appavattkravaan

154. Idni yathvuttesu sattasu hnesu ahasu hnesu attano appavattkra dassento idhha, sriputtti-dimha.
Tattha ekantadukkhti niccadukkh nirantaradukkh. Tibbti bahal. Kaukti khar. Seyyathpti-dni opammadassanattha vuttni. Tattha ksti vopi vuccati rsipi.
Kinnu santaramnova, ksu khaasi srathi;
puho me samma akkhhi, ki ksuy karissasti. (J. 2.22.3)

Ettha hi vo ksu nma.

Agraksu apare phunanti, nar rudant paridahagattti. (J. 2.22.462)

Ettha rsi. Idha pana vo adhippeto. Tenevha sdhikaporisti. Tattha sdhika porisa pama assti sdhikaporis, atirekapacaratanti attho. Vtaccikna vtadhmnanti eta parihassa balavabhvadpanattha vutta, acciy v sati dhme v sati, vto samuhti, tena pariho na balav hoti. Ghammaparetoti ghammnugato Tasitoti jtataho. Pipsitoti udaka ptukmo. Ekyanena maggenti ekapatheneva maggena, anukkamaniyena ubhosu passesu nirantarakaakarukkhagahanena. Paidhyti agraksuya patthan nma natthi, agraksu rabbha pana iriypathassa hapitatt eva vutta.

Evameva khoti ettha ida opammasasandana agraksu viya hi nirayo dahabbo. Agraksumaggo viya niraypaga kamma. Maggruho viya kammasamag puggalo. Cakkhum puriso viya dibbacakkhuko bhagav. Yath so puriso maggruha disv vijnti aya imin maggena gantv agraksuya patissatti, evameva bhagav ptiptdsu yakici kamma yhanta eva jnti aya ima kamma katv niraye nibbattissattti. Yath so puriso aparabhge ta agraksuy patita passati, evameva bhagav aparabhge so puriso ta kamma katv kuhi nibbattoti loka vahetv dibbacakkhun olokento niraye nibbatta passati pacavidhabandhandimahdukkha anubhavanta. Tattha kicpi tassa kammyhanakle ao vao, niraye nibbattassa ao. Athpi so satto ta kamma katv kattha nibbattoti olokentassa anekasahassna sattna majjhe hitopi aya soti soyeva satto ptha gacchati, dibbacakkhubala nma etanti vadanti.
Dutiya-upamya yasm agraksuya viya gthakpe pariho natthi, tasm ekantadukkhti avatv dukkhti-dimha. Etthpi purimanayeneva opammasasandana veditabba Imampi hi puggala bhagav hatthiyoni-dsu yattha katthaci nibbatta vadhabandhana-kahanavikahandhi mahdukkha anubhavamna passatiyeva.
Tatiya-upamya tanupattapalsoti na abbhapaala viya tanupao, viraapaatta panassa sandhya ida vutta. Kabaracchyoti viraacchyo. Dukkhabahulti pettivisayasmihi dukkhameva bahula, sukha paritta kadci anubhavitabba hoti, tasm evamha. Etthpi purimanayeneva opammasasandana veditabba.
Catuttha-upamya bahalapattapalsoti nirantarapao pattasachanno. Santacchyoti psacchatta viya ghanacchyo. Sukhabahul vedanti manussaloke khattiyakuldsu sukhabahul vedan vedayitabb hoti, t vedayamna nipanna v nisinna v passmti dasseti. Idhpi opammasasandana purimanayeneva veditabba.
Pacama-upamya psdoti dghapsdo. Ullittvalittanti anto ceva ullitta bahi ca avalitta. Phusitaggaanti dvrabhhi saddhi supihitakava. Gonakatthatoti caturaguldhikalomena kakojavena atthato. Paikatthatoti umayena seta-attharaena atthato. Paalikatthatoti ghanapupphakena umaya-attharaena atthato. Kadalimigapavarapaccattharaoti kadalimigacammamayena uttamapaccattharaena atthato. Ta kira paccattharaa setavatthassa upari kadalimigacamma attharitv sibbetv karonti. Sa-uttaracchadoti saha uttaracchadena, uttaribaddhena rattavitnena saddhinti attho. Ubhatolohitakpadhnoti sspadhnaca pdpadhnacti pallakassa ubhato hapitalohitakpadhno. Idhpi upamsasandana purimanayeneva veditabba.
Aya panettha aparabhgayojan, yath so puriso maggruhameva jnti aya etena maggena gantv psda ruyha kgra pavisitv pallake nisdissati v nipajjissati vti, evameva bhagav dndsu puakiriyavatthsu yakici kusalakamma yhantayeva puggala disv aya ima katv devaloke nibbattissatti jnti. Yath so puriso aparabhge ta psda ruyha kgra pavisitv pallake nisinna v nipanna v ekantasukha nirantarasukha vedana vedayamna passati, evameva bhagav aparabhge so ta kalya katv kuhi nibbattoti loka vahetv dibbacakkhun olokento devaloke nibbatta passati, nandanavandsu accharsaghaparivuta dibbasampatti anubhavamna.

appavattkravaan nihit.