[CPD Classification 2.5.14]
[PTS Vol Bu - ] [\z Bv /] [\f I /]
[BJT Vol Bu - ] [\z Bv /] [\w I /]
[BJT Page 76] [\x  76/]
[PTS Page 023] [\q  23/]
 
Suttantapiñake khuddakanikàye
Buddhavaüsapàëi

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa
4. Sumana buddhavaüso

1. Maïgalassa aparena sumano nàma nàyako
Sabbadhammehi asamo sabbasattàna' muttamo.

2. So'pi tadà amatabheriü1 ahanã 2 mekhale pure,
Dhammasaïkhasamàyuttaü navaïgaü jinasàsanaü.

3. Nijjinitvà3 kilese so4 patvà sambodhi'muttamaü
Màpesi nagaraü satthà5 saddhammapuravaruttamaü. 6

4. Nirantaraü akuñilaü ujuü7 vipula vitthataü màpesi so mahàvãthiü satipaññhànavaruttamaü.

5. Phale cattàri sàma¤¤e catasso pañisambhidà
Chaëabhi¤¤àññha samàpatti pasàresi tattha vãthiyaü.

6. Ye appamattà akhilà hiri viriyehu'pàgatà
Te te ime guõavare àdiyanti yathà sukhaü.

7. Evametena yogena uddharanto mahàjanaü
Bodhesi pañhamaü satthà koñisatasahassiyo.

8. Yamhi kàle mahàvãro ovadi 8 titthiye gaõe
Koñi sahassàbhisamiüsu 9 dutiye dhammadesane.

9. Yadà devà manussà ca samaggà ekamànasà
Nirodha pa¤haü pucchiüsu saüsaya¤cà'pi mànasaü. 10

10. Tadà'pi dhammadesane11 nirodha paridãpane12
Navuti koñi sahassànaü tatiyà'bhisamayo13 ahu.

1. Tadàamatabheriü so-machasaü 2. âhani-machasaü àhari manupa, 3. Nijinitvà-manupa,
Vicinitvà-sãmu, jinitvàna-[PTS. 4.] Kilesehi-pu. 5. Tattha-sãmu.
6. Dhammapuravaruttame-sãmu. 7. Uca-manupa, ma, [PTS] 8. Ovadati-sãmu.
9. Koñisatasahassànaü abhisamiüsu-manupa. 10. Mànaso-mavi. 11. Dhammaü desento-mavi. 12. Paridãpanaü-mavi. 13. Dhammàbhisamayo-mavi
 

[BJT Page 78] [\x  78/]

11. Sannipàtà tayo àsuü sumanassa mahesino
Khãõàsavànaü vimalànaü santa cittàna tàdinaü.
[PTS Page 024] [\q  24/]
12. Vassaü vutthassa bhagavato abhighuññhe1 pavàraõe
Koñisatasahassehi pavàresi tathàgato.

13. Tato paraü sannipàte vimale ka¤cana pabbate
Navutikoñisahassànaü dutiyo àsi samàgamo.

14. Yadà sakko devaràjà buddhadassanu'pàgami
Asãtikoñisahassànaü tatiyo àsi samàgamo.

15. Ahaü tena samayena nàgaràjà mahiddhiko
Atulo nàma nàmena ussannakusalasa¤cayo. 2

16. Tadà'haü nàgabhavanà nikkhamitvà sa ¤àtihi
Nàgànaü dibbaturiyehi sasaïghaü jinamupaññhahiü.

17. Koñi sata sahassànaü annapànena tappayiü3
Paccekaü4 dussayugaü datvà saraõaü taü upàgamiü.

18. Sopi maü buddho vyàkàsi sumano loka nàyako
Aparimeyye ito kappe ayaü buddho bhavissati.

19. Ahu kapilavhayà rammà nikkhamitvà tathàgato
Padhànaü padahitvàna katvà dukkarakàrikaü.

20. Ajapàlarukkhamålasmiü nisãditvà tathàgato
Tattha pàyàsamaggayha nera¤jara mupehiti.

21. Nera¤jaràya tãramhi pàyàsaü àdàya so jino
Pañiyattavaramaggena bodhimålamhi ehiti.

22. Tato padakkhiõaü katvà bodhimaõóaü anuttaro
Assattha rukkhamålamhi bujjhissati mahàyaso.

1. Abhisaüghuññhe-sya. 2. Ussannakusalapaccayo-sãmu. 3. Tappayi-dhasu, v„mu.
4. Sacceka-mua, [PTS] Uppannakusala sa¤cayo syà.
 

[BJT Page 80] [\x  80/]

23. Imassa janità màtà màyà nàma bhavissati
Sãtà suddhodano nàma ayaü hessati gotamo.

24. Kolito upatisso ca aggàhessanti sàvakà
ânando nàmu'paññhàko upaññhissati taü jinaü.
25. Khemà uppalavaõõà ca aggà hessanti sàvikà
Bodhi tassa bhagavato assattho'ti pavuccati.

26. Citto ca hatthàëavako aggà hessantu'paññhakà
Uttarà nandamàtà ca aggà hessantu'paññhikà
âyu vassa sataü tassa gotamassa yasassino.

27. Idaü sutvàna vacanaü asamassa mahesino
âmodità naramarå buddha bãjaïkuro ayaü.
28. Ukkuññhi saddaü vattenti apphoñenti hasanti ca
Kata¤jalã namassanti dasa sahassã sadevakà.

29. Yadi'massa loka nàthassa virajjhissàma sàsanaü
Anàgatamhi addhàne hessàma sammukhà imaü.

30. Yathà manussà nadiü tarantà pañititthaü virajjhiya
Heññhà titthe gahetvàna uttaranti mahànadiü.

31. Eva'meva mayaü sabbe yadi mu¤càmi'maü jinaü anàgatamhi addhàne hessàma sammukhà imaü.

32. Tassà'pi vacanaü sutvà bhãyyo cittaü pasàdayiü
Uttariü vatamadhiññhàsiü dasapàrami påriyà.

33. Mekhalaü nàma1 nagaraü sudatto nàma khattiyo
Sirimà nàma janikà sumanassa mahesino.

34. Nava vassa sahassàni agàramajjhaso vasã 2
Cando sucando cañaüso ca tayo pàsàdamuttamà.

1. Nagaraü mekhalaü nàma-machasaü. 2. Agàraü ajjha so vasã-machasaü.
 

[BJT Page 82] [\x  82/]

35. Te saññhisahassàni 1 nàriyo samalaïkatà,
Vañaüsikà 2 nàma nàrã anupamo nàma atrajo.

36. Nimitte caturo disvà hatthiyànena nikkhami
Anånadasamàsàni padhànaü padahã jino.

37. Brahmunà yàcito santo sumano loka nàyako
Vatti cakkaü mahàvãro mekhale puramuttame. 3

38. Saraõo bhàvitatto ca ahesuü aggasàvakà
Udeno nàmu'paññhàko sumanassa mahesino.

39. Soõà ca upasoõà ca ahesuü aggasàvikà
So'pi buddho amitayaso nàgamåle abujjhatha.

40. Varuõo ca saraõo ca ahesuü aggu'paññhakà
Càlà ca upacàlà ca ahesuü aggupaññhikà.

41. Uccavattanena 4 so buddho navuti hatthasamuggato
Ka¤canagghiya saükàso dasa sahassã virocati. 5

42. Navuti vassa sahassàni àyuvijjati tàvade
Tàvatà tiññhamàno so tàresi janataü bahuü.
[PTS Page 025] [\q  25/]
43. Tàraõãye tàrayitvà bodhanãye ca bodhayã
Parinibbàyi sambuddho uëuràjà'ca atthamã. 6

44. Te'pi khãõàsavà bhikkhu so ca buddho asàdiso
Atulaü pahaü dassayitvà nibbutà te mahàyasà.

45. Ta¤ca ¤àõaü atuliyaü tàni cà'tuliyàni ratanàni
Sabbaü samantarahitaü nanu rittà sabbasaïkhàrà.

46. Sumano yasadharo buddho aïgàramamhi nibbuto
Tatve'va tassa jinathåpo catuyojana muggato'ti.

Sumana buddhavaüso catuttho.

1. Tesaññhisata sahassàni-machasaü.
2. Vañaüsakã-sãmu, syà, vañaüsakà-mavi, valaü sãki-
[PTS] 3. Puravaruttame-sãmu, mavi, syà.
4. Uccatarena-sãmu.
5. Virocatha-sãmu.
6. Aññhavã-sãmu.