Home Page First Sutta Next Nipàta
Itivuttakapàëi Tikanipato
3. 1. 1. Akusalamålasuttaü (50)
3. 1. 3. Pañhamavedanàsuttaü (52)
3. 1. 4. Dutiyavedanàsuttaü (53)
3. 1. 5. Pañhama-esanàsuttaü (54)
3. 1. 6. Dutiya-esanàsuttaü (55)
3. 1. 7. Pañhama-àsavasuttaü (56)
3. 1. 8. Dutiya-àsavasuttaü (57)
3. 1. 10. Màradheyyasuttaü (59)
3. 2. 1. Pu¤¤akiriyavatthusuttaü (60)
3. 2. 9. Pañhamaràgasuttaü (68)
3. 2. 10. Dutiyaràgasuttaü (69)
3. 3. 1. Micchàdiññhikammasamàdànasuttaü (70)
3. 3. 2. Sammàdiññhikammasamàdànasuttaü (71)
3. 3. 3. Nissaraõãyasuttaü (72)
3. 3. 7. Sukhapatthanàsuttaü (76)
3. 3. 9. Dhàtusaüsandanasuttaü (78)
3. 4. 4. Pubbanimittasuttaü (83)
3. 4. 5. Bahujanahitasuttaü (84)
3. 4. 6. Asubhànupassãsuttaü (85)
3. 4. 7. Dhammànudhammapañipannasuttaü (86)
3. 4. 8. Andhakaraõasuttaü (87)
3. 4. 9. Antaràmalasuttaü (88)
3. 4. 10. Devadattasuttaü (89)
3. 5. 1. Aggappasàdasuttaü (90)
3. 5. 3. Saïghàñikaõõasuttaü (92)
3. 5. 5. Upaparikkhasuttaü (94)
3. 5. 6. Kàmåpapattisuttaü (95)
3. 5. 8. Kalyàõasãlasuttaü (97)
[BJT Page 378]
[\x 378/]3. 1. 1. Akusalamålasuttaü (50)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTãõimàni bhikkhave akusalamålàni. Katamàni tãõi? Lobho akusalamålaü, doso akusalamålaü, moho akusalamålaü. Imàni kho bhikkhave tãõi akusalamålànãû-ti.
ßLobho doso ca moho ca ~ purisaü pàpacetasaü,
Hiüsanti attasambhåtà ~ tacasàraü va samphalan"-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTisso imà bhikkhave dhàtuyo. Katamà tisso? Råpadhàtu, aråpadhàtu, nirodhadhàtu. Imà kho bhikkhave tisso dhàtuyoû ti.
ßRåpadhàtupari¤¤àya ~ aråpesu asaõñhità,
[PTS Page 046] [\q 46/]
Nirodhe ye vimuccanti ~ te janà Maccuhàyino.
Kàyena amataü dhàtuü ~ phusayitvà
2 niråpadhiü,Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
[BJT Page 380]
[\x 380/]
3. 1. 3. Pañhamavedanàsuttaü (52)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTisso imà bhikkhave vedanà. Katamà tisso? Sukhà vedanà, dukkhà vedanà, adukkhamasukhà vedanà. Imà kho bhikkhave tisso vedanàû-ti.
ßSamàhito sampajàno ~ sato Buddhassa sàvako,
Vedanà ca pajànàti ~ vedanàna¤-ca sambhavaü.
Yattha cetà nirujjhanti ~ magga¤-ca khayagàminaü,
Vedanànaü khayà bhikkhu ~ nicchàto parinibbutoû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
[PTS Page 047]
[\q 47/]
3. 1. 4. Dutiyavedanàsuttaü (53)
Vuttaü hetaü Bhagavatà vuttavarahatà'ti me sutaü:
ßTisso imà bhikkhave vedanà. Katamà tisso? Sukhà vedanà, dukkhà vedanà, adukkhamasukhà vedanà.
Sukhà bhikkhave vedanà dukkhato daññhabbà; dukkhà vedanà sallato daññhabbà; adukkhamasukhà vedanà aniccato daññhabbà. Yato kho bhikkhave bhikkhuno sukhà vedanà dukkhato diññhà hoti, dukkhà vedanà sallato diññhà hoti, adukkhamasukhà vedanà aniccato diññhà hoti, ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu ariyo sammaddaso acchecchi taõhaü vàvattayi
3 saüyojanaü sammà mànàbhisamayà antamakàsi dukkhassàû-ti.ßYo sukhaü dukkhatoddakkhi ~ dukkham-addakkhi sallato,
Adukkhamasukhaü santaü ~ addakkhi naü aniccato,
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
[BJT Page 382]
[\x 382/]
3. 1. 5. Pañhama-esanàsuttaü (54)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTisso imà bhikkhave esanà. Katamà tisso? Kàmesanà, bhavesanà, brahmacariyesanà. Imà kho bhikkhave tisso esanàû ti.
ßSamàhito sampajàno ~ sato Buddhassa sàvako,
Esanà ca pajànàti ~ esanàna¤-ca sambhavaü.
Yattha cetà nirujjhanti ~ magga¤-ca khayagàminaü,
Esanànaü khayà bhikkhu ~ nicchàto parinibbutoû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
3. 1. 6. Dutiya-esanàsuttaü (55)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTisso imà bhikkhave esanà. Katamà tisso? Kàmesanà, bhavesanà, brahmacariyesanà. Imà kho bhikkhave tisso esanàû ti.
ßKàmesanà bhavesanà ~ brahmacariyesanà saha,
Iti saccaparamàso ~ diññhiññhànà samussayà,
[PTS Page 049]
[\q 49/]Esanà pañinissaññhà, ~ diññhiññhànà samåhatà,
Esanànaü khayà bhikkhu ~ niràso akathaükathãû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
[BJT Page 384]
[\x 384/]
3. 1. 7. Pañhama-àsavasuttaü (56)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTayome bhikkhave àsavà. Katame tayo? Kàmàsavo, bhavàsavo, avijjàsavo. Ime kho bhikkhave tayo àsavàû ti.
ßSamàhito sampajàno ~ sato Buddhassa sàvako,
âsave ca pajànàti ~ àsavàna¤-ca sambhavaü,
Yattha cetà nirujjhanti ~ magga¤-ca khayagàminaü,
âsavànaü khayà bhikkhu ~ nicchàto parinibbutoû ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
3. 1. 8. Dutiya-àsavasuttaü (57)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTayome bhikkhave àsavà. Katame tayo? Kàmàsavo, bhavàsavo, avijjàsavo. Ime kho bhikkhave tayo àsavàû ti.
[PTS Page 050]
[\q 50/]ßYassa kàmàsavo khãõo ~ avijjà ca varàjità,
Bhavàsavo parikkhãno ~ vippamutto niråpadhi,
Dhàreti antimaü dehaü ~ jetvà Màraü savàhananû-ti.
[BJT Page 386]
[\x 386/]
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTisso imà bhikkhave taõhà. Katamà tisso? Kàmataõhà, bhavataõhà, vibhavataõhà. Imà kho bhikkhave tisso taõhàû ti.
ßTaõhàyogena saüyuttà ~ rattacittà bhavàbhave,
Te yogayuttà Màrassa ~ ayogakkhemino janà,
Sattà gacchanti saüsàraü ~ jàtimaraõagàmino.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
3. 1. 10. Màradheyyasuttaü (59)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTãhi bhikkhave dhammehi samannàgato
[PTS Page 051] [\q 51/] bhikkhu atikkamma Màradheyyaü àdicco va virocati. Katamehi tãhi? Idha bhikkhave bhikkhu asekhena sãlakkhandhena samannàgato hoti, asekhena samàdhikkhandhena samannàgato hoti, asekhena pa¤¤àkkhandhena samannàgato hoti. Imehi kho bhikkhave tãhi dhammehi samannàgato bhikkhu atikkamma Màradheyyaü àdicco va virocatãû-ti.ßSãlaü samàdhi pa¤¤à ca ~ yassa ete subhàvità
Atikkamma Màradheyyaü ~ àdicco va virocatãû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
Vaggo pañhamo
Tassuddànaü:
Måladhàtu atha vedanà duve
Esanà ca duve àsavà duve
Taõhàto ca atha Màradheyyato
Vaggam-àhu pañhaman-ti-m-uttamaü.
[BJT Page 388]
[\x 388/]3. 2. 1. Pu¤¤akiriyavatthusuttaü (60)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTãõimàni bhikkhave pu¤¤akiriyavatthåni. Katamàni tãõi? Dànamayaü pu¤¤akiriyavatthu, sãlamayaü pu¤¤akiriyavatthu, bhàvanàmayaü pu¤¤akiriyavatthu. Imàni kho bhikkhave tãõi pu¤¤akiriyavatthånãû-ti.
[PTS Page 052]
[\q 52/]ßPu¤¤am-eva sÖ sikkheyya ~ àyataggaü sukhundrayaü,
Dàna¤-ca samacariya¤-ca ~ mettacitta¤-ca bhàvaye,
Ete dhamme bhàvayitvà ~ tayo sukhasamuddaye,
Abyàpajjhaü
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTãõimàni bhikkhave cakkhåni. Katamàni tãõi? Maüsacakkhu, dibbacakkhu, pa¤¤àcakkhåû-ti. Imàni kho bhikkhave tãõi cakkhånãû-ti.
ßMaüsacakkhu dibbacakkhu ~ pa¤¤àcakkhu anuttaraü,
Etàni tãõi cakkhåni ~ akkhàsi purisuttamo,
Maüsacakkhussa uppàdo ~ maggo dibbassa cakkhuno,
Yato ¤àõaü udapàdi ~ pa¤¤àcakkhu anuttaraü,
Tassa cakkhussa pañilàbhà ~ sabbadukkhà pamuccatãû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
[BJT Page 390]
[\x 390/]Vuttaü heta Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTãõimàni bhikkhave indriyàni. Katamàni tãõi: ana¤¤àta¤¤assàmãtindriyaü, a¤¤ãndriyaü, a¤¤àtàvindriyaü. Imàni kho bhikkhave tãõi indriyànãû-ti.
ßSekhassa sikkhamànassa ~ ujumaggànusàrino,
Khayasmiü pañhamaü ¤àõaü ~ tato a¤¤à anantarà,
Tato a¤¤à vimuttassa ~ ¤àõaü ve hoti tàdino,
ßAkuppà me vimuttãû-ti ~ bhavasa¤¤ojanakkhayà.
Sa ve indriyasampanno ~ santo santipade rato,
Dhàreti antimaü dehaü ~ jetvà Màraü savàhananû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-arahatàti me sutaü:
ßTayome bhikkhave addhà. Katame tayo? Atãto addhà, anàgato addhà, paccuppanno addhà. Ime kho bhikkhave tayo addhàû-ti.
ßAkkheyyasa¤¤ino sattà ~ akkheyyasmiü patiññhità,
[PTS Page 054]
[\q 54/]Akkheyyaü apari¤¤àya ~ yogam-àyanti Maccuno,
Akkheyya¤-ca pari¤¤àya ~ akkhàtàraü na ma¤¤ati,
Phuññho vimokkho manasà ~ santipadam-anuttaraü.
[BJT Page 392]
[\x 392/]Sa ve akkheyyasampanno ~ santo santipade rato,
Saïkhàya sevã dhammaññho ~ saïkhyaü nopeti vedagåû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTãõimàni bhikkhave duccaritàni. Katamàni tãõi? Kàyaduccaritaü, vacãduccaritaü, manoduccaritaü. Imàni kho bhikkhave tãõi duccaritànãû-ti.
ßKàyaduccaritaü katvà, ~ vacãduccaritàni ca,
Manoduccaritaü katvà, ~ ya¤-ca¤¤aü dosasa¤hitaü.
[PTS Page 055]
[\q 55/]Akatvà kusalaü kammaü ~ katvànàkusalaü bahuü,
Kàyassa bhedà duppa¤¤o ~ nirayaü sopapajjatãû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTãõimàni bhikkhave sucaritàni. Katamàni tãõi? Kàyasucaritaü, vacãsucaritaü, manosucaritaü. Imàni kho bhikkhave tãõi sucaritànãû-ti.
ßKàyaduccaritaü hitvà, ~ vacãduccaritàni ca,
Manoduccaritaü hitvà, ~ ya¤-ca¤¤aü dosasa¤hitaü.
Akatvàkusalaü kammaü, ~ katvàna kusalaü bahuü,
Kàyassa bhedà sappa¤¤o ~ saggaü so upapajjatãû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
[BJT Page 394]
[\x 394/]
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTãõimàni bhikkhave soceyyàni. Katamàni tãõi? Kàyasoceyyaü, vacãsoceyyaü, manosoceyyaü. Imàni kho bhikkhave tãõi soceyyànãû-ti.
[PTS Page 056]
[\q 56/]Suciü soceyyasampannaü ~ àhu sabbappahàyinanû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTãõimàni bhikkhave moneyyàni. Katamàni tãõi? Kàyamoneyyaü, vacãmoneyyaü, manomoneyyaü. Imàni kho bhikkhave tãõi moneyyànãû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
3. 2. 9. Pañhamaràgasuttaü (68)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßYassa kassaci bhikkhave ràgo appahãno, doso appahãno, moho appahãno, ayaü vuccati bhikkhave baddho
13 Màrassa, pamukkassa Màrapàso, yathàkàmakaraõãyo ca pàpimato.[BJT Page 396]
[\x 396/]Yassa kassaci bhikkhave ràgo pahãno, doso pahãno, moho pahãno, ayaü vuccati bhikkhave abaddho
14 Màrassa, omukkassa Màrapàso, na yathàkàmakaraõãyo pàpimatoû ti.[PTS Page 057]
[\q 57/]ßYassa ràgo ca doso ca ~ avijjà ca viràjità,
Taü bhàvitatta¤¤ataraü ~ brahmabhåtaü Tathàgataü,
Buddhaü verabhayàtãtaü ~ àhu sabbappahàyinanû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
3. 2. 10. Dutiyaràgasuttaü (69)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßYassa kassaci bhikkhave bhikkhussa và bhikkhuniyà và ràgo appahãno, doso appahãno, moho appahãno, ayaü vuccati bhikkhave na atari samuddaü sa-åmiü savãciü sàvaññaü sagahaü sarakkhasaü. Yassa kassaci bhikkhave bhikkhussa và bhikkhuniyà và ràgo pahãno, doso pahãno, moho pahãno, ayaü vuccati bhikkhave atari
15 samuddaü sa-åmiü savãciü sàvaññaü sagahaü sarakkhasaü, tiõõo pàragato, thale tiññhati bràhmaõoû ti.ßYassa ràgo ca doso ca ~ avijjà ca viràjità,
Somaü samuddaü sagahaü sarakkhasaü,
Sa-åmibhayaü duttaram-accatàrã,
[PTS Page 058]
[\q 58/]Saïgàtigo Maccujaho niråpadhi,
Pahàsi dukkhaü apunabbhavàya,
Atthaü gato so na pamàõame ti,
Amohayã Maccuràjan-ti bråmãû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
Dutiyo vaggo
Tassuddànaü:
Pu¤¤aü cakkhu atha indriyàni 16 ~ addhà cariyaü duve soci,
Muno atha ràgaduve puna ~ vaggam-àhu dutiyam-uttaman-ti.
[BJT Page 398]
[\x 398/]
3. 3. 1. Micchàdiññhikammasamàdànasuttaü (70)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßDiññhà mayà bhikkhave sattà kàyaduccaritena samannàgatà, vacãduccaritena samannàgatà, manoduccaritena samannàgatà, ariyànaü upavàdakà, micchàdiññhikà micchàdiññhikammasamàdànà, te kàyassa bhedà param-maraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà. Taü kho panàhaü bhikkhave nतassa samaõassa và bràhmaõassa và sutvà vadàmi.
Diññhà mayà bhikkhave sattà kàyaduccaritena samannàgatà, vacãduccaritena samannàgatà, manoduccaritena
[PTS Page 059] [\q 59/] samannàgatà, ariyànaü upavàdakà, micchàdiññhikà micchàdiññhikammasamàdànà, te kàyassa bhedà param-maraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà. Api ca bhikkhave yad-eva sàmaü ¤àtaü, sàmaü diññhaü, sàmaü viditaü tad-evàhaü vadàmi.Diññhà mayà bhikkhave sattà kàyaduccaritena samannàgatà, vacãduccaritena samannàgatà, manoduccaritena samannàgatà, ariyànaü upavàdakà, micchàdiññhikà micchàdiññhikammasamàdànà, te kàyassa bhedà param-maraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannàû ti.
Appassutopu¤¤akaro, ~ appasmiü idha jãvite,
Kàyassa bhedà duppa¤¤o ~ nirayaü so upapajjatãû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
[BJT Page 400]
[\x 400/]3. 3. 2. Sammàdiññhikammasamàdànasuttaü (71)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßDiññhà mayà bhikkhave sattà kàyasucaritena samannàgatà, vacãsucaritena samannàgatà, manosucaritena
[PTS Page 060] [\q 60/] samannàgatà, ariyànaü anupavàdakà, sammàdiññhikà sammàdiññhikammasamàdànà, te kàyassa bhedà param-maraõà sugatiü saggaü lokaü upapannà. Taü kho panàhaü bhikkhave nतassa samaõassa và bràhmaõassa và sutvà vadàmi.Diññhà mayà bhikkhave sattà kàyasucaritena samannàgatà, vacisucaritena samannàgatà, manosucaritena samannàgatà, ariyànaü anupavàdakà sammàdiññhikà sammàdiññhikammasamàdànà, te kàyassa bhedà param-maraõà sugatiü saggaü lokaü upapannà. Api ca bhikkhave yad-eva sàmaü ¤àtaü, sàmaü diññhaü, sàmaü viditaü tad-evàhaü vadàmi.
Diññhà mayà bhikkhave sattà kàyasucaritena samannàgatà, vacãsucaritena samannàgatà, manosucaritena samannàgatà, ariyànaü anupavàdakà, sammàdiññhikà sammàdiññhikammasamàdànà, te kàyassa bhedà param-maraõà sugatiü saggaü lokaü upapannàû ti.
Bahussuto pu¤¤akaro, ~ appasmiü idha jãvite,
Kàyassa bhedà sappa¤¤o ~ saggaü so upapajjatãû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
[BJT Page 402]
[\x 402/][PTS Page 061]
[\q 61/]3. 3. 3. Nissaraõãyasuttaü (72)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTisso imà bhikkhave nissaraõãyà dhàtuyo. Katamà tisso? Kàmànam-etaü nissaraõaü yadidaü nekkhammaü, råpànam-etaü nissaraõaü yadidaü àruppaü, yaü kho pana ki¤ci bhåtaü saïkhataü pañiccasamuppannaü, nirodho tassa nissaraõaü. Imà kho bhikkhave tisso nissaraõãyà dhàtuyoû ti.
ßKàmanissaraõaü ¤atvà, ~ råpàna¤-ca atikkamaü,
Sabbasaïkhàrasamathaü, ~ phusaü àtàpi sabbadà.
Sa ve sammaddaso bhikkhu ~ yato tattha vimuccati,
Abhi¤¤à vosito santo ~ sa ve yogàtigo munãû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà
[PTS Page 062] [\q 62/] ti me sutaü:ßRåpehi bhikkhave aråpà santatarà, aråpehi nirodho santataroû ti.
Ye ca råpe pari¤¤àya ~ aråpesu asaõñhità,
Nirodhe ye vimuccanti ~ te janà Maccuhàyino.
Kàyena amataü dhàtuü ~ phusayitvà niråpadhiü,
Upadhippañinissaggaü ~ sacchikatvà anàsavo,
Deseti Sammàsambuddho ~ asokaü virajaü padanû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
[BJT Page 404]
[\x 404/]
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTayome bhikkhave puttà santo saüvijjamànà
[PTS Page 063] [\q 63/] lokasmiü. Katame tayo? Atijàto anujàto avajàto ti.Katha¤-ca bhikkhave putto atijàto hoti? Idha bhikkhave puttassa màtàpitaro honti na Buddhaü saraõaü gatà, na dhammaü saraõaü gatà, na saïghaü saraõaü gatà, pàõàtipàtà appañiviratà, adinnàdànà appañiviratà, kàmesu micchàcàrà appañiviratà, musàvàdà appañiviratà, suràmerayamajjapamàdaññhànà appañiviratà, dussãlà pàpadhammà. Putto ca nesaü hoti Buddhaü saraõaü gato, dhammaü saranaü gato, saïghaü saraõaü gato, pàõàtipàtà pañivirato, adinnàdànà pañivirato, kàmesumicchàcàrà pañivirato, musàvàdà pañivirato, suràmerayamajjapamàdaññhànà pañivirato, sãlavà kalyaõadhammo. Evaü kho bhikkhave putto atijàto hoti.
Katha¤-ca bhikkhave putto anujàto hoti? Idha bhikkhave puttassa màtàpitaro honti Buddhaü saraõaü gatà, dhammaü saraõaü gatà, saïghaü saraõaü gatà, pàõàtipàtà pañiviratà, adinnàdànà pañiviratà, kàmesu micchàcàrà pañiviratà, musàvàdà pañiviratà, suràmerayamajjapamàdaññhànà pañiviratà, sãlavanto kalyaõadhammà. Putto ca nesaü hoti Buddhaü saraõaü gato, dhammaü saraõaü gato, saïghaü saraõaü gato, pàõàtipàtà pañivirato, adinnàdànà pañivirato, kàmesumicchàcàrà pañivirato, musàvàdà pañivirato, suràmerayamajjapamàdaññhànà pañivirato, sãlavà kalyaõadhammo. Evaü kho bhikkhave putto anujàto hoti.
Katha¤-ca bhikkhave putto avajàto hoti? Idha bhikkhave puttassa màtàpitaro honti Buddhaü saraõaü gatà, dhammaü saraõaü gatà, saïghaü saraõaü gatà, pàõàtipàtà pañiviratà, adinnàdànà pañiviratà, kàmesu micchàcàrà pañiviratà, musàvàdà pañiviratà, suràmerayamajjapamàdaññhànà pañiviratà, sãlavanto kalyaõadhammà. Putto ca nesaü hoti na Buddhaü saraõaü gato, na dhammaü saraõaü gato, na saïghaü saraõaü gato, pàõàtipàtà appañivirato, adinnàdànà appañivirato, kàmesumicchàcàrà appañivirato,
[PTS Page 064] [\q 64/] musàvàdà appañivirato, suràmerayamajjapamàdaññhànà appañivirato, dussãlo pàpadhammo. Evaü kho bhikkhave putto avajàto hoti.Ime kho bhikkhave tayo puttà santo saüvijjamànà lokasminû-ti.
[BJT Page 406]
[\x 406/]ßAtijàtaü anujàtaü ~ puttam-icchanti paõóità,
Avajàtaü na icchanti ~ yo hoti kulagandhano.
Ete khÖ puttà lokasmiü ~ ye bhavanti upàsakà,
Saddhà sãlena sampannà ~ vada¤¤å vãtamaccharà,
Cando abbhaghanà mutto ~ parisàsu virocareû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
Vuttaü hetaü Bhagavataü, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTayome bhikkhave puggalà santo saüvijjamànà lokasmiü. Katame tayo? Avuññhikasamo padesavassã sabbatthàbhivassã.
Katha¤-ca bhikkhave puggalo avuññhikasamo hoti? Idha bhikkhave ekacco puggalo sabbesa¤-¤eva na dàtà hoti samaõabràhmaõakapaõaddhikavaõibbakayàcakànaü annaü pànaü vatthaü yànaü
[PTS Page 065] [\q 65/] màlàgandhavilepanaü seyyàvasathapadãpeyyaü. Evaü kho bhikkhave puggalo 21 avuññhikasamo hoti.Katha¤-ca bhikkhave puggalo padesavassã hoti? Idha bhikkhave ekacco puggalo ekaccànaü dàtà hoti, ekaccànaü na dàtà hoti samaõabràhmaõakapaõaddhikavaõibbakayàcakànaü annaü pànaü vatthaü yànaü màlàgandhavilepanaü seyyàvasathapadãpeyyaü. Evaü kho bhikkhave puggalo padesavassã hoti.
Katha¤-ca bhikkhave puggalo sabbatthàbhivassã hoti? Idha bhikkhave ekacco puggalo sabbesa¤-ca deti samaõabràhmaõakapaõaddhikavaõibbakayàcakànaü annaü pànaü vatthaü yànaü màlàgandhavilepanaü seyyàvasathapadãpeyyaü. Evaü kho bhikkhave puggalo sabbatthàbhivassã hoti.
Ime kho bhikkhave tayo puggalà santo saüvijjamànà lokasminû-ti.
[BJT Page 408]
[\x 408/]ßNa samaõe na brahmaõe ~ na kapaõaddhikavaõibbake,
[PTS Page 066]
[\q 66/]Laddhàna saüvibhajati ~ annaü pàna¤-ca bhojanaü,
Taü ve ßavuññhikasamoû ti ~ àhu naü purisàdhamaü.
Ekaccànaü na dadàti ~ ekaccànaü pavecchati,
Taü ve ßpadesavassãû ti ~àhu medhàvino janà.
Subhikkavàco puriso ~ sabbabhåtànukampako,
âmodamàno pakireti ~ ßdetha dethàû-ti bhàsati.
Yathà pi megho thanayitvà ~ gajjayitvà pavassati,
Thalaü ninna¤-ca påreti ~ abhisandanto va vàrinà.
Evam-eva idhekacco ~ puggalo hoti tàdiso,
Dhammena saüharitvàna ~ uññhànàdhigataü dhanaü,
[PTS Page 067]
[\q 67/]Tappeti annapànena ~ sammà patte vaõibbakeû ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
3. 3. 7. Sukhapatthanàsuttaü (76)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTãnimàni bhikkhave sukhàni patthayamàno sãlaü rakkheyya paõóito. Katamàni tãõi? ßPasaüsà me àgacchatåû-ti sãlaü rakkheyya paõóito, ßbhogà me uppajjantåû-ti sãlaü rakkheyya paõóito, ßkàyassa bhedà param-maraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjissàmãû-ti sãlaü rakkheyya paõóito. Imàni kho bhikkhave tãõi sukhàni patthayamàno sãlaü rakkheyya paõóitoû ti.
ßSãlaü rakkheyya medhàvã ~ patthayàno tayo sukhe,
Pasaüsaü vittalàbha¤-ca ~ pecca sagge pamodanaü.
Akaronto pi ce pàpaü ~ karontam-upasevati,
saïkiyo hoti pàpasmiü ~ avaõõo cassa råhati.
[BJT Page 410]
[\x 410/]Yàdisaü kurute mittaü ~ yàdisaü cupasevati,
[PTS Page 068]
[\q 68/]Sa ve tàdisako hoti ~ sahavàso pi tàdiso.
Sevamàno sevamànaü ~ samphuññho samphusaü paraü,
Saro diddho kalàpaü va ~ alittam-upalimpati,
Upalepabhayà dhãro ~ neva pàpasakhà siyà.
Påtimacchaü kusaggena ~ yo naro upanayhati,
Kusà pi påti vàyanti ~ evaü bàlåpasevanà.
Tagara¤-ca palàsena ~ yo naro upanayhati,
Pattà pi surabhi vàyanti ~ evaü dhãråpasevanà.
Tasmà pattapuñasseva ~ ¤atvà sampàkam-attano,
[PTS Page 069]
[\q 69/]Asante nopaseveyya ~ sante seveyya paõóito,
Asanto nirayaü nenti ~ santo pàpenti suggatinû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßBhiduràyaü bhikkhave kàyo vi¤¤àõaü viràgadhammaü sabbe upadhã aniccà dukkhà vipariõàmadhammàû ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
[BJT Page 412]
[\x 412/]
3. 3. 9. Dhàtusaüsandanasuttaü (78)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßDhàtuso bhikkhave sattà sattehi saddhiü saüsandanti samenti. Hãnàdhimuttikà sattà hãnàdhimuttikehi sattehi saddhiü saüsandanti samenti. Kalyàõàdhimuttikà sattà kalyàõàdhimuttikehi sattehi saddhiü saüsandanti samenti.
Atãtam-pi bhikkhave addhànaü dhàtuso sattà sattehi saddhiü saüsandiüsu samiüsu. Hãnàdhimuttikà sattà hãnàdhimuttikehi sattehi saddhiü saüsandiüsu samiüsu. Kalyàõàdhimuttikà
25 sattà kalyàõàdhimuttikehi sattehi saddhiü saüsandiüsu samiüsu.Anàgatam-pi bhikkhave addhànaü dhàtuso sattà sattehi saddhiü saüsandissanti samessanti. Hãnàdhimuttikà sattà hãnàdhimuttikehi sattehi saddhiü saüsandissanti samessanti. Kalyàõàdimuttikà sattà kalyàõàdhimuttikehi sattehi saddhiü saüsandissanti samessanti.
26Etarahi pi bhikkhave paccuppannaü addhànaü dhàtuso va sattà sattehi saddhiü saüsandanti, samenti. Hãnàdhimuttikà sattà hãnàdhimuttikehi sattehi saddhiü saüsandanti samenti. Kalyàõàdhimuttikà sattà kalyàõàdhimuttikehi sattehi saddhiü saüsandanti samentãû-ti.
ßSaüsaggà vanatho jàto ~ asaüsaggena chijjati,
[PTS Page 071]
[\q 71/]Parittaü dàrum-àruyha ~ yathà sãde mahaõõave
Evaü kusãtam-àgamma ~ sàdhujãvã pi sãdati,
Tasmà taü parivajjeyya ~ kusãtaü hãnavãriyaü
Pavicittehi ariyehi ~ pahitattehi jhàyibhi,
Niccaü àraddhaviriyehi ~ paõóitehi sahà vaseû ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
[BJT Page 414]
[\x 414/]
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTayome bhikkhave dhammà sekhassa bhikkhuno parihànàya saüvattanti. Katame tayo? Idha bhikkhave sekho bhikkhu kammàràmo hoti, kammarato, kammàràmatam-anuyutto, bhassàràmo hoti, bhassarato, bhassàràmatam-anuyutto, niddàràmo hoti, niddàrato, niddàràmatam-anuyutto. Ime kho bhikkhave tayo dhammà sekhassa bhikkhuno parihànàya saüvattanti.
Tayome bhikkhave dhammà sekhassa bhikkhuno aparihànàya saüvattanti. Katame tayo? Idha bhikkhave sekho bhikkhu na kammàràmo hoti, na kammarato, na kammàràmatam-anuyutto, na bhassàràmo hoti, na bhassarato, na bhassàràmatam-anuyutto, na niddàràmo hoti, na niddàrato
[PTS Page 072] [\q 72/] na niddàràmatam-anuyutto. Ime kho bhikkhave tayo dhammà sekhassa bhikkhuno aparihànàya saüvattantãû-ti. 27ßKammàràmo bhassarato ~ niddàràmo ca uddhato,
Abhabbo tàdiso bhikkhu ~ phuññhuü sambodhim-uttamaü.
Tasmà hi appakiccassa ~ appamiddho anuddhato,
Bhabbo so tàdiso bhikkhu ~ phuññhuü sambodhim-uttamanû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
Vaggo tatiyo
Tassuddànaü:
Dve diññhi nissaraõaü råpaü ~ putto avuññhikena ca,
Sukhà ca bhindanà dhàtu ~ parihànena te dasà-ti.
[BJT Page 416]
[\x 416/]
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTayome bhikkhave akusalavitakkà. Katame tayo? Anava¤¤attipañisaüyutto vitakko, làbhasakkàrasilokapañisaüyutto vitakko, parànuddayatàpañisaüyutto vitakko. Ime kho bhikkhave tayo akusalavitakkàû ti.
[PTS Page 073]
[\q 73/]Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:
ßAnava¤¤attisaüyutto ~ làbhasakkàragàravo,
Sahanandã amaccehi ~ àrà saüyojanakkhayà.
Yo ca puttapasuü hitvà ~ vivàhe saïgahàni ca,
Bhabbo so tàdiso bhikkhu ~ phuññhuü sambodhim-uttamanû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßDiññhà mayà bhikkhave sattà sakkàrena abhibhåtà pariyàdinnacittà kàyassa bhedà param-maraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà. Diññhà mayà bhikkhave sattà asakkàrena abhibhåtà pariyàdinnacittà kàyassa bhedà param-maraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà. Diññhà mayà bhikkhave sattà sakkàrena ca asakkàrena ca tad-ubhayena abhibhåtà pariyàdinnacittà kàyassa bhedà param-maraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà.
[BJT Page 418]
[\x 418/]Taü kho panàhaü bhikkhave nतassa samaõassa và bràhmaõassa và sutvà vadàmi. Api ca bhikkhave yad-eva me sàmaü ¤àtaü, sàmaü diññhaü, sàmaü viditaü tad-evàhaü vadàmi:
Diññhà mayà bhikkhave sattà sakkàrena abhibhåtà pariyàdinnacittà kàyassa bhedà param-maraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà. Diññhà mayà bhikkhave sattà asakkàrena abhibhåtà pariyàdinnacittà kàyassa bhedà param-maraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà. Diññhà mayà bhikkhave sattà sakkàrena ca asakkàrena ca tad-ubhayena abhibhåtà pariyàdinnacittà kàyassa bhedà param-maraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannàû ti.
ßYassa sakkariyamànassa ~ asakkàrena cåbhayaü,
Samàdhi na vikampati ~ appamàdavihàrino.
Taü jhàyinaü sàtatikaü ~ sukhumadiññhivipassakaü,
[PTS Page 075]
[\q 75/]Upàdànakkhayàràmaü ~ àhu sappuriso itãû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTayome bhikkhave devesu devasaddà niccharanti samayà samayaü upàdàya. Katame tayo?
Yasmiü bhikkhave samaye ariyasàvako kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajjàya ceteti. Tasmiü samaye devesu devasaddo niccharati: ßeso ariyasàvako Màrena saddhiü saïgàmàya cetetãû-ti. Ayaü bhikkhave pañhamo devesu devasaddo niccharati samayà samayaü upàdàya.
[BJT Page 420]
[\x 420/]Puna ca paraü bhikkhave yasmiü samaye ariyasàvako sattannaü bodhipakkhiyànaü dhammànaü bhavanànuyogam-anuyutto viharati. Tasmiü bhikkhave samaye devesu devasaddo niccharati: ßeso ariyasàvako Màrena saddhaü saïgàmetãû-ti. Ayaü bhikkhave dutiyo devesu devasaddo niccharati samayà samayaü upàdàya.
Puna ca paraü bhikkhave yasmiü samaye ariyasàvako àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤àya
28 sacchikatvà apasampajja viharati. Tasmiü bhikkhave samaye devesu devasaddo niccharati: ßeso ariyasàvako vijitasaïgàmo tam-eva saïgàmasãsaü abhivijiya ajjhàvasatãû-ti. Ayaü bhikkhave tatiyo devesu devasaddo niccharati samayà samayaü upàdàya.Ime kho bhikkhave tayo devesu devasaddà niccharanti samayà samayaü upàdàyàû-ti.
[PTS Page 076]
[\q 76/]Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:
ßDisvà vijitasaïgàmaü ~ Sammàsambuddhasàvakaü,
Devatà pi namassanti ~ mahantaü vãtasàradaü.
Namo te purisàja¤¤a, ~ yo tvaü dujjayam-ajjhagà,
29Iti hetaü namassanti ~ devatà pattamànasaü,
Ta¤-hi tassa na passanti ~ yena Maccuvasaü vajeû ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
3. 4. 4. Pubbanimittasuttaü (83)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßYadà bhikkhave devo devakàyà cavanadhammo hoti, pa¤cassa pubbanimittàni pàtubhavanti: màlà milàyanti, vatthàni kilissanti, kacchehi sedà muccanti, kàye dubbaõõiyaü okkamati, sake devo devàsane nàbhiramatãû-ti.
[BJT Page 422]
[\x 422/]Tam-enaü bhikkhave devà cavanadhammo ayaü devaputto ti iti viditvà tãhi vàcàhi anumodanti: ßito bho sugatiü gaccha, sugatiü
[PTS Page 077] [\q 77/] gantvà suladdhalàbhaü labha, suladdhalàbhaü labhitvà suppatiññhito bhavàhãû-ti.Evaü vutte a¤¤ataro bhikkhu Bhagavantaü etad-avoca: ßkin-nu kho bhante devànaü sugatigamanasaïkhàtaü, ki¤-ca bhante devànaü suladdhalàbhasaïkhàtaü, kim-pana bhante devànaü suppatiññhitasaïkhàtanû-ti?
ßManussattaü kho bhikkhu devànaü sugatigamanasaïkhàtaü. Yaü manussabhåto samàno Tathàgatappavedite dhammavinaye saddhaü pañilabhati, idaü kho pana bhikkhave devànaü suladdhalàbhasaïkhàtaü. Sà kho panassa saddhà niviññhà hoti målajàtà patiññhità daëhà asaühàriyà samaõena và bràhmaõena và devena và Màrena và brahmunà và kenaci và lokasmiü. Idaü kho bhikkhave devànaü suppatiññhitasaïkhàtanû-ti.
ßYadà devo devakàyà ~ cavati àyusaïkhayà,
Tayo saddà niccharanti ~ devànaü anumodataü:
Ito ho sugatiü gaccha ~ manussànaü sahavyataü,
Manussabhåto saddhamme, ~ labha saddhaü anuttaraü.
Sà te saddhà niviññhassa, ~ målajàtà patiññhità,
[PTS Page 078]
[\q 78/]Yàvajãvaü asaühãrà, ~ saddhamme suppavedite.
Kàyaduccaritaü hitvà, ~ vacãduccaritàni ca,
Manoduccaritaü hitvà, ~ ya¤-ca¤¤aü dosasa¤hitaü.
Kàyena kusalaü katvà, ~ vàcàya kusalaü bahuü,
Manasà kusalaü katvà, ~ appamàõaü niråpadhiü
Tato opadhikaü pu¤¤aü, ~ katvà dànena taü bahuü,
A¤¤e pi macce saddhamme ~ brahmacariye nivesaya.
Imàya anukampàya ~ devà devaü yadà vidå,
Cavantaü anumodanti ~ ehi deva punappunanû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
[BJT Page 424]
[\x 424/]
3. 4. 5. Bahujanahitasuttaü (84)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
31 puggalà loke uppajjamànà uppajjanti bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü. Katame tayo?Idha bhikkhave Tathàgato loke uppajjati Arahaü Sammàsambuddho vijjàcaraõasampanno Sugato lokavidå
[PTS Page 079] [\q 79/] anuttaro purisadammasàrathi satthà devamanussànaü Buddho Bhagavà. So dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhekalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sabya¤janaü kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü pakàseti. Ayaü bhikkhave pañhamo puggalo loke uppajjamàno uppajjati bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü.Puna ca paraü bhikkhave tasseva satthusàvako Arahaü hoti khãõàsavo vusitavà katakaraõiyo ohitabhàro anuppattasadattho parikkhãõabhavasa¤¤ojano
32 sammad-a¤¤à vumutto. So dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhekalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sabya¤janaü kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü pakàseti. Ayaü bhikkhave dutiyo puggalo loke uppajjamàno uppajjati bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü.Puna ca paraü bhikkhave tasseva satthusàvako sekho hoti pàñipado bahussuto sãlavatupapanno. So pi dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhekalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sabya¤janaü kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü pakàseti. Ayaü bhikkhave tatiyo puggalo loke uppajjamàno uppajjati bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànanû-ti.
[BJT Page 426]
[\x 426/]ßSatthà hi loke pañhamo mahesã,
Tassanvayo sàvako bhàvitatto,
[PTS Page 080]
[\q 80/]Athàparo pàñipado pi sekho,
Bahussuto sãlavatåpapanno.
Ete tayo devamanussaseññhà,
Pabhaïkarà dhammamudãrayantà,
Apàpuranti amatassa dvàraü,
Yogà pamocenti bahujjane te.
Ye satthavàhena anuttarena,
Sudesitaü maggam-anukkamanti,
Idheva dukkhassa karonti antaü,
Ye appamattà Sugatassa sàsaneû ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
3. 4. 6. Asubhànupassãsuttaü (85)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßAsubhànupassã bhikkhave kàyasmiü viharatha; ànàpànasati ca vo ajjhattaü parimukhaü såpaññhità hotu; sabbasaïkhàresu aniccànupassino viharatha. Asubhànupassãnaü bhikkhave kàyasmiü viharataü yo subhàya dhàtuyà ràgànusayo so pahãyati; ànàpànasatiyà ajjhattaü parimukhaü såpaññhitàya ye
[PTS Page 081] [\q 81/] bàhirà vitakkàsayà vighàtapakkhikà te na honti; sabbasaïkhàresu aniccànupassãnaü viharataü yà avijjà sà pahãyati yà vijjà sà uppajjatãû-ti.ßAsubhànupassã kàyasmiü ~ ànàpàne patissato,
Sabbasaïkhàrasamathaü ~ passaü àtàpi sabbadà,
[BJT Page 428]
[\x 428/]Sa ve sammaddaso bhikkhu ~ yato tattha vimuccati,
Abhi¤¤àvosito santo ~ sa ve yogàtigo munãû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
3. 4. 7. Dhammànudhammapañipannasuttaü (86)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßDhammànudhammapañipannassa bhikkhuno ayam-anudhammo hoti veyyàkaraõàya dhammànudhammapañipanno yan-ti, bhàsamàno dhamma¤-¤eva bhàsati no adhammaü, vitakkayamàno và dhammavitakka¤-¤eva vitakketi no adhammavitakkaü. Tad-ubhayaü abhinivajjetvà upekkhako viharati sato sampajànoû ti.
[PTS Page 082]
[\q 82/]ßDhammàràmo dhammarato ~ dhammaü anuvicintayaü,
Dhammaü anussaraü bhikkhu ~ saddhammà na paribhàyati.
Caraü và yadi và tiññhaü ~ nisinno uda và sayaü,
Ajjhattaü samayaü cittaü ~ santim-evàdhigacchatãû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
[BJT Page 430]
[\x 430/]3. 4. 8. Andhakaraõasuttaü (87)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTayome bhikkhave akusalavitakkà andhakaraõà acakkhukaraõà a¤¤àõakaraõà pa¤¤ànirodhikà vighàtapakkhikà anibbànasaüvattanikà. Katame tayo?
Kàmavitakko bhikkhave andhakaraõo acakkhukaraõo a¤¤àõakaraõo pa¤¤ànirodhiko vighàtapakkhiko anibbànasaüvattaniko; vyàpàdavitakko bhikkhave andhakaraõo acakkhukaraõo a¤¤àõakaraõo pa¤¤ànirodhiko vighàtapakkhako anibbànasaüvattaniko; vihiüsàvitakko bhikkhave andhakaraõo acakkhukaraõo a¤¤àõakaraõo pa¤¤ànirodhiko vighàtapakkhiko anibbànasaüvattaniko.
Ime kho bhikkhave tayo akusalavitakkà andhakaraõà acakkhukaraõà a¤¤àõakaraõà pa¤¤ànirodhikà vighàtapakkhikà anibbànasaüvattanikà.
Tayome bhikkhave kusalavitakkà anandhakaraõà cakkhukaraõà ¤àõakaraõà pa¤¤àvuddhikà avighàtapakkhikà nibbànasaüvattanikà. Katame tayo?
Nekkhammavitakko bhikkhave anandhakaraõo cakkhukaraõo ¤àõakaraõo pa¤¤àvuddhiko avighàtapakkhiko nibbànasaüvattaniko; avyàpàdavitakko bhikkhave anandhakaraõo cakkhukaraõo ¤àõakaraõo pa¤¤àvuddhiko avighàtapakkhiko nibbànasaüvattaniko; avihiüsàvitakko bhikkhave anandhakaraõo cakkhukaraõo ¤àõakaraõo pa¤¤àvuddhiko avighàtapakkhiko nibbànasaüvattaniko.
[PTS Page 083]
[\q 83/]Ime kho bhikkhave tayo kusalavitakkà anandhakaranà cakkhunakaraõà ¤àõakaraõà pa¤¤àvuddhikà avighàtapakkhikà nibbànasaüvattanikàû ti.
[BJT Page 432]
[\x 432/]Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:
ßTayo vitakke kusale vitakkaye,
Tayo pana akusale niràkare,
Sa ve vitakkàni vicàritàni,
Sameti vuññhãva rajaü samåhataü.
Sa ve vitakkåpasamena cetasà,
Idheva so santipadaü samajjhagàû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
3. 4. 9. Antaràmalasuttaü (88)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTayome bhikkhave antaràmalà antarà-amittà antaràsapattà antaràvadhakà antaràpaccatthikà. Katame tayo? Lobho bhikkhave antaràmalo antarà-amitto antaràsapatto antaràvadhako antaràpaccatthiko; doso bhikkhave antaràmalo antarà-amitto antaràsapatto antaràvadhako antaràpaccatthiko; moho bhikkhave antaràmalo antarà-amitto antaràsapatto antaràvadhako antaràpaccatthiko. Ime kho bhikkhave tayo antaràmalà antarà-amittà antaràsapattà antaràvadhakà antaràpaccatthikàû ti.
ßAnatthajanano lobho ~ lobho cittappakopano,
Bhayam-antarato jàtaü ~ taü jano nàvabujjhati.
[PTS Page 084]
[\q 84/]Luddho atthaü na jànàti ~ luddho dhammaü na passati,
Andhantamaü tadà hoti ~ yaü lobho sahate naraü.
[BJT Page 434]
[\x 434/]Yo ca lobhaü pahatvàna ~ lobhaneyye na lubbhati,
Lobho pahãyate tamhà ~ udabindå va pokkharà.
Anatthajanano doso ~ doso cittappakopano,
Bhayam-antarato jàtaü ~ taü jano nàvabujjhati.
Duññho atthaü na jànàti ~ duññho dhammaü na passati,
Andhantamaü tadà hoti ~ yaü doso sahate naraü.
Yo ca dosaü pahatvàna ~ dosaneyye na dussati,
Doso pahãyate tamhà ~ tàlapakkaü va bandhanà.
Anatthajanano moho ~ moho cittappakopano,
Bhayam-antarato jàtaü ~ taü jano nàvabujjhati.
Måëho atthaü na jànàti ~ måëho dhammaü na passati,
Andhantamaü tadà hoti ~ yaü moho sahate naraü.
[PTS Page 085]
[\q 85/]Yo ca mohaü pahatvàna ~ mohaneyye na muyhati,
Mohaü vihanti so sabbaü ~ àdicco-v-udayaü tamanû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
3. 4. 10. Devadattasuttaü (89)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTãhi bhikkhave asaddhammehi abhibhåto pariyàdinnacitto Devadatto àpàyiko nerayiko kappaññho atekiccho. Katamehi tãhi?
[BJT Page 436]
[\x 436/]Pàpicchàya bhikkhave abhibhåto pariyàdinnacitto Devadatto àpàyiko nerayiko kappaññho atekiccho; pàpamittatàya bhikkhave abhibhåto pariyàdinnacitto Devadatto àpàyiko nerayiko kappaññho atekiccho; sati ko pana uttarikaraõãye oramattakena visesàdhigamena antarà vosànaü àpàdã-ti.
Imehi kho bhikkhave tãhi asaddhammehi abhibhåto pariyàdinnacitto Devadatto àpàyiko nerayiko kappaññho atekicchoû ti.
ßMà jàtu koci lokasmiü ~ pàpiccho upapajjatu,
Tadaminà pi jànàtha ~ pàpicchànaü yathà gati.
[PTS Page 086]
[\q 86/]Paõóito ti sama¤¤àto ~ bhàvitatto ti sammato,
Jalaü va yasasà aññhà ~ Devadatto ti vissuto.
Aduññhassa hi yo dubbhe ~ pàpakammaü akubbato,
Tam-eva pàpaü phusati ~ duññhacittaü anàdaraü,
Samuddaü visakumbhena ~ yo ma¤¤eyya padåsituü,
Na so tena padåseyya ~ yasmà
Evam-eva Tathàgataü ~ yo vàdena vihiüsati,
[PTS Page 087]
[\q 87/]Samaggataü santacittaü ~ vàdo tamhi na råhati.
Tàdisaü mittaü kubbetha ~ ta¤-ca seveyya paõóito,
Yassa maggànugo bhikkhu ~ khayaü dukkhassa pàpuõeû ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
Catuttho vaggo
Tassuddànaü:
Vitakkà sakkàra sadda ~ cavamàna loke asubhaü, 36
Dhamma-andhakàra malaü ~ Devadatto ti te dasà-ti.
[BJT Page 438]
[\x 438/]
3. 5. 1. Aggappasàdasuttaü (90)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTayome bhikkhave aggappasàdà. Katame tayo?
Yàvatà bhikkhave sattà apadà và dipadà và catuppadà và bahuppadà và råpino và aråpino và sa¤¤ino và asa¤¤ino và nevasa¤¤inàsa¤¤ino và, Tathàgato tesaü aggam-akkhàyati yadidaü Arahaü Sammàsambuddho.
[PTS Page 088] [\q 88/] Ye bhikkhave Buddhe pasannà agge te pasannà, agge kho pana pasannànaü aggo vipàko hoti.Yàvatà bhikkhave dhammà saïkhatà và asaïkhatà và viràgo tesaü aggam-akkhàyati yadidaü madanimmadano pipàsavinayo àlayasamugghàto vaññupacchedo taõhakkhayo viràgo nirodho nibbànaü.
37 Ye bhikkhave viràge dhamme pasannà agge te pasannà, agge kho pana pasannànaü aggo vipàko hoti.Yàvatà bhikkhave saïghà và gaõà va Tathàgatasàvakasaïgho tesaü aggam-akkhàyati yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà, esa Bhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassa. Ye bhikkhave saïghe pasannà agge te pasannà agge kho pana pasannànaü aggo vipàko hoti.
Ime kho bhikkhave tayo aggappasàdàû ti.
ßAggato ve pasannànaü ~ aggaü dhammaü vijànataü,
Agge Buddhe pasannànaü ~ dakkhiõeyye anuttare.
[BJT Page 440]
[\x 440/]Agge dhamme pasannànaü ~ viràgåpasame sukhe,
Agge saïghe pasannànaü ~ pu¤¤akkhette anuttare.
[PTS Page 089]
[\q 89/]Aggasmiü dànaü dadataü ~ aggaü pu¤¤aü pavaóóhati,
Aggaü àyu ca
Aggassa dàtà medhàvã ~ aggadhammasamàhito,
Devabhåto manusso và ~ aggappatto pamodatãû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà iti me sutan-ti.
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßAntam-idaü bhikkhave jãvikànaü yadidaü piõóolyaü, abhisàpoyaü bhikkhave lokasmiü piõóolo vicarasi pattapàõã-ti. Ta¤-ca kho etaü bhikkhave kulaputtà upenti attavasikà attavasaü pañicca, neva ràjàbhinãtà na coràbhinãtà na iõaññhà na bhayaññhà na àjãvikapakatà. Api ca kho otiõõamhà jàtiyà jaràya maraõena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upàyàsehi dukkhàbhikiõõà dukkhaparetà appeva nàma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyà pa¤¤àyethà-ti.
Evaü pabbajito càyaü bhikkhave kulaputto
[PTS Page 090] [\q 90/] hoti abhijjhàlå kàmesu tibbasàràgo byàpannacitto paduññhamanasaïkappo muññhassati asampajàno asamàhito vibbhantacitto pàkatindriyo. Seyyathàpi bhikkhave chavàlàtaü ubhato padittaü majjhe gåthagataü neva gàme kaññhatthaü pharati na ara¤¤e, tathåpamàhaü bhikkhave imaü puggalaü vadàmi gihãbhogà ca parihãno sàma¤¤attha¤-ca na paripåretãû-ti.[BJT Page 442]
[\x 442/]ßGihãbhogà ca parihãno ~ sàma¤¤attha¤-ca dubbhago,
Paridhaüsamàno pakireti ~ chavàlàtaü va nassati.
Kàsàvakaõñhà bahavo ~ pàpadhammà asa¤¤atà,
Pàpà pàpehi kammehi ~ nirayaü te upapajjare.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
3. 5. 3. Saïghàñikaõõasuttaü (92)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßSaïghàñikaõõe ce pi bhikkhave
[PTS Page 091] [\q 91/] bhikkhu gahetvà piññhito piññhito anubaddho assa, pàde pàdaü nikkhipanto, so ca hoti abhijjhàlå kàmesu tibbasàràgo byàpannacitto paduññhamanasaükappo muññhassati asampajàno asamàhito vibbhantacitto pàkatindriyo atha kho so àrakà va mayhaü, ahaü ca tassa. Taü kissa hetu? Dhammaü hi so bhikkhave bhikkhu na passati dhammaü apassanto na maü passati.Yojanasate ce pi so bhikkhave bhikkhu vihareyya so ca hoti anabhijjhàlå kàmesu na tibbasàràgo abyàpannacitto appaduññhamanasaükappo upaññhitasati sampajàno samàhito ekaggacitto saüvutindriyo, atha kho so santike va mayhaü, ahaü ca tassa. Taü kissa hetu? Dhammaü hi so bhikkhave bhikkhu passati dhammaü passanto maü passatãû-ti.
[BJT Page 444]
[\x 444/]ßAnubaddho pi ce assa ~ mahiccho ca vighàtavà,
Ejànugo anejassa ~ nibbutassa anibbuto,
Giddho so vãtagedhassa ~ passa yàva¤-ca àrakà.
So ca dhammam-abhi¤¤àya ~ dhammam-a¤¤àya paõóito,
[PTS Page 092]
[\q 92/]Rahado va nivàte ca ~ anejo våpasammati.
Anejo so anejassa ~ nibbutassa ca nibbuto,
Agiddho vãtagedhassa ~ passa yàva¤-ca santikeû ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTayome bhikkhave aggã. Katame tayo? Ràgaggi dosaggi mohaggi. Ime kho bhikkhave tayo aggãû ti.
ßRàgaggi dahati macce, ~ ratte kàmesu mucchite,
Dosaggi pana byàpanne, ~ nare pàõànipàtino.
Mohaggi pana sammåëhe, ~ ariyadhamme akovide,
Ete aggã ajànanti, ~ sakkàyàbhiratà pajà.
Te vaóóhayanti nirayaü ~ tiracchàna¤-ca yoniyo,
[PTS Page 093]
[\q 93/]Asuraü pettivisayaü ~ amuttà Màrabandhanà.
Ye ca rattindivà yuttà ~ Sammàsambuddhasàsane,
Te nibbàpenti ràgaggiü ~ niccaü asubhasa¤¤ino.
Dosaggiü pana mettàya ~ nibbàpenti naruttamà,
Mohaggiü pana pa¤¤àya ~ yàyaü nibbedhagàminã.
Te nibbàpetvà nipakà ~ rattindivam-atandità,
Asesaü parinibbanti ~ asesaü dukkham-accaguü.
Ariyaddasà vedaguno ~ sammad-a¤¤àya paõóità,
Jàtikkhayam-abhi¤¤àya ~ nàgacchanti punabbhavanû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
3. 5. 5. Upaparikkhasuttaü (94)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTathà tathà bhikkhave bhikkhu upaparikkheyya
[PTS Page 094] [\q 94/] yathà yathàssa upaparikkhato bahiddhà cassa v㤤àõaü avikkhittaü hoti visañaü, ajjhattaü asaõñhitaü anupàdàya na paritasseyya, bahiddhà cassa bhikkhave vi¤¤àõe avikkhitte avisañe sati ajjhattaü asaõñhite anupàdàya aparitassato àyatiü jàtijaràmaraõadukkhasamudayasambhavo na hotãû-ti.ßSattasaïgapahãõassa ~ nettichinnassa bhikkhuno,
Vikkhãõo jàtisaüsàro ~ natthi tassa punabbhavoû ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
3. 5. 6. Kàmåpapattisuttaü (95)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßTisso imà bhikkhave kàmuppattiyo. Katamà tisso? Paccupaññhitakàmà, nimmànaratino, paranimmitavasavattino. Imà kho bhikkhave tisso kàmuppattiyoû ti.
[BJT Page 448]
[\x 448/]ßPaccupaññhitakàmà ca ~ ye devà vasavattino,
Nimmànaratino devà ~ ye ca¤¤e kàmabhogino.
Itthabhàva¤¤athàbhàvaü ~ saüsàraü nàtivattare,
Etam-àdãnavaü ¤atvà ~ kàmabhogesu paõóito,
Sabbe pariccaje kàme ~ ye dibbà ye ca mànusà.
[PTS Page 095]
[\q 95/]Piyaråpasàtagadhitaü ~ chetvà sotaü duraccayaü,
Asesaü parinibbanti ~ asesaü dukkham-accaguü.
Ariyaddasà vedaguno ~ sammad-a¤¤àya paõóità,
Jàtikkhayam-abhi¤¤àya ~ nàgacchanti punabbhavanû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßKàmayogayutto bhikkhave bhavayogayutto àgàmã hoti àgantà itthattaü. Kàmayogavisa¤¤utto bhikkhave bhavayogayutto anàgàmã hoti anàgantà itthattaü. Kàmayogavisa¤¤utto bhikkhave bhavayogavisa¤¤utto Arahaü hoti khãõàsavoû ti.
ßKàmayogena saüyuttà ~ bhavayogena cåbhayaü,
[PTS Page 096]
[\q 96/]Sattà gacchanti saüsàraü ~ jàtimaraõagàmino.
Ye ca kàme pahatvàna, ~ appattà àsavakkhayaü,
Bhavayogena saüyuttà ~ anàgàmã ti vuccare.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
[BJT Page 450]
[\x 450/]
3. 5. 8. Kalyàõasãlasuttaü (97)
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßKalyàõasãlo bhikkhave bhikkhu kalyàõadhammo kalyàõapa¤¤o imasmiü dhammavinaye kevalã vusitavà uttamapuriso ti vuccati.
Katha¤-ca bhikkhave bhikkhu kalyàõasãlo hoti? Idha bhikkhave bhikkhu sãlavà hoti pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharati, àcàragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassàvã samàdàya sikkhati sikkhàpadesu. Evaü kho bhikkhave bhikkhu kalyàõasãlo hoti: iti kalyàõasãlo.
Kalyàõadhammo ca kathaü hoti? Idha bhikkhave bhikkhu sattannaü bodhipakkhiyànaü dhammànaü bhàvanànuyogam-anuyutto viharati. Evaü kho bhikkhave bhikkhu kalyàõadhammo hoti: iti kalyàõasãlo kalyàõadhammo.
Kalyàõapa¤¤o ca kathaü hoti?
[PTS Page 097] [\q 97/] Idha bhikkhave bhikkhu àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharati. Evaü kho bhikkhave bhikkhu kalyàõapa¤¤o hoti: iti kalyàõasãlo kalyàõadhammo kalyàõapa¤¤o imasmiü dhammavinaye kevalã vusitavà uttamapuriso ti vuccatãû-ti.ßYassa kàyena vàcàya ~ manasà natthi dukkañaü,
Taü ve kalyàõasãlo ti ~ àhu bhikkhuü hirãmanaü.
Yassa dhammà subhàvità ~ satta sambodhagàmino,
Taü ve kalyàõadhamme ti ~ àhu bhikkhuü anussadaü.
Yo dukkhassa pajànàti ~ idheva khayam-attano,
Taü ve kalyàõapa¤¤o ti ~ àhu bhikkhuü anàsavaü.
[BJT Page 452]
[\x 452/]Tehi dhammehi sampannaü ~ anãghaü chinnasaüsayaü,
Asitaü sabbalokassa ~ àhu sabbappahàyinanû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
[PTS Page 098]
[\q 98/]
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßDvemàni bhikkhave dànàni àmisadàna¤-ca dhammadàna¤-ca, etad-aggaü bhikkhave imesaü dvinnaü dànànaü yadidaü dhammadànaü. Dveme bhikkhave saüvibhàgà àmisasaüvibhàgo ca dhammasaüvibhàgo ca, etad-aggaü bhikkhave imesaü dvinnaü saüvibhàgànaü yadidaü dhammasaüvibhàgo. Dveme bhikkhave anuggahà àmisànuggaho ca dhammànuggaho ca, etad-aggaü bhikkhave imesaü dvinnaü anuggahànaü yadidaü dhammànuggahoû ti.
ßYam-àhu dànaü paramaü anuttaraü,
Yaü saüvibhàgaü Bhagavà avaõõayã,
Aggamhi khettamhi pasannacitto,
Vi¤¤å pajànaü ko na yajetha kàle.
Ye ceva bhàsanti suõanti cåbhayaü,
Pasannacittà Sugatassa sàsane,
Tesaü sÖ attho paramo visujjhati,
Ye appamattà Sugatassa sàsaneû ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
[BJT Page 454]
[\x 454/]
Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:
ßDhammenàhaü bhikkhave tevijjaü bràhmaõaü pa¤¤àpemi nतaü lapitalàpanamattena. Katha¤-ca bhikkhave dhammena tevijjaü bràhmaõaü pa¤¤àpemi nतaü lapitalàpanamattena?
Idha bhikkhave bhikkhu anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati, seyyathãdaü:
[PTS Page 099] [\q 99/] ekam-pi jàtiü, dve pi jàtiyo, tisso pi jàtiyo, catasso pi jàtiyo, pa¤ca pi jàtiyo, dasa pi jàtiyo, vãsam-pi jàtiyo, tiüsam-pi jàtiyo, cattàëãsam-pi jàtiyo, pa¤¤àsam-pi jàtiyo, jàtisatam-pi, jàtisahassam-pi, jàtisatasahassam-pi, aneke pi saüvaññakappe, aneke pi vivaññakappe, aneke pi saüvaññavivaññakappe, amutràsaü evaünàmo evaügotto evaüvaõõo evam-àhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evam-àyupariyanto. So tato cuto amutra upapàdiü. 42 Tatràpàsiü evaünàmo evaügotto evaüvaõõo evam-àhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evam-àyupariyanto. So tato cuto idhåpapanno ti. Iti sàkàraü sa-uddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati. Ayam-assa pañhamà vijjà adhigatà hoti, avijjà vihatà, vijjà uppannà, tamo vihato, àloko uppanno, yathà taü appamattassa àtàpino pahitattassa viharato.Puna ca paraü bhikkhave bhikkhu dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti: ime vata bhonto sattà kàyaduccaritena samannàgatà, vacãduccaritena samannàgatà, manoduccaritena samannàgatà, ariyànaü upavàdakà micchàdiññhikà micchàdiññhikammasamàdànà, te kàyassa bhedà param-maraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà. Ime và pana bhonto sattà kàyasucaritena samannàgatà, vacãsucaritena samannàgatà, manosucaritena
[PTS Page 100] [\q 100/] samannàgatà, ariyànaü anupavàdakà, sammàdiññhikà sammàdiññhikammasamàdànà, te kàyassa bhedà param-maraõà sugatiü saggaü lokaü upapannà ti. Iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti. Ayam-assa dutiyà vijjà adhigatà hoti, avijjà vihatà, vijjà uppannà, tamo vihato, àloko uppanno, yathà taü appamattassa àtàpino pahitattassa viharato.[BJT Page 456]
[\x 456/]Puna ca paraü bhikkhave bhikkhu àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharati. Ayam-assa tatiyà vijjà adhigatà hoti, avijjà vihatà, vijjà uppannà, tamo vihato, àloko uppanno, yathà taü appamattassa àtàpino pahitattassa viharato.
Evaü kho ahaü bhikkhave dhammena tevijjaü bràhmaõaü pa¤¤àpemi nतaü lapitalàpanamattenàû-ti.
ßPubbenivàsaü yo vedi ~ saggàpàya¤-ca passati,
Atho jàtikkhayaü patto ~ abhi¤¤à vosito muni.
[PTS Page 101]
[\q 101/]Etàhi tãhi vijjàhi ~ tevijjo hoti bràhmaõo,
Tam-ahaü vadàmi tevijjaü ~ nतaü lapitalàpananû-ti.
Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.
Pa¤camo vaggo
Tassuddànaü:
Pasàdajãvitasaüghàñi ~ aggi upaparikkhayà,
Upapatti kàmakalyàõaü ~ dànaü dhammena tedasà-ti.
Tikanipàto niññhito
End Notes
1 Editor's note: BJT has samphalaü and omits ti, presumable by mistake.
2 BJT Note: Phusayitva - ChS, phussayitvà-Thai; Editor's note: BJT actually prints phassayitvà here, but in 73 below prints phusayitvà, without listing any variants. Changed here for consistency.
3 BJT Note: Vivattayi - ChS
4 BJT Note: Sammadaso - Palm leaf book, Printed book; Saccaddaso - Seen somewhere
5 BJT Note: Vimuttiyà - Palm leaf book, Printed book.
6 BJT Note: Savàhataü - In some books.
7 Editor's note: This line is missing in BJT - a printer's error.
8 BJT Note: Nittaõhà ca - Palm leaf book, Printed book.
9 BJT Note: Abyàpajjaü - ChS.
10 BJT Note: So upapajjati - Palm leaf book, Printed book - the footnote reference is missing in BJT, but this is where it must belong.
11 BJT Note: (Kàya)suci - Palm leaf book, Printed book.
12 BJT Note: (Kàya)muni - Palm leaf book, Printed book.
13 BJT Note: Bandho - Palm leaf book, Printed book.
14 BJT Note: Abandho - Palm leaf book, Printed book.
15 BJT prints atarã here, but atari above.
16 BJT indrãyàni, printer's error.
17 BJT Note: Micchàvàcaü abhàsiya - Palm leaf book, Printed book.
18 BJT Note: Sammàvàcaü abhàsiya - Palm leaf book, Printed book.
19 BJT Note: Aråpañhàyino - ChS.
20 Editor's note: BJT reads Vuññhãsuttaü.
21 Editor's note: BJT reads Påggalo.
22 BJT Note: Bhindanaü - in some books; bhindantaü - Palm leaf book, Commentary, Printed book.
23 BJT Note: Viràgunaü - Palm leaf book, Commentary, Printed book; Viràgikaü - In some palm leaf books; Pabhaïgunaü - Thai.
24 BJT Note: Majjhago - Palm leaf book, Commentary, Printed book; Magàjjha-Palm leaf book, Commentary.
25 Editor's note: BJT - Kalyàõàdimåttikà here, printer's error.
26 Editor's note: BJT prints samissanti 3 times in this paragraph; in the øuddhi Patraya the first instance (only) is corrected to samessanti.
27 Editor's note: BJT omits the quotation marker, presumably by mistake; it is found in PTS & ChS.
28 Editor's note: BJT prints abhi¤¤àya, PTS & ChS abhi¤¤à.
29 BJT Note: Ajjagå (incorrectly written as Majjagå in BJT) - Palm leaf book; Ajjagu - Palm leaf book, Printed book, Commentary - there is a confusion in the notes in BJT here: 2 notes are given at the bottom of the page, but only one reference in the text.
30 BJT Note: Nivesaye - Palm leaf book.
31 BJT Note: Bhikkhave is not seen in some books.
32 Editor's note: BJT prints parikkhãõabhavasaüyojano, against its normal practice.
33 BJT Note: Pamàdamanuviõõo - Palm leaf book, Printed book.
34 BJT Note: Tasmà - Palm leaf book, Printed book.
35 Editor's note: BJT prints addhã by mistake.
36 Editor's note: BJT reads asubha and prints the word incorrectly at the beginning of the next line (we should probably read cavamàna lokesubhaü m.c.)
37 Editor's note: BJT prints nibbàõaü. BJT wavers in its spelling of this word and forms derived from it. Sometimes we find nibban- and at other times nibbàõ-; in this edition the spelling has been regularized as nibban-.
38 Editor's note: BJT reads va here, a printer's error.
39 Editor's note: BJT prints ayoguëo here, but ayogulo in 48 above, changed for consistency.
40 BJT Note: Jinnasaüsàrà - Palm leaf book, Printed book.
41 Editor's note: The 1st recital ends after Sutta No 40 above, and the 3rd one here, but I have been unable to trace where the 2nd recital ends, for some reason it is not printed in BJT, PTS, or ChS. Nor is the end of the 4th recital recorded at the end of the book.
42 BJT Note: Udapàdiü - Seen somewhere.