pabhinnamatigocaraü,
Atthe dhamme ca nerutte3 pañibhàne
ca kovidaü.
5889. òhapesi etadaggamhi taü sutvà
mudito ahaü,
Sasàvakaü jinavaraü sattàhaü
bhojayiü tadà.
5890. Dussehakacchàdayitvàna sasissaü
buddhisàgaraü,
Nipacca pàdamålamhi taü ñhànaü
patthayiü ahaü.
5891. Tato avoca lokaggo passathetaü dijuttamaü,
Vinataü pàdamåle me kamalodarasappabhaü.
1. Patiññhayã, theragàthaññhakathà.
2. Upeccasabbalokaggaü, machasaü.
3. Atthe dhamme nirutte ca, machasaü.
[BJT Page 328] [\x 328/]
5892. Buddhaseññhassa bhikkhussa1
ñhànaü patthayate ayaü,
Tàya saddhàya càgena dhammassa
savaõena2 ca.
5893. Sabbattha sukhito hutvà saüsaritvà
bhavàbhave,
Anàgatamhi addhàne ladacchate
taü manorathaü.
5894. Satasahasse ito kappe okkàkakulasambhavo,
Gotamo nàma nàmena3 satthà
loke bhavissati.
5895. Tassa [PTS Page 480] [\q 480/]
dhammesu dàyàdo oraso dhammanimmito
Koññhito nàma nàmena
hessati satthu sàvake.
5896. Taü sutvà mudito hutvà
yàvajãvaü tadà jinaü,
Mettacitto paricariü sato pa¤¤àsamàhito.
5897. Tena kammavipàkena cetanàpaõãdhãhi
ca,
Jahitvà mànusaü dehaü
tàvatiüsamagacchahaü.
5898. Sataü tãõikkhattu¤ca
devarajjamakàrayiü,
Satànaü pa¤cakkhattu¤ca
cakkavattã ahosahaü.
5899. Padesarajjaü vipulaü gaõanàto
asaükhiyaü,
Sabbattha sukhito àsiü tassa kammassa
vàhasà.
5900. Duve bhave saüsaràmi devatte
atha mànuse,
A¤¤aü gatiü na gacchàmi
suciõõassa idaü phalaü.
5901. Duve kule pajàyàmi khattiye
atha bràhmaõe,
Nãce kule na jàyàmi suciõõassa
idaü phalaü.
5902. Pacchimbhave4 sampatte brahmabandhu ahosahaü,
Sàvatthiyaü vippakule paccàjàto
mahaddhane.
5903. Màtà candavatã nàma
pità me assalàyano,
Yadà me pitaraü buddho vinayã
sabbasuddhiyà.
5904. Tadà pasanno sugate pabbajiü
anagàriyaü,
Moggallàno àcariyo upajjho5 sàrisambhavo.
1. Seññhaü buddhassa bhikkhussa,
syà.
2. Tena dhammassavanena, sãmu. Saddhammassavanena,
machasaü.
3. Gontena, machasaü.
4. Pacchime bhave, machasaü.
5. Upajjhà, machasaü.
[BJT Page 330] [\x 330/]
5905. Kesesu chijjamànesu diññhi
chinnà samålikà,
Nivàsento1 ca kàsàmaü
arahattamapàpuõiü.
5906. Atthadhammaniruttãsu pañibhàne
ca me mati,
Pahinnà tena lokaggo etadagge ñhapesi
maü.
5907. Asandiddhaü vãyàkàsiü
upatissena pucchito,
Pañisambhidàsu tenàhaü
aggo sambuddhasàsane.
5908. Kilesà jhàpità mayhaü
bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo va bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
5909. Svàgataü vata me àsi
buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü
buddhassaü sàsanaü.
5910. Pañisambhidà catasso ca
vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü.
Itthaü sudaü àyasmà mahàkoññhito thero imaü gàthàyo abhisitthàti
Mahàkoññhitattherassa apadànaü sattamaü.
538. Uruvelakassapattheràpadànaü
5911. Padumuttaro [PTS Page 481] [\q 481/]
nàma jino sabbalokavidu muni,
Ito satasahassamhi kappe uppajji cakkhumà.
5912. Ovàdako vi¤¤àpako
tàrako sabbapàõinaü,
Desanàkusalo buddho tàresi janataü
bahuü.
5913. Anukampako kàruõiko hitesã
sabbapàõinaü,
Sampatte titthiye sabbe pa¤casãle
patiññhapi. 2
5914. Evaü niràkulaü àsi
pu¤¤akaü titthiyehi ca,
Vicittaü arahantehi vasãbhutehi
tàdihi.
5915. Ratanànaññhapa¤¤àsaü
uggato so mahàmuni,
Ka¤canagghiyasaïkàso battiüsavaralakkhaõo.
1. Nivàsanto, sãmu.
2. Patiññhayã, sãmu.
Theragàthaññhakathà.
[BJT Page 332] [\x 332/]
5916. Vassasatasahassàni àyu vijjati
tàvade,
Tàvatà tiññhamàno
so tàresi janataü bahuü.
5917. Tadàhaü haüsavatiyaü
bràhmaõo sàdhusammato,
Upecca lokapajjotaü assosiü dhammadesanaü.
5918. Tadà mahàparisatiü
mahàpurisasàvakaü,
òhapentaü etadaggamhi sutvàna
mudito ahaü.
5919. Mahatà parivàrena nimannetvà
mahàjinaü,
Bràhmaõànaü sahassena
saha dànamadàsahaü.
5920. Mahàdànaü daditvàna
abhivàdiya nàyakaü,
Ekamante1 ñhito haññho
saha dànamadàsahaü.
5921. Tayi saddhàya me vãra adhikaraguõena
ca,
Parisà mahatã hotu nibbattassa
tahiü tahiü.
5922. Tadà avoca parisaü gajagajjitasussaro,
Karavãkaruto satthà etaü
passatha bràhmaõaü.
5923. Hemavaõõaü mahàbàhuü
kamalànanalovanaü,
Uddhaggatanujaü2 haññhaü
saddhàvantaü3 guõe mama.
5924. Esa patthayate ñhànaü4
sãhaghosassa bhikkhuno,
Anàgatamhi addhàne lacchite taü
manorathaü.
5925. Satasahasse ito kappe okkàkakulasambhavo,
Gotamo nàma gottena satthà loka
bhavissati.
5926. Tassa [PTS Page 482] [\q 482/]
dhammesu dàyàdo oraso dhammanimmito,
Kassapo nàma nàmena5 hessati
satthu sàvako.
5927. Ite dvenavute kappe ahu satthà
anuttaro,
Anåpamo asadiso phusso lokagganàyako.
5928. So ca sabbaü namaü hantvà
vijañetvà mahàjañaü,
Vassate amataü vuññhiü
tappayanto sadevakaü.
5929. Tadàhi hi bàràõasiyaü
ràjàpaccà ahumhase,
Bhàtaromha tayo sabbe saüvissatthà
ca6 ràjino.
1. Ekamantaü, machasaü.
2. Udaggatanujaü, machasaü.
3. Saddhavatta, machasaü.
4. Patthayi taü ñhànaü,
syà.
5. Gottena, machasaü.
6. Saüvisaññhàva,
machasaü.
[BJT Page 334] [\x 334/]
5930. Vãraïgaråpà balino
saïgàme aparàjità,
Tadà kupitapaccanto amhe àha
mahipati.
5931. Etha gantvàna paccantaü sodhetvà
añavãbalaü,
Khemaü mevijitaü katvà punarethà
ti1 bhàsatha.
5932. Tato mayaü avocumha yadi deyyàsi
nàyakaü,
Upaññhànàya amhàkaü
sàdhayissàma vo tato.
5933. Tato mayaü laddhavarà bhåmipàlena
pesità,
Nikkhittasatthaü paccantaü katvà
punarupecca taü.
5934. Yàcitvà satthupaññhànaü
ràjànaü lokanàyakaü,
Munivãraü labhitvàna yàvajãvaü
yajimha taü.
5935. Mahagghàni ca vatthàni paõãtàni rasàni ca, senàsanàni rammàni bhesajjàni hitàni ca.
5936. Datvà sasaüghassa mune2 dhammenuppàditàni
no,
Sãlavanto kàruõikà
bhàvatàyuttamànasà.
5937. Sadà3 paricaritvàna mettacittena
nàyakaü,
Nibbute tamhi lokagge påjaü katvà
yathàbalaü.
5938. Tato cutà santusitaü gatà
tattha mahàsukhaü,
Anubhåtà mayaü sabbe buddhapåjàyidaü
phalaü.
5939. Màyàkàro [PTS Page
483] [\q 483/] yathà raïge4 dasseti
vikatã bahu, 5
Tathà bhave bhamantohaü videhàdhipatã
ahuü.
5940. Guõàvelassa vàkyena
micchàdiññhãgatàsayo,
Narakammaggamàråëho rujàya6
mama dhãtuyà.
5941. Ovàdaü nàdiyitvàna
brahmunà nàradenahaü,
Bahudhà sàsito7 santo diññhaü
hitvàna pàpikaü.
5942. Pårayitvà visesena dasakammapathànahaü,
Hitvàna dehamagamiü saggaü
sabhavanaü yathà.
5943. Pacchimbhave sampatte8 brahmabandhu ahosahaü,
Bàràõasiyaü phitàyaü
jàto vippamahàkule.
5844. Maccuvyàdhijaràbhãto
jahitvàna mahàdhanaü, 9
Nibbànaü padamesanto jañilesu
paribbajiü.
1. Punadethàti, machasaü.
2. Sasaïghamunino, machasaü.
3. Saddhà, machasaü.
4. Laddho, syà. [PTS.]
5. Vikatiü bahuü, machasaü.
6. Rucàya, machasaü. Råpàsa
theragàthaññhakathà
7. Saüsito, machasaü.
8. Pacchime bhave sampatte, machasaü.
9. Ogàhetvà mahàvanaü,
machasaü.
[BJT Page 336] [\x 336/]
5945. Tadà dve bhàtaro mayhaü
pabbajiüsu mayà saha,
Uruvelàyaü màpetvà
assamaü nivasiü ahaü.
5946. Kassapo nàma gottena uruvelanivàsiko1,
Tato me àsi pa¤¤atti uruvelakassapo
iti.
5947. Nàdãsakàse bhàtà
me nàdãkassapaavhayo,
âsã samãpassanàmena
yagàya gayakassapo. 2
5948. Dve satàni kaniññhassa
tãõi majjhassa bhàtuno,
Mama pa¤casatànånà
sissà sabbe mamànugà.
5949. Tadà pecca maü buddho katvà
nànàvidhani me, 3
Pàñihãràni lokaggo
vinesi narasàrathi.
5950. Sahassaparivàrena ahosiü ehibhikkhuko,
Teheva saha sabbehi arahattamapàpuõiü
5951. Te [PTS Page 484] [\q 484/]
ceva¤¤e ca bahavo sissà maü parivàrayuü,
Sàsituü va samatthohaü tato
maü isisattamo.
5952. Mahàparisabhàvasmiü
etadagge ñhapesi maü,
Aho buddhe kataü kàraü saphalaü
me ajàyatha.
5953. Kilesà jhàpità mayhaü
bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo va bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
5954. Svàgataü vata me àsi
buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü
buddhassaü sàsanaü.
5955. Pañisambhidà catasso ca
vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü.
Itthaü sudaü àyasmà uruvelakassapo thero imaü gàthàyo abhisitthàti
Uruvelakassapattherassa apadànaü aññhamaü.
539. Ràdhattheràpadànaü
5956. Padumuttaro nàma jino sabbalokavidu
muni,
Ito satasahassamhi kappe uppajji cakkhumà.
5957. Ovàdako vi¤¤àpako
tàrako sabbapàõinaü,
Desanàkusalo buddho tàresi janataü
bahuü.
1. Uruvelàya nivasiü, syà.
2. Gayàyaü gayàkassapo,
machasaü.
3. Katvàna vividhàni me, machasaü.
[BJT Page 338] [\x 338/]
5958. Anukampako kàruõiko hitesã
sabbapàõinaü,
Sampatte titthiye sabbe pa¤casãle
patiññhapi.
5959. Evaü niràkulaü àsi
su¤¤akaü1 titthiyehi ca,
Vicittaü arahantehi vasãbhåtehi
tàdihi.
5960. Ratanànaññhapa¤¤àsaü
uggato so mahàmuni,
Ka¤canagghiyasaïkàso battiüsavaralakkhaõo.
5961. Vassasatasahassàni àyu vijjati
tàvade,
Tàvatà tiññhamàno
so tàresi janataü bahuü.
5962. Tadàhaü haüsavatiyaü
bràhmaõo mantapàragå,
Upecca taü naravaraü assosiü
dhammadesanaü.
5963. Pa¤¤àpentaü
mahàvãraü parisàsu visàradaü,
Pañibhàõeyyakaü bhikkhuü
etadagge vinàyakaü.
5964. Tadàhaü kàraü
katvàna sasaïghe lokanàyake,
Nipacca sirasà pàde taü
ñhànambhipatthayiü.
5965. Tato maü bhagavà àha
siïgãnikkhasamappabho,
Sarena rajanãyena kilesamalahàrinà.
5966. "Sukhã bhavassu dighàyu
sijjhataü2 paõidhi tava,
Sasaïghe me kataü kàra anãva
vipulaü tayà.
5967. Satasahasse [PTS Page 485] [\q 485/]
ito kappe okkàkakulasambhavo,
Gotamo nàma nàmena satthà
loka bhavissati.
5968. Tassa dhammesu dàyàdo oraso
dhammanimmito,
Ràdhoti nàmadheyyena hessati
satthusàvako.
5969. Sa te hetuguõe tuññho
sakyaputto naràsabho,
Pañibhàõeyyakànaggaü
pa¤¤àpessati nàyako. "
5970. Taü sutvà mudito hutvà
yàvajãvaü tadà jinaü,
Mettacitto paricariü sato pa¤¤àsamàhito.
5971. Tena kammena sukatena cetanàpaõidhãhi
ca,
Jahitvà mànusaü dehaü
tàvatiüsamagacchahaü.
1. Su¤¤ataü, machasaü.
2. Sijjhatu, machasaü.
[BJT Page 340] [\x 340/]
5972. Satànaü tãõikkhattuü
ca devarajjamakàrayiü,
Satànaü pa¤cakkhattuü
ca cakkavattã ahosahaü.
5973. Padesarajjaü vipulaü gaõanàto
asaükhiyaü,
Sabbattha sukhito àsiü tassa kammassa
vàhasà.
5974. Pacchimbhave sampatte giribbapuruttame,
Jàto vippakule'niddhe vikalacchàdanàsate,
5975. Kañacchubhikkhà pàdàsiü
sàriputtassa tàdino,
Yadà jiõõo ca vuddho ca
tadà' ràmamupàgamiü.
5976. Pabbàjenti na maü kekaci1
jiõõaü dubbalathàmakaü,
Tena dãno vivaõõaïgo
sokã2 càsiü tadà ahaü.
5977. Disvà mahàkàruõiko
mamàha so mahàmuni3,
Kimatthà putta sokañño
bråhi te cittajaü rujaü.
5978. Pabbajjaü na labhe vãra svàkkhàte
tava sàsane,
Tena sokena dãnosmi saraõaü
hohi nàyaka.
5979. Tadà bhikkhu samànetvà
àpucchi muni sattamo,
Imassa adhikàraü ye saranti vyàvarantu
te.
5980. Sàriputto tadàvoca kàramassa
saràmahaü,
Kañacchubhikkhaü dàpesi
piõóàya càrato mama.
5981. Sàdhu sàdhu kata¤¤usi
sàriputta imaü tuvaü,
Pabbàjehi dijaü vuddhaü hessatàjàniyo
ahaü.
5982. Tato [PTS Page 486] [\q 486/]
alatthaü pabbajjaü kammavàcepasampadaü,
Na cireneva kàlena pàpuõiü
àsavakkhayaü.
5983. Sakkaccaü munino vàkyaü
suõomi mudito yato,
Pañibhàneyyakànaggaü
tato maü ñhapayã jino.
1. Pabbajati na maü koci, machasaü.
2. Soko, machasaü.
3. Mamamàha mahàmunã,
machasaü.
[BJT Page 342] [\x 342/]
5984. Kilesà jhàpità mayhaü
bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo va bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
5985. Svàgataü vata me àsi
buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü
buddhassaü sàsanaü.
5986. Pañisambhidà catasso ca
vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü.
Itthaü sudaü àyasmà ràdho thero imaü gàthàyo abhisitthàti
Ràdhattherassa apadànaü navamaü.
540. Mogharàjattheràpadànaü*
5987. Padumuttaro nàma jino sabbalokavidå
muni,
Ito satasahassamhi kappe uppajji cakkhumà.
5988. Ovàdako vi¤¤àpako
tàrako sabbapàõinaü,
Desanàkusalo buddho tàresi janataü
bahuü.
5989. Anukampako kàruõiko hitesã
sabbapàõinaü,
Sampatte titthiye sabbe pa¤casãle
patiññhapi.
5990. Evaü niràkulaü àsi
su¤¤akaü titthiyehi ca,
Vicittaü arahantehi vasãbhåtehi
tàdihi.
5991. Ratanànaññhapa¤¤àsaü
uggato so mahàmuni,
Ka¤canagghiye saïkàso battiüsavaralakkhaõo.
1
5992. Vassasatasahassàni àyu vijjati
tàvade,
Tàvatà tiññhamàno
so tàresi janataü bahuü.
5993. Tadàhaü haüsavatiyaü
kule a¤¤atare ahuü,
Parakammàyane yutto natthi me ki¤ci
saüdhanaü.
5994. Pañikkamanasàlàyaü
vasanto katabhumiyaü,
Aggimujjàlayiü natthi daëhaü
kaõhàsi sà2 mahi.
5995. Tadà parisatiü nàtho
catusaccappakàsako,
Sàvakà sampakittesi lukkhacivaradhàrakaü.
* Catutthavagge a¤¤aü mogharàjàpadànaü vijjati. Theragàthaññhakathàyaü tameva uddharitvà dassitaü.
1. Bàttiüsavaralakkhaõo,
machasaü
2. Daëhaü kaõhàsiyà,
sãmu. Daëhakaõhà sisà, syà.
[BJT Page 344] [\x 344/]
5996. Tassa tamhi guõe tuññho
paõipacca1 tathàgataü,
Lukhacãvaradhàggaü patthayiü
ñhànamuttamaü.
5997. Tadà avoca bhagavà sàvake
padumuttaro,
Passathetaü purikasaü kucelaü
tanudehakaü.
5998. Pãtippasannavadanaü [PTS Page
487] [\q 487/] saddhàdhanasamanvitaü,
Uddhaggatanujaü haññhaü
acalaü sàlapiõóikaü2.
5999. Eso pattheti taü ñhànaü
saccasenassa bhikkhuno.
Lukhacãvaradhàrissa tassa vaõõagatàsayo.
3
6000. Taü sutvà mudito hutvà
nipacca sirasà jinaü,
Yàvajãvaü subhaü kammaü
karitvà jinasàsane.
6001. Tena kammena sukatena cetanàpaõãdhãhi
ca,
Jahitvà mànusaü dehaü
tàvatiüsupago ahaü.
6002. Pañikkamanasàlàyaü
bhåmidàhakakammunà,
Samasahassaü niraye adayhaü vedanaññito.
6003. Tena kammàvasesena pa¤cajàtisatànabhaü,
Manusso kulajo hutvà jàtiyà
lakkhaõaïkito.
6004. Pa¤cajàtisatàneva
kuññharogasamappito,
Mahàdukkhaü anubhaviü tassa
kammassa vàhasà.
6005. Imasmiü bhaddake kappe upariññhaü
yasassinaü,
Piõóapàtena tappesiü
pasannamànaso ahaü.
6006. Tena kammavisesena cetanàpaõidhãhi
ca,
Jahitvà mànusaü dehaü
tàvatiüsamagacchahaü.
6007. Macchimabhave sampatte ajàyiü
khattiye kule,
Pituno accayenàhaü mahàrajjasamappito.
6008. Kuññharogàbhibhutohaü
na ratiü na sukhaü labhe,
Moghaü rajjasukhaü4 yasmà
mogharàjà tato amaü.
6009. Kàyassa dosaü disvàna
pabbajiü anagàriyaü,
Bàvarissa dijaggassa sissattaü
ajjhupàgamiü.
6010. Mahatà parivàrena upecca
naranàyakaü,
Apucchiü nipuõaü pa¤haü
taü vãraü vàdisådanaü.
1. Patipajja, syà
2. Sàlapiõóitaü,
machasaü.
3. Vaõõasitàsayo, machasaü.
4. Rajjaü sukhaü, machasaü.
[BJT Page 346] [\x 346/]
6011. Ayaü loko paro loko brahmaloko sadevako,
Diññhiü1 te nàbhijànàti2
gotamassa yasassino.
6012. Evàbhikkantadassàviü
[PTS Page 488] [\q 488/] atthi pa¤hena
àgamaü,
Kathaü lokaü avekkhantaü maccuràjà
na passati.
6013. Su¤¤ato lokaü avekkhassu
mogharàja sadà sato,
Attànudiññhiü åhacca
evaü maccutaro siyà.
6014. Evaü lokaü avekkhantaü
maccuràjà na passati,
Iti maü abhaõi buddho sabbarogatikicchako,
6015. Saha gàthàvasànena
kesamassuvivajjito,
Kàsàvavatthavasano àsiü
bhikkhu tathàrahà.
6016. Saüghikesu vihàresu na vasiü
rogapiëito,
Mà vihàro padussãti vàtarogehi
piëito. 3
6017. Saüsàrakåñà
àhitvà4 susànà rathàkàhi ca,
Tato saüghàñikaü katvà
dhàrayiü lukhacãvaraü.
6018. Mahàbhisakko tasmiü me guõe
tuññho vinàyako,
Lukhacãvaradhàrãnaü
etadagge ñhapesi maü.
6019. Pu¤¤apàpaparikkhãõo
sabbarogavivajjito,
Sikhãva anupàdàno nibabàyissamanàsavo.
6020. Kilesà jhàpità mayhaü
bhavà sabbe samåhatà,
Nàgo va bandhanaü chetvà
viharàmi anàsavo.
6021. Svàgataü vata me àsi
buddhaseññhassa santike,
Tisso vijjà anuppattà kataü
buddhassaü sàsanaü.
6022. Pañisambhidà catasso ca
vimokkhàpi ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü.
Itthaü sudaü àyasmà mogharàjatthero imaü gàthàyo abhisitthàti
Mogharàjattherassa apadànaü dasamaü.
Kaccànavaggo catupa¤¤àsamo.
1. Diññhiü no, machasaü.
Diññhaü no, [PTS] Sãmu.
2. Nàbhijànàmi, sãmu.
Machasaü. Syà.
3. Vàcàyàbhisupãëito,
syà. [PTS.]
4. âhatvà, sãmu.
[BJT Page 348] [\x 348/]
Uddànaü: -
Kaccàno vakkalã thero mahàkappinasavhayo
Dabbo kumàranàmo ca bàhiyo
koññhito vasã
Uruvelakassapo ràdho mogharàjà
ca paõóito,
Tãõi gàthàsatànettha
dvàsaññhi ceva piõóità